BIULETYN INFORMACYJNY NR 1/1/1921

Ponieważ, po pierwsze, zamierzam poważnie potraktować temat związany z rozbudową niderlandzkiej MW, a po drugie, posty "okrętowe" nie dają potrzebnej dla zrozumienia całości zagadnienia informacji postanowiłem, wzorem pierwszej odsłony bloga, wprowadzić biuletyny informacyjne. Poniżej publikuję pierwszy numer biuletynu.

BIULETYN INFORMACYJNY NR 1/1/1921

Okręty

Oddane zostały do służby następujące okręty:

- torpedowiec Z2 typu Z1;

- okręt podwodny KIV typu KIII.

Wycofane ze służby i sprzedane na złom zostały następujące okręty:

- kanonierki Wodan (1877), Freyr (1877), Njord (1878), Tyr (1878) i Bulgia (1884) typu Wodan.

Artyleria zdjęta z tych jednostek (5 dział 283 mm i 15 działek 37 mm) zostanie użyta w artylerii nadbrzeżnej.

Rozpoczęto budowę dwu następnych trałowców typu Nr 5.

Uzbrojenie

Aktualnie w kraju produkowane są dla potrzeb MW następujące modele dział i broni maszynowej:

- ciężki karabin maszynowy 7,9 mm/77 – zakłady Fabrique Nationale (FN),

- najcięższy karabin maszynowy 13,2 mm/62 – zakłady FN,

- armata morska 75 mm/55 – zakłady Wilton-Fijenoord (W-F) na licencji Bofors,

- armata morska 149 mm/50 – zakłady (W-F) na licencji Bofors.

Lotnictwo

Obecnie niderlandzka MW nie posiada własnego lotnictwa.

W roku 1921, w kraju produkowane są następujące modele samolotów:

- myśliwski Fokker D.VII,

- myśliwski Fokker D.VIII,

- rozpoznawczy Fokker C.I.

Oblatany został już torpedowo-bombowy wodnosamolot pływakowy Fokker T.II, planowane wejście do służby w roku 1922. Ponadto, w końcowym stadium prac projektowych znajdują się:

- myśliwski Fokker D.X,

- rozpoznawcza łódź latająca B.I.

Po wejściu do służby wodnosamolotu Fokker T.II, zostanie utworzone w ramach MW dowództwo lotnictwa morskiego.

Pozostałe wiadomości

Od kilku lat, narastało zdziwienie, a nawet oburzenie, zarówno części personelu niderlandzkiej MW, jak i innych, interesujących się tematem osób, wprowadzaniem do służby, budowanych głównie w stoczni Droogdok w Surabaji patrolowców typów: Orion, Aldebaran, Bellatrix i Eridanus. Zastrzeżenia budziły zbyt duże rozmiary tych jednostek w stosunku do przenoszonego uzbrojenia (763-1062 tn, 1x75 lub 2x75 lub 2x37), związana z tym nieekonomiczność eksploatacji oraz konstrukcja nieodpowiadająca wymaganiom dla okrętów wojennych. Już po oddaniu do służby ostatniego – tym razem zbudowanego w stoczni Smulders w Schiedam – okrętu tej serii (Gemma 1918), odpowiednie władze cywilne wdrożyły dochodzenie w tej sprawie. Wykazało ono siatkę powiązań korupcyjnych pomiędzy dyrekcjami stoczni Smulders, Droogdok i De Schelde (Vlissingen), a niektórymi odpowiedzialnymi za budowę nowych okrętów oficerami MW. W zamian za korzyści materialne, oficerowie ci lokowali w ww. stoczniach zamówienia na patrolowce, które były budowane niezgodnie z odnośnymi specyfikacjami i ogólnymi wymaganiami technicznymi MW, ale za to w zawyżonej cenie. W toczonym przed Izbą Wojskową Sądu Najwyższego procesie, skazani zostali:

- referent ds. budowy okrętów Dowództwa Morskiego Indii Wschodnich na 12 lat pozbawienia wolności, przepadek mienia i trwałe wydalenie ze służby;

- flagowy inżynier Dowództwa Morskiego Indii Wschodnich na 9 lat pozbawienia wolności, przepadek mienia i trwałe wydalenie ze służby,

- referent ds. budowy okrętów Dowództwa Morskiego Metropolii na 8 lat pozbawienia wolności, przepadek mienia i trwałe wydalenie ze służby;

- członek komisji odbioru okrętów Dowództwa Morskiego Indii Wschodnich na 6 lat pozbawienia wolności, przepadek mienia i trwałe wydalenie ze służby;

- dwu członków komisji odbioru okrętów Dowództwa Morskiego Metropolii na 4 lata pozbawienia wolności, przepadek mienia i trwałe wydalenie ze służby.

Za brak odpowiedniego nadzoru, w roku 1919 zdymisjonowani zostali:

- Szef Admiralicji,

- flagowy inżynier Admiralicji,

- szefowie Dowództw Morskich Metropolii i Indii Wschodnich.

Z tego samego powodu, ukarani naganą zostali:

- flagowy inżynier Floty,

- referent ds. budowy okrętów Floty.

W procesie cywilnym skazani zostali:

- były dyrektor stoczni De Schelde na 5 lat pozbawienia wolności, przepadek mienia i zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk w gospodarce;

- dyrektor stoczni Smulders na 4 lata pozbawienia wolności, przepadek mienia i zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk w gospodarce.

Były dyrektor stoczni Droogdok uniknął odpowiedzialności karnej, umierając przed rozpoczęciem procesu.

Nowy Szef Admiralicji, wiceadmirał George Christoffel van Leeuwerik, podjął decyzję o sprzedaży niepełnowartościowych patrolowców, w miarę zastępowania ich nowymi okrętami tej klasy.

Osoba nowego Szefa Admiralicji wzbudziła spore nadzieje wśród personelu MW oraz innych osób, którym leży na sercu siła i pomyślność Imperium. Wiceadmirał van Leeuwerik, pełniący dotychczas funkcję szefa Dowództwa Floty, dał się poznać jako patriotycznie nastawiony i postępowy wyższy oficer, nie bojący się wdrażania najnowszych rozwiązań technicznych i taktycznych. W szczególności, w przeciwieństwie do swego poprzednika, docenia on wartość nowych środków walki na morzu, tj. lotnictwa i okrętów podwodnych.

Przebudowa krążownika pancernopokładowego Terrible na transportowiec wojska 1942 (1 jednostka)

Przebudowa krążownika pancernopokładowego Terrible na transportowiec wojska 1942 (1 jednostka)

Pomysłodawcą projektu jest kolega ŁK, On też napisał legendę. Opis techniczny przebudowy jest Jego i moim wspólnym dziełem.

Brytyjski krążownik pancernopokładowy Terrible był, wraz z bliźniaczym Powerful, największym okrętem tej klasy, jaki kiedykolwiek powstał. Krążowniki cechował duży zasięg działania i fenomenalna dzielność morska. Miały też swoje wady, wśród których na czoło wysuwa się artyleria główna, którą tworzyły zaledwie 2 działa kalibru 234 mm, co trudno uznać za „sukces” konstruktorów, w przypadku okrętu mającego wyporność 14200 tn. Terrible służył od 1915 r. jako improwizowany transportowiec wojskowy, a później jako hulk mieszkalny. My jednak wyznaczymy mu inny, ciekawszy los. Wybuch PWS błyskawicznie uświadomił Brytyjczykom,  że ich panowanie na morzach nie jest już takie bezdyskusyjne, a transport morski pomiędzy rozsianymi po całym świecie dominiami i koloniami a metropolią pozostaje absolutnym priorytetem dla osiągnięcia zwycięstwa w tej wojnie. Problemu nie rozwiązywały typowe jednostki handlowe, dość powolne i narażone na ataki tak nawodnych rajderów, jak i niebezpiecznych, już od początku wojny, okrętów podwodnych. Rozwiązaniem idealnym dla przewozów o charakterze strategicznym, wydawał się szybki, uzbrojony i lekko opancerzony transportowiec, zdolny do samodzielnych rejsów transoceanicznych. Chodziło o okręt, który mając wymierne zdolności przewozowe nie będzie musiał obawiać się wrogich krążowników pomocniczych (raczej sam będzie dla nich zagrożeniem!), a wysoka prędkość marszowa zminimalizuje niebezpieczeństwo ze strony niemieckich U-bootów. Koncept przebudowy HMS Terrible na taki właśnie okręt transportowy został opracowany w ekspresowym tempie przez renomowaną stocznię Vickersa w Barrow, która też dokonała przebudowy krążownika od 17.10.1914 r. do 28.12.1915 r. Okręt nie mógł wziąć udziału w sławnej kampanii dardanelskiej, niemniej został zaraz włączony do przewozów żołnierzy i sprzętu bojowego z Kanady i Indii, a także (epizodycznie) z Australii i Nowej Zelandii. Od końca 1917 r. uczestniczył bardzo aktywnie w przewozach żołnierzy amerykańskich na front zachodnioeuropejski. Po zakończeniu PWS Terrible odegrał jeszcze znaczącą rolę w powrotach zdemobilizowanych żołnierzy do ich miejsc zamieszkania. Służbę w tym charakterze zakończył w połowie 1920 r. i został przesunięty do rezerwy. Jednak już w początku 1921 r. okrętem zainteresowała się US Navy, która prowadziła od pewnego czasu prace studialne nad podobnym konceptem. Wkrótce, tj. 18.02.1921 r. doszło do zakupu Terrible po okazyjnej cenie, niewiele przewyższającej wartość złomu. Transportowiec otrzymał nazwę Galena i po całkowitym rozbrojeniu odbył, już z amerykańską załogą, rejs na zachodnią półkulę. Po przeprowadzeniu szczegółowych badań, okręt został poddany zabiegom konserwacyjnym, po których został zakotwiczony na słodkich wodach Mobile River, dla spowolnienia korozji kadłuba. Od początku 1926 r. pełnił służbę stacjonarnej bazy okrętów podwodnych w Pearl Harbor. Kolejne zmiany przyniósł 1937 r., kiedy to japońska inwazja na Chiny skłoniła dowództwo US Navy do przywrócenia okrętowi mobilności i uzbrojenia. W ataku na bazę w dniu 07.12.1941 r. Galena odniosła jedynie nieznaczne uszkodzenia i została skierowana na kolejną dużą modernizację w stoczni Union Iron Works w San Francisco. Prace stoczniowe zostały podjęte 09.01.1942 r. i zakończyły się 28.09.1942 r. Okręt stał się ponownie transportowcem wojskowym, przerzucającym sprzęt i żołnierzy na europejski teatr działań wojennych. W listopadzie 1942 r. uczestniczył w lądowaniu w Casablance, w ramach operacji Torch, a w lipcu następnego roku w inwazji na Sycylię. Ostatnią operacją bojową USS Galena był udział w lądowaniu w Normandii rozpoczętym w czerwcu 1944 r. Do końca wojny w Europie okręt dowoził sprzęt i żołnierzy na front zachodni. Po zakończeniu działań wojennych, z uwagi na znaczne wyeksploatowanie (przekroczył 47 lat służby czynnej!), nastąpiło jego ostateczne wycofanie ze służby w dniu 31.12.1945 r. Rozbiórki okrętu dokonała stocznia Crampa w Filadelfii, kończąc złomowanie 14.01.1947 r.

Poniżej opis techniczny przebudowy okrętu.

Kadłub

Zlikwidowano kazamaty, wyrównując linię burt i pokładu oraz usunięto galeryjkę admiralską na rufie. Dokonano również znacznych zmian w podziale wewnętrznym kadłuba.

Napęd

W roku 1915 wymieniono 48 kotłów węglowych Belleville na 8 kotłów olejowych Yarrow oraz przeprowadzono remont kapitalny maszyn parowych. W roku 1937 wymieniono kotły Yarrow na 4 kotły Babcock & Wilcox i dokonano ponownego, gruntownego remontu maszyn.

Uzbrojenie

W roku 1915 z okrętu zdjęto całe istniejące uzbrojenie. W zamian zamontowano: 6xIx152/40 („odzysk” z kazamat wyposażony w maski), 4xIx76/40 (jak wyżej) oraz 4xIx7,7/94. W roku 1918 działa 76/40 wymieniono na działa plot 76/45, a km-y na działka 40/39. W roku 1921 okręt został ponownie rozbrojony. W roku 1937 zamontowano: 6xIx127/51, 4xIx76/50 oraz 4xIx12,7/90. Ostatnie, przeprowadzone w roku 1942 przezbrojenie, dało następujący zestaw:

- 6xIx5"/38 (12.7 cm) Mark 12 na stanowiskach Mark 30, donośność przy elewacji 45^o pociskiem AAC 25,00 kg wynosiła 15900 m, a donośność pionowa przy elewacji 85^o tym samym pociskiem wynosiła 11890 m;

- 4xIVx1.1"/75 (28 mm) Mark 1, donośność przy elewacji 45^o pociskiem HE-T 0,416 kg wynosiła 7430 m, a donośność pionowa przy elewacji 90^o tym samym pociskiem wynosiła 5790 m;

- 8xIx20 mm/70 (0.79") Mark 2, donośność przy elewacji 45^o pociskiem HE 0,123 kg wynosiła 4390 m, a donośność pionowa przy elewacji 87^o tym samym pociskiem wynosiła 3050 m.

W roku 1942, do kierowania ogniem zamontowano dwa dalocelowniki uniwersalne o bazie 5,0 m. W roku 1944, zostały wymienione na radiodalocelowniki o bazie 4,4 m.

Opancerzenie

Obniżono grubość pokładu ochronnego ze 152 do 76 mm oraz zdemontowano barbety artylerii głównej i opancerzenie kazamat. Zamontowano gródź ptorp o grubości 38 mm. Pozostałe opancerzenie wg raportu.

Inne

Całkowicie przebudowano nadbudówki, maszty i kominy. W roku 1942, okręt był wyposażony w osiem radiostacji, dwa radionamierniki, radar nawigacyjny oraz radar kontroli przestrzeni powietrznej. W roku 1944, wyposażenie radiotechniczne zostało zamienione na nowsze modele.

Okręt jest w stanie przewieźć, w zależności od długości rejsu, 2000-2400 żołnierzy oraz do 2400 t zaopatrzenia.

W wyniku przebudowy (w stosunku do danych z roku 1898):

- zanurzenie zmniejszyło się z 732 do 7,30 m, a wyporność normalna z 14200 do 14161 t;

- moc napędu wzrosła z 25000 do 30000 KM, prędkość maksymalna z 22,00 do 23,87 w, a zasięg z 7000 Mm przy 14 w do 13000 Mm przy 16 w.

Z uwagi na liczne przebudowy i modernizacje, koszt ostatecznej przebudowy jest praktycznie niemożliwy do ustalenia.

Galena, USA troopship laid down 1894, launched 1895, completed 1898, rebuilt 1915, modernized 1937, rebuilt 1942 (engine 1937)

 Displacement:

            10 976 t light; 11 335 t standard; 14 161 t normal; 16 422 t full load

 Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (544,29 ft / 524,28 ft) x 70,87 ft x (23,95 / 26,98 ft)

            (165,90 m / 159,80 m) x 21,60 m  x (7,30 / 8,22 m)

Armament:

      6 - 5,00" / 127 mm 38,0 cal guns - 55,12lbs / 25,00kg shells, 300 per gun

              Dual purpose guns in deck mounts, 1932 Model

              2 x Single mounts on centreline ends, evenly spread

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

      16 - 1,10" / 28,0 mm 75,0 cal guns - 0,92lbs / 0,42kg shells, 2 100 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1929 Model

              4 x Quad mounts on sides, evenly spread

                        4 raised mounts

      8 - 0,79" / 20,0 mm 70,0 cal guns - 0,27lbs / 0,12kg shells, 3 000 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1939 Model

              8 x Single mounts on sides, evenly spread

                        8 double raised mounts

      Weight of broadside 228 lbs / 104 kg

 Armour:

   - Belts:                     Width (max)    Length (avg)               Height (avg)

            Ends:   Unarmoured

    - Torpedo Bulkhead - Additional damage containing bulkheads:

                        1,50" / 38 mm 377,62 ft / 115,10 m   27,56 ft / 8,40 m

            Beam between torpedo bulkheads 51,84 ft / 15,80 m

   - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)            Barbette/hoist (max)

            Main:   0,98" / 25 mm       -                                  -

    - Protected deck - single decks:

            For and Aft decks: 2,99" / 76 mm

    - Conning towers: Forward 2,99" / 76 mm, Aft 2,99" / 76 mm

Machinery:

            Oil fired boilers, complex reciprocating steam engines,

            Direct drive, 2 shafts, 30 000 ihp / 22 380 Kw = 23,87 kts

            Range 13 000nm at 16,00 kts

            Bunker at max displacement = 5 087 tons

Complement:

            648 - 843

Cost:

            £? million / $? million

Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 63 tons, 0,4%

               - Guns: 63 tons, 0,4%

            Armour: 1 922 tons, 13,6%

               - Torpedo bulkhead: 576 tons, 4,1%

               - Armament: 15 tons, 0,1%

               - Armour Deck: 1 256 tons, 8,9%

               - Conning Towers: 75 tons, 0,5%

            Machinery: 1 668 tons, 11,8%

            Hull, fittings & equipment: 4 562 tons, 32,2%

            Fuel, ammunition & stores: 3 186 tons, 22,5%

            Miscellaneous weights: 2 760 tons, 19,5%

               - Hull below water: 2 400 tons

               - Hull above water: 360 tons

Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              34 003 lbs / 15 424 Kg = 489,6 x 5,0 " / 127 mm shells or 4,1 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,47

            Metacentric height 5,8 ft / 1,8 m

            Roll period: 12,4 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 100 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,04

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 2,00

Hull form characteristics:

            Hull has a flush deck,

              a ram bow and a cruiser stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,557 / 0,573

            Length to Beam Ratio: 7,40 : 1

            'Natural speed' for length: 22,90 kts

            Power going to wave formation at top speed: 47 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50

            Bow angle (Positive = bow angles forward): -13,15 degrees

            Stern overhang: 13,12 ft / 4,00 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle:            15,00%,  32,15 ft / 9,80 m,  29,53 ft / 9,00 m

               - Forward deck:       36,00%,  29,53 ft / 9,00 m,  26,57 ft / 8,10 m

               - Aft deck:    36,00%,  26,57 ft / 8,10 m,  27,89 ft / 8,50 m

               - Quarter deck:        13,00%,  27,89 ft / 8,50 m,  29,53 ft / 9,00 m

               - Average freeboard:                      28,22 ft / 8,60 m

Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 84,7%

                       - Above water (accommodation/working, high = better): 212,1%

            Waterplane Area: 26 100 Square feet or 2 425 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 173%

            Structure weight / hull surface area: 100 lbs/sq ft or 487 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 0,90

                        - Longitudinal: 3,14

                        - Overall: 1,02

            Adequate machinery, storage, compartmentation space

            Excellent accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather

Imperium Niderlandów – bilans otwarcia - Część II

Polityka zagraniczna

Opierając się na proklamowanej w roku 1815 zasadzie wieczystej neutralności, Niderlandy starają się utrzymywać co najmniej poprawne stosunki z wszystkimi mocarstwami. Najtrudniejsze jest to w przypadku Wielkiej Brytanii. Utrata na rzecz Brytyjczyków Kraju Przylądkowego w południowej Afryce oraz konkurencja w handlu zagranicznym, wcale tego nie ułatwia. Łatwiejsze jest to w przypadku sąsiednich mocarstw, czyli Niemiec i Francji. Tak jedni, jak i drudzy niechętnie widzieliby chociażby nieznaczny wzrost wpływów konkurenta na terenie Niderlandów. Daje to niderlandzkiej dyplomacji spore możliwości inteligentnego „wygrywania” tej rywalizacji. Całkiem dobrze układają się stosunki Niderlandów z USA; sprzeczności praktycznie brak, a to już wiele! Z Rosją Imperium utrzymuje ożywione stosunki handlowe (import zboża i produktów leśnych, zróżnicowany eksport), a więc i stosunki dyplomatyczne są co najmniej poprawne, niezależnie od zmian ustrojowych w tym kraju. Modernizująca się i rosnąca w siłę Japonia, może być postrzegana jako potencjalne zagrożenie, ale na razie, znaczne uzależnienie Tokio od importu ryżu, ropy i kauczuku z Indii Wschodnich, nakazuje Japończykom uśmiechać się „po europejsku” i zachować dyplomatyczną powściągliwość. W IWS Niderlandy nie brały udziału; obydwie strony konfliktu uznały, że złamanie ich neutralności nie będzie strategicznie opłacalne. Ewidentną korzyścią tegoż, było uniknięcie zniszczeń wojennych, o zyskach z dostaw dla obydwu wojujących stron już nie wspominając.

Siły zbrojne

Składają się z wojsk lądowych i marynarki wojennej. Ta ostatnia, bardziej szczegółowo zostanie omówiona później. Wojska lądowe dzielą się na metropolitalne i kolonialne. Jedne i drugie mają charakter ochotniczo-zawodowy. W koloniach tzw. masa żołnierska składa się głównie z „elementu tubylczego”, a kadrę dowódczą tworzy „element europejski” Dąży się do tego, aby sukcesywnie promować „element tubylczy” do stopni podoficerskich, a nawet młodszych oficerskich. Wyjątkiem są posiadłości południowoafrykańskie; tam wojskowa służba stała praktycznie nie występuje. Obrona tych prowincji opiera się na swoistego rodzaju „pospolitym ruszeniu” o mieszanym składzie, jednakże ze zdecydowaną przewagą „elementu europejskiego”, czyli tzw. Burów. Wojskom lądowym podporządkowane jest lotnictwo wojskowe. Tradycyjnie innowacyjne zakłady Fokker, zapewniają wysoki poziom techniczny tego składnika sił zbrojnych.

Doktryna wojenna

Przy słusznym założeniu, że ewentualny lądowy agresor (Niemcy lub Francja) i tak będzie miał miażdżącą przewagę, przed metropolitalnymi siłami zbrojnymi postawiono zadanie uporczywych działań opóźniających, osłaniających ewakuację monarchii, rządu, zasobów (w tym walutowych) i samych ocalałych elementów sił zbrojnych do posiadłości kolonialnych, skąd miałyby kontynuować wojnę. Oczywiście, kontynuacja wojny miałaby sens jedynie w przypadku pozyskania sojusznika(ów). Aby umożliwić skuteczną realizację ww. zadania, zbudowano nowe lub zmodyfikowano istniejące twierdze, które mają opóźniać atakujące wojska wroga oraz przygotowano do zalania niżej położone tereny. W sytuacji wojennej, wojska kolonialne mają za zadanie obronę zamorskich posiadłości oraz wzmacnianie zgodnie z potrzebami i własnymi możliwościami sił metropolitalnych.

Marynarka wojenna

Z uwagi na wymagającą bezpiecznego transportu morskiego, głównie kolonialno-handlową ekonomikę Imperium, posiadanie silnej floty jest niezbędne. Cóż jednak oznacza dla Niderlandów pojęcie „silna flota”? Z przyczyn głównie ekonomicznej natury, nie będą to liczne eskadry okrętów liniowych i krążowników, na wzór najsilniejszych flot świata. Z drugiej strony, z powodu kolonialnego charakteru państwa, flota nie może ograniczać się do jednostek obrony wybrzeża. Jak w ograniczonym budżecie pogodzić skuteczną, choć tylko czasową obronę wybrzeża z zapewnieniem bezpieczeństwa żeglugi dalekomorskiej? Publikując kolejne posty z zapowiadanego cyklu, postaram się tą sprzeczność, w miarę moich skromnych możliwości rozwiązać.

Założenia do cyklu

1.    Stan początkowy to 01.01.1921

2.    Wszystkie realne okręty Imperium¹, będące w służbie na ten stan, „u mnie” też służą²

3.  Wszystkie realne okręty Imperium, których budowa rozpoczęła się przed 01.01.1921 i nie została ukończona do tego czasu, wejdą do służby tak w ilości, jak i zgodnie z parametrami stanu rzeczywistego.

4.   Okręty, których budowa realnie nie rozpoczęła się przed 01.01.1921, będą moimi autorskimi projektami, co nie wyklucza nawiązywania ich do konstrukcji realnych.

5.  Nie wykluczam antydatowania moich własnych projektów, tzn. przyjęcia daty położenia ich stępki przed 01.01.1921; będą to jednak tylko jednostkowe i rzadkie przypadki, a daty rozpoczęcia ich budowy nie będą wcześniejsze niż rok 1919³.

6.  Daty ewentualnej modernizacji, przebudowy, deklasacji lub wycofania ze służby służących realnie wg stanu na 01.01.1921 okrętów pozostawiam do własnego uznania.

7.    Nie uwzględniono okrętów stricte rzecznych.

Uwagi:

¹ - określenie „Imperium” przed datą 01.01.1921 dotyczy flot holenderskiej i belgijskiej łącznie

² - za wyjątkiem niektórych, całkowicie przestarzałych i praktycznie bezwartościowych jednostek

³ - założenie to ma na celu uniknięcie „pustej” początkowej fazy cyklu, bo jeśli zacząłbym „kłaść stępki” nowych projektów dopiero po dacie 01.01.1921, to na pierwsze „autorskie” jednostki trzeba byłoby na blogu dość długo czekać

Poniżej tabela zbiorcza floty Imperium wg stanu na dzień 01.01.1921. 

Aktualnie, czyli w dniu 01.01.1921, okręty floty rozmieszczone są, jak podano niżej (w nawiasach ilość okrętów danego typu).

Metropolia:

- pancerniki obrony wybrzeża typów Tromp (1), Jacob van Heemskerck (1) i De Zeven Provinciën (1);

- krążownik lekki typu Holland (1);

- niszczyciele typu Fret (4);

- torpedowce typów G13 (3), Z5 (4) i Z1 (3);

- okręty podwodne typów O 2 (4), K I (1), O 6 (1) i O 7 (1);

- kanonierki typu Wodan (5);

- stawiacze min typu Hydra (2);

- trałowce typu Nr.1 (4);

- okręt szkolny typu Gelderland (1).

Indie Zachodnie:

- torpedowce typu Scylla (4);

- patrolowce typów Albatros (1) i Aldebaran (1);

- kanonierka typu Brinio (1).

Afryka Południowa:

- patrolowce typów Orion (1); Eridanus (1) i Gemma (1);

- kanonierki typu Brinio (2).

Indie Wschodnie:

- pancerniki obrony wybrzeża typu Koningin Regentes (2);

- niszczyciele typu Fret (4);

- torpedowce typu Draak (3);

- okręty podwodne typów K III (1) i K V (1);

- patrolowce typu Bellatrix (3);

- kanonierki typu Koetei (3).

W budowie znajdują się (w nawiasach: ilość / rok rozpoczęcia budowy / rok planowanego ukończenia):

- krążowniki lekkie typu Java (3/1916/1925-26);

- torpedowiec typu Z1 (1/1915/1921);

- okręty podwodne typów K III (1/1915/1921), K V (2/1916/1921-22) i K II (1/1915/1922;

- stawiacze min typów van Meerlant (2/1919/1922) i Pro Patria (1/1920/1923);

- patrolowce typu Sirius (3/1919/1921);

- patrolowce typu ? ((3/1919/1921);

- kanonierki typu Thor (3/1919-20/1922-23

- trałowce typu Nr 5 (2/1920/1922).

Arsenał floty

Na dzień 01.01.1921 nie istnieją wyspecjalizowane stocznie Marynarki Wojennej. Przemysł stoczniowy znajduje się w rękach prywatnych i realizuje zamówienia tak cywilne, jak i wojskowe. Największe stocznie znajdują się w Rotterdamie, Vlissingen, Amsterdamie i Schiedam. Zakłady średniej wielkości w Surabaji, Rotterdamie, Schiedam, Ostendzie i Antwerpii. Mniejsze w Rotterdamie, Schiedam, Gorinchen, Slikkerveer, Papendrecht, Dordrechcie, Temse i Kruibeke. W budowie znajdują się stocznie w Den Helder, Tanjung Prok, Durbanie i Willemstad. Stocznia w Den Helder będzie pierwszym zakładem budującym wyłącznie dla MW. Ponadto, planuje się przejęcie przez MW stoczni we Vlissingen.

Przed IWS uzbrojenie artyleryjskie nabywane było w Niemczech, głównie w zakładach Kruppa. W 1915 roku zawarto porozumienie z zakładami Bofors i od roku 1921 całość artylerii na nowobudowanych oraz modernizowanych i przebudowywanych jednostkach będzie pochodziła stamtąd. Rosnąca z biegiem czasu część produkcji będzie realizowana na zasadach licencyjnych w zakładach Wilton-Fijenoord w Rotterdamie. Używana na okrętach broń maszynowa produkowana jest w zakładach Fabrique Nationale w Herstal.

Imperium Niderlandów – bilans otwarcia - Część I

Ponieważ, za wyjątkiem kolegi ŁK, w zasadzie nikt nie podrzuca mi pomysłów do opracowania, jako właściciel i autor bloga, aby zapewnić jego (bloga, nie autora J) dalsze trwanie, rozpoczynam – dyskretnie już wcześniej zapowiadaną – nową „sagę” pt. „Marynarka wojenna Imperium Niderlandów w latach 1921-1940” Na wyłączny użytek tego tematu, jestem zmuszony – lekceważąc momentami realne dzieje – wprowadzić do bloga, częściowo tylko historyczny twór, zwany Imperium Niderlandzkim. Poniżej jego charakterystyka.

Historia

Szeroko rozumiane Niderlandy (mniej więcej obszar dzisiejszej Holandii, Belgii i Luksemburga) już od XIII w. uważane były, obok północnych Włoch, za najlepiej rozwinięty gospodarczo region Europy. Na przełomie XIV i XV wieku, za pomocą podbojów, a głównie małżeństw dynastycznych, zostały opanowane przez Burgundów (za wyjątkiem niektórych terytoriów podległych Rzeszy Niemieckiej lub biskupstwom). Małżeństwa dynastyczne są jednak bronią obosieczną; po wygaśnięciu burgundzkiej linii męskiej i śmierci Małgorzaty Burgundzkiej, na mocy układów w Arras (1482) i Senlis (1493), Niderlandy przeszły pod władanie Habsburgów. W roku 1519 władzę w Niderlandach objęła hiszpańska linia Habsburgów. W latach 1523-48 Niderlandy hiszpańskie zostały powiększone m.in. o Tournai, Fryzję i Utrecht. Hiszpański ucisk ekonomiczny i wyznaniowy (północne Niderlandy w większości przyjęły kalwinizm) doprowadził w roku 1572 do antyhiszpańskiego powstania. Przerywane licznymi rozejmami, walki toczyły się do roku 1609. W roku 1581 niepodległość wywalczyła tzw. Republika Zjednoczonych Prowincji (De Zeven Provinciën), a ostatecznie, na mocy pokoju westfalskiego w roku 1648, Hiszpania uznała niepodległość Północnych Niderlandów. Niderlandy Południowe pozostały we władaniu hiszpańskim do roku 1714, kiedy to przypadły Austrii. Po spowodowanych wojnami napoleońskimi rozlicznych perypetiach, w roku 1815 obie części Niderlandów zostały połączone, tworząc Zjednoczone Królestwo Niderlandów pod berłem Wilhelma I z dynastii Oranje-Nassau. Tolerancyjna wyznaniowo i narodowościowo polityka kolejnych władców i rządów Zjednoczonego Królestwa, zapobiegła rozpadowi państwa (jak to miało realnie miejsce w latach 1830-67. Od końca XIX w. zaczęła się rozpowszechniać nazwa „Imperium Niderlandzkie” Mimo, że nie ma to odzwierciedlenia w niderlandzkiej konstytucji, będziemy się nią dalej posługiwać.

Kolonie

Mieszkańcy Niderlandów, zwłaszcza północnych, zawsze byli silnie związani z morzem; rybołówstwo i handel morski były głównym zajęciem sporej części ludności tego regionu. Znaczący postęp w budownictwie okrętowym oraz uzyskanie niepodległości przez Republikę Zjednoczonych Prowincji, mocno zdynamizował niderlandzką aktywność na morzach i oceanach. Z początkiem wieku XVII Holendrzy zdominowali światowy handel morski, stając się jednocześnie potęgą polityczną i militarną. Ponieważ, dalekosiężny handel morski wymaga pewnych punktów oparcia, już z końcem XVI w. zaczęły powstawać w różnych regionach świata niderlandzkie faktorie handlowe. Faktorie potrzebują zarówno ochrony, jak i zaplecza, skąd mogłyby pozyskiwać żywność i towary wymienne. Ochronę zapewniały forty, a zaplecze nabywanie, lub siłowe zagarnianie okolicznych terenów. Taka jest geneza niderlandzkich (i nie tylko) kolonii. Mimo, że w wieku XVIII Niderlandy przeżywały pod względem polityczno-militarnym swój okres schyłkowy, nie odbiło się to negatywnie na procesach kolonizacji. Wprost przeciwnie, rozwinęły się niderlandzkie kolonie na Antylach i w Gujanie, poszerzyło się niderlandzkie panowanie w Indiach Wschodnich i na Cejlonie, zdobyte zostało Złote Wybrzeże, a także rozpoczął się proces kolonizowania Afryki południowej. Okres wojen napoleońskich spowodował liczne przetasowania w posiadaniu terytoriów kolonialnych; ostatecznie, w XIX w. zakres posiadania Niderlandów niewiele różnił się od tego z końca wieku poprzedniego. Jedyny istotny ubytek to utrata na rzecz Wielkiej Brytanii Kraju Przylądkowego w Afryce południowej. Aktualne zestawienie niderlandzkich kolonii znajduje się poniżej, w dziale Geografia i demografia.

Geografia i demografia

Poniżej, tabelaryczne zestawienie niderlandzkich posiadłości, wraz z Metropolią. Zestawienie jest aktualne na rok 1921.

L.p.	Kraj / prowincja	Stolica	Powierzchnia	Zaludnienie	Gęstość zaludnienia	Główne bazy morskie
			[km2]	[osób]	[osób/km2]
METROPOLIA						Den Helder
1	Holandia	Amsterdam	33 600	9 997 000	297,5	Den Helder
2	Belgia	Bruksela	30 528	6 438 000	210,9	Ostenda
3	Luksemburg	Luksemburg	2 586	368 000	142,3	-
Razem:			66 714	16 803 000	251,9
INDIE  ZACHODNIE						Willemstad
4	Gujana	Paramaribo	163 820	191 000	1,2	Paramaribo
5	Aruba	Oranjestad	179	29 000	162,0	Oranjestad
6	Bonaire	Kralendijk	294	5 000	17,0	Kralendijk
7	Curaçao	Willemstad	444	48 000	108,1	Willemstad
8	Saba	De Botte	13	1 000	76,9	-
9	Sint Eustatius	Oranjestad	21	1 000	47,6	Oranjestad
10	Sint Maarten1	Philipsburg	34	9 000	323,5	Philipsburg
Razem:			164 805	286 000	1,7
AFRYKA  POŁUDNIOWA						Durban
11	Orania	Bloemfontein	129 480	623 000	4,8	-
12	Natal	Pietermaritzburg	86 967	559 000	6,4	Durban
13	Transwal	Pretoria	191 789	226 000	1,2	-
14	Namibia	Windhuk	824 292	795 000	1,0	Walvisbaai
Razem:			1 232 528	2 203 000	1,8
INDIE  WSCHODNIE						Batawia
15	Cejlon	Kolombo	65 268	5 507 000	84,4	Trincomalee
16	Sumatra	Palembang	481 153	5 749 000	11,9	Padang
17	Jawa Zachodnia	Batawia	45 041	8 156 000	181,1	Batawia
18	Jawa Środkowa	Jogjakarta	35 934	9 088 000	252,9	Semarang
19	Jawa Wschodnia	Surabaja	47 800	10 773 000	225,4	Surabaja
20	Borneo2	Balikpapan	544 151	1 595 000	2,9	Balikpapan
21	Groote Oost3	Makassar	750 490	6 544 000	8,7	Makassar
Razem:			1 969 837	47 412 000	24,1
OGÓŁEM:			3 433 884	66 704 000	19,4
1	południowa część wyspy
2	bez Sarawaku, Sabahu i Brunei
3	Małe Wyspy Sundajskie, Celebes, Moluki i zachodnia Nowa Gwinea

Ekonomika

Poziom rozwoju gospodarczego Imperium Niderlandzkiego jest – jak w każdym imperium kolonialnym – mocno zróżnicowany. Metropolia (Holandia, Belgia i Luksemburg) to jeden z najlepiej ekonomicznie rozwiniętych regionów Europy. Z drugiej strony, niektóre obszary kolonialne są zasiedlone przez ludy pozostające jeszcze na etapie wspólnot plemiennych, z prymitywną gospodarką, nie różniącą się istotnie od gospodarki epoki kamienia (Borneo, zachodnia Nowa Gwinea, Namibia). Trzeba jednak zaznaczyć, że władze Imperium podejmują działania zmierzające do aktywizacji społeczno-ekonomicznej obszarów pod tym względem zacofanych. Przykładem mogą być następujące większe przedsięwzięcia:

- rafinerie ropy naftowej w Willemstad (Curaçao), Durbanie (Natal), Palembang (Sumatra) i Balikpapan (Borneo);

- zakłady przeróbki kauczuku w Paramaribo (Gujana), Banjarmasinie (Borneo), Makassarze (Celebes);

- stocznie w Tanjung Prok i Surabaji (Jawa), Willemstadt (Curaçao) oraz Durbanie (Natal);

- cukrownie w Paramaribo (Gujana), Philipsburgu (Sint Maarten) i Durbanie (Natal);

- zakłady włókiennicze w Batawii, Semarangu i Surabaji (Jawa),

- huta cyny w Palembang (Sumatra);

- zakład przeróbki diamentów w Pretorii (Transwal).

Surowce naturalne

Poniżej wymienione są tylko najważniejsze zasoby surowcowe:

- węgiel kamienny w Belgii i Oranii;

- ropa naftowa na Jawie i Borneo;

- rudy żelaza w Luksemburgu;

- rudy cyny w Indiach Wschodnich;

- boksyty w Gujanie;

- złoto w Transwalu, Oranii i Gujanie;

- diamenty w Oranii i Namibii.

Przemysł przetwórczy

Największe znaczenie mają następujące gałęzie przemysłu:

- chemiczny (rafinacja ropy naftowej, przetwórstwo kauczuku);

- hutniczy i metalurgiczny (wyroby z żelaza i stali oraz metali kolorowych);

- maszynowy (budowa maszyn i okrętów);

- elektrotechniczny (silniki i prądnice, elementy oświetlenia, kable elektryczne i osprzęt);

- precyzyjny (urządzenia optyczne, kontrolno-pomiarowe i sterujące);

- włókienniczy (tkaniny wełniane, lniane, koronki);

- spożywczy (masło, sery, piwo, cukier, herbata, kakao, przetwórstwo rybne).

Rolnictwo

Na terenie Metropolii dominuje hodowla bydła, koni i trzody chlewnej oraz uprawa roślin pastewnych, warzyw i kwiatów (tulipany!). Bardzo dobrze rozwinięte jest rybołówstwo. W koloniach przeważają uprawy wyżywieniowe (głównie ryż, także kukurydza, proso, sorgo, bataty i maniok), miejscami hodowla (bydło, trzoda chlewna i drób). Spore znaczenie ma rybołówstwo wraz z pozyskaniem innych bogactw morza (perły, korale), uprawa roślin przemysłowych (kauczuk, palma oleista i kokosowa, trzcina cukrowa, tytoń, herbata, kakao) oraz przypraw.

Ciąg dalszy w Części II.