Modernizacja duńskiego pancernika obrony wybrzeża typu Niels Juel 1943 (1 jednostka)
Następny projekt wg pomysłu kolegi ŁK.
Jak zwykle, On sam jest autorem legendy, ja ograniczyłem się do opisu
technicznego na podstawie Jego założeń.
Duński „krążownik” obrony wybrzeża Niels Juel był bodaj najdziwniejszym
okrętem tego typu, zbudowanym w okresie międzywojennym. Potężnie opancerzony,
powolny i z artylerią główną kalibru 149 mm wydawał się przerośniętą
kanonierką, której projekt zrodził się w koszmarnym śnie J. W końcu lat 30-tych zdążył się
dodatkowo fizycznie zestarzeć, a to wykluczało jego efektywne używanie w
systemie obrony wybrzeża. Wobec powyższego, po (alternatywnym) skreśleniu ze
stany floty „starszego półbrata” – pancernika Peder Skram (30.06.1938 r.) zapadła decyzja o przeprowadzeniu dużej
przebudowy Nielsa Juela. Plany
opracowali inżynierowie ze stoczni Orlogsvaerflet w Kopenhadze, ale na
przeprowadzenie samej modernizacji ogłoszono odrębny konkurs, który wygrała
szwedzka stocznia Lindholmen w Goeteborgu. Prace rozpoczęły się
19.06.1939 r., jednak ich tempo już na przedwiośniu następnego roku stało się
ślimacze. Składały się na to rozliczne przyczyny, na czoło których wysuwały się
własne potrzeby floty szwedzkiej, w związku z rozpoczętą 01.09.1939 r. wojną
polsko-niemiecką, która szybko przekształciła się w konflikt o zasięgu
globalnym. Po okupacji Danii przez III Rzeszę prace stoczniowe zamarły
zupełnie, ale w końcu 1940 r. zostały wznowione, gdyż z ofertą ewentualnego
dokończenia inwestycji zgłosiły się stocznie niemieckie. Była to oczywiście
typowa zagrywka propagandowa, ale Szwedzi musieli traktować ją poważnie, gdyż
przejęcie dalszych prac przez Niemców oznaczało niechybną rekwizycję okrętu dla
Kriegsmarine. Jednocześnie, ze strony rządu duńskiego pojawiły się dyskrecjonalne
sygnały, aby nie spieszyć się zbytnio. Niemal gotowy okręt stał się po
29.08.1943 r. obiektem niczym już nieskrywanego zainteresowania III Rzeszy.
Niemal ultymatywna w tonie nota, domagająca się wydania pancernika, wpłynęła do
rządu szwedzkiego 19.10.1943 r. Ku zaskoczeniu Niemców odpowiedź szwedzka była
grzeczna, ale odmowna. Czas, kiedy Niemcy mogli wymusić posłuszeństwo Szwedów
należał już do przeszłości, a III Rzesza znajdowała się w głębokiej defensywie
na głównych frontach wojny. Nie pozostało zatem Niemcom nic innego, jak połknąć
ową „żabę” i udawać, że wszystko jest nadal w najlepszym porządku. Utwierdzała
ich w takiej postawie prowokacja wywiadu szwedzkiego, który dopuścił do
„kontrolowanego przecieku” dotyczącego rzekomego podjęcia szkolenia tzw.
Dywizji Norweskiej, którą zaczęto jakoby rekrutować spośród uchodźców z tego
państwa. Niels Juel został przekazany
marynarce duńskiej dopiero 23.06.1945 r., z zastrzeżeniem uregulowania
płatności za wykonane prace do końca 1947 r. Pancernik pozostał w służbie
duńskiej marynarki wojennej do 31.12.1961 r., ostatnie 5 lat w charakterze
jednostki szkolnej. Na złom pocięła go stocznia Orlogsvaerflet w Kopenhadze, do
końca 1963 r.
Od siebie dołożę pewną ciekawostkę.
Choć Niels Juel powszechnie klasyfikowany
był jako pancernik obrony wybrzeża, to sami Duńczycy nazywali go „artilleriskib”,
czyli okręt artyleryjski.
Poniżej opis techniczny modernizacji.
Kadłub
„Wyprostowano”
linię burt i nieznacznie uproszczono kształt dziobowej części kadłuba. Ponadto,
częściowo zmieniono jego wewnętrzny podział.
Napęd
Wymieniono cztery kotły
olejowo-węglowe na wyłącznie olejowe typu Yarrow, lokując je w czterech
kotłowniach. Istniejące dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania poddano
gruntownemu remontowi, przystosowując do zwiększonej mocy kotłów.
Uzbrojenie
Istniejące zdemontowano w całości.
Nowy zestaw artylerii składał się z:
- 2xIIx209/35
Krupp 1890/35, przy elewacji maksymalnej 65o donośność pociskiem
108,0 kg wynosiła 19600 m;
- 4xIx120/55
Pk 1932, przy elewacji maksymalnej 30o donośność pociskiem 20,0
kg wynosiła 19200 m;
- 6xIx75/55
Pk 1912, przy elewacji 45o donośność pociskiem 7,00 kg wynosiła 9000
m, a przy elewacji maksymalnej 75o donośność tym samym pociskiem
wynosiła 5000 m;
- 8xIx20/60
Madsen 1934, przy elewacji 45o donośność pociskiem 0,128 kg
wynosiła 4000 m, a przy elewacji maksymalnej 85o donośność tym samym
pociskiem wynosiła 2800 m.
Pochodzące z zapasu mobilizacyjnego
działa 209 mm zostały zamontowane w nowych, specjalnie dla nich
zaprojektowanych wieżach.
Do kierowania ogniem zainstalowano
dalocelownik optyczny o bazie 5,0 m oraz dalmierz optyczny o bazie 3,2 m.
Ponadto, wieże artylerii głównej otrzymały dalmierze optyczne o bazie 7,2 m.
W końcu roku 1945 nastąpiły
następujące zmiany w uzbrojeniu:
- działa 209/35 zostały
przekalibrowane na 203/36 i pociskiem 118,0 kg osiągały donośność 22400 m;
- stanowiska Ix120/55 zostały
zastąpione przez Ix127/38, Ix75/55 przez 2xIV+4xIIx40/56, a Ix20/60 przez
Ix40/56. Artyleria 127 i 40 mm pochodziła z zasobów US Navy, dodano również
amerykański system kierowania ogniem plot.
Opancerzenie
Skrócono do obszaru pomiędzy barbetami
artylerii 209 mm główny burtowy pas pancerny, obniżając jego grubość ze 195 do
155 mm. Dodano: górny burtowy pas pancerny o grubości 75 mm, górny pokład
pancerny o grubości 20 mm oraz bąble i grodzie ptorp o grubości 55 mm. Nowy
układ opancerzenia przedstawiono w raporcie i na rysunku.
Inne
Przebudowano nadbudówki maszty i
komin. Zainstalowano sześć radiostacji oraz radionamiernik. W roku 1945 dodano
amerykańskie wyposażenie radionawigacyjne.
W wyniku modernizacji:
- wyporność standardowa wzrosła z 3800
do 4419 t;
- prędkość wzrosła z 16,00 do 17,51 w;
- ciężar salwy burtowej wzrósł z 280
do 501 kg.
Koszt modernizacji wyniósł 48,2%
wartości porównywalnego okrętu nowego.
Niels Juel, Denmark coastal battleship laid down 1914, launched 1918,
completed 1923, modernized 1943 (engine 1941)
Displacement:
4 190 t light;
4 419 t standard; 4 593 t normal; 4 731 t full load
Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)
(295,33 ft / 293,31 ft)
x 53,48 ft (Bulges 62,34 ft) x (15,91 / 16,35 ft)
(90,02 m / 89,40 m) x
16,30 m (Bulges 19,00 m) x (4,85 / 4,98
m)
Armament:
4 - 8,23" / 209 mm 35,0
cal guns - 238,10lbs / 108,00kg shells, 150 per gun
Breech loading guns in turret on barbette
mounts, 1890/35 Model
2 x 2-gun mounts on centreline ends, evenly
spread
4 - 4,72" / 120 mm 55,0
cal guns - 44,09lbs / 20,00kg shells, 300 per gun
Quick firing guns in deck mounts, 1933 Model
4 x Single mounts on sides, evenly spread
6 - 2,95" / 75,0 mm
55,0 cal guns - 15,43lbs / 7,00kg shells, 500 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1916 Model
4 x Single mounts on sides, evenly spread
4 raised
mounts
2 x Single mounts on centreline ends, evenly
spread
1 raised
mount
1 double raised mounts
8 - 0,79" / 20,0 mm
60,0 cal guns - 0,28lbs / 0,13kg shells, 2 500 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1934 Model
4 x Single mounts on sides, evenly spread
4 raised
mounts
4 x Single mounts on sides, evenly spread
4 double
raised mounts
Weight of broadside 1 102
lbs / 501 kg
Armour:
- Belts: Width (max) Length
(avg) Height (avg)
Main: 6,10" / 155 mm 201,12 ft / 61,30 m 6,89
ft / 2,10 m
Ends: Unarmoured
Upper: 2,95" / 75 mm 201,12 ft / 61,30 m 7,87 ft
/ 2,40 m
Main Belt covers 105% of normal length
- Torpedo Bulkhead - Additional
damage containing bulkheads:
2,17"
/ 55 mm 201,12 ft / 61,30 m 26,90 ft / 8,20 m
Beam between torpedo
bulkheads 41,67 ft / 12,70 m
- Hull Bulges:
2,17" /
55 mm 201,12 ft / 61,30 m 26,57 ft / 8,10 m
- Gun armour: Face (max) Other gunhouse (avg) Barbette/hoist
(max)
Main: 6,10" / 155 mm 2,17" / 55 mm 4,92"
/ 125 mm
2nd: 1,77" / 45 mm -
-
3rd: 0,79" / 20 mm -
-
- Armoured deck - multiple
decks:
For and Aft decks:
2,95" / 75 mm
- Conning towers: Forward
6,10" / 155 mm, Aft 2,17" / 55 mm
Machinery:
Oil fired boilers,
complex reciprocating steam engines,
Direct drive, 2 shafts,
7 000 ihp / 5 222 Kw = 17,51 kts
Range 4 300nm at
10,00 kts
Bunker at max
displacement = 312 tons
Complement:
278 - 362
Cost:
£0,984 million / $3,934
million
Distribution of weights at normal displacement:
Armament: 297 tons,
6,5%
- Guns: 297 tons, 6,5%
Armour: 2 203
tons, 48,0%
- Belts: 577 tons, 12,6%
- Torpedo bulkhead: 433 tons, 9,4%
- Bulges: 428 tons, 9,0%
- Armament: 209 tons, 4,5%
- Armour Deck: 506 tons, 11,0%
- Conning Towers: 49 tons, 1,1%
Machinery: 385 tons,
8,4%
Hull, fittings &
equipment: 1 306 tons, 28,4%
Fuel, ammunition &
stores: 402 tons, 8,8%
Miscellaneous weights:
0 tons, 0,0%
Overall survivability and seakeeping ability:
Survivability
(Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
11 063 lbs / 5 018 Kg = 36,1 x 8,2
" / 209 mm shells or 2,9 torpedoes
Stability (Unstable if
below 1.00): 1,52
Metacentric height 4,0
ft / 1,2 m
Roll period: 13,1
seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 89 %
-
Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,21
Seaboat quality (Average = 1.00): 1,62
Hull form characteristics:
Hull has rise forward
of midbreak,
a normal bow and a cruiser stern
Block coefficient
(normal/deep): 0,553 / 0,554
Length to Beam Ratio:
4,71 : 1
'Natural speed' for
length: 17,13 kts
Power going to wave
formation at top speed: 54 %
Trim (Max stability =
0, Max steadiness = 100): 55
Bow angle (Positive =
bow angles forward): 5,10 degrees
Stern overhang: -1,97
ft / -0,60 m
Freeboard (% = length
of deck as a percentage of waterline length):
Fore
end, Aft end
- Forecastle: 19,00%, 22,64 ft /
6,90 m, 20,01 ft / 6,10 m
- Forward deck: 7,00%, 20,01 ft / 6,10
m, 20,01 ft / 6,10 m
- Aft deck: 61,00%, 12,47 ft / 3,80 m, 12,47 ft / 3,80 m
- Quarter deck: 13,00%, 12,47 ft /
3,80 m, 13,12 ft / 4,00 m
- Average freeboard: 14,67 ft / 4,47 m
Ship space, strength and comments:
Space - Hull below water (magazines/engines, low =
better): 62,6%
- Above
water (accommodation/working, high = better): 99,6%
Waterplane Area:
10 972 Square feet or 1 019 Square metres
Displacement factor
(Displacement / loading): 118%
Structure weight / hull
surface area: 89 lbs/sq ft or 433 Kg/sq metre
Hull strength
(Relative):
-
Cross-sectional: 0,91
-
Longitudinal: 2,79
- Overall:
1,02
Excellent machinery,
storage, compartmentation space
Adequate accommodation
and workspace room
Ship has slow, easy
roll, a good, steady gun platform
Excellent seaboat,
comfortable, can fire her guns in the heaviest weather
