sobota, 20 września 2014

Charakterystyka państwa polskiego



CHARAKTERYSTYKA PAŃSTWA



Ustrój polityczny.

Dziedziczna monarchia konstytucyjna. Liberalna konstytucja. Głową państwa król posiadający inicjatywę ustawodawczą (edykty) i ograniczone prawo weta do ustaw sejmowych. Władzą ustawodawczą parlament (Sejm i Senat). Sejm posiada inicjatywę ustawodawczą (ustawy) i ograniczone prawo weta do edyktów królewskich. Senat posiada ograniczone prawo weta do edyktów i ustaw. Sejm pochodzi w całości z wyboru, a Senat w połowie z wyboru i w połowie z mianowania przez króla. Prawa wyborcze przysługują wszystkim obywatelom płacącym podatki. Czynne prawo wyborcze od 21 lat, bierne do Sejmu od 25 lat, a do Senatu od 30 lat. Władzą wykonawczą rząd (rada ministrów) z premierem na czele powoływana przez króla i zatwierdzana przez Sejm. Odwołać rząd w całości lub jego członka może Sejm z własnej inicjatywy lub na wniosek króla. Niezależny 3-instancyjny wymiar sprawiedliwości, Najwyższymi organami: Najwyższy Sąd Apelacyjny i Trybunał Stanu.

Gospodarka.

Przemysł.

Główne bogactwa naturalne: bogate złoża węgla kamiennego (Górny Śląsk), bogate złoża rudy cynku i ołowiu (Górny Śląsk, Małopolska), bogate złoża rudy miedzi (Dolny Śląsk, kolonia Bougainville’a), bogate złoża siarki (Sandomierskie), bogate złoża soli kamiennej (Małopolska, Kujawy), znaczne złoża ropy naftowej (Podkarpacie, Ziemia Lubuska), bogate złoża rudy cyny (kolonia Belitung), znaczne zasoby leśne i surowców skalnych, nieeksploatowane na razie złoża węgla brunatnego (Wielkopolska, Dolny Śląsk) i gazu ziemnego (Podkarpacie, Ziemia Lubuska, Małopolska). Ponadto: średnio zasobne i niezbyt wartościowe złoża rud żelaza (Częstochowa, Łęczyca, Świętokrzyskie, Suwalszczyzna),niewielkie złoża soli potasowych, fosforytów, złota (kolonia Bougainville’a). Główne gałęzie przemysłu: hutniczy i metalurgiczny (Górny i Dolny Śląsk, Świętokrzyskie, Małopolska, Elbląg, Suwałki), maszynowy, w tym zbrojeniowy i okrętowy (Górny Śląsk, Świętokrzyskie, Lubelskie, Małopolska, Augustów, Poznań, Warszawa, Gdańsk, Elbląg), chemiczny w tym petrochemiczny (Podkarpacie, Górny Śląsk, Małopolska, Puławy), włókienniczy i tekstylny (Dolny Śląsk, Podlasie, Toruń, Piotrków Trybunalski, Bielsko), drzewny i papierniczy (Mazury, Pomorze, Wielkopolska), spożywczy w tym browarniczy i gorzelniany (na terenie całego kraju). Ponadto: przemysł skórzany, mineralny w tym hutnictwo szkła i przemysł materiałów budowlanych.

Rolnictwo.

Struktura własnościowa: ok. 70% gruntów zajmują indywidualne gospodarstwa chłopskie, pozostałe 30% wielka własność oddająca część ziemi w dzierżawę chłopom, a na pozostałej prowadząca gospodarkę za pomocą pracowników najemnych. Główne uprawy: pszenica, żyto, ziemniaki, buraki cukrowe, kukurydza, warzywa i owoce, len i konopie. Ponadto: jęczmień, owies, rzepak, tytoń, chmiel, winorośl i słoneczniki. W hodowli głównie: bydło rogate, trzoda chlewna, owce, konie, drób i pszczoły. Ponadto: kozy, osły i zwierzęta futerkowe. Rybołówstwo: dobrze rozwinięte zarówno morskie (śledzie, flądry, dorsze, szproty) jak i śródlądowe, liczne stawy hodowlane. Leśnictwo: większość lasów w rękach prywatnych lecz eksploatowanych pod nadzorem państwowej służby leśnej.

Handel zagraniczny.

Główne przedmioty eksportu: węgiel kamienny, wyroby metalurgiczne (stal, cynk i ołów, miedź, cyna), maszyny w tym okręty i uzbrojenie (tylko do wybranych odbiorców!), wyroby tekstylne (wełniane i lniane), papier, pszenica, żyto, cukier, owoce, mięso, piwo i wyroby spirytusowe. Ponadto: owies, warzywa, tłuszcze i produkty leśne. Główne przedmioty importu: rudy żelaza, bawełna. Ponadto: ropa naftowa, jedwab, herbata, kawa, wino, oliwa, cytrusy i wyroby luksusowe.

Infrastruktura.

Bardzo dobrze rozwinięta sieć kolejowa i drogowa, dobrze rozwinięta sieć wodnych dróg śródlądowych. Stosunkowo duża i nowoczesna flota handlowa, rozwinięta infrastruktura morska (porty i przystanie urządzenia nawigacyjne). Bardzo dobrze działająca poczta i sieć telegraficzna.

Społeczeństwo.

Wyznania.

Pełny rozdział kościoła od państwa. Pełna tolerancja światopoglądowa ze strony państwa. Główne wyznania: rzymsko-katolickie ok. 65%, prawosławne ok. 10%, ewangelicko-augsburskie ok. 5%, mojżeszowe ok. 5%, greko-katolickie ok. 3%, inne ok. 2%, brak wyznania ok. 10%.

Administracja.

Sprawna terenowa administracja 4-szczeblowa; wieś > gmina/miasto > powiat/miasto na prawach powiatu > województwo. Do poziomu gminy/miasta i w miastach na prawach powiatu administracja samorządowa.

Nauka i oświata.

Bardzo wysoki poziom; 9 uczelni poziomu akademickiego (studia I, II i III stopnia), 16 szkól wyższych (studia I stopnia), powszechna oświata na szczeblu średnim i podstawowym. Szkolnictwo wyższe autonomiczne, średnie i podstawowe państwowe i prywatne pod państwowym nadzorem. Brak ingerencji kleru w nauczanie. Istnieje Akademia Naukowa gromadząca największych uczonych wszystkich dyscyplin naukowych. Biblioteki państwowe w każdej gminie/mieście.

Kultura.

Liczne tatry, opery, filharmonie i rozwijająca się sieć kinowa. Liczne państwowe i prywatne galerie sztuki, rozbudowana sieć muzealna.

Zdrowie i opieka społeczna.

Liczne szpitale (co najmniej jeden w każdym powiecie) i domy opieki (przytułki i sierocińce). Większość tych zakładów państwowa, pozostała część prowadzona przez zgromadzenia zakonne pod nadzorem państwowym. Ubezpieczenia społeczne w rękach prywatnych pod niewielką kontrolą państwa, każdy obywatel może ubezpieczać się indywidualnie, brak przymusu ubezpieczenia. Osoby nie ubezpieczające się robią to na własne ryzyko. Niewielka ilość przedszkoli i żłobków, większość matek nie pracuje.

Siły zbrojne.

Armia lądowa.

Nowoczesna pod względem organizacji, wyszkolenia i techniki armia stała z poboru oraz liczne wyszkolone rezerwy. Służba 2-letnia + 8 lat w rezerwie pierwszego rzutu (jednostki liniowe) + 15 lat w rezerwie drugiego rzutu (jednostki terytorialne i zaplecze).

Lotnictwo.

Dynamicznie rozwijający się, nowoczesny rodzaj sił zbrojnych. Personel częściowo zawodowy, częściowo z poboru. Służba 3-letnia + 7 lat w rezerwie pierwszego rzutu (jednostki liniowe) + 15 lat w rezerwie drugiego rzutu (zaplecze).

Marynarka.

W miarę nowoczesna i stosunkowo liczna. Personel w większości zawodowy, uzupełniony poborowymi. Służba 3-letnia + 7 lat w rezerwie pierwszego rzutu (jednostki liniowe) + 15 lat w rezerwie drugiego rzutu (zaplecze).

Szkolnictwo wojskowe. 
Dobrze rozwinięte i nowoczesne. Unitarne 1-roczne szkoły podchorążych, po ukończeniu których kontynuuje się naukę w jednej z 7 szkól oficerskich 2-letnich (w lotnictwie i marynarce wojennej 3-letnich). Dodatkowo 2-letnia Akademia Sztabu Generalnego kształcąca oficerów na wyższe stanowiska dowódcze i przede wszystkim sztabowe. Powszechne szkolenie podchorążych rezerwy wśród absolwentów szkół wyższych.

Posiadana matura uprawnia do skróconej 1-rocznej służby wojskowej.

Kolonie.

Liczne choć niewielkie: wyspa Belitung /Archipelag Sundajski/ (ruda cyny, kauczuk, ryż, olej palmowy, kakao, kokosy, korzenie, herbata), wyspa św. Bartłomieja /Karaiby/ (trzcina cukrowa, kauczuk), wyspa Bougainville’a /Salomony/ (ruda miedzi, złoto, ryż, olej palmowy, kakao, kokosy, korzenie), Togo /Afryka Zachodnia/ fosforyty, bawełna, kawa, kakao i orzeszki ziemne, Nauru /Mikronezja/ fosforyty oraz dobre położenie na trasie z kolonii wschodnioindyjskich do Kanału Panamskiego (który za dwa lata będzie otwarty),Samoa /Polinezja/ kauczuk, kakao, kokosy i kava oraz dobre położenie na trasie z kolonii wschodnioindyjskich do Przylądka Horn.
Ponadto liczne stacje zaopatrzeniowe własne i w portach sojuszniczych. Raczej nie przewiduje się rozszerzania posiadłości kolonialnych. W XX w. powoli stawać się będą już przeżytkiem.

Polska - gospodarka

 Polska - komunikacja

Polska - obronność

Kolonie
 W następnym poście będą zagadnienia polityki zagranicznej i doktryna wojenna.

JKS

Moja alternatywna historia państwa polskiego



SKRÓCONA ALTERNATYWNA HISTORIA PAŃSTWA POLSKIEGO XIII-XX w.

- wiek XIII > pewien książę mazowiecki do walki z Prusami sprowadza nie Krzyżaków, ale jednego z piastowskich książąt śląskich, który stracił swoje dziedzictwo i szuka dla siebie
i wiernych poddanych "miejsca na ziemi"; książę ten uposażony niewielkim nadaniem ziemskim na pograniczu Prus i Mazowsza czyni mniej więcej to, co czynili Krzyżacy, rozszerzając stopniowo swoją domenę na północ i wschód;
- wiek XIV > na skutek podboju ziem Pruskich oraz mariaży z księżniczkami mazowieckimi państwo (nazwijmy je Księstwem Mazurskim) obejmuje obszary dzisiejszych Mazur, Warmii, Suwalszczyzny, Obwodu Kaliningradzkiego i północnych skrawków Mazowsza; na zachodzie broni się przed naporem Marchii Brandenburskiej;
- wiek XV > po serii przeważnie zwycięskich wojen nasze Księstwo opiera swą granicę zachodnią na dolnej Wiśle i zdobywa Kujawy;
- wiek XVI > Księstwo tworzy sojusze z istniejącymi jeszcze księstwami pomorskimi (Słupskie, Lęborsko-Bytowskie) i w zwycięskiej wojnie odrzuca Brandenburczyków /Niemców na linię: Odra od jej ujścia do ujścia do niej Warty, Warta od jej ujścia do Odry do ujścia do niej Noteci i Noteć; po wygaśnięciu dynastii książąt pomorskich, państwo przybiera nazwę Królestwa Mazursko-Pomorskiego;
- wiek XVII > czasy pokoju stymulują rozwój wewnętrzny; zanika całkowicie pańszczyzna, kwitną miasta, rzemiosła i handel, rośnie siła ekonomiczna i militarna; w drugiej połowie wieku Królestwo nasze wspomaga wydajnie Polskę w walce z Turkami;
- wiek XVIII > Polska po przegranych wojnach z Rosją traci prawie całe Kresy Wschodnie
 i ogólnie mocno podupada; wśród światłych Polaków rodzi się myśl o ratowaniu tego, co zostało z państwa poprzez unię personalną i ścisły sojusz z naszym królestwem; mimo oporu zachowawczej części elit polskich, dochodzi to do skutku; później następuje zupełne zjednoczenie obu królestw pod nazwą Królestwa Polskiego ze stolicą w Warszawie i zaczyna się trudny proces unifikacji;
- I poł. XIX wieku  > ostatecznie zwycięża w połączonej Polsce model ustrojowy składnika silniejszego i żywotniejszego; państwo niemieckie się jednoczy, rośnie w siłę i grozi Austrii odebraniem m.in. Śląska; zagrożona Austria stara się o sojusz z Polską, skutkiem czego jest wygrana wojna z Niemcami; Polska zajmuje ziemie między dolną Wartą a Śląskiem, Austria "płaci" za sojusz z Polską ustanowieniem na obszarze Śląska kondominium polsko-austriackiego; rozpoczyna się w Polsce rewolucja przemysłowa;
- II poł. XIX wieku > wobec zagrożenia ze strony Rosji sojusz Polski, Szwecji (ciągle władającej Inflantami) i Turcji, zwycięska wojna z Rosją, odzyskanie przez Polskę Ukrainy zachodniej, traktat pokojowy (gwarantowany przez pozostałe mocarstwa europejskie) ustanawia odrodzenie Wlk. Ks. Litewskiego (Litwa właściwa + Białoruś), pod warunkiem wyrzeczenia się prawa Polski do jego przyłączenia; wobec stałego zagrożenia ze strony Niemiec, do sojuszu polsko-szwedzko-tureckiego przyłącza się Francja i Dania;
- I pol. XX wieku > wykorzystując postępujące osłabienie Austro-Węgier, Polska uzyskuje pełną suwerenność nad Śląskiem; Niemcy w sojuszu z Rosją wywołują wielką wojnę, po drugiej stronie sojusz francusko-polsko-szwedzko-duńsko-turecki, pozostałe państwa neutralne, Rosja widząc niekorzystny przebieg zmagań w porę się z wojny wycofuje, ponosząc jedynie niewielkie straty terytorialne na rzecz Turcji, klęska Niemiec, Szlezwig dla Danii, państwo niemieckie podzielone na cztery części. 

Poniżej uproszczona mapka "mojej" Europy. Rozwinięcie tematu i pozostałe mapki będą w następnym poście, oczywiście jeśli ta historia wzbudzi zainteresowanie.



 JKS