Przebudowa kanonierek typu Harpia 1922-1924/43 (6 szt.)

Przebudowa kanonierek typu Harpia 1922-1924/43 (6 szt.)

Wprawdzie – zgodnie z ostatnimi Wiadomościami z floty – modernizacja tych kanonierek miała być zakończona w roku 1943, lecz uwagi na pilną potrzebę zwolnienia doków, nabrzeży wyposażeniowych i mocy przerobowych stoczni, prace nad najbardziej zaawansowaną przyśpieszono, a nad innymi zawieszono. W efekcie Harpia opuściła stocznię jeszcze w końcowych dniach roku 1942, a pozostałe pięć będzie gotowych dopiero w II półroczu 1943. Niemniej, ponieważ modernizacja wszystkich sześciu kanonierek tego typu „zabudżetowana” była na rok 1943, oficjalną datą zakończenia ich modernizacji (w tym Harpii) jest właśnie rok 1943. Tyle gwoli wyjaśnienia niezgodności dat.

Przebudowa kanonierek miała bardzo szeroki zakres i w zasadzie za wyjątkiem kadłubów (poddanych jednak renowacji) dotyczyła wszystkich elementów, przez co „nowe” okręty nie przypominają samych siebie. Prace objęły m.in.:

- całkowitą wymianę napędu,

- całkowitą wymianę uzbrojenia,

- modernizację opancerzenia,

- całkowitą przebudowę nadbudówek i masztów,

- częściową rearanżację wnętrz kadłuba oraz

- całkowitą wymianę wyposażenia radio-nawigacyjnego i kierowania ogniem.

Koszt przebudowy osiągnął 59,7% wartości identycznego nowego okrętu i przekroczył znacznie „sakramentalne” 40%, jako granicę opłacalności. Ponieważ jednak, w czasie wojny bardziej liczy się czas niż finanse a w rezultacie przebudowy otrzymano – moim zdaniem – wartościowe jednostki, „przymknięto oko” na zasady.

Wymiana uzbrojenia miała na celu wzmocnienie obrony plot bez istotnego obniżania ogólnej siły ognia okrętu (salwa burtowa przed przebudową 146 kg, po 142 kg) . Zwiększono znacznie zapas bg, czyniąc z okrętu groźnego wroga OP npla. Po zdjęciu zrzutni bg, kanonierki mogą zabrać i postawić 20 min kontaktowych, lub 16 dennych min magnetycznych. Ponieważ nowe maszyny, pomimo większej mocy mają mniejsze gabaryty (postęp techniczny!), można było zdjąć górny burtowy pas pancerny. Nowy, silniejszy napęd umożliwił wzrost prędkości maksymalnej o 2 w, przy zasięgu zwiększonym o 1 800 Mm.

Na kilka osobnych słów zasługuje dość niekonwencjonalna sylwetka przebudowanych kanonierek. Zdecydowano się na jeden, zlokalizowany trochę nietypowo na kominem maszt, na którym została zamontowana główna część wyposażenia radio-nawigacyjnego. Centralnie położony maszt wraz ze „schodkowym” układem większości stanowisk artylerii, nadaje ogólnie niezbyt wysokiej sylwetce –  przy pewnej dozie wyobraźni – kształt piramidy. Mniej ciekawie okręt wygląda w widoku z góry; w jachtingu końca XIX w. takie – choć dużo pełniejsze – kształty, nazywano: „łeb dorsza z ogonem makreli” Chodzą pogłoski, że okręt będzie nominowany przez Jane’s Fighting Ships do tytułu najpiękniejszego okrętu roku 1943 w kategorii: „okręty bojowe 1 000 - 3 000 t” ;).

Na koniec kwestia przeznaczenia przebudowanych kanonierek, a co za tym idzie, zasadność samej przebudowy. Chociaż – jak wiecie – nie jestem fanem okrętów „do wszystkiego”, w tym przypadku mamy z takim „okrętem-orkiestrą” do czynienia. Harpia może:

- patrolować i zwalczać OP,

- eskortować konwoje,

- osłaniać i wspierać desanty,

- bronić własnego lub atakować wybrzeże wroga,

- wspierać ogniem zespoły mniejszych okrętów (stawiacze min, trałowce itp.),

- stawiać defensywne zagrody minowe lub wykonywać przejścia w zagrodach istniejących (trał parawanowy).

Z przymrużeniem oka można powiedzieć, że jest to hybryda niszczyciela eskortowego, kanonierki kolonialnej, małego krążownika i minowca. Z uwagi na rozległość naszych dalekowschodnich posiadłości okręty wyspecjalizowane nie mogą być jednocześnie wszędzie; dobrze więc jest mieć kilka jednostek, które mogą je – przynajmniej w pewnym zakresie – zastąpić tam, gdzie aktualnie ich nie ma.

PS. Zdjęte z przebudowywanych kanonierek stanowiska artylerii (18xIIx120 i 6xII40 mm) będą użyte w charakterze artylerii nadbrzeżnej i plot w naszych bazach na Dalekim Wschodzie.

Harpia, Poland Gunboat laid down 1922 rebuilt 1943

Displacement:

            1 513 t light; 1 614 t standard; 1 853 t normal; 2 043 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (296,85 ft / 295,28 ft) x 39,37 ft x (13,12 / 14,02 ft)

            (90,48 m / 90,00 m) x 12,00 m  x (4,00 / 4,27 m)

Armament:

      4 - 5,31" / 135 mm 50,0 cal guns - 72,09lbs / 32,70kg shells, 250 per gun

              Dual purpose guns in deck and hoist mounts, 1932 Model

              2 x Twin mounts on centreline ends, evenly spread

      4 - 2,24" / 57,0 mm 65,0 cal guns - 5,09lbs / 2,31kg shells, 1 500 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1939 Model

              2 x Twin mounts on centreline ends, evenly spread

                        2 raised mounts

      8 - 0,98" / 25,0 mm 60,0 cal guns - 0,55lbs / 0,25kg shells, 3 000 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1933 Model

              2 x Twin mounts on sides amidships

                        2 raised mounts

              2 x Twin mounts on centreline ends, evenly spread

                        2 double raised mounts

      Weight of broadside 313 lbs / 142 kg

      Mines

      2 - 1 433,01 lbs / 650,00 kg mines + 20 reloads - 14,074 t total

            in Above water - Stern racks/rails

      Main DC/AS Mortars

      2 - 451,95 lbs / 205,00 kg Depth Charges + 40 reloads - 8,474 t total

            in Depth charge throwers

      2nd DC/AS Mortars

      2 - 451,95 lbs / 205,00 kg Depth Charges + 60 reloads - 12,509 t total

            in Stern depth charge racks

Armour:

   - Belts:                     Width (max)    Length (avg)               Height (avg)

            Main:   3,94" / 100 mm           177,17 ft / 54,00 m     11,15 ft / 3,40 m

            Ends:   Unarmoured

              Main Belt covers 92% of normal length

   - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)            Barbette/hoist (max)

            Main:         -                      -                            0,98" / 25 mm

   - Armoured deck - single deck:

            For and Aft decks: 0,98" / 25 mm

   - Conning towers: Forward 3,94" / 100 mm, Aft 1,97" / 50 mm

Machinery:

            Diesel Internal combustion motors,

            Geared drive, 2 shafts, 9 084 shp / 6 777 Kw = 22,50 kts

            Range 11 300nm at 11,00 kts

            Bunker at max displacement = 429 tons

Complement:

            140 - 183

Cost:

            £0,476 million / $1,904 million

Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 134 tons, 7,2%

               - Guns: 88 tons, 4,8%

               - Weapons: 46 tons, 2,5%

            Armour: 458 tons, 24,7%

               - Belts: 334 tons, 18,0%

               - Armament: 0 tons, 0,0%

               - Armour Deck: 105 tons, 5,7%

               - Conning Towers: 19 tons, 1,0%

            Machinery: 235 tons, 12,7%

            Hull, fittings & equipment: 665 tons, 35,9%

            Fuel, ammunition & stores: 340 tons, 18,3%

            Miscellaneous weights: 21 tons, 1,1%

               - Hull below water: 16 tons

               - On freeboard deck: 4 tons

Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              3 894 lbs / 1 766 Kg = 44,7 x 5,3 " / 135 mm shells or 0,9 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,25

            Metacentric height 1,9 ft / 0,6 m

            Roll period: 12,1 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 71 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,29

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,26

Hull form characteristics:

            Hull has rise forward of midbreak,

              a normal bow and small transom stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,425 / 0,439

            Length to Beam Ratio: 7,50 : 1

            'Natural speed' for length: 18,81 kts

            Power going to wave formation at top speed: 56 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 56

            Bow angle (Positive = bow angles forward): 5,00 degrees

            Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle:            20,00%,  18,04 ft / 5,50 m,  16,08 ft / 4,90 m

               - Forward deck:       30,00%,  16,08 ft / 4,90 m,  16,08 ft / 4,90 m

               - Aft deck:    30,00%,  7,87 ft / 2,40 m,  7,87 ft / 2,40 m

               - Quarter deck:        20,00%,  7,87 ft / 2,40 m,  7,87 ft / 2,40 m

               - Average freeboard:                      12,13 ft / 3,70 m

            Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 62,9%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 121,2%

            Waterplane Area: 7 440 Square feet or 691 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 144%

            Structure weight / hull surface area: 61 lbs/sq ft or 297 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 0,91

                        - Longitudinal: 2,32

                        - Overall: 1,00

            Excellent machinery, storage, compartmentation space

            Excellent accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Good seaboat, rides out heavy weather easily

Sensors:

1 x RDC-M-5

1 x RDC-P-4

1 x SP-3

1 x SA-2

2 x RN-2

1 x RNWC-1

1 x RWN-PM-1

1 x RWN-PM-2

Harpia (1922/42)

Gorgona (1922/43)

Echidna (1923/43)

Chimera (1923/43)

Minotaur (1924/43)

Gerion (1924/43)