Chińskie okręty podwodne typu Lu Ci 1929 (3 jednostki)

Chińskie okręty podwodne typu Lu Ci 1929 (3 jednostki)

Ciąg dalszy rozbudowy chińskiej marynarki wojennej. Przypomnę, że pomysłodawcą cyklu jest kolega Hrotgar, chociaż ten projekt nie był z Nim konsultowany (mea culpa Kolego L).

Pomysł zasilenia chińskiej floty przez okręty podwodne zrodził się już w roku 1924, lecz nie mógł być wtedy zrealizowany, przede wszystkim, z uwagi na brak odpowiednio wyszkolonych chińskich kadr. Aby temu zaradzić, w roku 1925 wdrożono program praktyk dla chińskich oficerów (a później także podoficerów) na amerykańskich okrętach podwodnych typów R i S. Do połowy roku 1927 przeszkolono w pływaniu podwodnym 15 oficerów i 18 podoficerów chińskiej MW. W następnych dwu latach, w programie uczestniczyło dodatkowo 4 oficerów i 6 podoficerów. Z tej grupy, 12 oficerów i 9 podoficerów zostało w roku 1927 oddelegowanych do amerykańskiej stoczni Lake, Bridgeport, gdzie powstawały zamówione przez chińską MW okręty typu Lu Ci. Ponadto, przy Szkole Marynarki Wojennej w Tiencinie zorganizowano w roku 1927 teoretyczny kurs pływania podwodnego dla podoficerów i marynarzy-specjalistów. Do połowy roku 1929 udało się na nim przeszkolić 30 podoficerów i 63 marynarzy. Tak więc, w chwili wejścia do służby OP Lu Ci, chińska MW posiadała kadrę podwodnego pływania złożoną z 19 oficerów, 54 podoficerów i 63 marynarzy. Wystarczało to do pełnego obsadzenia okrętów nowoutworzonego dywizjonu OP oraz dawało rezerwę 6 oficerów, 18 podoficerów i 21 marynarzy na załogę zapasową i dowództwo dywizjonu. Kurs pływania podwodnego w Tiencinie był kontynuowany, celem zapewnienia kwalifikowanej kadry dla planowanych nowych OP.

Projekt okrętów tego typu był rozwinięciem amerykańskiego projektu OP typu R, a dokładniej podtypu R-21 (tzw. Lake project) z roku 1919. Poniżej lista zmian w stosunku do oryginalnego projektu R-21:

- wzmocniono konstrukcję kadłuba sztywnego;

- przeprofilowano zbiorniki balastowe oraz częściowo kadłub lekki;

- przebudowano kiosk,

- zastosowano śruby o większej sprawności;

- zwiększono pojemność baterii akumulatorów o 1/8;

- zamieniono wt 450 na wt 533 mm;

- zamieniono działo 76,2/50 Mk 6 na model 76,2/23 Mk 9 oraz dodano nkm 12,7 mm;

- unowocześniono wyposażenie radio-nawigacyjne.

W efekcie powyższych zmian:

- prędkość nawodna wzrosła z 14,0 do 14,5 w, a podwodna z 11,0 do 11,4 w;

- zasięg nawodny zmienił się z 4700 Mm przy 6 w, do 4500 Mm przy 7 w, a zasięg podwodny wzrósł ze 100 do 125 Mm przy 5 w;

- operacyjna głębokość zanurzenia wzrosła z 60 do 68 m.

Poniżej opis techniczny okrętu.

Kadłub

Okręt posiada konstrukcję dwukadłubową, z zewnętrznymi zbiornikami balastowymi.

Napęd

Dwa wały śrubowe. Do pływania nawodnego dwa silniki wysokoprężne Busch-Sulzer po 500 KM każdy, do pływania podwodnego dwa silniki elektryczne po 400 KM każdy.

Uzbrojenie

- 1xIx3"/23 (7.62 cm) Mark 9, przy elewacji 45^o donośność pociskiem HC 5,90 kg wynosi 8050 m, a przy elewacji maksymalnej 75^o donośność pionowa pociskiem AA 5,90 kg wynosi 5490 m;

- 1xIx0,50”/90 (12,7 mm) M1921;

- 4xwt533 mm z łącznym zapasem 8 torped.

Inne

Okręt jest wyposażony w radiostację średniego zasięgu oraz szumonamiernik.

Uważam, że chińska MW otrzymała stosunkowo wartościowe jednostki, mogące pełnić funkcję zarówno przybrzeżnych, jak i pełnomorskich (lecz nie oceanicznych) okrętów podwodnych. Dla okrętów tego typu przewiduje się obszary operacyjne oddalone nie więcej niż 1000-1500 Mm od wybrzeża.

Poniżej wizualizacja nazw okrętów w tradycyjnym piśmie chińskim oraz ich tłumaczenie na język polski:

- Lu Ci – 鸕鶿 – Kormoran

- Hai Ou – 海鷗 – Mewa

- Yan Ou – 燕鷗 – Rybitwa 

Lu Ci, China submarine laid down 1927, launched 1928, completed 1929 (engine 1928)

Displacement:

            478 t light; 489 t standard; 510(597) t normal; 528 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (175,85 ft / 174,87 ft) x 16,73 ft x (14,44 / 14,76 ft)

            (53,60 m / 53,30 m) x 5,10 m  x (4,40 / 4,50 m)

 Armament:

      1 - 3,00" / 76,2 mm 23,0 cal gun - 13,01lbs / 5,90kg shells, 150 per gun

              Quick firing gun in deck mount, 1913 Model

              1 x Single mount on centreline, forward deck centre

      1 - 0,50" / 12,7 mm 90,0 cal gun - 0,07lbs / 0,03kg shells, 1 500 per gun

              Machine gun in deck mount, 1921 Model

              1 x Single mount on centreline, aft deck forward

      Weight of broadside 13 lbs / 6 kg

      Main Torpedoes

      4 - 21,0" / 533 mm, 27,33 ft / 8,33 m torpedoes - 1,762 t each, 7,048 t total

            submerged bow tubes + 4 reload torpedoes

 Machinery:

            Diesel Internal combustion engines plus batteries,

            Geared drive, 2 shafts, 1 000(800) shp / 746(597) Kw = 14,50(11,40) kts

            Range 4 500(125)nm at 7,00(5,00) kts

            Bunker at max displacement = 39 tons

 Complement:

            30

 Cost:

            £0,156 million / $0,626 million

 Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 15 tons, 3,0%

               - Guns: 1 tons, 0,2%

               - Weapons: 14 tons, 2,8%

            Machinery: 32 tons, 6,2%

            Hull, fittings & equipment: 330 tons, 64,6%

            Fuel, ammunition & stores: 33 tons, 6,4%

            Miscellaneous weights: 101 tons, 19,8%

               - Hull below water: 14 tons

               - Hull void weights: 87 tons

 Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              1 053 lbs / 477 Kg = 11,3 x 3,0 " / 76 mm shells or 0,2 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,08

            Metacentric height 0,4 ft / 0,1 m

            Roll period: 11,1 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 53 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,06

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,06

 Hull form characteristics:

            Hull has a flush deck,

              a normal bow and a round stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,423 / 0,427

            Length to Beam Ratio: 10,45 : 1

            'Natural speed' for length: 13,22 kts

            Power going to wave formation at top speed: 40 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50

            Bow angle (Positive = bow angles forward): 8,50 degrees

            Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle:            24,00%,  6,56 ft / 2,00 m,  5,58 ft / 1,70 m

               - Forward deck:       28,00%,  5,58 ft / 1,70 m,  5,58 ft / 1,70 m

               - Aft deck:    28,00%,  5,58 ft / 1,70 m,  5,58 ft / 1,70 m

               - Quarter deck:        20,00%,  5,58 ft / 1,70 m,  0,66 ft / 0,20 m

               - Average freeboard:                      5,18 ft / 1,58 m

            Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 39,6%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 36,6%

            Waterplane Area: 1 828 Square feet or 170 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 305%

            Structure weight / hull surface area: 81 lbs/sq ft or 394 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 2,57

                        - Longitudinal: 6,92

                        - Overall: 2,83

            Excellent machinery, storage, compartmentation space

            Extremely poor accommodation and workspace room

Operational diving depth - 68 m

Emergency diving depth - 109 m

Crush diving depth - 170 m

Lu Ci (1929)

Hai Ou (1929)

Yan Ou (1929)

Przebudowa pancernika Schleswig-Holstein na monitor Colmar von der Goltz 1941 (1 jednostka)

Przebudowa pancernika Schleswig-Holstein na monitor Colmar von der Goltz 1941 (1 jednostka)

Dziś okręt wg pomysłu kolegi mb81. Legendę „skomponował” sam Pomysłodawca, a opis techniczny jest mój.

Przebudowę Schleswig-Holsteina rozpoczęto wiosną 1940 i tak trochę na chybcika gdyż jeden niespełniony malarz widział go we wsparciu desantu na Albion. Dokładnie 17 września 1940, gdy rzeczoną operację odłożono "bezterminowo", Krupp dopiero dostarczył pierwsze działo do stoczni Deutsche Werke w Kilonii. Zgodnie z firmową tradycją - za darmo. Prace jakby trochę przystopowały, ale nie na długo, gdyż na horyzoncie zamajaczył już plan Barbarossa. Okręt ukończono w sierpniu 1941 i od 6 września ostrzeliwał Leningrad przez dwa tygodnie, praktycznie bezkarnie, z uwagi na absolutne panowanie Luftwaffe w powietrzu. Po wystrzeleniu dwóch jednostek ognia powrócił do Kilonii na wymianę działa, stare odesłano do Essen na wymianę wkładki. Zimą 1941/42 podjęto próbę ostrzelania uwięzionych w lodzie okrętów Floty Bałtyckiej w Kronsztadzie. Von der Goltz wprawdzie podszedł za lodołamaczem na maksymalną odległość strzału, ale prowadzenie ognia w trzydziestostopniowym mrozie źle się odbiło na starym kadłubie. Cieknący okręt dowlókł się do Gdańska, a stamtąd na remont do Kilonii. Latem 1942 ponownie ostrzeliwał Leningrad, bez większego wpływu na przebieg oblężenia. W sierpniu 1942 ponowna wizyta w Kilonii celem wymiany działa okazała się ostatnią, okręt został trafiony ciężką bombą podczas brytyjskiego nocnego nalotu. Wobec nieopłacalności remontu, został pocięty na złom jeszcze w trakcie wojny.

Poniżej opis techniczny przebudowy.

Kadłub

Zlikwidowano wszystkie kazamaty, uskoki i zawały kadłuba oraz częściowo zmieniono jego podział wewnętrzny.

Napęd

Istniejący zdemontowano w całości. W jego miejsce, zainstalowano trzy silniki diesla po 2000 KM każdy, w trzech osobnych maszynowniach. Silnik pracujący na centralny wał zapewniał prędkość marszową, silniki na skrajnych wałach włączano dla osiągnięcia prędkości maksymalnej. W celu zapewnienia jednakowego zużycia silników, okresowo zamieniano je miejscami.

Uzbrojenie

Zdemontowano całe istniejące uzbrojenie. Zainstalowano:

- 1xIx53 cm/52 (21") Gerät 36, przy elewacji maksymalnej 50^o donośność pociskami APC i HE 2200,0 kg wynosiła 47500 m;

- 6xIIx10.5 cm/65 (4.1") SK C/33, przy elewacji 45^o donośność pociskiem HE 15,1 kg wynosiła 17700 m, a przy elewacji maksymalnej 80^o donośność tym samym pociskiem wynosiła 12500 m;

- 6xIIx3.7 cm/L83 (1.5") SK C/30, przy elewacji 45^o donośność pociskiem HE 0,742 kg wynosiła 8500 m, a przy elewacji maksymalnej 85^o donośność tym samym pociskiem wynosiła 6800 m;

- 7xIV+4xIx2 cm/65 (0.79") C/38, przy elewacji 45^o donośność pociskiem HEI 0,134 kg wynosiła 4900 m, a przy elewacji maksymalnej 85^o donośność tym samym pociskiem wynosiła 3700 m.

Do kierowania ogniem zainstalowano dalocelownik optyczny o bazie 10,8 m oraz dalmierz optyczny o bazie 3,2 m. Ponadto, wieża działa 533 mm wyposażona została we własny dalmierz optyczny o bazie 13,6 m.

Opancerzenie

Skrócono (od dziobu) główny pas pancerny 240 mm, montując w to miejsce opancerzenie 100 mm. Dodano górny burtowy pas pancerny 100 mm. Pogrubiono główny pokład pancerny do 100 mm oraz zamontowano nowy, górny pokład pancerny 50 mm. Zainstalowano bąble 25 mm oraz grodzie ptorp 50 mm. Pozostałe informacje w raporcie i na rysunku.

Uwaga: wbrew zapisowi raportu, pokład dziobowy nie jest opancerzony; uwidocznione tam 10 mm symuluje wzmocnienie konstrukcyjne tego pokładu, dla zapobieżenia jego deformacji, podczas prowadzenia ognia na dziób z artylerii głównej.

Inne

Całkowicie przebudowano nadbudówki, maszty i kominy. Zamontowano nowe wyposażenie radionawigacyjne.

W wyniku przebudowy:

- długość kadłuba na linii wodnej zwiększyła się ze 125,9 do 127,9 m, a zanurzenie zmniejszyło się z 8,25 do 6,40 m;

- wyporność normalna obniżyła się z 13190 do 12649 t;

- prędkość maksymalna zmalała z 19,10 do 14,63 w, a zasięg zmienił się z 4000 Mm przy 12 w. do 4800 Mm przy 10 w.

Koszt przebudowy wniósł ok. 44,5% wartości porównywalnego okrętu nowego. 

Colmar von der Goltz, Germany monitor laid down 1905, launched 1906, completed 1908, modernized 1926, rebuilt 1941 (engine 1941)

 Displacement:

            11 522 t light; 12 345 t standard; 12 649 t normal; 12 893 t full load

 Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (426,18 ft / 419,62 ft) x 72,83 ft (Bulges 90,55 ft) x (21,00 / 21,40 ft)

            (129,90 m / 127,90 m) x 22,20 m (Bulges 27,60 m)  x (6,40 / 6,52 m)

 Armament:

      1 - 20,98" / 533 mm 52,0 cal gun - 4 850,17lbs / 2 200,00kg shells, 160 per gun

              Breech loading gun in turret on barbette mount, 1938 Model

              1 x Single mount on centreline, forward deck forward

      12 - 4,13" / 105 mm 65,0 cal guns - 34,83lbs / 15,80kg shells, 400 per gun

              Dual purpose guns in deck mounts, 1933 Model

              2 x Twin mounts on centreline, aft deck aft

                        1 raised mount - superfiring

              4 x Twin mounts on sides, aft evenly spread

      12 - 1,46" / 37,0 mm 83,0 cal guns - 1,63lbs / 0,74kg shells, 2 000 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1930 Model

              6 x Twin mounts on sides, aft evenly spread

                        6 raised mounts

      28 - 0,79" / 20,0 mm 65,0 cal guns - 0,33lbs / 0,15kg shells, 4 000 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1938 Model

              6 x Quad mounts on sides, evenly spread

                        2 raised mounts

              1 x Quad mount on centreline, forward deck centre

                        1 double raised mount

      4 - 0,79" / 20,0 mm 65,0 cal guns - 0,33lbs / 0,15kg shells, 4 000 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1938 Model

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

                        4 double raised mounts

      Weight of broadside 5 145 lbs / 2 334 kg

 Armour:

   - Belts:                     Width (max)    Length (avg)               Height (avg)

            Main:   9,45" / 240 mm           236,22 ft / 72,00 m     11,48 ft / 3,50 m

            Ends:   3,94" / 100 mm           178,81 ft / 54,50 m     11,48 ft / 3,50 m

              4,59 ft / 1,40 m Unarmoured ends

            Upper: 3,94" / 100 mm           236,22 ft / 72,00 m     7,55 ft / 2,30 m

              Main Belt covers 87% of normal length

    - Torpedo Bulkhead - Additional damage containing bulkheads:

                        1,97" / 50 mm 236,22 ft / 72,00 m     25,92 ft / 7,90 m

            Beam between torpedo bulkheads 55,12 ft / 16,80 m

    - Hull Bulges:

                        0,98" / 25 mm 236,22 ft / 72,00 m     26,57 ft / 8,10 m

    - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)            Barbette/hoist (max)

            Main:   13,0" / 330 mm           8,27" / 210 mm                      13,0" / 330 mm

            2nd:     0,98" / 25 mm      -                                  -

    - Armoured deck - multiple decks:

            For and Aft decks: 5,91" / 150 mm

            Forecastle: 0,39" / 10 mm  Quarter deck: 0,00" / 00 mm

    - Conning towers: Forward 12,99" / 330 mm, Aft 0,00" / 0 mm

 Machinery:

            Diesel Internal combustion motors,

            Geared drive, 3 shafts, 6 000 shp / 4 476 Kw = 14,63 kts

            Range 4 800nm at 10,00 kts

            Bunker at max displacement = 548 tons

 Complement:

            596 - 775

 Cost:

            £0,442 million / $1,768 million

 Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 1 106 tons, 8,7%

               - Guns: 1 106 tons, 8,7%

            Armour: 5 164 tons, 40,8%

               - Belts: 1 798 tons, 14,2%

               - Torpedo bulkhead: 446 tons, 3,5%

               - Bulges: 229 tons, 1,8%

               - Armament: 774 tons, 6,1%

               - Armour Deck: 1 765 tons, 14,0%

               - Conning Tower: 152 tons, 1,2%

            Machinery: 159 tons, 1,3%

            Hull, fittings & equipment: 5 094 tons, 40,3%

            Fuel, ammunition & stores: 1 127 tons, 8,9%

            Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

 Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              33 044 lbs / 14 989 Kg = 6,3 x 21,0 " / 533 mm shells or 6,2 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,37

            Metacentric height 5,4 ft / 1,6 m

            Roll period: 16,4 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 100 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,47

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 2,00

 Hull form characteristics:

            Hull has a flush deck,

              a ram bow and a cruiser stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,555 / 0,555

            Length to Beam Ratio: 4,63 : 1

            'Natural speed' for length: 20,48 kts

            Power going to wave formation at top speed: 35 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50

            Bow angle (Positive = bow angles forward): -21,35 degrees

            Stern overhang: 3,94 ft / 1,20 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle:            34,00%,  25,59 ft / 7,80 m,  22,97 ft / 7,00 m

               - Forward deck:       28,00%,  22,97 ft / 7,00 m,  22,97 ft / 7,00 m

               - Aft deck:    28,00%,  22,97 ft / 7,00 m,  22,97 ft / 7,00 m

               - Quarter deck:        10,00%,  22,97 ft / 7,00 m,  22,97 ft / 7,00 m

               - Average freeboard:                      23,32 ft / 7,11 m

 Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 62,5%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 157,3%

            Waterplane Area: 21 428 Square feet or 1 991 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 116%

            Structure weight / hull surface area: 161 lbs/sq ft or 784 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 0,88

                        - Longitudinal: 3,50

                        - Overall: 1,01

            Excellent machinery, storage, compartmentation space

            Excellent accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather

Traktat waszyngtoński po polsku

Traktat waszyngtoński po polsku.

Ponieważ narosło sporo kontrowersji na temat zapisów traktatu waszyngtońskiego (1922), a w sieci polskiego tekstu nie znalazłem, pozwoliłem sobie przetłumaczyć jego treść na język polski. Z góry przepraszam za ewentualne błędy i niezręczności językowe. Szkoda mi było czasu na dogłębne analizy trudniejszych sformułowań i na "literackie" opracowanie dokumentu. Przepraszam również za - na pozór - chaotyczne justowanie tekstu, w Wordzie było ok, ale narzędzie blogowe justuje teksty "po swojemu" i nic na to nie poradzę.

JKS

KONFERENCJA O OGRANICZENIU UZBROJENIA

WASZYNGTON, 12 LISTOPADA 1921 - 6 LUTEGO 1922.

Traktat między Stanami Zjednoczonymi Ameryki, Imperium Brytyjskim, Francją, Włochami i Japonią, podpisany w Waszyngtonie, 6 lutego 1922 r. Stany Zjednoczone Ameryki, Imperium Brytyjskie, Francja, Włochy i Japonia:

Pragnąc przyczynić się do utrzymania ogólnego pokoju i zmniejszenia wydatków na konkurencyjne zbrojenia;

[tutaj noty dotyczące ratyfikacji przez USA,  bez znaczenia dla treści traktatu]

Postanowiły, aby osiągnąć te cele, zawrzeć traktat ograniczający ich odpowiednie uzbrojenie morskie i w tym celu powołały swoich pełnomocników;

Prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki:

Charles Evans Hughes,

Henry Cabot Lodge,

Oscar W. Underwood,

Elihu Root,

obywatele Stanów Zjednoczonych;

Jego Królewska Mość Król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii i brytyjskich dominiów za morzami, cesarz Indii:

wielce szanowny Arthur James Balfour, O. M., M. P., Prezydent Jego Tajnej Rady;

wielce szanowny Baron Lee of Fareham, G. B. E., K. C. B., Pierwszy Lord  Admiralicji;

wielce szanowny Sir Auckland Campbell Geddes, K. C. B., Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny w Stanach Zjednoczonych Ameryki;

dla Dominium Kanady:

wielce szanowny Sir Robert Laird Borden, G. C. M. G., K. C .;

dla Wspólnoty Australii:

Senator, wielce szanowny George Foster Pearce, Minister Obszaru Macierzystego i Terytoriów;

dla Dominium Nowej Zelandii:

szanowny Sir John William Salmond, K. C., sędzia Sądu Najwyższego Nowej Zelandii;

Dla  Unii Południowej Afryki:

Wielce szanowny Arthur James Balfour, O. M., M. P .;

dla Indii:

wielce szanowny Valingman Sankaranarayana Srinivasa Sastri, Członek Indyjskiej Rady Stanu;

Prezydent Republiki Francuskiej:

Pan Albert Sarraut, Deputowany i Minister Kolonii;

Pan Jules J. Jusserand, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny w Stanach Zjednoczonych Ameryki – kawaler Wielkiego Krzyża Orderu Legii Honorowej;

Jego Królewska Mość Król Włoch:

szanowny Carlo Schanzer, Senator Królestwa;

szanowny Vittorio Rolandi Ricci, Senator Królestwa, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny w Waszyngtonie;

szanowny Luigi Albertini, Senator Królestwa;

Jego Cesarska Mość Cesarz Japonii:

Baron Tomosaburo Kato, Minister Marynarki Wojennej Junii(*), kawaler Pierwszej Klasy Cesarskiego Orderu Wielkiej Wstęgi Wschodzącego Słońca z Kwiatem Paulowni;

Baron Kijuro Shidehara, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocnik w Waszyngtonie Joshii(*), kawaler Pierwszej Klasy Cesarskiego Orderu Wschodzącego Słońca;

Pan Masanao Hanihara, Wiceminister Spraw Zagranicznych Jushii(*), kawaler Drugiej Klasy Cesarskiego Orderu Wschodzącego Słońca;

Którzy, przekazawszy sobie wzajemnie swoje pełnomocnictwa, uznane za należyte i sporządzone we właściwej formie, uzgodnili, co następuje:

 

ROZDZIAŁ I - POSTANOWIENIA OGÓLNE DOTYCZĄCE OGRANICZENIA UZBROJENIA MORSKIEGO

Artykuł I.

Umawiające się Mocarstwa zgadzają się ograniczyć swoje odpowiednie uzbrojenie morskie zgodnie z postanowieniami niniejszego Traktatu.

Artykuł II.

Umawiające się Mocarstwa będą mogły zachować okręty liniowe wymienione w Rozdziale II Część 1.

Z chwilą wejścia w życie niniejszego Traktatu, z zastrzeżeniem poniższych postanowień niniejszego artykułu, wszystkie inne okręty liniowe, zbudowane lub budowane przez Stany Zjednoczone, Imperium Brytyjskie i Japonię zostaną zbyte zgodnie z przepisami Rozdziału II, Część 2.

Oprócz okrętów liniowych wyszczególnionych w Rozdziale II, Część 1, Stany Zjednoczone mogą ukończyć i zatrzymać dwa okręty typu West Virginia, które są obecnie w budowie. Po ukończeniu budowy tych dwóch okrętów, North Dakota i Delaware zostaną skasowane zgodnie z przepisami Rozdziału II, Część 2.

Imperium Brytyjskie może, zgodnie z tabelą zastępczą w Rozdziale II, Część 3, zbudować dwa nowe okręty o standardowej wyporności nieprzekraczającej 35 000 ton (35 560 ton metrycznych) każdy. Po ukończeniu wspomnianych dwóch okrętów Thunderer, King George V, Ajax i Centurion zostaną skasowane zgodnie z przepisami Rozdziału II, Część 2.

 Artykuł III.

Z zastrzeżeniem postanowień Artykułu II, umawiające się Mocarstwa zrezygnują ze swoich programów budowy okrętów i żadne nowe okręty liniowe nie będą budowane ani nabywane przez którekolwiek z umawiających się Mocarstw, za wyjątkiem tonażu zastępczego, który może być zbudowany lub nabyty w sposób określony w Rozdziale II, Część 3.

Okręty, które są zastępowane zgodnie z Rozdziałem II Część 3, należy kasować zgodnie z przepisami Części 2 tego Rozdziału.

Artykuł IV.

Całkowity tonaż zastępczy okrętów liniowych każdego z Umawiających się Mocarstw nie przekroczy standardowej wyporności: dla Stanów Zjednoczonych 525 000 ton (533 400 ton metrycznych); dla Imperium Brytyjskiego 525 000 ton (533 400 ton metrycznych); dla Francji 175 000 ton (177 800 ton metrycznych); dla Włoch 175 000 ton (177 800 ton metrycznych); dla Japonii 315 000 ton (320 040 ton metrycznych).

Artykuł V.

Żaden okręt liniowy o standardowej wyporności przekraczającej 35 000 ton (35 560 ton metrycznych) nie może zostać ani nabyty, ani zbudowany przez którekolwiek z umawiających się Mocarstw, dla nich samych lub dla obszaru ich jurysdykcji.

Artykuł VI.

Żaden okręt liniowy któregokolwiek z umawiających się Mocarstw nie będzie posiadał artylerii o kalibrze większym niż 16 cali (406 milimetrów).

Artykuł VII.

Całkowity tonaż lotniskowców każdego z umawiających się Mocarstw nie może przekroczyć standardowej wyporności: dla Stanów Zjednoczonych 135 000 ton (137 160 ton metrycznych); dla Imperium Brytyjskiego 135 000 ton (137 160 ton metrycznych); dla Francji 60 000 ton (60 960 ton metrycznych); dla Włoch 60 000 ton (60 960 ton metrycznych); dla Japonii 81 000 ton (82 296 ton metrycznych).

Artykuł VIII.

Zastąpienie lotniskowców następuje tylko w sposób określony w Rozdziale II, Część 3 jednakże, cały tonaż lotniskowców istniejący lub budowany wg stanu na dzień 12 listopada 1921 r. będzie uważany za eksperymentalny i może zostać zastąpiony w ramach całkowitego limitu tonażu określonego w artykule VII, bez względu na jego wiek.

Artykuł IX.

Żaden lotniskowiec przekraczający 27 000 ton (27 432 ton metrycznych) standardowej wyporności, nie może zostać ani nabyty, ani zbudowany przez którekolwiek z umawiających się Mocarstw, dla nich samych lub dla obszaru ich jurysdykcji. Jednakże każde z umawiających się Mocarstw może zbudować nie więcej niż dwa lotniskowce o wyporności nie większej niż 33 000 ton (33 528 ton metrycznych), pod warunkiem, że nie zostanie w ten sposób przekroczony całkowity dopuszczalny tonaż lotniskowców. W celu oszczędności, każde z umawiających się Mocarstw będzie mogło wykorzystać do tego celu dowolne dwa ich okręty, zbudowane lub będące w trakcie budowy, które w przeciwnym razie zostałyby złomowane zgodnie z postanowieniami Artykułu II.

Uzbrojenie wszystkich lotniskowców o wyporności przekraczającej 27 000 ton (27 432 ton metrycznych) powinno być zgodne z wymaganiami artykułu X, za wyjątkiem całkowitej liczby zainstalowanych dział w przypadku, gdy którekolwiek z takich dział będzie miało kaliber przekraczający 6 cali. (152 milimetry), za wyjątkiem dział przeciwlotniczych i dział o kalibrze nieprzekraczającym 5 cali (127 milimetrów), ich liczba nie  może przekraczać ośmiu.

Artykuł X.

Żaden lotniskowiec któregokolwiek z umawiających się Mocarstw nie będzie posiadał artylerii o kalibrze przekraczającym 8 cali (203 milimetry). Bez uszczerbku dla postanowień artykułu IX, jeżeli zainstalowane uzbrojenie obejmuje działa o kalibrze przekraczającym 6 cali (152 milimetry), to całkowita liczba przenoszonych dział, z wyjątkiem dział przeciwlotniczych i dział nieprzekraczających 5 cali (127 milimetrów), nie może przekraczać dziesięciu. Jeśli alternatywnie uzbrojenie nie zawiera dział kalibru przekraczającego 6 cali (152 milimetry), liczba dział nie jest ograniczona. W obu przypadkach liczba dział przeciwlotniczych i dział nieprzekraczających 5 cali (127 milimetrów) nie jest ograniczona.

Artykuł XI.

Żaden okręt wojenny o wyporności przekraczającej 10.000 ton (10.160 ton metrycznych), nie będący okrętem liniowym lub lotniskowcem, nie zostanie nabyty lub zbudowany przez którekolwiek z umawiających się Mocarstw, dla niego samego lub dla obszaru pod jurysdykcją takiego mocarstwa.

Jednostki, które nie zostały specjalnie zbudowane jako okręty bojowe ani nie zostały w czasie pokoju wyznaczone decyzją rządu do celów bojowych, wykorzystywane dla realizacji zadań floty jako transportowce wojska lub w inny sposób pomocniczo w prowadzeniu działań wojennych, lecz nie do bezpośredniej walki, nie podlegają ograniczeniom niniejszego artykułu.

Artykuł XII.

Żaden w przyszłości zwodowany okręt wojenny któregokolwiek z umawiających się Mocarstw, nie będący okrętem liniowym lub lotniskowcem, nie będzie posiadał artylerii o kalibrze przekraczającym 8 cali (203 milimetry).

Artykuł XIII.

Za wyjątkiem przypadku przewidzianego w artykule IX, żaden okręt przeznaczony do skasowania w niniejszym Traktacie nie może być ponownie przekształcony w okręt bojowy.

Artykuł XIV.

Na statkach handlowych w czasie pokoju nie należy podejmować żadnych przygotowań do zainstalowania uzbrojenia, w celu przekształcenia takich statków w okręty wojenne, za wyjątkiem koniecznego usztywnienia pokładów do zamontowania dział nieprzekraczających 6 cali (152 milimetrów).

Artykuł XV.

Żaden okręt wojenny, zbudowany pod jurysdykcją któregokolwiek z umawiających się Mocarstw dla Mocarstwa niebędącego umawiającą się Stroną, nie będzie przekraczał ograniczeń w wyporności i uzbrojeniu przewidzianych w niniejszym Traktacie dla okrętów podobnego typu, które mogą być zbudowane przez lub dla któregokolwiek z tych Mocarstw.

Dodatkowo, żaden lotniskowiec zbudowany pod jurysdykcją któregokolwiek z umawiających się Mocarstw dla Mocarstwa niebędącego umawiającą się Stroną, nie będzie przekraczał wyporności 27 000 ton (27 432 ton metrycznych).

Artykuł XVI.

Jeżeli budowa jakiegokolwiek okrętu wojennego dla Mocarstwa niebędącego umawiającą się Stroną zostanie podjęta pod jurysdykcją któregokolwiek z umawiających się Mocarstw, to Mocarstwo to niezwłocznie zawiadomi pozostałe Mocarstwa umawiające się o dacie podpisania umowy i dacie położenia stępki okrętu; a także przekaże im szczegółowe dane dotyczące okrętu określone w Rozdziale II, Część 3, Sekcja I lit. b), (4) i (5).

Artykuł XVII.

Na wypadek, gdyby umawiające się Mocarstwo brało udział w wojnie, to Mocarstwo to nie będzie używać jako okrętu wojennego żadnego okrętu, który będzie w budowie na obszarze jego jurysdykcji dla jakiegokolwiek innego Mocarstwa, ani takiego, który został już zbudowany, ale jeszcze nie dostarczony.

Artykuł XVIII.

Każde z umawiających się Mocarstw zobowiązuje się nie rozporządzać w drodze darowizny, sprzedaży lub w żaden sposób nie przekazywać żadnego okrętu wojennego w taki sposób, aby okręt ten mógł stać się okrętem wojennym w marynarce wojennej jakiegokolwiek obcego Mocarstwa.

Artykuł XIX.

Stany Zjednoczone, Imperium Brytyjskie i Japonia zgadzają się, że status quo w czasie podpisania niniejszego Traktatu w odniesieniu do fortyfikacji i baz morskich zostanie zachowany na ich terytoriach i posiadłościach określonych poniżej:

(1) Posiadłości wyspiarskie, które Stany Zjednoczone posiadają obecnie lub mogą w przyszłości nabyć na Oceanie Spokojnym, za wyjątkiem (a) tych, które sąsiadują z wybrzeżem Stanów Zjednoczonych, Alaski i Strefy Kanału Panamskiego, z wyłączeniem Wysp Aleuckich, oraz ( b) Wyspy Hawajskie;

(2) Hongkong i posiadłości wyspiarskie, które Imperium Brytyjskie posiada obecnie lub może w przyszłości nabyć na Oceanie Spokojnym, na wschód od południka 110° długości geograficznej wschodniej, za wyjątkiem (a) tych przylegających do wybrzeża Kanady, (b) Wspólnoty Australii i jej terytoriów oraz (c) Nowej Zelandii;

(3) Następujące terytoria wyspiarskie i posiadłości Japonii na Oceanie Spokojnym, a mianowicie: Wyspy Kurylskie, Wyspy Bonin, Amami-Oshima, Wyspy Loochoo, Formoza i Pescadory oraz wszelkie terytoria wyspiarskie lub posiadłości na Oceanie Spokojnym które Japonia może w przyszłości nabyć.

Utrzymanie status quo zgodnie z powyższymi postanowieniami oznacza, że ​​na określonych terytoriach i posiadłościach nie będą tworzone żadne nowe fortyfikacje ani bazy morskie; że nie zostaną podjęte żadne środki w celu rozbudowy istniejących obiektów marynarki wojennej dla naprawy i konserwacji sił morskich oraz że nie zostanie wzmocniona obrona wybrzeża terytoriów i posiadłości wymienionych powyżej. Jednakże ograniczenie to nie wyklucza takiej naprawy i wymiany zużytej broni i sprzętu, jak to jest zwyczajowe w marynarce wojennej i placówkach wojskowych w czasie pokoju.

Artykuł XX.

Zasady określania wyporności, podane w Rozdziale II Część 4, mają zastosowanie do okrętów każdego z umawiających się Mocarstw.

 

ROZDZIAŁ II - ZASADY WYKONANIA TRAKTATU - OKREŚLENIE WARUNKÓW

CZĘŚĆ 1 - OKRĘTY LINIOWE, KTÓRE MOGĄ BYĆ ZATRZYMANE PRZEZ UMAWIAJĄCE SIĘ MOCARSTWA.

Zgodnie z Artykułem II, okręty mogą być zatrzymywane przez każde z umawiających się Mocarstw, jak określono w niniejszej części.

Okręty, które mogą być zatrzymane przez Stany Zjednoczone.

Nazwa	Tonaż
Maryland	32 600
California	32 300
Tennessee	32 300
Idaho	32 000
New Mexico	32 000
Mississippi	32 000
Arizona	31 400
Pennsylvania	31 400
Oklahoma	27 500
Nevada	27 500
New York	27 000
Teksas	27 000
Arkansas	26 000
Wyoming	26 000
Florida	21 825
Utah	21 825
North Dakota	20 000
Delaware	20 000
Całkowity tonaż	500 650

Po ukończeniu budowy dwóch okrętów typu West Virginia i złomowaniu okrętów North Dakota i Delaware, jak przewidziano w Artykule II, łączny tonaż, jaki zatrzymają Stany Zjednoczone, wyniesie 525 850 ton.

Okręty, które mogą zostać zatrzymane przez imperium brytyjskie

Nazwa	Tonaż
Royal Sovereign	25 750
Royal Oak	25 750
Revenge	25 750
Resolution	25 750
Ramilies	25 750
Malaya	27 500
Valiant	27 500
Barham	27 500
Queen Elizabeth	27 500
Warspite	27 500
Benbow	25 000
Emperor of India	25 000
Iron Duke	25 000
Marlborough	25 000
Hood	41 200
Renown	26 500
Repulse	26 500
Tiger	28 500
Thunderer	22 500
King George V	23 000
Ajax	23 000
Centurion	23 000
Całkowity tonaż	580 450

Po ukończeniu budowy dwóch nowych okrętów i złomowaniu okrętów Thunderer, King George V, Ajax i Centurion, jak przewidziano w Artykule II, całkowity tonaż, jaki ma zatrzymać Imperium Brytyjskie, wyniesie 558 950 ton.

Okręty, które mogą być zatrzymane przez Francję

Nazwa	Tonaż (metryczny)
Bretagne	23 500
Lorraine	23 500
Provence	23 500
Paris	23 500
France	23 500
Jean Bart	23 500
Courbet	23 500
Condorcet	18 900
Diderot	18 900
Voltaire	18 900
Całkowity tonaż	221 170

Francja może położyć stępki pod nowy tonaż w latach 1927, 1929 i 1931, zgodnie z Częścią 3 Sekcja II

Okręty, które mogą zatrzymać Włochy  

Nazwa	Tonaż (metryczny)
Andrea Doria	22 700
Caio Duilio	22 700
Conte di Cavour	22 500
Giulio Cesare	22 500
Leonardo da Vinci	22 500
Dante Alighieri	19 500
Roma	12 600
Napoli	12 600
Vittorio Emanuele	12 600
Regina Elena	12 600
Całkowity tonaż	182 800

Włochy mogą położyć stępki pod nowy tonaż w latach 1927, 1929 i 1931, jak przewidziano w Części 3 Sekcja II

Okręty, które mogą być zatrzymane w Japonii

Nazwa	Tonaż (metryczny
Mutsu	33 800
Nagato	33 800
Hyuga	31 260
Ise	31 260
Yamashiro	30 600
Fuso	30 600
Kirishima	27 500
Haruna	27 500
Hiei	27 500
Kongo	27 500
Całkowity tonaż	301 320

CZĘŚĆ 2 - ZASADY ZŁOMOWANIA OKRĘTÓW WOJENNYCH

Przy złomowaniu okrętów wojennych, które mają zostać skasowane zgodnie z Artykułami II i III, należy przestrzegać następujących zasad.

I.     Okręt przeznaczony do złomowania musi być doprowadzony do takiego stanu, aby nie mógł być oddany do użytku bojowego.

II. Wynik ten musi zostać ostatecznie osiągnięty w jeden z następujących sposobów:

a) Trwałe zatonięcie okrętu;

b) Rozbicie okrętu. Powinno to zawsze obejmować zniszczenie lub usunięcie wszystkich mechanizmów, kotłów i opancerzenia oraz całego poszycia pokładu, burty i dna;

(c) Przekształcenie okrętu na okręt-cel. W takim przypadku wszystkie postanowienia Sekcji III niniejszej części, z wyjątkiem punktu (6), o ile mogą być konieczne, aby okręt mógł być używany jako cel ruchomy, z wyjątkiem punktu (7), muszą być przestrzegane. Żadne z umawiających się Mocarstw nie może w tym celu zatrzymać więcej niż jeden okręt liniowy jednocześnie. (d) Spośród okrętów wojennych, które w przeciwnym razie zostałyby złomowane na mocy niniejszego Traktatu w roku 1931 lub później, Francja i Włochy mogą zatrzymać po dwa okręty wyłącznie do celów szkoleniowych, to jest jako okręty szkolne artyleryjskie lub torpedowe. Dwa okręty zatrzymane przez Francję powinny należeć do typu Jean Bart, a spośród okrętów zatrzymanych przez Włochy jednym będzie Dante Alighieri, a drugim Giulio Cesare. Zatrzymując te okręty w wyżej wymienionym celu, Francja i Włochy zobowiązują się odpowiednio usunąć i zniszczyć ich wieże dowodzenia i nie używać tych jednostek jako okrętów wojennych.

III.  (a) Z zastrzeżeniem specjalnych wyjątków zawartych w Artykule IX, gdy okręt ma zostać złomowany, zostanie niezwłocznie podjęty pierwszy etap tego procesu, polegający na pozbawieniu okrętu zdolności do dalszej służby wojennej.

(b) Okręt uważa się za niezdolny do dalszej służby wojennej, jeżeli zostanie wyciągnięty na ląd lub zostaną na nim zniszczone:

(1) Wszystkie działa i istotne części dział, kopuły kierowania ogniem oraz obrotowe części wszystkich barbet i wież;

(2) Wszystkie urządzenia hydrauliczne lub elektryczne;

(3) Wszystkie przyrządy kierowania ogniem i dalmierze;

(4) Cała amunicja, materiały wybuchowe i miny;

(5) Wszystkie torpedy, ich głowice i wyrzutnie torped;

(6) Całe wyposażenie radiotelegraficzne;

(7) Opancerzona wieża dowodzenia oraz wszystkie pancerze boczne lub alternatywnie wszystkie główne mechanizmy napędowe; oraz

(8) Wszystkie platformy do lądowania i startu oraz pozostałe akcesoria lotnicze.

IV. Okresy, w których złomowanie okrętów ma nastąpić, są następujące:

(a) W przypadku okrętów, które mają być zezłomowane zgodnie z akapitem pierwszym Artykułu II, prace mające na celu uczynienie tych okrętów niezdolnymi do dalszej wojennej służby, zgodnie z Sekcją III niniejszej części, zostaną zakończone w ciągu sześciu miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego Traktatu, a złomowanie nastąpi ostatecznie w ciągu osiemnastu miesięcy od tej daty.

(b) W przypadku okrętów, które mają być zezłomowane na mocy drugiego i trzeciego akapitu Artykułu II lub na mocy Artykułu III, prace mające na celu uczynienie okrętu niezdolnym do dalszej bojowej służby zgodnie z Sekcja III niniejszej części należy rozpocząć nie później, niż w dniu ukończenia jego następcy, i zakończyć w ciągu sześciu miesięcy od daty takiego ukończenia. Okręt zostanie ostatecznie zezłomowany zgodnie z Sekcją II niniejszej części w ciągu osiemnastu miesięcy od daty skompletowania jego następcy. Jeżeli jednak budowa nowego okrętu opóźni się, to w ciągu czterech lat od położenia stępki należy rozpocząć prace mające na celu uczynienie starego okrętu niezdolnym do dalszej służby wojennej, zgodnie z Sekcją III niniejszej części. Nowy okręt zostanie ukończony w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym taka praca została rozpoczęta, a stary okręt zostanie ostatecznie zezłomowany zgodnie z Sekcją II niniejszej części w ciągu osiemnastu miesięcy od dnia, w którym prace nad jego niezdolnością do służby wojennej rozpoczęto.

 

CZĘŚĆ 3 - WYMIANA

Zastąpienie okrętów liniowych i lotniskowców odbywa się zgodnie z przepisami Sekcji I i tabelami w Sekcji II niniejszej części.

Sekcja I – Zasady  wymiany

a) Okręty liniowe i lotniskowce dwadzieścia lat po dacie ich ukończenia mogą, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w Artykule VIII i tabelach w Sekcji II niniejszej części, zostać zastąpione nową konstrukcją, ale w granicach określonych w Artykule IV oraz Artykule VII. Stępki nowych konstrukcji mogą, za wyjątkiem przypadków przewidzianych w artykule VIII i tabelach w Sekcji II niniejszej części, być położone nie wcześniej niż siedemnaście lat od daty zakończenia wymiany tonażu, pod warunkiem jednak, że dla tonażu okrętów liniowych, za wyjątkiem okrętów, o których mowa w trzecim akapicie Artykułu II, oraz tonażu zastępczego wyraźnie wymienionego w Sekcji II niniejszej części, stępki nie zostaną położone przez dziesięć lat od dnia 12 listopada 1921 roku.

b) każde z umawiających się Mocarstw przekaże niezwłocznie każdemu z pozostałych umawiających się Mocarstw następujące informacje:

(1) Nazwy okrętów liniowych i lotniskowców, które mają zostać zastąpione nową konstrukcją;

(2) Daty wydania przez rząd zezwolenia na wymianę tonażu;

(3) Daty położenia stępek dla tonażu zastępczego;

(4) Standardową wyporność w tonach i tonach metrycznych każdego nowego okrętu, który ma zostać zwodowany, oraz podstawowe wymiary; mianowicie długość na linii wodnej, skrajną szerokość na lub poniżej wodnicy, średnie zanurzenie przy standardowej wyporności;

(5) Datę ukończenia każdego nowego okrętu i jego standardową wyporność w tonach i tonach metrycznych oraz główne wymiary, a mianowicie długość na linii wodnej, skrajna szerokość na lub poniżej wodnicy, średnie zanurzenie przy standardowej wyporności w momencie ukończenia.

c) W razie utraty lub przypadkowego zniszczenia okrętów liniowych lub lotniskowców, mogą one zostać natychmiast zastąpione przez nową konstrukcję, z zastrzeżeniem ograniczeń tonażu przewidzianych w Artykułach IV i VII oraz zgodnie z innymi postanowieniami niniejszego Traktatu, normalna program wymiany uznawany jest za zaawansowany w tym zakresie.

(d) Żadne zatrzymane okręty liniowe lub lotniskowce nie będą przebudowywane, chyba że w celu zapewnienia środków obrony przed atakiem z powietrza i okrętów podwodnych z zastrzeżeniem następujących zasad: Mocarstwa umawiające się mogą w tym celu wyposażyć istniejący tonaż w bąble lub przeciwlotniczy pokład ochronny, jednak w ten sposób, aby związany z tym wzrost wyporności nie przekroczył 3000 ton (3048 ton metrycznych) dla każdego okrętu. Żadne zmiany w pancerzu bocznym, kalibrze, liczbie lub ogólnym sposobie mocowania głównego uzbrojenia nie są dozwolone, za wyjątkiem:

(1) w przypadku Francji i Włoch, które to Państwa w granicach dozwolonych dla bąbli mogą zwiększyć swoje opancerzenie, a kaliber dział zwiększyć tak, aby nie przekroczyć 16 cali (406 milimetrów)

oraz

(2) Imperium Brytyjskie będzie mogło dokończyć, w przypadku Renowna, zmiany w opancerzeniu, które zostały już rozpoczęte, ale tymczasowo zawieszone.

 

Sekcja II - Wymiana i złomowanie okrętów liniowych

 

[Tu następują szczegółowe tabele wymieniające enumeratywnie dla poszczególnych flot sygnatariuszy traktatu, kiedy jaki okręt ma być ze złomowany. Zainteresowanych odsyłam do oryginału.]

 

CZĘŚĆ 4 - DEFINICJE

 

Dla celów niniejszego Traktatu poniższe wyrażenia należy rozumieć w znaczeniu określonym w niniejszej części.

OKRĘT LINIOWY

W przypadku okrętów budowanych w przyszłości, okręt liniowy definiuje się jako okręt wojenny, ale nie lotniskowiec, którego wyporność standardowa przekracza 10.000 ton (10.160 ton metrycznych), lub który posiada działo o kalibrze przekraczającym 8 cali (203 milimetry).

LOTNISKOWIEC

Lotniskowiec definiuje się jako okręt wojenny o wyporności przekraczającej 10 000 ton (10 160 ton metrycznych) standardowej wyporności, zaprojektowany do specjalnego i wyłącznego celu przewożenia samolotów. Musi być tak skonstruowany, aby mogły z niego startować i lądować na nim statki powietrzne i nie może być zaprojektowany i skonstruowany do przenoszenia uzbrojenia o większej mocy niż to, na które zezwala mu Artykuł IX lub Artykuł X, zależnie od przypadku.

WYPORNOŚĆ STANDARDOWA

Standardowa wyporność okrętu to wyporność okrętu kompletnego, w pełni obsadzonego załogą, z napędem oraz urządzeniami pomocniczymi czyniącym go gotowym do żeglugi, w tym całe uzbrojenie i amunicja, osprzęt, wyposażenie, prowiant i woda pitna dla załogi, inne zapasy i narzędzia wszelkiego rodzaju, które mają być przewożone w czasie wojny, ale bez paliwa i wody kotłowej na pokładzie.

Słowo „tona” w niniejszym Traktacie, z wyjątkiem wyrażenia „tona metryczna”, należy rozumieć jako tonę składającą się z 2240 funtów (1016 kilogramów). Już ukończone okręty zachowują swoje obecne wartości znamionowe wyporności zgodnie z ich krajowym systemem miar. Jednakże dla Mocarstw wyrażających wyporność w tonach metrycznych, dla celów stosowania niniejszego Traktatu wyporność ta będzie uważana za równoważną dla ton wynoszących 2240 funtów. Okręt ukończony w przyszłości zostanie oceniony na podstawie jego wyporności w stanie standardowym określonym w niniejszym dokumencie.

 

ROZDZIAŁ III - POSTANOWIENIA RÓŻNE

 

Artykuł XXI.

 

Jeżeli w okresie obowiązywania niniejszego Traktatu wymagania dotyczące bezpieczeństwa narodowego któregokolwiek z umawiających się Mocarstw w zakresie obrony morskiej zostaną, w opinii tego Mocarstwa, dotknięte materialnie przez jakąkolwiek zmianę okoliczności, to Mocarstwa umawiające się na żądanie tegoż Mocarstwa, spotkają się na konferencji w celu ponownego rozpatrzenia postanowień Traktatu i jego zmiany za wspólną zgodą.

Zważywszy na możliwy rozwój techniczny i naukowy, Stany Zjednoczone, po konsultacji z innymi umawiającymi się Mocarstwami, zwołają konferencję wszystkich umawiających się Mocarstw, która odbędzie się możliwie najszybciej po upływie ośmiu lat od dnia wejścia w życie niniejszego Traktatu, aby rozważyć, jakie ewentualne zmiany w Traktacie mogą być konieczne w celu uwzględnienia takiego rozwoju sytuacji.

 

Artykuł XXII.

 

Ilekroć którekolwiek umawiające się Mocarstwo zaangażuje się w wojnę, która w jego opinii wpłynie na wojenno-morski aspekt jego bezpieczeństwa narodowego, może ono, po zawiadomieniu innych umawiających się Mocarstw, zawiesić na czas trwania działań wojennych swoje zobowiązania wynikające z niniejszego Traktatu, inne niż te, o których mowa w artykułach XIII i XVII, pod warunkiem że to Mocarstwo zawiadomi inne Mocarstwa umawiające się, że sytuacja krytyczna będzie wymagała takiego zawieszenia.

Pozostałe umawiające się Mocarstwa skonsultują się w takim przypadku w celu uzgodnienia, jakie tymczasowe zmiany, jeśli w ogóle, powinny zostać wprowadzone w Traktacie między sobą. Jeżeli konsultacje te nie doprowadzą do porozumienia, należycie zawartego zgodnie z konstytucyjnymi metodami odpowiednich Mocarstw, każde z wymienionych Mocarstw umawiających się może, zawiadamiając inne Mocarstwa umawiające się, zawiesić na czas trwania działań wojennych swoje zobowiązania wynikające z niniejszego Traktatu, inne niż wymienione w artykułach XIII i XVII.

Po ustaniu działań wojennych Mocarstwa układające się zbiorą się na konferencji, aby rozważyć, jakie ewentualne modyfikacje powinny zostać wprowadzone w postanowieniach niniejszego Traktatu.

 

Artykuł XXIII.

Niniejszy Traktat będzie obowiązywał do 31 grudnia 1936 r. i jeżeli jakiekolwiek z układających się Mocarstw nie zawiadomi o zamiarze wypowiedzenia traktatu na dwa lata przed tą datą; będzie on obowiązywał aż do upływu dwóch lat od dnia, w którym wypowiedzenie zostanie złożone przez jedno z umawiających się Mocarstw, po czym Traktat wygaśnie w odniesieniu do wszystkich umawiających się Mocarstw. Zawiadomienie takie zostanie przekazane na piśmie Rządowi Stanów Zjednoczonych, który niezwłocznie przekaże uwierzytelnioną kopię zawiadomienia innym Mocarstwom i zawiadomi je o dacie, w której zostało otrzymane. Zawiadomienie uważa się za doręczone i wchodzi w życie w tym dniu. W przypadku wypowiedzenia niniejszego Traktatu przez Rząd Stanów Zjednoczonych, zawiadomienie takie powinno być przekazane przedstawicielom dyplomatycznym innych umawiających się Mocarstw w Waszyngtonie i uważa się, że wypowiedzenie zostało dokonane i wywołuje skutek w dniu powiadomienia wspomnianych przedstawicieli dyplomatycznych.

W ciągu jednego roku od dnia, w którym wypowiedzenie któregokolwiek z Mocarstw stanie się skuteczne, wszystkie Mocarstwa umawiające ponownie zbiorą się na konferencji.

 

Artykuł XXIV.

 

Niniejszy Traktat zostanie ratyfikowany przez Mocarstwa umawiające się zgodnie z ich właściwymi procedurami konstytucyjnymi i wejdzie w życie w dniu złożenia wszystkich ratyfikacji, możliwie najszybciej w Waszyngtonie. Rząd Stanów Zjednoczonych przekaże innym umawiającym się Mocarstwom uwierzytelniony odpis uwierzytelnionego protokołu złożenia ratyfikacji.

Niniejszy Traktat, którego teksty w językach francuskim i angielskim są autentyczne, zostanie złożony w archiwach Rządu Stanów Zjednoczonych, a jego należycie uwierzytelnione odpisy zostaną przez ten Rząd przesłane innym umawiającym się Mocarstwom.

 

NA DOWÓD CZEGO wyżej wymienieni Pełnomocnicy podpisali niniejszy Traktat.

SPORZĄDZONO w mieście Waszyngton dnia szóstego lutego tysiąc dziewięćset dwudziestego drugiego roku.

[PIECZĘĆ] CHARLES EVANS HUGHES

[PIECZĘĆ] HENRY CABOT LODGE

[PIECZĘĆ] OSCAR W UNDERWOOD

[PIECZĘĆ] ELIHU ROOT

[PIECZĘĆ] ARTUR JAMES BALFOUR

[PIECZĘĆ] LEE OF FAREHAM

[PIECZĘĆ] A. C. GEDDES

R. L. BORDEN

G. F. PEARCE

JOHN W SALMOND

ARTUR JAMES BALFOUR

V S SRINIVASA SASTRI

SARRAUT

JUSSERAND

CARLO SCHANZER

[PIECZĘĆ] V. ROLANDI RICCI

[PIECZĘĆ] LUIGI ALBERTINI

[PIECZĘĆ] T. KATO

[PIECZĘĆ] K. SHIDEHARA

[PIECZĘĆ] M. HANIHARA

 

(*) Junii, Joshii i Jushii to tradycyjne rangi w japońskim korpusie dyplomatycznym