Komunikat wojenny nr 3/1942
Przebieg działań.
W celu
wzmocnienia naszego garnizonu na Yap, a także ułatwienia przerzutu posiłków na
Palau, wysłano z Rabaulu (wcześniej tam przebazowane z Belitung) na Yap dwa szybkie krążowniki minowe typu Okeanos (CM-5 1936). Na pokładzie
każdego z krążowników (po usunięciu min) zaokrętowano 385 żołnierzy z pełnym
ekwipunkiem oraz 29 t zaopatrzenia. Ponadto przerzucono tam lotem, także z
Rabaulu, 2 łodzie latające PWL-122HRb
Żuraw oraz 5 CZL-69HRBb Pelikan Na ich pokładach
znajdowało się łącznie 129 żołnierzy.
Zajmujące
wyspę Koror (Palau) wojska japońskie podjęły próbę przeprawienia się na
Babelthuap. Do przeprawy wykorzystano zarówno łączącą obydwie wyspy groblę, jak i kilkanaście łodzi okrętowych. Akcja ta
została poprzedzona bombardowaniem lotniczym z lotniskowców oraz wsparta ogniem
artylerii okrętowej. Nasze, broniące grobli siły z Babelthuap zdołały zadać atakującym
na grobli Japończykom znaczne straty, ale same osłabione bombardowaniem i
ogniem okrętowym, a także zagrożone okrążeniem przez lądujące na skrzydle
japońskie oddziały z łodzi okrętowych, musiały wycofać się na zalesione wzgórza
na północ i północny zachód od lotniska. Lotnisko zostało zajęte przez wojska
japońskie, ale wykorzystanie go było na razie niemożliwe, z uwagi na
wcześniejsze zniszczenia oraz pozostawanie w zasięgu moździerzy i broni
maszynowej naszego garnizonu.
Ponieważ
dowódca japońskiego zespołu inwazyjnego uznał, że zadanie opanowania Palau
zostało praktycznie zakończone, zdecydował – w obawie przed atakami podwodnymi
i lotniczymi - o odesłaniu własnych lotniskowców i transportowców w osłonie 2
pancerników, 1 krążownika lekkiego i 10 niszczycieli. Tym samym w rejonie portu
Koror pozostały: 2 krążowniki ciężkie, 2 lekkie i 10 niszczycieli.
W obliczu krytycznej, grożącej całkowitą
utratą Palau sytuacji, dowództwo 5.Floty zdecydowało się na ryzykowną, kombinowaną
akcję, mającą na celu wsparcie naszych zdziesiątkowanych pododdziałów broniących
Babalthuap. W godzinach przedpołudniowych wyszedł z Colonii na Yap zespół dwu wspomnianych
wyżej krążowników minowych z takim wyliczeniem, aby przy prędkości 30 w dotrzeć
na miejsce o świcie następnego dnia. Na pokładach krążowników znajdowało się łącznie
760 żołnierzy i 16 t zaopatrzenia. Zespół podszedł do zatoki Namai o
wyznaczonej porze i w rekordowym czasie poniżej 2 godz., wyładował na grobli
łączącej leżącą w zatoce wysepkę z obydwoma jej (zatoki) brzegami całość
desantu wraz z zaopatrzeniem. Niezwłocznie po dokonaniu desantu, krążowniki
odeszły z powrotem na Yap, nie niepokojone przez przeciwnika. Niemal
równocześnie, na redzie przystani Melekeok (ok. 5 km na południe od Namai) wylądowało
5 łodzi latających CZL-69HRBb Pelikan ze 118 żołnierzami i 100 kg zaopatrzenia (głównie medykamenty).
Łodzie podchodziły kolejno do istniejącego tam mola, a cała operacja trwała ok.
1,5 godz. Po dokonaniu desantu Pelikany
startowały kolejno do powrotu na Yap. Ostatni z nich został przechwycony przez wodnosamolot
z jednego z japońskich krążowników, lecz silny ogień obronny (4 nkm i 2 km) skutecznie go odpędził, prawdopodobnie
uszkadzając. Niemniej, „mleko się rozlało”, Japończycy odkryli sam fakt oraz
miejsce uzupełnienia naszych sił na Babelthuap i dalsze tego typu działania
będą obarczone większym ryzykiem.
Wyładowane
na Babelthuap nowe siły spotkały się ok. 4 km na południe od Ngerulmund i
wykorzystując „wypożyczone” od krajowców środki transportu (wózki ręczne,
taczki, zwierzęta juczne i ludzkie grzbiety) posuwały się forsownym marszem na
południe wzdłuż wschodniego wybrzeża. Do pozycji zajmowanych przez „stary”
garnizon pozostało kilkanaście kilometrów. Na północnych obrzeżach wioski Airai
maszerująca kolumna podzieliła się; jedna kompania piechoty i pluton moździerzy
skierowały się na zachód celem wzmocnienia rozlokowanego na północ i
północny zachód od lotniska „starego” garnizonu, a dwie kompanie z plutonami plot
i ppanc zajęły „okrakiem” stanowiska na drodze, którą przyszły. W tym też
miejscu doszło do „chrztu bojowego” lądujących oddziałów. Ledwie zdążono zająć
pozycje i jako tako się okopać, a już doszło do starcia z posuwającą się na
północ kompanią japońską. Zaskoczenie Japończyków – do których realnie jeszcze nie
dotarł fakt pojawienia się na wyspie nowych polskich sił – było wielkie. W
efekcie kompania japońska poszła w rozsypkę, tracąc ok. 40% stanu w zabitych i
rannych. Obaliło to japońskie przekonanie o praktycznym zakończeniu działań na
Palau i zmusiło lokalne dowództwo do zrewidowania najbliższych planów.
Jeden najnowszych
naszych okrętów podwodnych Tunek
(SS-108 1942) zatopił w rejonie pomiędzy atolami Midway i Wake japoński
masowiec (ok. 8500 BRT), przewożący z Chile rudy miedzi i saletrę.
Chiński
okręt podwodny zatopił w ciągu jednego dnia na północny wschód od Tajwanu dwa
drobnicowce japońskie (ok. 3500 i 5000 BRT); sukces tyle duży, co
niespodziewany. Wartości dodaje mu to, że na większym z frachtowców przewożone
były samoloty celem uzupełnienia baz na Tajwanie.
Na
północ od wyspy Jeju (Czedżu) poderwał się na postawionej przez nasz podwodny
stawiacz min Płetwal (SSM-5 1938)
minie japoński drobnicowiec (ok. 3000 BRT).
Od kilku
tygodni trwa lotnicza wymiana ciosów pomiędzy japońskimi bazami lotniczymi na
Tajwanie, a polską bazą w Szantou i (świeżo uruchomioną) chińską w Fuczou.
Liczbowo wyniki tych walk są dość wyrównane (straty polskie 27, chińskie 11, japońskie
35 samolotów), lecz większa łatwość uzupełniania strat po stronie polsko–chińskiej
(drogi lądowe dla maszyn i personelu), nie najlepiej wróży Japończykom efekt
końcowy.
Udało się
Chińczykom stworzyć ciągły front na rzece Daling,
jednak wprowadzenie przez Japonię na chińskie lewe skrzydło dodatkowych sił (2
dywizje piechoty, dywizja kawalerii i pułk czołgów), grozi okrążeniem
chińskiego frontu od północy. Dla zapobieżenia temu, chińskie dowództwo
przesuwa w tym kierunku 2 dywizje piechoty i jedną dywizję kawalerii; jednakże
siły te, a szczególnie ich mobilność mogą okazać się niewystarczające.
Uzupełnione do pełnej dywizji piechoty, ze wsparciem
posiadanej przez Chiny połowy artylerii ciężkiej, siły chińskie ponowiły atak na japońską
bazę w Szanghaju. Po kilku dniach krwawych walk, japońska baza została zdobyta.
Informacje uzupełniające.
Wspomniany w
poprzednim komunikacie wielki polski konwój dotarł do miejsc przeznaczenia bez
strat.
Na atol
Clipperton dotarł (przez Kanał Panamski, ukłony dla USA!) nasz zespół
składający się z jednego okrętu desantowego typu Biskaje (LSL-1 1939), jednego typu Wielka Syrta (LSL-2 1941), dwu typu Dąbie (LSM-9 1939), transportowca desantowego typu Kattegat (TSL-1
1934) oraz transportowca wojska typu Babia
Góra (TS-6 1923).
Zakończyła
się adaptacja na okręt szpitalny transportowca wojska Giewont (TS-8/HS-1 1936). Jednostka została przemianowana na dr Mikulicz-Radecki i skierowana do
Rabaulu.
Bilans strat.
Po stronie
polskiej:
- zatopionych:
1 lekki krążownik, 1 kanonierka, 1 kanonierka rzeczno-morska, 1 okręt podwodny,
1 podwodny stawiacz min, 1 eskortowiec, 1 patrolowiec, 4 kutry patrolowe, 3
holowniki, 4 statki;
-
zestrzelonych lub zniszczonych na ziemi 172 samoloty;
- zabitych i
wziętych do niewoli 1930 osób.
Po stronie
chińskiej:
- zestrzelonych
lub zniszczonych na ziemi 11 samolotów;
- zabitych i
wziętych do niewoli 11420 osób.
Po stronie
japońskiej:
- zatopionych:
2 lotniskowce, 1 ciężki krążownik, 1 niszczyciel, 5 statków;
-
zestrzelonych lub zniszczonych na ziemi 243 samoloty;
- zabitych i
wziętych do niewoli ok. 5660 osób.
Po stronie syjamskiej:
- .
