Krążownik Liniowy Szent Istvan (1 sztuka)

Krążownik liniowy Szent Istvan 1912 (1 sztuka)

Po zatwierdzeniu przez władze Cesarstwa budowy 3 pancerników (typ Viribus Unitis/ Tegetthoff), parlament węgierski postanowił sfinansować budowę jeszcze jednego drednota, który miał stanowić wyraz dumy i potęgi Węgier. Ze względu na czas i koszty, naturalne było zamówienie 4-tego okrętu typu VU. Jednak część ambitnych i myślących nowocześnie węgierskich oficerów floty zaproponowała inne rozwiązanie. Wskazywali, że „zwykły” drednot będzie tylko niewyróżniającym się okrętem płynącym w „austriackiej linii” Okręt wyjątkowy, najcenniejszy w flocie, odpowiadający „węgierskiemu temperamentowi”, to oczywiście byłby krążownik liniowy.

Przygotowano wstępne projekty. Od razu było wiadomo, że wieże działowe muszą być tożsame z VU (ze względu na czas i koszt projektowania). Wstępne obliczenia pokazały, że okręt 3xIII 305 będzie musiał być większy i w rezultacie droższy niż VU – tego parlamentarzyści nie akceptowali. Za to okręt 2xIII byłby nawet tańszy. I to zdecydowało – argumenty emocjonalno patriotyczne podparte mniejszymi kosztami przesądziły.

Początkowo zakładano prędkość jak dla krążowników lekkich Saida (27w), ale po doniesieniach, że nowe brytyjskie krążowniki liniowe rozwijają 27 w, zwiększono wymagania – ostatecznie udało się osiągnąć 28 w.

 Ze względu na dużą prędkość okrętu zaprojektowano podwyższoną częścią dziobową i stewę „zapożyczoną” z krążowników Admiral Spaun. Okręt nie uzyskał dobrej dzielności morskiej, ale i tak na tle konstrukcji z tego okresu jest co najmniej przyzwoity.

Zasięg, taki jak VU był akceptowalny na morzu zamkniętym, ale faktycznie dyskwalifikował okręt, jako „oceaniczny”.

Kalibry artylerii takie same jak na VU (305 – 149 – 66) były oczywistym wyborem, ale rozmieszczenie nie. Pomysł na działa 149 w kazamatach wydawał się naturalny, ale zwrócono uwagę, że bateria kazamatowa 5 dział może strzelać pełną salwą (5 luf) praktycznie tylko pod kątem 90 stopni (+/- około 10). W boju pościgowym lub ucieczkowym ogień spada do 2 luf. Ponieważ okręt miał przede wszystkim prowadzić ataki, a następnie szybko się wycofywać redukcja salwy artylerii średniej do 2 luf, była nieakceptowalna. Dlatego zdecydowano się na baterię pokładową.

Sens użycia dział 66 mm był dyskusyjny, ale tradycja przeważyła. Z tym, że upchnięcie tych dział na pokładzie było już problemem.

Schemat opancerzenia okrętu wydaje się typowy. Główny pas pancerny 200 mm chroni cytadelę (śródokręcie + obie barbety) na linii wodnej. Wysokość pasa pancernego to 3,66 m, czyli całkiem sporo, choć sięga tylko 1,5 m pod powierzchnię wody. Pas jest przedłużony na część dziobową (mniej więcej do połowy) i na niemal całą część rufową – ze średnią grubością 100 mm. Powyżej (ale tylko na śródokręciu) jest pas górny (50 mm) sięgający aż do pokładu. Pancerz poziomy jest warstwowy. Na śródokręciu cieńszy pancerz na pokładzie plus główny pancerz na wysokości góry głównego pasa pancernego. Z tym, że przy burtach skosami schodzi w dół. Łącznie średnio sumarycznie jest 60 mm. Na dziobie i rufie wydłużony pas pancerza burtowego pokrywają cieńsze pokłady pancerne.

System uzupełnia gródź przeciwtorpedowa w całej cytadeli pancernej, od dna okrętu aż do skosów głównego pokładu pancernego. Niestety odległość grodzi od burty to tylko około 1,5 m.

Szczegóły w raporcie - w sumie opancerzenie nieco lepsze niż Bluchera i nieco słabsze (za wyjątkiem pokładów) niż VU.

Zakładano, że taki schemat opancerzenia ochroni „vitalia” okrętu nawet wobec ciężkiego ognia. Jednocześnie rozbudowana osłona pancerna powyżej głównego pasa pancernego oraz pas na dziobie i rufie pozwolą okrętowi dobrze znosić ogień wrogich krążowników lekkich, a nawet pancernych. Reasumując, ze względu na pancerz i siłę ognia okręt nie nadaje się do walki w szyku „linii” drednotów, ale będzie mieć kolosalną przewagę nad krążownikami lekkimi, a nawet pancernymi.

Okręt szczęśliwie przetrwał Wielką Wojnę, tak więc ciąg dalszy nastąpi….

 

PS. Okręt powstał, jako efekt dyskusji o tym, co dalej prezentować, w zakresie okrętów PWS. Pierw rzuciłem pomysł „małego krążownika liniowego” (3xIIx305), Kolega ŁK odbił pomysłem krążownika dla Holandii 2xIIIx283 i (co ważne!) zaproponował grubość pancerza. Wtedy mi się przypomniało, że „od zawsze” myślałem o dwóch zmarnowanych okazjach na wyjątkowe okręty:

- Austrowęgierski krążownik liniowy (2xIIIx305) zamiast jednego z drednotów VU;

- włoska przebudowa któregoś z Cavuor’ów na krążownik liniowy (6-8x320, co najmniej 30 w).

Powyższe jest realizacją pierwszego pomysłu.

Szent Istvan, Austro-Hungary Battle cruiser laid down 1912

Displacement:

            14 864 t light; 15 953 t standard; 16 929 t normal; 17 710 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (573,50 ft / 570,00 ft) x 77,00 ft x (27,00 / 27,93 ft)

            (174,80 m / 173,74 m) x 23,47 m  x (8,23 / 8,51 m)

Armament:

      6 - 12,01" / 305 mm 45,0 cal guns - 873,07lbs / 396,02kg shells, 150 per gun

              Breech loading guns in turret on barbette mounts, 1912 Model

              2 x 3-gun mounts on centreline ends, evenly spread

      10 - 5,87" / 149 mm 50,0 cal guns - 106,86lbs / 48,47kg shells, 450 per gun

              Breech loading guns in deck and hoist mounts, 1912 Model

              10 x Single mounts on sides, forward evenly spread

      10 - 2,60" / 66,0 mm 50,0 cal guns - 9,28lbs / 4,21kg shells, 900 per gun

              Breech loading guns in deck mounts, 1912 Model

              10 x Single mounts on sides, forward evenly spread

                        6 raised mounts

      Weight of broadside 6 400 lbs / 2 903 kg

      Main Torpedoes

      2 - 21,0" / 533 mm, 24,60 ft / 7,50 m torpedoes - 1,543 t each, 3,086 t total

            submerged bow & stern tubes

      2nd Torpedoes

      2 - 21,0" / 533 mm, 24,60 ft / 7,50 m torpedoes - 1,543 t each, 3,086 t total

            submerged side tubes

Armour:

   - Belts:                     Width (max)   Length (avg)               Height (avg)

            Main:   7,87" / 200 mm           325,00 ft / 99,06 m     12,00 ft / 3,66 m

            Ends:   3,94" / 100 mm           165,00 ft / 50,29 m     12,00 ft / 3,66 m

              80,00 ft / 24,38 m Unarmoured ends

            Upper: 1,97" / 50 mm 257,00 ft / 78,33 m     16,00 ft / 4,88 m

              Main Belt covers 88% of normal length

              Main belt does not fully cover magazines and engineering spaces

   - Torpedo Bulkhead - Strengthened structural bulkheads:

                        1,97" / 50 mm 325,00 ft / 99,06 m     26,00 ft / 7,92 m

            Beam between torpedo bulkheads 67,00 ft / 20,42 m

   - Gun armour:          Face (max)      Other gunhouse (avg) Barbette/hoist (max)

            Main:   9,84" / 250 mm           5,91" / 150 mm                       9,84" / 250 mm

            2nd:     1,97" / 50 mm       -                                  -

   - Armoured deck - multiple decks:

            For and Aft decks: 2,36" / 60 mm

            Forecastle: 0,79" / 20 mm  Quarter deck: 0,98" / 25 mm

   - Conning towers: Forward 12,01" / 305 mm, Aft 5,91" / 150 mm

Machinery:

            Coal fired boilers, steam turbines,

            Geared drive, 4 shafts, 72 073 shp / 53 767 Kw = 28,00 kts

            Range 4 200nm at 12,00 kts

            Bunker at max displacement = 1 757 tons (100% coal)

Complement:

            741 - 964

Cost:

            £1,569 million / $6,277 million

Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 1 490 tons, 8,8%

               - Guns: 1 478 tons, 8,7%

               - Weapons: 12 tons, 0,1%

            Armour: 4 852 tons, 28,7%

               - Belts: 1 995 tons, 11,8%

               - Torpedo bulkhead: 615 tons, 3,6%

               - Armament: 902 tons, 5,3%

               - Armour Deck: 1 085 tons, 6,4%

               - Conning Towers: 254 tons, 1,5%

            Machinery: 3 161 tons, 18,7%

            Hull, fittings & equipment: 5 361 tons, 31,7%

            Fuel, ammunition & stores: 2 065 tons, 12,2%

            Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              18 305 lbs / 8 303 Kg = 21,1 x 12,0 " / 305 mm shells or 2,3 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,06

            Metacentric height 3,8 ft / 1,1 m

            Roll period: 16,7 seconds

            Steadiness       - As gun platform (Average = 50 %): 74 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,81

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,14

Hull form characteristics:

            Hull has rise forward of midbreak,

              a normal bow and a cruiser stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,500 / 0,506

            Length to Beam Ratio: 7,40 : 1

            'Natural speed' for length: 23,87 kts

            Power going to wave formation at top speed: 55 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 65

            Bow angle (Positive = bow angles forward): 3,25 degrees

            Stern overhang: 2,00 ft / 0,61 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle: 23,00%,  26,50 ft / 8,08 m,  23,00 ft / 7,01 m

               - Forward deck:       42,00%,  23,00 ft / 7,01 m,  23,00 ft / 7,01 m

               - Aft deck:   15,00%,  15,00 ft / 4,57 m,  15,00 ft / 4,57 m

               - Quarter deck:        20,00%,  15,00 ft / 4,57 m,  15,00 ft / 4,57 m

               - Average freeboard:                       20,52 ft / 6,26 m

Ship space, strength and comments:

            Space  - Hull below water (magazines/engines, low = better): 110,8%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 157,1%

            Waterplane Area: 29 243 Square feet or 2 717 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 100%

            Structure weight / hull surface area: 150 lbs/sq ft or 731 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 0,93

                        - Longitudinal: 1,86

                        - Overall: 1,00

            Adequate machinery, storage, compartmentation space

            Excellent accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform