Przebudowa amerykańskich ścigaczy OP typu SC 110-ft na polskie kanonierki motorowe typu Srogi 1939 (3 jednostki)

Przebudowa amerykańskich ścigaczy OP typu SC 110-ft na polskie kanonierki motorowe typu Srogi 1939 (3 jednostki)

Pomysłodawcą projektu jest kolega ŁK. On też napisał legendę (z pewnymi moimi drobnymi zmianami i uzupełnieniami). Opis techniczny przebudowy opracowałem na bazie założeń Pomysłodawcy.

Ufundowanie przez Polonię amerykańską krążownika Wodnik (ex-Galveston patrz post z 21.11.2020) poprzedzone zostało zakupem dla PMW trzech ścigaczy okrętów podwodnych typu SC 110-ft, o numerach porządkowych 279-281, które już w połowie 1919 r. zostały wycofane ze służby w US Navy, w celu przekazania ich US Army. Były to drewnianej konstrukcji okręty, budowane w latach 1917-1919 w bezprecedensowo masowej skali. Okręciki okazały się bardzo udane i nadspodziewanie trwałe, gdyż ostatnie z nich opuściły szeregi amerykańskiej floty dopiero w roku 1947! Dostarczano je również na potrzeby Marine Nationale, a już po wojnie dwie jednostki trafiły do floty bułgarskiej. Zakupione przez PMW ścigacze zostały przetransportowane na pokładach statków do Hawru na początku 1920 r. i stamtąd – po remoncie i uzbrojeniu (zakupione zostały jedynie z osprzętem radionawigacyjnym) – podjęły samodzielny już rejs do Gdańska, który osiągnęły 12.07.1920 r. Otrzymały wtedy tymczasowe nazwy K-1, K-2 i K-3. W działaniach wojny polsko-bolszewickiej zostały – wbrew obstrukcji władz WM Gdańska (choć formalnie ten twór państwowy jeszcze nie istniał!) i niechętnej postawie brytyjskiego generała Richarda Hakinga –  wprowadzone  na Wisłę, aby uczestniczyć w obronie Warszawy i Modlina w charakterze kanonierek rzecznych. Ich ówczesne uzbrojenie wyglądało następująco: 2xIx65/20, 1xIIx8/96, rzeczny osprzęt trałowy. Po zakończeniu wojny zostały na początku roku 1922 przebazowane do Pucka, który stał się ich główną bazą operacyjną. Nazwane ostatecznie Srogi, Groźny i Śmiały, stanowiły aż do roku 1933 trzon sił obrony granic morskich RP. Wykonana w tym samym roku inspekcja stanu technicznego kadłubów wykazała, że był on ciągle zadowalający, czego nie można było powiedzieć o siłowni, złożonej z wyeksploatowanych silników benzynowych. Po przyznaniu środków budżetowych, modernizacji ścigaczy dokonały w okresie 19.06.1933 – 12.09.1934 Warsztaty Portowe Marynarki Wojennej w Gdyni, które przygotowywały się właśnie do budowy trałowca Jaskółka. W ramach modernizacji wymieniono silniki benzynowe na diesle i śruby na sprawniejsze o większym promieniu, zastąpiono 1xIIx8/96 przez 1xIIx13,2/76, zdjęto wyposażenie trałowe oraz zamontowano zrzutnię bg Guiraud 70 kg. Po przebudowie okręty podjęły nowy zakres zadań, stając się ponownie ścigaczami okrętów podwodnych, jednak – kilka miesięcy przed wybuchem wojny – raz jeszcze zmianie uległy stawiane przed nimi zadania. W związku z rozpoczętą rozbudową Morskiego Dywizjonu Lotniczego, w maju 1939 roku ścigacze zostały przezbrojone i przeklasyfikowane na kanonierki motorowe – okręty obrony przeciwlotniczej. Ich głównym zadaniem miała być ochrona stacjonujących w puckiej bazie wodnosamolotów oraz działania ratowniczo-poszukiwawcze zaginionych w akcji pilotów. W wojnie obronnej 1939 r. okręty wzięły aktywny udział w obronie wybrzeża, zwalczając lotnictwo npla oraz wspierając operacje prowadzone przez minowce klasy Jaskółka. W toku walk odniosły liczne uszkodzenia, a w przeddzień kapitulacji Helu zostały spalone, unikając przez to zagarnięcia przez Niemców. Raport i rysunek przedstawiają jednostki wg stanu na maj 1939 roku.

Poniżej opis techniczny ostatniej przebudowy.

Kadłub

Bez większych zmian, nie licząc drobnych korekt podziału wewnętrznego.

Napęd

Zachowano zamontowane w roku 1934 trzy silniki diesla Nohab po 260 KM każdy. Spaliny z diesli zostały wyprowadzone zbiorczym przewodem przez pawęż rufową.

Uzbrojenie

Istniejące zdjęto w całości. W jego miejsce zamontowano:

- 1xIx75/50 wz.36, przy elewacji 45^o donośność pociskiem HE 6,50 kg wynosi 14500 m, a przy elewacji maksymalnej 85^o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 9500 m;

- 1xIx40/56 wz.36, przy elewacji 45^o donośność pociskiem HE-T 0,93 kg wynosi 10180 m, a przy elewacji maksymalnej 90^o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 6800 m;

- 2xIx20/70 38FK, przy elewacji 45^o donośność pociskiem 0,13 kg wynosi 6000 m, a przy elewacji maksymalnej 85^o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 3600 m.

Ww. uzbrojenie jest „zmarynizowaną” wersją modeli lądowych. Do kierowania ogniem okręt jest wyposażony w optyczny dalmierz naramienny o bazie 1,4 m.

Inne

Zmiany dotyczące nadbudówki i masztu miały charakter jedynie „kosmetyczny” Zamontowano jedną radiostację krótkiego zasięgu.

W stosunku do oryginalnego projektu z roku 1918:

- moc napędu wzrosła z 660 do 780 KM;

- prędkość maksymalna wzrosła z 18,00 do 19,44 w;

- zasięg wzrósł z 1000 Mm przy 12,0 w do 1050 Mm przy 12,5 w.

Z uwagi na liczne przebudowy i modernizacje, praktycznie niemożliwe jest ustalenie kosztów ostatniej modernizacji w stosunku do porównywalnego okrętu nowego. 

Srogi, Poland motor gunboat laid down 1917, launched 1917, completed 1918, second time completed 1920, rebuilt 1934, 1939 (engine 1934)

Displacement:

            62 t light; 69 t standard; 75 t normal; 79 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (110,11 ft / 105,97 ft) x 14,76 ft x (5,58 / 5,74 ft)

            (33,56 m / 32,30 m) x 4,50 m  x (1,70 / 1,75 m)

Armament:

      1 - 2,95" / 75,0 mm 50,0 cal gun - 14,33lbs / 6,50kg shells, 250 per gun

              Anti-air gun in deck mount, 1936 Model

              1 x Single mount on centreline, forward deck forward

      1 - 1,57" / 40,0 mm 56,0 cal gun - 2,05lbs / 0,93kg shells, 3 000 per gun

              Anti-air gun in deck mount, 1936 Model

              1 x Single mount on centreline, aft deck aft

      2 - 0,79" / 20,0 mm 70,0 cal guns - 0,29lbs / 0,13kg shells, 3 000 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1938 Model

              2 x Single mounts on sides, aft deck forward

      Weight of broadside 17 lbs / 8 kg

Machinery:

            Diesel Internal combustion motors,

            Geared drive, 3 shafts, 780 shp / 582 Kw = 19,44 kts

            Range 1 050nm at 12,50 kts

            Bunker at max displacement = 10 tons

 Complement:

            12 - 16

Cost:

            ?

Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 4 tons, 5,2%

               - Guns: 4 tons, 5,2%

            Machinery: 22 tons, 30,0%

            Hull, fittings & equipment: 35 tons, 47,1%

            Fuel, ammunition & stores: 13 tons, 17,7%

            Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

 Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              88 lbs / 40 Kg = 5,6 x 3,0 " / 75 mm shells or 0,1 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,20

            Metacentric height 0,4 ft / 0,1 m

            Roll period: 9,8 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 72 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,22

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,20

Hull form characteristics:

            Hull has a flush deck,

              a normal bow and a round stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,300 / 0,308

            Length to Beam Ratio: 7,18 : 1

            'Natural speed' for length: 10,29 kts

            Power going to wave formation at top speed: 63 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 60

            Bow angle (Positive = bow angles forward): 15,20 degrees

            Stern overhang: 1,64 ft / 0,50 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle:            26,00%,  9,19 ft / 2,80 m,  6,56 ft / 2,00 m

               - Forward deck:       27,00%,  6,56 ft / 2,00 m,  5,58 ft / 1,70 m

               - Aft deck:    27,00%,  5,58 ft / 1,70 m,  4,92 ft / 1,50 m

               - Quarter deck:        20,00%,  4,92 ft / 1,50 m,  4,92 ft / 1,50 m

               - Average freeboard:                      6,02 ft / 1,83 m

            Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 118,2%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 82,6%

            Waterplane Area: 919 Square feet or 85 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 137%

            Structure weight / hull surface area: 21 lbs/sq ft or 105 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 0,82

                        - Longitudinal: 6,32

                        - Overall: 1,01

            Cramped machinery, storage, compartmentation space

            Cramped accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Good seaboat, rides out heavy weather easily

Srogi (1939)

Groźny (1939)

Śmiały (1939)