Modernizacja bułgarskiej kanonierki torpedowej typu Nadeżda 1914/1934/1940 (1 jednostka)
Projekt wg pomysłu kolegi ŁK. Jak
zwykle, On sam jest autorem legendy, ja ograniczyłem się do opisu technicznego
na podstawie Jego założeń.
Bułgarska kanonierka torpedowa Nadeżda była typowym przedstawicielem
tej klasy okrętów z końca XIX wieku. W maleńkiej marynarce Carstwa Bułgarii
była klasyfikowana na wyrost jako „krążownik torpedowy” i pełniła jednocześnie
funkcję jachtu państwowego. Po wprowadzeniu do służby w latach 1908 – 1909
sześciu małych torpedowców typu Druzki,
dowództwo floty postanowiło poddać kanonierkę dużej modernizacji. Celem było stworzenie,
wespół torpedowcami, spójnego charakterystykami zespołu nowoczesnych (na realia
bałkańskie!) okrętów torpedowych. Przebudowy kanonierki dokonała francuska
stocznia Schneider w Chalons-sur-Saône, ta sama, która zbudowała wspomniane
wyżej torpedowce. Roboty przeprowadzono od 11.03.1912 r. do 24.05.1914 r.,
wskutek czego okręt nie mógł wziąć udziału w tzw. wojnach bałkańskich, które
zakończyły się (po początkowych sukcesach) spektakularną klęską Bułgarii. W
okresie PWS okręt, zachowujący ciągle funkcję jachtu carskiego, był
eksploatowany bardzo ostrożnie, aby zminimalizować ryzyko utraty flagowej
jednostki floty. Zakładamy, że nie nastąpiło haniebne porzucenie okrętu przez
załogę w Sewastopolu, w grudniu 1918 r. i Nadeżda
powróciła do Warny. W wyniku traktatu pokojowego, zawartego 27.11.1919 r.
w Neuilly-sur-Seine, została całkowicie rozbrojona i przekształcona w
cywilny statek hydrograficzny, z zachowaniem jednak funkcji jachtu państwowego.
Ponowny montaż uzbrojenia, połączony z wymianą zużytych kotłów (stocznia Schneider w Chalons-sur-Saône), miał
miejsce w końcu 1934 r. Okręt wziął udział w krótkotrwałych działaniach
wojennych przeciwko Jugosławii i Grecji, w kwietniu 1941 r. Kanonierka została
następnie przerzucona, w styczniu następnego roku, na Morze Białe (bułgarska
nazwa Morza Egejskiego), co doprowadziło 19.04.1942 r. do jej utraty (12 mil na
południe od wyspy Tasos) w wyniku ataku torpedowego greckiego okrętu podwodnego
Triton.
Poniżej opis techniczny modernizacji.
Kadłub
W latach 1912-1914 wymieniono
dziobnicę i lekko przeprofilowano dziobową część kadłuba. Wykonano również przebudowę
podwodnej rufowej części kadłuba, w związku z montażem trzeciego wału
napędowego. Ponadto, częściowo zmieniono wewnętrzny podział kadłuba.
Napęd
W latach 1912-1914 istniejące
urządzenia napędowe zdemontowano w całości. Dodano jedną kotłownię i jedną maszynownię.
W kotłowniach zamontowano po dwa kotły węglowe Normand, a w maszynowniach po
jednej maszynie parowej potrójnego rozprężania. W roku 1934 maszyny parowe
gruntownie wyremontowano, a sześć kotłów Normand zastąpiono trzema kotłami olejowymi
Du Temple, po jednym w każdej kotłowni.
Uzbrojenie
W roku 1940, uzbrojenie okrętu
składało się z:
-
4xIx100 mm/45 (3.9") Mle 1893 (zamontowane
w roku 1934), przy
elewacji maksymalnej 34o donośność pociskiem 16,00 kg wynosiła 13050
m;
- 2xIx3.7
cm/L83 (1.5") SK C/30 (zamontowane w roku 1940), przy elewacji 45o donośność
pociskiem HE 0,472 kg wynosiła 8500 m, a przy elewacji maksymalnej 85o
donośność tym samym pociskiem wynosiła 6800 m;
- 2xIx2
cm/65 (0.79") C/30 (zamontowane w roku 1940), przy elewacji 45o
donośność pociskiem HE 0,120 kg wynosiła 4900 m, a przy elewacji maksymalnej 85o
donośność tym samym pociskiem wynosiła 3700 m;
- 1xIIxwt450
mm (zamontowane w roku 1934);
- 2xwbg
z zapasem 8 bg (zamontowane w roku 1940).
Do kierowania ogniem zainstalowano
dalmierz optyczny o bazie 2,3 m.
Inne
W roku 1934 przebudowano nadbudówki,
maszty i kominy. W roku 1940 zamontowano szumonamiernik.
Na skutek modernizacji, w porównaniu
do oryginalnego projektu:
- zanurzenie zmniejszyło się z 3,10 do
2,95 m, a wyporność normalna z 715 do 655 t;
- moc maszyn wzrosła z 2600 do 5850
KM, a prędkość maksymalna z 18,00 do 23,02 w.
Z uwagi na wieloetapową modernizację,
praktycznie nie da się ustalić jej kosztów.
Uwaga: Raport i rysunek przedstawiają okręt
wg stanu na 11.02.1940.
Nadezhda, Bulgaria aviso laid down 1897, launched 1898, completed 1898,
modernized 1914, 1934, 1940 (engine 1934)
Displacement:
586 t light; 612 t
standard; 655 t normal; 689 t full load
Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)
(222,49 ft / 211,61 ft)
x 27,23 ft x (9,68 / 10,02 ft)
(67,82 m / 64,50 m) x
8,30 m x (2,95 / 3,05 m)
Armament:
4 - 3,94" / 100 mm 45,0
cal guns - 35,27lbs / 16,00kg shells, 120 per gun
Quick firing guns in deck mounts, 1893 Model
2 x Single mounts on centreline ends, evenly
spread
2 x Single mounts on sides, aft deck forward
2 - 1,46" / 37,0 mm
83,0 cal guns - 1,64lbs / 0,74kg shells, 1 200 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1930 Model
2 x Single mounts on centreline ends, evenly
spread
2 raised
mounts
2 - 0,79" / 20,0 mm
65,0 cal guns - 0,27lbs / 0,12kg shells, 2 400 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1930 Model
2 x Single mounts on sides, forward deck aft
2 raised
mounts
Weight of broadside 106 lbs
/ 49 kg
Main Torpedoes
2 - 17,7" / 450 mm,
21,10 ft / 6,43 m torpedoes - 0,662 t each, 1,325 t total
In 1 sets of deck
mounted centre rotating tubes
Main DC/AS Mortars
2 - 306,44 lbs / 139,00 kg
Depth Charges + 8 reloads - 1,368 t total
in Stern depth charge
racks
Armour:
- Gun armour: Face (max) Other gunhouse (avg) Barbette/hoist
(max)
Main: 0,51" / 13 mm -
-
Machinery:
Oil fired boilers, complex
reciprocating steam engines,
Direct drive, 3 shafts,
5 850 ihp / 4 364 Kw = 23,02 kts
Range 3 400nm at
10,00 kts
Bunker at max
displacement = 78 tons
Complement:
64 - 84
Cost:
£? / $?
Distribution of weights at normal displacement:
Armament: 28 tons, 4,3%
- Guns: 24 tons, 3,7%
- Weapons: 4 tons, 0,7%
Armour: 5 tons, 0,7%
- Armament: 5 tons, 0,7%
Machinery: 300 tons,
45,8%
Hull, fittings &
equipment: 249 tons, 38,1%
Fuel, ammunition &
stores: 69 tons, 10,5%
Miscellaneous weights:
4 tons, 0,6%
- Hull above water: 1 tons
- On freeboard deck: 3 tons
Overall survivability and seakeeping ability:
Survivability
(Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
323 lbs / 147 Kg = 10,6 x 3,9 " / 100 mm
shells or 0,3 torpedoes
Stability (Unstable if
below 1.00): 1,30
Metacentric height 1,1
ft / 0,3 m
Roll period: 10,7
seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 75 %
-
Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,19
Seaboat quality (Average = 1.00): 1,36
Hull form characteristics:
Hull has raised
forecastle, raised quarterdeck ,
a normal bow and a round stern
Block coefficient
(normal/deep): 0,411 / 0,418
Length to Beam Ratio:
7,77 : 1
'Natural speed' for
length: 14,55 kts
Power going to wave
formation at top speed: 63 %
Trim (Max stability =
0, Max steadiness = 100): 55
Bow angle (Positive =
bow angles forward): 9,80 degrees
Stern overhang: 7,87 ft
/ 2,40 m
Freeboard (% = length
of deck as a percentage of waterline length):
Fore
end, Aft end
- Forecastle: 24,00%, 17,39 ft /
5,30 m, 15,42 ft / 4,70 m
- Forward deck: 27,00%, 7,55 ft / 2,30
m, 7,55 ft / 2,30 m
- Aft deck: 27,00%, 7,55 ft / 2,30 m, 7,55 ft / 2,30 m
- Quarter deck: 22,00%, 15,42 ft /
4,70 m, 15,42 ft / 4,70 m
- Average freeboard: 11,36 ft / 3,46 m
Ship space, strength and comments:
Space - Hull below water (magazines/engines, low =
better): 158,4%
- Above
water (accommodation/working, high = better): 67,1%
Waterplane Area:
3 571 Square feet or 332 Square metres
Displacement factor
(Displacement / loading): 90%
Structure weight / hull
surface area: 39 lbs/sq ft or 188 Kg/sq metre
Hull strength
(Relative):
-
Cross-sectional: 0,86
-
Longitudinal: 4,25
- Overall:
1,01
Cramped machinery,
storage, compartmentation space
Cramped accommodation
and workspace room
Ship has slow, easy
roll, a good, steady gun platform
Good seaboat, rides out
heavy weather easily
