Dodatkowa informacja nt. niderlandzkiego lotnictwa
Jako
że, niektórzy Koledzy nie byli usatysfakcjonowani, zawartą w Biuletynie nr
1/1/1921 pobieżną notką nt. niderlandzkiego lotnictwa, a ponadto wyrażali – uzasadnione
ww. brakiem całościowej informacji – obawy o Fokkerowski monopol na samoloty wojskowe,
przedstawiam poniżej stan niderlandzkiego przemysłu lotniczego w latach
1921-1940.
Fokker
Pełna
nazwa Nederlandsche Vliegtuigenfabriek Fokker. Zakłady założone w roku 1912 w Niemczech. W roku 1919 firma
przeniesiona do Niderlandów wraz z całym „know-how”, a nawet niektórymi
gotowymi już konstrukcjami. Bardzo obszerny zakres produkcji, obejmujący
cywilne samoloty pasażerskie, transportowe, szkolne, turystyczne oraz wojskowe
różnego przeznaczenia. Od roku 1925 wdrożona produkcja silników widlastych (na
bazie konstrukcji Spyker), a od 1933 silników gwiazdowych na wzór konstrukcji
Renard. W latach 1921-1940 główny dostawca dla lotnictwa wojskowego Niderlandów.
Koolhoven
Firma
działa od roku 1926 pod nazwą Nationale Vliegtuig Industrie. Zakres produkcji obejmuje cywilne
samoloty pasażerskie, transportowe, szkolne, turystyczne oraz wojskowe
myśliwskie i rozpoznawcze. Od roku 1937 wdrożona produkcja silników
gwiazdowych.
Renard
Pełna
nazwa Société des avions et moteurs Renard. Firma założona w roku 1923, specjalizuje się w samolotach szkolnych i
szkolno-treningowych. Od roku 1925 produkuje silniki gwiazdowe.
Ciekawostka:
w latach 1939-40 Renard wyprodukował z licencji kilkadziesiąt bombowców PZL.37
Łoś w wersjach C i D.
SABCA
Pełna nazwa Société
Anonyme Belge de Constructions Aéronautiques. Istnieje od roku 1920. Do
roku 1935 produkuje głównie samoloty cywilne. Od 1936 roku produkcja wyłącznie
eksportowa na licencji włoskiej firmy Caproni.
Spyker
Firma założona w roku 1880 pod nazwą Spijker, produkcję samochodów rozpoczęła
w roku 1898. Od roku 1914 produkowała również samoloty myśliwskie i lotnicze
silniki widlaste. W roku 1925 firma
zbankrutowała, a jej dział produkcji silników przejął Fokker.
Ciekawostka:
skonstruowana w roku 1898 przez firmę Spyker, specjalnie na koronację
Wilhelminy, ceremonialna 8-konna kareta, była i jest używana przez holenderskich
panujących aż do dziś (styczeń 2022).
Początkowo, niderlandzkie samoloty bazowały na
silnikach z importu (m.in. BMW, Gnome-Rhone, Bristol Jupiter i Hispano-Suiza). Pierwszym
wykorzystanym w produkcji seryjnej „własnym” silnikiem był widlasty Spyker
V10-400, zastosowany w torpedowo-bombowym wodnosamolocie pływakowym Fokker T.II
(1922). Pierwszym zaś, militarnie użytym silnikiem gwiazdowym był Renard S9-495
(T.IV 1927). Od roku 1935 wszystkie, przeznaczone na niderlandzki rynek
wewnętrzny samoloty wojskowe, posiadają silniki rodzimej produkcji.
Uprzedzając wypadki informuję, że w latach
1921-1940, przyjęto do służby w siłach zbrojnych Niderlandów łącznie 30 modeli
samolotów, w tym: 25 marki Fokker, 4 marki Koolhoven i 1 marki Renard. Zestawienie
to nie obejmuje, wykorzystywanych w lotnictwie wojskowym samolotów szkolnych,
szkolno-treningowych, łącznikowych, transportowych itp; ogólnie rzecz biorąc,
samolotów nieuzbrojonych.
Rozszerzając zdawkowe informacje z Biuletynu nr
1/1/1921, podaję poniżej szczegółowe dane taktyczno-techniczne aktualnie używanych
w niderlandzkich siłach powietrznych samolotów.
Fokker
D.VII
Jednomiejscowy samolot myśliwski, dwupłat, rok
oblotu 1918, lata produkcji 1919-1921.
- wymiary: (LxSxH) 6,95x8,90x2,75, powierzchnia
nośna 20,50 m2;
- masa: własna 670 kg, startowa 906 kg;
- jednostka napędowa: silnik rzędowy, 6-cylindrowy,
chłodzony cieczą BMW IIIa, o mocy nominalnej 185 KM;
- prędkość maksymalna: 200 km/h;
- pułap maksymalny: 6000 m;
- prędkość wznoszenia: 9,52 m/s:
- zasięg: 140 Mm (260 km);
- uzbrojenie: 2xIx7,9 mm.
Fokker
D.VIII
Jednomiejscowy samolot myśliwski, górnopłat, rok
oblotu 1918, lata produkcji 1919-1923.
- wymiary: (LxSxH) 5,86x8,34x2,60, powierzchnia
nośna 10,7 m2;
- masa: własna 405 kg, startowa 605 kg;
- jednostka napędowa: silnik gwiazdowy, 9-cylindrowy,
chłodzony powietrzem Gnome-Rhone 9J, o mocy nominalnej 110 KM;
- prędkość maksymalna: 204 km/h;
- pułap maksymalny: 6000 m;
- prędkość wznoszenia: 8,33 m/s:
- zasięg: 130 Mm (240 km);
- uzbrojenie: 2xIx7,9 mm.
Fokker
C.I
Dwumiejscowy samolot rozpoznawczy, dwupłat, rok
oblotu 1918, lata produkcji 1919-1924.
- wymiary: (LxSxH) 7,23x10,50x2,87, powierzchnia
nośna 26,3 m2;
- masa: własna 855 kg, startowa 1255 kg;
- jednostka napędowa: silnik rzędowy, 6-cylindrowy,
chłodzony cieczą BMW IIIa, o mocy nominalnej 185 KM;
- prędkość maksymalna: 175 km/h;
- pułap maksymalny: 4000 m;
- prędkość wznoszenia: 6,94 m/s:
- zasięg: 170 Mm (310 km);
- uzbrojenie: 2xIx7,9 mm, 50 kg bomb.
