Polska a.D. 1945
Kończąc
narrację historyczną dotyczącą naszego blogowego Królestwa Polskiego,
przedstawiam poniżej syntetyczną charakterystykę
polityczno-ekonomiczno-społeczną Państwa, którego wirtualnymi obywatelami mogli
się przez pewien czas czuć Czytelnicy niniejszego bloga.
Geografia.
Państwo
nasze ma powierzchnię 712 915 km2, nie licząc posiadłości
zamorskich, o których pisałem gdzie indziej. Skrajnymi punktami tego obszaru
są:
-
na północy 56,47’ N, w rejonie litewskiej gminy Krasti;
-
na wschodzie 32,77’, E w rejonie białoruskiej gminy Lipajka;
-
na południu 47,73’ N, w rejonie bukowińskiej gminy Sarata;
-
na zachodzie 13,75’ E w rejonie gminy Pianoujście na wyspie Uznam.
Rozciągłość
południkowa wynosi 957 km, a równoleżnikowa 882 km.
Większość
powierzchni kraju ma charakter nizinny, wyżyny i góry występują w południowej
części obszaru. Procentowy układ hipsometryczny wygląda następująco:
-
niziny do 200 m.n.p.m. 83%,
-
wyżyny do 500 m.n.p.m. 13%,
-
góry powyżej 500 m.n.p.m. 4%.
Polska
graniczy z Królestwem Północnoniemieckim, Republiką Czecho-Słowacką, Cesarstwem
Naddunajskim, Królestwem Rumunii, Republiką Turecką, Imperium Rosyjskim i Królestwem
Szwecji.
Demografia.
Terytorium
macierzyste zamieszkuje 50 498 658 osób. Średnia gęstość zaludnienia
wynosi 70,8 osób/km2. Najgęściej zaludnione są centralne obszaru
kraju (województwa: Krakowskie 217 osób/km2, Gdańskie 195
osób/km2, Warszawskie 153
osób/km2, Toruńskie 109
osób/km2.
Poniżej
lista miast o liczbie ludności pow. 100 tys.:
-
Warszawa 2 167 191,
-
Gdańsk 610 153,
-
Kraków 461 835,
-
Wrocław 428 814,
-
Poznań 414 321,
-
Lwów 268 481,
-
Wilno 239 184,
-
Giżycko 238 911,
-
Królewiec 179 824,
-
Elbląg 142 460,
-
Toruń 124 941,
-
Bytom 105 973,
-
Mińsk Litewski 102 897.
Struktura etniczna.
- Polacy 65,9%
- Rusini (Ukraińcy, Białorusini i in.) 26,4%
- Żydzi 3,2%
- Litwini 3,2%
- Niemcy 0,8%
- Inni (Tatarzy, Ormianie, Czesi, Rosjanie,
Rumuni, Węgrzy, Słowacy, Cyganie) 0,5%
Struktura wyznaniowa.
- katolicyzm 61,1%
- prawosławie 26,5%
- judaizm 3,0%
- protestantyzm 0,7%
- islam 0,1%
- inne 0,2%
- bezwyznaniowi 8,4%
Kolonie.
Wg posta z 20.10.2018
Podział administracyjny.
22 województwa: Białostockie, Brzeskie,
Gdańskie, Giżyckie, Grodzieńskie, Homelskie, Kaliskie, Kowieńskie, Krakowskie,
Królewieckie, Lubelskie, Lwowskie, Mińskie, Poznańskie, Sandomierskie,
Słupskie, Stanisławowskie, Toruńskie, Wileńskie, Witebskie, Warszawskie,
Wrocławskie oraz miasto wydzielone Warszawa.
Planowane jest wyodrębnienie województwa
Bytomskiego z powiatami: Bytom, Królewska Huta, Gliwice, Zabrze, Katowice,
Racibórz, Tarnowskie Góry, Dąbrowa Górnicza, Rybnik, Tychy, Pszczyna, Cieszyn.
Powiatów 293, w tym 16 miejskich.
Gmin 2 909.
Gospodarka.
3
miejsce na świecie pod względem produktu krajowego brutto, per capita, i 4 pod względem wartości eksportu.
Miejsce
w gospodarce światowej w wydobyciu kopalin:
-
węgiel kamienny 3,
-
węgiel brunatny 2,
-
ropa naftowa 6,
-
rudy żelaza 10,
-
rudy cynku i ołowiu 2,
-
rudy cyny 1,
-
rudy miedzi 1,
-
boksyty 8,
-
metale rzadkie (wanad, wolfram, chrom, nikiel) 8,
-
srebro 5,
-
złoto 6,
-
siarka 2,
-
fosforyty 1.
Miejsce
w gospodarce światowej pod względem produkcji podstawowej:
-
energia elektryczna 3,
-
koks 4,
-
wyroby ropopochodne 4,
-
żelazo i stal 4,
-
miedź 1,
-
cynk i ołów 2,
-
cyna 1,
-
cement 4,
-
statki 5,
-
pojazdy samochodowe 5 (osobowe 6, ciężarowe 4),
-
tabor kolejowy 4,
-
obrabiarki 4,
-
kwas siarkowy 2,
-
nawozy sztuczne 2,
-
tekstylia 5,
-
wyroby skórzane 7,
-
pszenica 5,
-
żyto 2,
-
jęczmień 5,
-
owies 3,
-
kukurydza 5,
-
ryż 13,
-
mięsa konsumpcyjne 4,
-
mleko i nabiał 5,
-
cukier 4,
-
owoce i warzywa 4,
-
tłuszcze roślinne 4,
-
wino 12,
-
piwo 4,
-
wódki i inne napoje wysokoprocentowe 2.
Edukacja.
W
kraju obowiązuje 6-stopniowy system edukacji, główna linia systemu wygląda
następująco:
-
6-letnia szkoła elementarna,
-
4-letnie gimnazjum profilowane (klasyczne lub przyrodnicze),
-
2-letnie liceum ogólnokształcące, kończące się maturą i dające wstęp na studia,
-
studia I stopnia (licencjackie, bakalarskie, inżynierskie itp.).
-
studia II stopnia (magisterskie),
-
studia III stopnia (doktoranckie).
Dla
niezamierzających kształcić się na poziomie licealnym absolwentów gimnazjów,
przewidziano 2- lub 3-letnie zawodowe szkoły pogimnazjalne na wielu kierunkach
(techniczny, ekonomiczny, medyczny, pedagogiczny, administracyjny itd.).
Dla
młodzieży z różnych powodów niezdolnej do kontynuowania nauki na poziomie
ponadelementarnym, przewidziano 2-letnie szkoły zawodowe w rozlicznych
specjalnościach (górnictwo, hutnictwo, budownictwo, mechanika ogólna, elektrotechnika,
włókiennictwo, rolnictwo i leśnictwo, żegluga i rybołówstwo, hotelarstwo i gastronomia
itp.),
Ustrój
państwowy.
Państwo
nasze jest tytularną monarchią konstytucyjną z realnym systemem parlamentarno-gabinetowym.
Monarcha
jest głową państwa oraz konstytucyjnym zwierzchnikiem sił zbrojnych; odpowiada
jedynie przed Konstytucją. Zarządza on wybory do Parlamentu, zatwierdza jego
skład oraz rozwiązuje go w przewidzianych konstytucją przypadkach. Powołuje
premiera, zwyczajowo (choć nie obowiązkowo) lidera zwycięskiej w wyborach
partii/koalicji, oraz zatwierdza skład Gabinetu. Posiada inicjatywę
ustawodawczą (wymagającą zatwierdzenia przez Parlament) oraz prawo do weta
zawieszającego ustawy. Powyższe weto ma moc do czasu jego odrzucenia przez
Parlament większością kwalifikowaną (3/4 deputowanych przy min. 75% kworum). Ma
prawo wydawać dekrety z mocą ustawy, które wymagają zatwierdzenia na
najbliższej sesji Sejmu.
Parlament
składa się z Sejmu i Senatu. Sejm liczy 440 posłów z wyboru, a Senat 50
senatorów, z których 22 pochodzi z wyboru, a 28 z mianowania Monarchy. Zarówno
Sejm, jak i Senat posiadają inicjatywę ustawodawczą. Senat posiada prawo weta w
stosunku do ustaw Sejmu (3/4 głosów przy min. 75% kworum). Czynne prawo
wyborcze przysługuje posiadającym pełną zdolność prawną i prawa publiczne
osobom od 21 roku życia, legitymującym się ukończeniem co najmniej szkoły
elementarnej oraz płacącym podatki państwowe i/lub samorządowe. Bierne prawo
wyborcze przysługuje posiadającym pełną zdolność prawną i prawa publiczne
osobom od 24 (do Senatu od 30) roku życia, legitymującym się ukończeniem co
najmniej gimnazjum (do Senatu liceum z maturą), niekaranym sądownie, niebędącym
w wojskowej służbie czynnej, na wyższych stanowiskach państwowych oraz
duchownymi jakiegokolwiek wyznania.
Gabinet
składa się z Premiera, trzech Wicepremierów oraz 19 Ministrów:
-
Spraw Zagranicznych,
-
Spraw Wewnętrznych,
-
Kolonii,
-
Armii,
-
Marynarki,
-
Lotnictwa,
-
Finansów,
-
Górnictwa i Energetyki,
-
Przemysłu i Handlu,
-
Rolnictwa, Leśnictwa i Rybołówstwa Śródlądowego,
-
Budownictwa i Infrastruktury,
-
Transportu i Komunikacji,
-
Żeglugi i Rybołówstwa Morskiego,
-
Sprawiedliwości,
-
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych,
-
Nauki i Oświaty,
-
Kultury i Sztuki,
-
Zdrowia,
-
Sportu i Turystyki.
Naczelnym
organem władzy sądowniczej jest Sąd Najwyższy, pełniący nadzór nad sądownictwem
powszechnym, wojskowym i administracyjnym. Sądownictwo powszechne składa się z
sądów grodzkich (293), wojewódzkich (23) i apelacyjnych (5). Sądownictwo
wojskowe składa się z sądów okręgowych (22) i wojskowego sądu apelacyjnego.
Sądownictwo administracyjne składa się z administracyjnych sądów wojewódzkich
(23) i administracyjnego sądu apelacyjnego. Postępowanie przed wszystkimi
sądami jest dwuinstancyjne. Ponadto istnieje Trybunał Konstytucyjny, orzekający
w kwestiach zgodności ustaw z Konstytucją oraz naruszenia prawa przez osoby
zajmujące najwyższe stanowiska państwowe (członkowie Rządu, prezydiów Sejmu i
Senatu oraz kierownicy urzędów centralnych).
Zgodnie
z odpowiednimi zapisami Konstytucji, Państwo nasze jest państwem świeckim,
prawnie obojętnym na kwestie światopoglądowe, a wyznanie lub jego brak, jest
osobistą sprawą obywateli.
Żeby
nie było tak, że Polska jest rajem na ziemi, trzeba przytoczyć i te mniej
chwalebne statystyki. Nadal ok. 8% społeczeństwa jest analfabetami (Polska
zachodnia i centralna 4%, wschodnia 23%). Wg pozarządowych badań, analfabetyzm
funkcjonalny/wtórny dotyczy 14-15% populacji. Pomimo istotnych wysiłków rządu,
nie udało się jeszcze wyrównać, lub istotnie przybliżyć poziomów życia pomiędzy
Polską „starą” (Królestwo do roku 1942), a „nową” (przyłączone obszary byłego
Wielkiego Księstwa Litewskiego). O ile produkt krajowy per capita w „starej” Polsce kształtuje się na średnim poziomie 3
753 zł/os, to w najbiedniejszych regionach wschodnich nie przekracza 1 100
zł/os.
Jak widać, przed rządzącymi stoją
niełatwe zadania. Na szczęście, teraz to już nie ja będę musiał się z nimi
zmagać :).
