Sytuacja polityczna w Niemczech c.d.
W
państwach niemieckich, a szczególnie w Niemczech Północnych, Saksonii i w
mniejszym stopniu w Związku Reńskim, wciąż narastają żądania zjednoczenia. Rząd
północnoniemiecki nawet opracował i wysłał (podpisane również przez część
członków rządu Saksonii) do rządów Anglii, Rosji, Włoch Północnych, Japonii i
USA memorandum w tej sprawie. Na pewno w Rosji, być może także w Anglii,
Włoszech Północnych i Japonii, działania takie mogą liczyć na poparcie. Z kolei
głównie Francja, Polska, Austro-Węgry i Dania są temu zdecydowanie przeciwne.
Stanowisko tych państw popierają Szwecja, Litwa i Turcja.
W
celu rozwikłania problemu i zalezienia konsensusu, rząd brytyjski zaproponował
zwołanie międzynarodowej konferencji. Ponieważ Anglia oficjalnie uważa się za
państwo w tej kwestii bezstronne, na miejsce konferencji zaproponowała Londyn i
swoje honorowe przewodniczenie.
Do
udziału w konferencji zostały zaproszone: wszystkie cztery państwa niemieckie
oraz państwa z nimi graniczące (Holandia, Francja, Luksemburg, Szwajcaria,
Austro-Węgry, Polska i Dania). Anglia, jako gospodarz i strona przewodnicząca
udział miałaby zapewniony automatycznie.
Luksemburg
i Szwajcaria nie przyjęły zaproszenia, powołując się na swoją wieczystą
neutralność. Swój akces zgłosiła natomiast Rosja, uzasadniając to graniczeniem
z Niemcami „przez morze” i specjalnym znaczeniem stosunków rosyjsko-niemieckich
w swojej polityce. Spotkało się to ze sprzeciwem Polski, Francji i Danii, które
stwierdziły, że „przez morze” z Niemcami graniczą także Szwecja i Litwa i w takim
razie należałoby te państwa zaprosić również. Ponieważ dodatkowy udział tych
trzech państw (Rosji, Szwecji i Litwy) wzmocniłby liczebność przeciwników
zjednoczenia, nikt wniosku Rosji nie poparł.
Termin
konferencji wstępnie wyznaczono na wiosnę 1925 roku (marzec-kwiecień), do tego
czasu drogą konsultacji dyplomatycznych ma zostać ustalony jej porządek i tryb
podejmowania decyzji. Na razie Związek Reński, jako federacja pięciu podmiotów
państwowych (Westfalia, Palatynat, Hesja, Badenia i Wirtembergia) złożył
wniosek o dopuszczenie do konferencji przedstawiciela każdego z tych podmiotów
z indywidualnym głosem.
