Nordycki lekki krążownik typu Bergen 1937 (4 szt.)
Ponieważ lekkie krążowniki typu Helsingfors (post z 06.03.2019) mocno
się już zestarzały, nordycka admiralicja zamówiła cztery nowe jednostki, mające
co najmniej dorównywać odpowiednim okrętom potencjalnego przeciwnika. Konkretnie,
nordyccy projektanci za punkt odniesienia przyjęli niemieckie krążowniki typów Königsberg, Leipzig i Nürnberg.
Poniżej, omówię poszczególne elementy
projektu.
Kadłub.
W rzucie poziomym profil
wrzeciona z wąską pawężą rufową. Przy sporym wydłużeniu (prawie 11:1), dość
”puszysta” część podwodna (współczynnik pełnotliwości 0,4986). Uskok pokładu
dziobowego przesunięty aż do połowy długości kadłuba.
Napęd.
Cztery wały śrubowe.
Cztery kotłownie po dwa kotły o mocy jednostkowej 8000 KM. Cztery maszynownie,
w każdej wielostopniowy zestaw turbin parowych z przekładniami o mocy 16000 KM.
Pomiędzy kotłowniami, a maszynowniami mieszczą się (na dwu poziomach)
generatory energii elektrycznej (główne parowe, rezerwowe spalinowe).
Na podstawie analizy
danych krążownika Nürnberg, zastosowano do prędkości raportowej
mnożnik zwiększający 1,008.
Zasięg 6400 Mm wydaje się być zbyt
duży, jak dla okrętu operującego głównie na Bałtyku, ale daje on (przy dobrych
warunkach bytowych załogi, o czym niżej) wysoki poziom autonomiczności. Poza
tym, ze względów statecznościowych, czymś trzeba było okręt dociążyć; lepiej to
zrobić paliwem, niż bezużytecznym balastem.
Uzbrojenie.
Artyleria główna to cztery
dwulufowe wieże (typ zastosowany na Gotlandzie)
z działami 152/55 Model
1930. Przy maksymalnej elewacji 45o donośność pociskiem AP 46,0 kg
wynosi 24400 m.
W roli artylerii uniwersalnej
zastosowano cztery dwulufowe stanowiska dział 105/50 Model 1932 (prawie
identyczne, jak na fińskich pancernikach obrony wybrzeża Väinämöinen). Przy elewacji 45o donośność pociskiem HE
16,0 kg wynosi 18200 m, a przy maksymalnym podniesieniu 85o
donośność pionowa dochodzi do 12000 m.
Artyleria plot składa się z trzech
podwójnych zestawów 40/60 Model 1936 (jak na polskich Gromach) i ośmiu pojedynczych działek 25/64 Model 1932.
Na śródokręciu zamontowano
dwie potrójne, obrotowe, burtowe wyrzutnie torped kalibru 533 mm.
Okręt jest przystosowany
do zabrania i postawienia 60 min kontaktowych o masie 488 kg. Jest
to uzbrojenie opcjonalne (nieuwzględnione w raporcie); zaokrętowanie min wymaga
odpowiedniego ograniczenia ilości zabieranego paliwa i/lub zapasów amunicji.
Opancerzenie.
Ponieważ układ
opancerzenia tego okrętu jest bardzo prosty („pudełko” o ściankach czołowych i
bocznych 51-57 mm oraz ściance górnej 25 mm), uznałem rysowanie jego schematu za
niekonieczne.
Sylwetka.
Zastosowano mocno
pochylone maszty i kominy, co z jednej strony, dodaje sylwetce dynamiki, a z
drugiej, trochę upodabnia ją do sylwetki niszczyciela (oczywiście tylko z dużej
odległości lub przy złej widoczności). To ostatnie – jak każda „zmyłka” – może
przynieść pewne korzyści.
Uwagi ogólne.
Okręt w stosunku do swojej
wielkości jest mocno uzbrojony i przyzwoicie opancerzony. Na uwagę zasługują
mocno rozbudowane i nowoczesne systemy kierowania ogniem. Zdecydowanie powyżej
standardu postawiono warunki bytowe załogi oraz jej bezpieczeństwo (nadmiarowy
zestaw środków ratunkowych). Niestety, nie da się oszukać reguły „coś za coś”
Przy wszystkich swoich zaletach, okręt charakteryzuje się bardzo skromnymi
właściwościami morskimi, ograniczającymi jego obszar operacyjny praktycznie do
Bałtyku i akwenów przybrzeżnych mórz Północnego i Norweskiego.
Bergen, Nordic Union light cruiser laid down 1935, launched 1936,
completed 1937 (engine 1936)
Displacement:
5 690 t light;
6 000 t standard; 6 738 t normal; 7 328 t full load
Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)
(579,00 ft / 567,59 ft)
x 51,84 ft x (16,08 / 17,11 ft)
(176,48 m / 173,00 m) x
15,80 m x (4,90 / 5,21 m)
Armament:
8 - 5,98" / 152 mm 55,0
cal guns - 101,41lbs / 46,00kg shells, 200 per gun
Quick firing guns in turret on barbette
mounts, 1934 Model
4 x 2-gun mounts on centreline ends, evenly
spread
2 raised
mounts - superfiring
8 - 4,13" / 105 mm 50,0
cal guns - 35,27lbs / 16,00kg shells, 400 per gun
Dual purpose guns in deck and hoist mounts,
1932 Model
4 x Twin mounts on sides, evenly spread
6 - 1,57" / 40,0 mm
60,0 cal guns - 2,05lbs / 0,93kg shells, 2 000 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1936 Model
2 x Twin mounts on sides, aft deck
2 raised
mounts
1 x Twin mount on centreline, forward deck
forward
1 double
raised mount
8 - 0,98" / 25,0 mm
64,0 cal guns - 0,53lbs / 0,24kg shells, 4 000 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1932 Model
4 x Single mounts on sides, evenly spread
4 raised
mounts
4 x Single mounts on sides, evenly spread
4 double
raised mounts
Weight of broadside 963 lbs
/ 437 kg
Main Torpedoes
6 - 21,0" / 533 mm,
27,33 ft / 8,33 m torpedoes - 1,802 t each, 10,812 t total
In 2 sets of deck
mounted side rotating tubes
Armour:
- Belts: Width (max) Length
(avg) Height (avg)
Main: 2,24" / 57 mm 396,98 ft / 121,00 m 8,86 ft
/ 2,70 m
Ends: Unarmoured
Main Belt covers 108% of normal length
- Gun armour: Face (max) Other gunhouse (avg) Barbette/hoist
(max)
Main: 1,97" / 50 mm 0,98" / 25 mm 1,97"
/ 50 mm
2nd:
- - 0,98"
/ 25 mm
- Armoured deck - single deck:
For and Aft decks: 0,98"
/ 25 mm
- Conning towers: Forward
1,97" / 50 mm, Aft 0,00" / 0 mm
Machinery:
Oil fired boilers,
steam turbines,
Geared drive, 4 shafts,
64 000 shp / 47 744 Kw = 32,52 kts
Range 6 400nm at
16,00 kts
Bunker at max
displacement = 1 328 tons
Complement:
371 - 483
Cost:
£3,224 million /
$12,897 million
Distribution of weights at normal displacement:
Armament: 419 tons,
6,2%
- Guns: 405 tons, 6,0%
- Weapons: 14 tons, 0,2%
Armour: 777 tons, 11,5%
- Belts: 318 tons, 4,7%
- Armament: 130 tons, 1,9%
- Armour Deck: 314 tons, 4,7%
- Conning Tower: 15 tons, 0,2%
Machinery: 1 796
tons, 26,7%
Hull, fittings &
equipment: 2 687 tons, 39,9%
Fuel, ammunition &
stores: 1 048 tons, 15,6%
Miscellaneous weights:
11 tons, 0,2%
- On freeboard deck: 11 tons
Overall survivability and seakeeping ability:
Survivability
(Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
7 277 lbs / 3 301 Kg = 67,9 x 6,0
" / 152 mm shells or 0,9 torpedoes
Stability (Unstable if
below 1.00): 1,00
Metacentric height 1,9
ft / 0,6 m
Roll period: 15,9
seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 70 %
-
Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,62
Seaboat quality (Average = 1.00): 1,04
Hull form characteristics:
Hull has rise forward
of midbreak,
a normal bow and small transom stern
Block coefficient
(normal/deep): 0,499 / 0,510
Length to Beam Ratio:
10,95 : 1
'Natural speed' for
length: 25,46 kts
Power going to wave
formation at top speed: 56 %
Trim (Max stability =
0, Max steadiness = 100): 67
Bow angle (Positive =
bow angles forward): 17,35 degrees
Stern overhang: 3,94 ft
/ 1,20 m
Freeboard (% = length
of deck as a percentage of waterline length):
Fore
end, Aft end
- Forecastle: 18,00%, 23,95 ft /
7,30 m, 21,65 ft / 6,60 m
- Forward deck: 32,00%, 21,65 ft / 6,60
m, 21,65 ft / 6,60 m
- Aft deck: 38,00%, 13,45 ft / 4,10 m, 13,45 ft / 4,10 m
- Quarter deck: 12,00%, 13,45 ft /
4,10 m, 13,45 ft / 4,10 m
- Average freeboard: 17,72 ft / 5,40 m
Ship tends to be wet
forward
Ship space, strength and comments:
Space - Hull below water (magazines/engines, low =
better): 106,9%
- Above
water (accommodation/working, high = better): 174,5%
Waterplane Area:
20 047 Square feet or 1 862 Square metres
Displacement factor
(Displacement / loading): 118%
Structure weight / hull
surface area: 92 lbs/sq ft or 452 Kg/sq metre
Hull strength
(Relative):
-
Cross-sectional: 0,99
-
Longitudinal: 1,19
- Overall:
1,01
Adequate machinery,
storage, compartmentation space
Excellent accommodation
and workspace room
Ship has slow, easy
roll, a good, steady gun platform
Bergen (1937)
Göteborg (1937)
Århus (1938)
Malmö (1938)
