Modernizacja dla polskiej MW francuskiego
krążownika lekkiego typu Mulhouse
(ex-niemieckiego typu Stralsund) (1
szt.)
Pomysłodawcą projektu jest kolega mb81. Ponieważ Kolega
ten przebywa(ł) na urlopie pod żaglami (jakże mu zazdroszczę😟),
legendę i opis opracowałem sam.
Na
mocy postanowień traktatu wersalskiego, Francja w 1920 roku otrzymała m.in.
poniemiecki lekki krążownik Stralsund, przemianowany
na Mulhouse. Z uwagi na pewne,
nietypowe dla Marine Nationale parametry techniczno-taktyczne okrętu, m.in. niestosowany
tam kaliber dział, okręt ten nie był modernizowany i pozostawał w rezerwie.
Pojawiały się już nawet pomysły, dotyczące złomowania tej jednostki.
Przebywający ówcześnie we Francji, polscy kursanci Ecole Superier de Marine,
zwrócili uwagę, na ten – niechciany przez Francuzów – okręt. W efekcie, zawarta została w
roku 1927 pomiędzy stroną francuską, a polską, umowa mówiąca m.in, że w ramach
modernizacji, zostaną na polskim okręcie – jako testowe – zamontowane pewne nowo projektowane
rozwiązania (m.in. stanowiska IIx138,6 mm). Jedna z klauzul umowy mówiła, że
koszty eksploatacji i testowania tych stanowisk ponosić będzie strona polska, a w przypadku
negatywnych wyników testów, koszty wymiany na inne, już sprawdzone rozwiązania,
poniesie strona francuska. Modernizację przeprowadziła stocznia CNF w Caen w
latach 1928-30. W latach 1938-39 uzbrojenie plot okrętu zostało wzmocnione. Dwa
działa 75 mm zostały przeniesione na pokład główny i ustawione poburtowo w
rejonie posadowienia łodzi okrętowych, pozostałe dwa zdemontowane (wzmocniły
obronę plot Gdyni), a na ich miejscu zamontowano 4xIIx40 mm Bofors. Wymieniono także
nkm-y 13,2 mm na polskie 38FK 20 mm.
Wojennych losów okrętu nie przedstawiam, być może pokusi
się o to Pomysłodawca.
Teraz szczegóły.
Kadłub
Bez
zmian.
Napęd
Wymieniony
w całości. Zamontowano sprawdzone urządzenia napędowe, wzorowane na tych z
niszczycieli Bourrasque. Składały się
one z trzech kotłów parowych Du Temple oraz dwu zestawów turbin parowych
Rateau-Bretagne z przekładniami redukcyjnymi. Oryginalny, środkowy wał napędowy został
zdemontowany jeszcze przez Niemców w roku 1917.
Uzbrojenie
Istniejące
uzbrojenie artyleryjskie zdemontowano w całości. Nowy zestaw składał się z:
- 4xIIx138,6
mm/50 (5,46") Model 1929, przy maksymalnym podniesieniu 30o, donośność
pociskiem HE 40,6 kg wynosiła 20000 m;
- 4xIx75
mm/50 (2,95") Model 1924, przy podniesieniu 40o donośność
pociskiem HE 5,93 kg wynosiła 14100 m, a przy maksymalnym podniesieniu 90o,
donośność pionowa tym samym pociskiem wynosiła 8000 m;
- 8xIx13.2
mm/76 (0.52") Model 1929, przy podniesieniu 45o donośność
pociskiem 0,051 kg wynosiła 7200 m, a przy maksymalnym podniesieniu 90o,
donośność pionowa tym samym pociskiem wynosiła 4200 m.
Jak
już wyżej napisano, stanowiska dział głównego kalibru miały charakter
testowo-eksperymentalny. Same działa Model 1929 pojawiły się na francuskich
okrętach dopiero w roku 1935 (niszczyciele typu Le Fantasque), a
w zdwojonych stanowiskach, jako Model 1934 w roku 1938 (niszczyciele typu Mogador). Można by sądzić, że skoro
jednak się pojawiły, to nie było to rozwiązanie złe, o czym zapewne przekonała
Francuzów ich eksploatacja na polskim krążowniku.
Kierowanie
ogniem było realizowane za pomocą dalocelownika o bazie 5,3 m oraz dalmierza
optycznego o bazie 2,9 m.
Wymieniono
wt 2xIx500 mm na 4xIIIx550 mm. Ilość zabieranych min zmniejszono ze 120 do 60;
było to zresztą uzbrojenie opcjonalne, nie wchodzące w skład zestawu
podstawowego. Pozbawiony min krążownik zabierał 20-30 t balastu wodnego, celem
utrzymania (i tak nierewelacyjnej) stateczności.
Opancerzenie
W
zasadzie pozostawiono bez zmian, demontując jedynie dziobowe końcówki pasa
burtowego.
Inne
Całkowicie
przebudowano nadbudówki, maszty i kominy. Zainstalowano nowe wyposażenie
radio-nawigacyjne, m.in. jedną radiostację dalekiego i dwie krótkiego/średniego
zasięgu.
W
wyniku modernizacji:
- prędkość
maksymalna wzrosła z 27,0 do 28,9 w,
-
zasięg maksymalny wzrósł z 5820 Mm przy 12 w, do 8000 Mm przy 15 w.
Koszt
modernizacji wyniósł ok. 43% wartości porównywalnego okrętu nowego.
Niestety,
niezbyt korzystne kształty kadłuba sprawiają, że stateczność i dzielność morska
są tylko akceptowalne. Uniemożliwiło to również istotne zwiększenie prędkości
jednostki.
Kircholm, Poland light cruiser laid down 1910, launched 1911, completed
1912, modernized 1917, 1930 (engine 1929)
3 740 t light;
3 924 t standard; 4 570 t normal; 5 087 t full load
(453,65 ft / 446,19 ft)
x 44,29 ft x (16,40 / 17,79 ft)
(138,27 m / 136,00 m) x
13,50 m x (5,00 / 5,42 m)
8 - 5,46" / 139 mm 50,0
cal guns - 89,51lbs / 40,60kg shells, 200 per gun
Quick firing guns in deck and hoist mounts,
1929 Model
4 x 2-gun mounts on centreline ends, evenly
spread
2 raised
mounts - superfiring
4 - 2,95" / 75,0 mm
50,0 cal guns - 13,07lbs / 5,93kg shells, 400 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1924 Model
4 x Single mounts on sides, evenly spread
4 raised
mounts
8 - 0,52" / 13,2 mm
76,0 cal guns - 0,11lbs / 0,05kg shells, 4 000 per gun
Machine guns in deck mounts, 1929 Model
4 x Single mounts on sides, evenly spread
4 raised
mounts
4 x Single mounts on sides, evenly spread
4 double
raised mounts
Weight of broadside 743 lbs
/ 337 kg
Main Torpedoes
12 - 21,7" / 550 mm,
27,89 ft / 8,50 m torpedoes - 1,834 t each, 22,003 t total
In 4 sets of deck
mounted side rotating tubes
Mines
2 - 1 168,45 lbs /
530,00 kg mines + 60 reloads - 32,341 t total
in Above water - Stern
racks/rails
- Belts: Width (max) Length
(avg) Height (avg)
Main: 2,36" / 60 mm 328,74 ft / 100,20 m 8,53 ft
/ 2,60 m
Ends: Unarmoured
Main Belt covers 113% of normal length
- Gun armour: Face (max) Other gunhouse (avg) Barbette/hoist
(max)
Main: 1,57" / 40 mm 0,79" / 20 mm 1,57"
/ 40 mm
2nd: 0,98" / 25 mm -
-
For and Aft decks:
2,36" / 60 mm
- Conning towers: Forward 2,95" / 75 mm, Aft 0,00" / 0 mm
Oil fired boilers,
steam turbines,
Geared drive, 2 shafts,
33 000 shp / 24 618 Kw = 28,92 kts
Range 8 000nm at
15,00 kts
Bunker at max
displacement = 1 163 tons
277 - 361
£0,150 million / $0,599
million
Armament: 301 tons,
6,6%
- Guns: 217 tons, 4,7%
- Weapons: 84 tons, 1,8%
Armour: 822 tons, 18,0%
- Belts: 265 tons, 5,8%
- Armament: 35 tons, 0,8%
- Armour Deck: 505 tons, 11,0%
- Conning Tower: 18 tons, 0,4%
Machinery: 1 014
tons, 22,2%
Hull, fittings &
equipment: 1 548 tons, 33,9%
Fuel, ammunition &
stores: 831 tons, 18,2%
Miscellaneous weights:
54 tons, 1,2%
- Hull below water: 16 tons
- On freeboard deck: 38 tons
Survivability
(Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
5 557 lbs / 2 521 Kg = 48,5 x
5,5" / 139 mm shells or 1,1 torpedoes
Stability (Unstable if
below 1.00): 1,06
Metacentric height 1,6
ft / 0,5 m
Roll period: 14,5
seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 71 %
-
Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,60
Seaboat quality (Average = 1.00): 1,07
Hull has rise forward
of midbreak,
a normal bow and a round stern
Block coefficient
(normal/deep): 0,493 / 0,507
Length to Beam Ratio:
10,07 : 1
'Natural speed' for
length: 21,12 kts
Power going to wave
formation at top speed: 55 %
Trim (Max stability =
0, Max steadiness = 100): 66
Bow angle (Positive =
bow angles forward): 10,80 degrees
Stern overhang: 2,95 ft
/ 0,90 m
Freeboard (% = length
of deck as a percentage of waterline length):
Fore
end, Aft end
- Forecastle: 17,00%, 23,62 ft /
7,20 m, 20,01 ft / 6,10 m
- Forward deck: 19,00%, 20,01 ft / 6,10
m, 19,03 ft / 5,80 m
- Aft deck: 54,00%, 11,15 ft / 3,40 m, 11,48 ft / 3,50 m
- Quarter deck: 10,00%, 11,48 ft /
3,50 m, 12,47 ft / 3,80 m
- Average freeboard: 14,67 ft / 4,47 m
Space - Hull below water (magazines/engines, low =
better): 88,9%
- Above
water (accommodation/working, high = better): 114,3%
Waterplane Area:
13 089 Square feet or 1 216 Square metres
Displacement factor
(Displacement / loading): 126%
Structure weight / hull
surface area: 78 lbs/sq ft or 379 Kg/sq metre
Hull strength
(Relative):
-
Cross-sectional: 0,98
-
Longitudinal: 1,41
- Overall:
1,01
Adequate machinery,
storage, compartmentation space
Adequate accommodation
and workspace room
Ship has slow, easy
roll, a good, steady gun platform
