Modernizacja austro-węgierskiego krążownika pancernego Sankt Georg 1914 (1 jednostka)
Długo
czekaliście na ten post, ale to z winy kolegi ŁK J, który
„wrzucił” mi temat – przynajmniej dla mnie – trudny i pracochłonny. Trudny i
pracochłonny, bo okres przed IWS to „nie moja bajka” i nie mam w swojej bibliotece
gotowych elementów rysunku, a odtwarzanie realnego projektu zabiera więcej
czasu, niż tworzenie nowego. Pomysłodawca jest autorem poniższej legendy oraz
ogólnych założeń technicznych.
Stocznie
austro-węgierskie (w końcowej epoce istnienia państwa) wypracowały własny,
bardzo nowoczesny styl budownictwa okrętowego. Flota Podwójnej Monarchii,
operując w zasadzie wyłącznie na wodach Morza Adriatyckiego, mogła pozwolić
sobie na budowę kompaktowych okrętów, dość szybkich, silnie uzbrojonych i
opancerzonych, lecz dysponujących często umiarkowanym zasięgiem operacyjnym i
przeciętnymi osiągami w zakresie dzielności morskiej. Wprowadzenie do służby w
1910 r. bardzo nowoczesnego, turbinowego krążownika lekkiego Admiral Spaun, a wkrótce następnych
jednostek klasy Saida, postawiło
przed dowództwem floty wyzwanie w postaci wypracowania efektywnej strategii
użycia tych okrętów w nadciągającej wojnie. Z racji dużej prędkości i lekkiego
uzbrojenia artyleryjskiego, krążowniki nadawały się niemal idealnie do roli
przewodników flotylli niszczycieli. Nieco gorzej wyglądała sytuacja, gdyby
doszło do starć z najnowszymi, szybkimi krążownikami włoskimi z artylerią 120
mm. Tragicznie przedstawiała się natomiast wizja konfrontacji z najnowszymi
brytyjskimi krążownikami z artylerią 152 mm, do której mogło dochodzić w
trakcie prób zniesienia blokady Cieśniny Otranto. Formalna jedynie
przynależność Włoch do Trójprzymierza kazała w nich widzieć potencjalnego
wroga, co najmniej od momentu wojny włosko-tureckiej w 1911 r.
Przygotowując się zatem do nieuniknionego starcia z formalnym sojusznikiem,
dowództwo floty austro-węgierskiej postanowiło dokonać znacznej przebudowy
najnowszego krążownika pancernego Sankt
Georg na okręt wsparcia, zdolny do efektywnego współdziałania z krążownikami
lekkimi. Koncepcję przebudowy tego okrętu wypracowano do połowy 1912 r., a
prace modernizacyjne przeprowadziła bardzo sprawnie, od 12.11.1912
r. do 19.06.1914 r., stocznia Arsenału Marynarki w Poli, ta sama, która 10 lat
wcześniej zbudowała okręt. W toku działań wojennych wstępnej fazy
PWS Sankt Georg uczestniczył w kilku
operacjach ostrzału wybrzeży czarnogórskich, a od momentu wejścia Włoch do
wojny po stronie Ententy (1915 r.), krążownik zajął się wypełnianiem głównego
swego zadania, czyli wsparcia lekkich sił w trakcie wypadów na wody Cieśniny
Otranto. Szczególnie efektownie zakończył się udział okrętu w bitwie stoczonej
tam 15.05.1917 r. Wejście Sankt Georga
do akcji, w decydującej fazie bitwy, zaskoczyło całkowicie eskadrę
włosko-brytyjską i doprowadziło do jej spektakularnej klęski. Krążownik
dowodzony przez komandora M. Horthy’ego zatopił obydwa brytyjskie
krążowniki lekkie Bristol
i Dartmouth, które dostały się pod
bardzo celny i szybki ogień potężnych armat 190 mm. Po zakończonej
wojnie krążownik
przypadł Wielkiej Brytanii. Starania o jego przejęcie przez flotę Królestwa SHS
zakończyły się niepowodzeniem, głównie wskutek nacisków Włoch. W rezultacie
został pocięty na złom przez Włochów w 1920 r., w przejętej przez
nich stoczni CNT w Monfalcone.
Opis
techniczny modernizacji.
Kadłub
Zlikwidowano kazamaty dział 149 mm,
wyrównując linię burt i kadłuba. Nieznacznie zmieniono podział wewnętrzny
kadłuba.
Napęd
Dotychczasowy usunięto w całości.
Zainstalowano osiem kotłów typu Yarrow, po cztery węglowe i olejowe, w czterech
kotłowniach oraz dwa zestawy turbin Melms
& Pfenniger w dwu maszynowniach.
Oryginalny Sankt Georg, przy mocy napędu 14860 KM, uzyskiwał prędkość
maksymalną 22,00 w; Springsharp dla tejże mocy wyliczył prędkość na 20,52 w. Stosunek
22,00 do 20,52 wynosi 1,072; takiego też współczynnika zwiększającego użyto do prędkości
„raportowej” modernizowanej jednostki.
Uzbrojenie
Pozostawiono rufową wieżę Ix190 mm
oraz cztery działa kazamatowe tegoż kalibru, pozostałe uzbrojenie artyleryjskie
zdemontowano. W miejsce zdemontowanej wieży IIx238 mm, na istniejącej barbecie,
posadowiono nowo opracowaną wieżę IIIx190 mm. Zamontowano nową artylerię
średnią i plot oraz zwiększono liczbę broni maszynowej. Po modernizacji, zestaw
uzbrojenia przedstawiał się następująco:
- 1xIIIx19 cm/42 (7,48”) Škoda, przy
elewacji maksymalnej 25o donośność pociskiem APC 97,00 kg
wynosi 16740 m;
- 5xIx19 cm/42 (7,48”) Škoda, przy
elewacji maksymalnej 15o donośność pociskiem APC 97,00 kg
wynosi 12970 m;
- 6xIx10 cm/50 (3,9”) Škoda, przy
elewacji maksymalnej 18o donośność pociskiem HE 13,75 kg wynosi
12470 m;
- 2xIx1.5-pdr [37 mm/43 (1.46")] Mark I, przy elewacji 45o donośność
pociskiem HE 0,70 kg wynosi 4110 m, a przy elewacji maksymalnej 80o donośność
pionowa tym samym pociskiem wynosi 2230 m;
- 5xIx8
mm/66 Schwarzlose;
- 2xIxwt450
mm + cztery torpedy zapasowe.
Do kierowania ogniem, pozostawiono dwa
dalmierze optyczne o bazie 1,7 m, a dodatkowo, zamontowano dalmierz optyczny o
bazie 2,0 m.
Opancerzenie
Zasadniczo pozostawiono bez zmian,
likwidując jedynie opancerzenie demontowanych kazamat 149 mm. Układ
opancerzenia jak w raporcie i na rysunku. W raporcie, opancerzenie czołowych
części wież (186 mm) i barbet (191 mm) uśredniono; w rzeczywistości, wartości
te wynoszą:
- dla wieży IIIx190 mm odpowiednio 210
i 210 mm,
- dla wieży Ix190 mm odpowiednio 138 i
152 mm.
Inne
Całkowicie przebudowano kominy, a
częściowo nadbudówki i maszty. Usunięto wytyk dziobowy.
Na okręcie zainstalowano radiostację.
Na skutek modernizacji, w stosunku do
projektu oryginalnego:
- zanurzenie zmniejszyło się z 6,87 do
6,72 m;
- wyporność normalna zmniejszyła się z
7818 do 7588 t;
- moc napędu zwiększyła się z 14860 KM
do 30000 KM;
- prędkość maksymalna wzrosła z 22,00
do 26,33 w;
- zasięg wzrósł z 4500 Mm przy 10 w do
6500 Mm przy 12 w;
- ciężar salwy burtowej (tylko
artyleria główna i średnia) obniżył się z 801 kg do 623 kg.
Koszt modernizacji wyniósł 40,6%
wartości porównywalnego okrętu nowego.
Sankt Georg, Austria-Hungary armoured cruiser laid down 1901, launched 1903, completed 1905, modernized 1914 (engine 1913)
Displacement:
6 535 t light;
6 879 t standard; 7 588 t normal; 8 155 t full load
Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)
(405,51 ft / 404,53 ft)
x 62,66 ft x (22,05 / 23,25 ft)
(123,60 m / 123,30 m) x
19,10 m x (6,72 / 7,09 m)
Armament:
4 - 7,48" / 190 mm 42,0
cal guns - 213,85lbs / 97,00kg shells, 150 per gun
Breech loading guns in turret on barbette mounts,
1903 Model
1 x Single mount on centreline, aft deck aft
1 x 3-gun mount on centreline, forward deck
forward
4 - 7,48" / 190 mm 42,0
cal guns - 213,85lbs / 97,00kg shells, 150 per gun
Breech loading guns in casemate mounts, 1903
Model
4 x Single mounts on sides, evenly spread
4 hull
mounts in casemates - Limited use in heavy seas
6 - 3,94" / 100 mm 50,0
cal guns - 30,31lbs / 13,75kg shells, 450 per gun
Quick firing guns in deck mounts, 1910 Model
6 x Single mounts on sides, evenly spread
2 - 1,46" / 37,0 mm
43,0 cal guns - 1,54lbs / 0,70kg shells, 2 000 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1910 Model
2 x Single mounts on centreline ends, evenly
spread
2 double
raised mounts
5 - 0,31" / 8,0 mm 66,0
cal guns - 0,02lbs / 0,01kg shells, 4 500 per gun
Machine guns in deck mounts, 1905 Model
2 x Single mount on sides, aft deck centre
2
raised mount
3 x Single
mounts on centreline, fore deck centre
3 double
raised mounts
Weight of broadside 1 377
lbs / 625 kg
Main Torpedoes
2 - 17,7" / 450 mm,
21,46 ft / 6,54 m torpedoes - 0,772 t each, 1,545 t total
submerged side tubes +
4 torpedoes reloaded
Armour:
- Belts: Width (max) Length
(avg) Height (avg)
Main: 8,27" / 210 mm 223,75 ft / 68,20 m 6,89
ft / 2,10 m
Ends: 3,54" / 90 mm 168,64 ft / 51,40 m 6,89 ft
/ 2,10 m
12,14 ft / 3,70 m Unarmoured ends
Upper: 6,50" / 165 mm 223,75 ft / 68,20 m 7,87
ft / 2,40 m
Main Belt covers 85% of normal length
- Gun armour: Face (max) Other gunhouse (avg) Barbette/hoist
(max)
Main: 7,32" / 186 mm 1,97" / 50 mm 7,52"
/ 191 mm
2nd: 5,98" / 152 mm - -
3rd: 0,98" / 25 mm -
-
- Protected deck - multiple
decks:
For and Aft decks:
2,36" / 60 mm
Forecastle: 1,42"
/ 36 mm Quarter deck: 1,77" / 45 mm
- Conning towers: Forward
7,87" / 200 mm, Aft 4,92" / 125 mm
Machinery:
Coal and oil fired
boilers, steam turbines,
Direct drive, 2 shafts,
30 000 shp / 22 380 Kw = 26,33 kts
Range 6 500nm at
12,00 kts
Bunker normal = 709
tons, at max displacement = 1 276 tons (50% coal)
Complement:
406 - 528
Cost:
£0,287 million / $1,148
million
Distribution of weights at normal displacement:
Armament: 367 tons,
4,8%
- Guns: 363 tons, 4,8%
- Weapons: 3 tons, 0,0%
Armour: 2 350
tons, 31,0%
- Belts: 1 237 tons, 16,3%
- Armament: 342 tons, 4,5%
- Armour Deck: 665 tons, 8,8%
- Conning Towers: 106 tons, 1,4%
Machinery: 1 232
tons, 16,2%
Hull, fittings &
equipment: 2 585 tons, 34,1%
Fuel, ammunition &
stores: 1 053 tons, 13,9%
Miscellaneous weights:
3 tons, 0,0%
- Hull below water: 3 tons
Overall survivability and seakeeping ability:
Survivability
(Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
12 559 lbs / 5 697 Kg = 58,7 x 7,5 " /
190 mm shells or 3,5 torpedoes
Stability (Unstable if
below 1.00): 1,22
Metacentric height 3,6
ft / 1,1 m
Roll period: 13,9
seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 73 %
-
Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,39
Seaboat quality (Average = 1.00): 1,45
Hull form characteristics:
Hull has a flush deck,
a ram bow and a cruiser stern
Block coefficient
(normal/deep): 0,475 / 0,484
Length to Beam Ratio:
6,46 : 1
'Natural speed' for
length: 20,11 kts
Power going to wave
formation at top speed: 58 %
Trim (Max stability =
0, Max steadiness = 100): 50
Bow angle (Positive =
bow angles forward): -17,68 degrees
Stern overhang: -1,97
ft / -0,60 m
Freeboard (% = length
of deck as a percentage of waterline length):
Fore
end, Aft end
- Forecastle: 24,00%, 23,95 ft /
7,30 m, 21,65 ft / 6,60 m
- Forward deck: 27,50%, 21,65 ft / 6,60
m, 20,01 ft / 6,10 m
- Aft deck: 27,50%, 20,01 ft / 6,10 m, 20,01 ft / 6,10 m
- Quarter deck: 21,00%, 20,01 ft /
6,10 m, 21,65 ft / 6,60 m
- Average freeboard: 21,03 ft / 6,41 m
Ship space, strength and comments:
Space - Hull below water (magazines/engines, low =
better): 69,7%
- Above
water (accommodation/working, high = better): 158,3%
Waterplane Area:
16 519 Square feet or 1 535 Square metres
Displacement factor
(Displacement / loading): 128%
Structure weight / hull
surface area: 103 lbs/sq ft or 505 Kg/sq metre
Hull strength
(Relative):
-
Cross-sectional: 0,92
-
Longitudinal: 3,21
- Overall:
1,04
Excellent machinery,
storage, compartmentation space
Excellent accommodation
and workspace room
Ship has slow, easy
roll, a good, steady gun platform
Good seaboat, rides out
heavy weather easily
