Przebudowa torpedowca Mazur (ex-V105) 1936 (1 jednostka)
Dziś projekt wg pomysłu kolegi ŁK.
Torpedowiec
Mazur, choć najstarsza jednostka tej
klasy w służbie PMW, był otoczony swoistą estymą. Wynikała ona z cyklicznego
goszczenia na pokładzie prezydenta RP, przebywającego na wybrzeżu w ramach
oficjalnych wizyt i uroczystości państwowych. Po zasileniu składu floty przez
nowoczesne niszczyciele Wicher i Burza, postanowiono zatem poddać stary
okręt prestiżowej przebudowie na jacht państwowy, a zarazem szybkie awizo.
Plany opracowali inżynierowie z włoskiej stoczni Cantieri Riuniti dell’ Adriatico
w Monfalcone, realizującej właśnie budowę dla Polski dwóch bliźniaczych
transatlantyków: Piłsudski i Batory. Warunek, jaki postawili odbiorcy
nakładał jednak obowiązkowe wykorzystanie „recyklingowej” siłowni turboparowej,
pozostałej po zakupionych w początku lat 30-tych, dwóch patrolowcach klasy Eagle, które podjęły służbę w PMW (to
temat alternatywny, który również czeka w kolejce na realizację!). Włosi, jako
wybitni styliści, znakomicie wywiązali się z powierzonego im zadania, wobec
czego, sama przebudowa została również powierzona wspomnianej stoczni,
zwłaszcza z uwagi na zaoferowane, a bardzo korzystne, warunki finansowe.
Czynności, związane z przebudową, zamknęły się w okresie 2.01.1935 r. –
19.09.1936 r., po czym okręt ponownie podniósł banderę polską. Rejs powrotny z
Włoch Mazur odbył z prezydentem I.
Mościckim na pokładzie, powracającym z wypoczynku wakacyjnego w Jugosławii.
Niemal w przededniu wojny okręt został poddany finalnej korekcie uzbrojenia,
stając się de facto, kanonierką obrony przeciwlotniczej. Niestety, ale ten
piękny okręt stał się pierwszą ofiarą DWS, ulegając zmasowanemu nalotowi
lotnictwa niemieckiego w południe 01.09.1939 r. Nowoczesna artyleria i waleczna
postawa załogi, umożliwiły zniszczenie 2 bombowców nurkujących Ju-87 Stuka. Wrak okrętu Niemcy podnieśli
jeszcze w końcu października, gdyż stanowił przeszkodę nawigacyjną na
uczęszczanym torze wodnym. Rozbiórki dokonała stocznia Schichau w Gdańsku, do
końca marca 1940 r.
Opis techniczny przebudowy.
Kadłub
Przebudowano dziobową część oraz przedłużono
pokład dziobowy. Dokonano niewielkich zmian podziału wewnętrznego kadłuba.
Napęd
Istniejący zdemontowano. Zainstalowano
zdjęte z patrolowców Eagle cztery
kotły Bureau-Express oraz dwa
zestawy turbin parowych Poole z przekładniami. Urządzenia poddano wcześniej starannemu
remontowi, a kotły przerobiono w całości na opalanie olejem.
Realny V105, przy mocy napędu 5500 KM osiągał
prędkość maksymalną 28,00 w, a Springsharp wyliczył ją na 24,89 w. 28,00 /
24,89 = 1,125; taki też współczynnik zwiększający zastosowano.
Uzbrojenie
Pozostawiono dwie armaty 75 mm, resztę
uzbrojenia zdjęto i zastąpiono nowym. Wynikowy zestaw uzbrojenia wygląda tak:
- 2xIx75 mm/36 (2.95")
wz.1897/18, przy elewacji maksymalnej 18o donośność
pociskiem 5,20 kg wynosi 11200 m;
- 2xIx2-pdr [4 cm/39 (1.575")] Vickers QF Mark II, przy elewacji 45o donośność pociskiem
HE 0,90 kg wynosi 3480 m, a przy elewacji maksymalnej 80o donośność
pionowa tym samym pociskiem wynosi 2090 m;
- 1xIIx13.2
mm/76 (0.52") Mle 1929, przy elewacji
45o donośność pociskiem 0,05 kg wynosi 7200 m, a przy elewacji
maksymalnej 90o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 4200 m.
Do kierowania ogniem zamontowano
dalmierz optyczny o bazie 1,7 m.
Tuż przed wybuchem IIWS, z nadbudówki
rufowej zdjęto meble oraz parasol i zamontowano drugie stanowisko 13,2 mm.
Inne
Przebudowano nadbudówki, maszty i
kominy.
Na nadbudówce rufowej zagospodarowano
miejsce pod „zestaw wypoczynkowy”, składający się z dwu kanap rattanowych,
palisandrowego stolika i składanego parasola.
Na skutek przebudowy:
- długość kadłuba zwiększyła się z
62,00 do 62,45 m;
- zanurzenie zwiększyło się z 2,54 do
2,59 m;
-
wyporność normalna zwiększyła się z 340 do 349 t;
- prędkość maksymalna obniżyła się z
28,00 do 27,28 w.
Koszt przebudowy wyniósł 41,7%
wartości porównywalnego okrętu nowego.
Mazur, Poland state yacht laid down 1914, launched 1914, completed 1915, modernized 1921, rebuilt 1936 (engine 1919)
Displacement:
313 t light; 325 t
standard; 349 t normal; 369 t full load
Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)
(209,39 ft / 204,89 ft)
x 20,41 ft x (8,50 / 8,77 ft)
(63,82 m / 62,45 m) x
6,22 m x (2,59 / 2,67 m)
Armament:
2 - 2,95" / 75,0 mm
36,0 cal guns - 11,46lbs / 5,20kg shells, 120 per gun
Quick firing guns in deck mounts, 1897 Model
2 x Single mounts on centreline ends, evenly
spread
2 - 1,57" / 40,0 mm 39,0
cal guns - 1,98lbs / 0,90kg shells, 1 200 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1914 Model
2 x Single mounts on sides, aft deck forward
2 raised
mounts
2 - 0,52" / 13,2 mm
76,0 cal guns - 0,11lbs / 0,05kg shells, 2 500 per gun
Machine guns in deck mount, 1930 Model
1 x Twin mount on centreline, aft deck centre
1 raised
mount
Weight of broadside 27 lbs /
12 kg
Armour:
- Gun armour: Face (max) Other gunhouse (avg) Barbette/hoist
(max)
Main: 0,31" / 8 mm - -
Machinery:
Oil fired boilers,
steam turbines,
Geared drive, 2 shafts,
5 000 shp / 3 730 Kw = 27,28 kts
Range 1 600nm at
13,00 kts
Bunker normal 25 tons, at max
displacement = 44 tons
Complement:
39 - 52
Cost:
£0,085 million / $0,338
million
Distribution of weights at normal displacement:
Armament: 5 tons, 1,3%
- Guns: 5 tons, 1,3%
Armour: 1 tons, 0,4%
- Armament: 1 tons, 0,4%
Machinery: 169 tons,
48,5%
Hull, fittings &
equipment: 138 tons, 39,5%
Fuel, ammunition &
stores: 36 tons, 10,3%
Miscellaneous weights:
0 tons, 0,0%
Overall survivability and seakeeping ability:
Survivability
(Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
152 lbs / 69 Kg = 11,8 x 3,0 " / 75 mm
shells or 0,2 torpedoes
Stability (Unstable if
below 1.00): 1,25
Metacentric height 0,7
ft / 0,2 m
Roll period: 10,3
seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 73 %
-
Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,13
Seaboat quality (Average = 1.00): 1,22
Hull form characteristics:
Hull has rise forward
of midbreak,
a normal bow and a round stern
Block coefficient
(normal/deep): 0,344 / 0,352
Length to Beam Ratio:
10,04 : 1
'Natural speed' for
length: 14,31 kts
Power going to wave
formation at top speed: 60 %
Trim (Max stability =
0, Max steadiness = 100): 60
Bow angle (Positive =
bow angles forward): 16,60 degrees
Stern overhang: 0,00 ft
/ 0,00 m
Freeboard (% = length
of deck as a percentage of waterline length):
Fore
end, Aft end
- Forecastle: 17,00%, 15,09 ft /
4,60 m, 13,45 ft / 4,10 m
- Forward deck: 19,00%, 13,45 ft / 4,10
m, 13,45 ft / 4,10 m
- Aft deck: 53,00%, 5,58 ft / 1,70 m, 5,58 ft / 1,70 m
- Quarter deck: 11,00%, 5,58 ft / 1,70
m, 5,58 ft / 1,70 m
- Average freeboard: 8,52 ft / 2,60 m
Ship tends to be wet
forward
Ship space, strength and comments:
Space - Hull below water (magazines/engines, low =
better): 161,2%
- Above
water (accommodation/working, high = better): 93,1%
Waterplane Area:
2 489 Square feet or 231 Square metres
Displacement factor
(Displacement / loading): 95%
Structure weight / hull
surface area: 28 lbs/sq ft or 137 Kg/sq metre
Hull strength
(Relative):
-
Cross-sectional: 0,78
-
Longitudinal: 2,99
- Overall:
0,89
Cramped machinery,
storage, compartmentation space
Adequate accommodation
and workspace room
Ship has slow, easy
roll, a good, steady gun platform
Good seaboat, rides out
heavy weather easily
