Przebudowa niemieckiego krążownika Niobe (typ Gazelle) na jugosłowiański krążownik szkolny typu Dalmacija 1927 (1 szt.) - post poprawiony
Przepraszam Kolegów za zamieszanie. Miałem chwilowy problem ze Springsharpem, który nagle nabrał ochoty na samodzielność, tzn. zaczął ignorować moje polecenia. Poniżej poprawiona wersja posta.
Po I wojnie światowej, na mocy
Traktatu Wersalskiego pozostawiono Niemcom tylko 8 starych krążowników, wśród
nich Niobe (typ Gazelle), faktycznie jednak okręt nie wszedł ponownie do aktywnej
służby. Planowano jego przezbrojenie (10x105/42 SK/L45 C/06 w miejsce 10x105/37
SK L/40 C/97 i 2x2x500 wt w miejsce 2x2x450 wt), jednakże na planach się
skończyło.
W roku 1925 okręt zakupiło (bez
uzbrojenia i napędu) ówczesne Królestwo SHS (Serbów, Chorwatów i Słoweńców),
późniejsze Królestwo Jugosławii. Zakupiony okręt został przeholowany do
brytyjskiej stoczni Armstrong w Chatham. Tamże został wyposażony w napęd i
przebudowany w latach 1925-26 w taki sposób, aby mógł pełnić funkcję krążownika
szkolnego z uboczną rolą okrętu reprezentacyjnego (jachtu królewskiego). Przebudowa
obejmowała przede wszystkim:
- przekonstruowanie dziobu oraz
likwidację uskoków kadłuba;
- montaż urządzeń napędowych (cztery
kotły Yarrow w dwu kotłowniach i dwa zespoły turbin parowych Brown-Curtis z
przekładniami);
- przygotowanie podstaw pod przyszłe
uzbrojenie artyleryjskie oraz montaż wt 450 mm;
- montaż nowego wyposażenia radiowego
i kierowania ogniem;
- całkowite przekonstruowanie
nadbudówek, kominów, masztów itp.;
- częściową rearanżerację pomieszczeń
wewnętrznych kadłuba.
Uzbrojenie artyleryjskie okrętu
zostało zakupione w Czechosłowacji, związanej z Królestwem SHS porozumieniem w
ramach Małej Ententy i zamontowane już przy nabrzeżach portu Tivat w Zatoce
Kotorskiej. Wyprodukowane w zakładach Škoda uzbrojenie obejmowało:
- 6xIx120/45 G, przy elewacji
maksymalnej 33o donośność pociskiem AP 23,15 kg wynosiła 15500 m;
- 4xIx66/50 K16, przy elewacji 45o
donośność pociskiem HE 4,50 kg wynosiła 8900 m, a przy elewacji 90o tym
samym pociskiem 5000 m;
- 5xIx7,92/85.
Do służby okręt wszedł w roku 1927. Na
skutek przebudowy prędkość maksymalna wzrosła z 22,1 do 30,64 w. (zastosowano
do prędkości raportowej współczynnik zwiększający 1,06, wyliczony na bazie SMS Niobe), a zasięg z 3570 Mm przy 10 w, do
4700 Mm przy 12 w.
Łączny koszt przebudowy (zakup okrętu
+ prace w Chatham + artyleria) wyniósł 69,0 porównywalnego okrętu nowego. Do
służby okręt wszedł w roku 1927.
Czy było warto? Moim zdaniem, tak. W
wyniku przebudowy uzyskano mały i słabo uzbrojony, ale przyzwoicie opancerzony
i dysponujący stosunkowo dobrą prędkością krążownik szkolny. Warte podkreślenia
są bardzo dobre właściwości morskie, a i zasięg – jak na warunki Morza
Śródziemnego – jest całkiem dobry (trasa Split – Gibraltar to 1608 Mm).
Prócz załogi stałej (183 osoby),
jednostka może zaokrętować do 70 podchorążych/kadetów i instruktorów (wtedy
liczba załogi stałej jest zredukowana do 156 osób) oraz Monarchę i innych
VIP-ów (13-20 osób).
Wynikajaca z raportu maksymalna
grubość pancerza poziomego jest średnią ważoną maksymalnych grubości odcinków
poziomych i skośnych. Sygnalizowana w raporcie ciasnota pomieszczeń napędu
wynika ze stosunkowo wąskiego kadłuba i przejmować się nią nie trzeba.
Uprzedzam, że modernizacja okrętu
przewidziana jest na koniec lat 30-tych; pewnie za jakiś czas się ukaże.
Na koniec zagadka; co tam powiewa na
grotmaszcie? Dla nie-żeglarzy, grotmaszt, to w tym przypadku pierwszy maszt od
dziobu.
Dalmacija, Kingdom of SCS light cruiser laid down 1898, launched 1899,
completed 1900, rebuilt 1927 (engine 1926)
Displacement:
2 347 t light;
2 465 t standard; 2 643 t normal; 2 786 t full load
Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)
(350,05 ft / 342,52 ft)
x 40,03 ft x (18,14 / 18,75 ft)
(106,69 m / 104,40 m) x
12,20 m x (5,53 / 5,71 m)
Armament:
6 - 4,72" / 120 mm 45,0
cal guns - 51,04lbs / 23,15kg shells, 300 per gun
Quick firing guns in deck mounts, 1926 Model
4 x Single mounts on sides, evenly spread
2 x Single mounts on centreline ends, evenly
spread
4 - 2,60" / 66,0 mm
50,0 cal guns - 9,92lbs / 4,50kg shells, 600 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1916 Model
4 x Single mounts on sides, evenly spread
4 raised
mounts
5 - 0,31" / 7,9 mm 85,0
cal guns - 0,02lbs / 0,01kg shells, 3 000 per gun
Machine guns in deck mounts, 1926 Model
1 x Single mount on centreline, aft deck
centre
1 raised
mount
4 x Single mounts on sides, evenly spread
4 double
raised mounts
Weight of broadside 224 lbs
/ 108 kg
Main Torpedoes
4 - 17,7" / 450 mm, 20,67 ft / 6,30 m
torpedoes - 0,672 t each, 2,687 t total
In 2 sets of deck
mounted side rotating tubes
Armour:
- Gun armour: Face (max) Other gunhouse (avg) Barbette/hoist
(max)
Main: 1,97" / 50 mm -
-
- Protected deck - single deck:
For and Aft decks:
1,34" / 34 mm
- Conning towers: Forward
1,97" / 50 mm, Aft 0,00" / 0 mm
Machinery:
Oil fired boilers,
steam turbines,
Geared drive, 2 shafts,
30 000 shp / 22 380 Kw = 30,64 kts
Range 4 700nm at
12,00 kts
Bunker at max
displacement = 321 tons
Complement:
183 - 239
Cost:
£0,160 million / $0,650
million
Distribution of weights at normal displacement:
Armament: 70 tons, 2,6%
- Guns: 64 tons, 2,4%
- Weapons: 5 tons, 0,2%
Armour: 215 tons, 8,1%
- Armament: 29 tons, 1,1%
- Armour Deck: 178 tons, 6,7%
- Conning Tower: 8 tons, 0,3%
Machinery: 960 tons,
36,3%
Hull, fittings &
equipment: 1 099 tons, 41,6%
Fuel, ammunition &
stores: 296 tons, 11,2%
Miscellaneous weights:
3 tons, 0,1%
- On freeboard deck: 3 tons
Overall survivability and seakeeping ability:
Survivability
(Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
2 387 lbs / 1 083 Kg = 45,3 x 4,7
" / 120 mm shells or 0,8 torpedoes
Stability (Unstable if
below 1.00): 1,27
Metacentric height 1,9
ft / 0,6 m
Roll period: 12,1
seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 73 %
-
Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,21
Seaboat quality (Average = 1.00): 1,62
Hull form characteristics:
Hull has a flush deck,
a normal bow and a cruiser stern
Block coefficient
(normal/deep): 0,372 / 0,379
Length to Beam Ratio:
8,56 : 1
'Natural speed' for
length: 18,51 kts
Power going to wave
formation at top speed: 61 %
Trim (Max stability =
0, Max steadiness = 100): 45
Bow angle (Positive =
bow angles forward): 12,70 degrees
Stern overhang: 3,02 ft
/ 0,92 m
Freeboard (% = length
of deck as a percentage of waterline length):
Fore
end, Aft end
- Forecastle: 17,00%, 20,01 ft /
6,10 m, 18,04 ft / 5,50 m
- Forward deck: 35,50%, 18,04 ft / 5,50
m, 17,06 ft / 5,20 m
- Aft deck: 35,50%, 17,06 ft / 5,20 m, 17,06 ft / 5,20 m
- Quarter deck: 12,00%, 17,06 ft /
5,20 m, 19,03 ft / 5,80 m
- Average freeboard: 17,65 ft / 5,38 m
Ship tends to be wet
forward
Ship space, strength and comments:
Space - Hull below water (magazines/engines, low =
better): 126,0%
- Above
water (accommodation/working, high = better): 142,4%
Waterplane Area:
8 286 Square feet or 770 Square metres
Displacement factor
(Displacement / loading): 115%
Structure weight / hull
surface area: 64 lbs/sq ft or 313 Kg/sq metre
Hull strength
(Relative):
-
Cross-sectional: 0,84
-
Longitudinal: 5,28
- Overall:
1,01
Cramped machinery,
storage, compartmentation space
Excellent accommodation
and workspace room
Ship has slow, easy
roll, a good, steady gun platform
Excellent seaboat,
comfortable, can fire her guns in the heaviest weather
