Przebudowa niemieckiego krążownika Niobe (typ Gazelle) na jugosłowiański krążownik szkolny typu Dalmacija 1927 (1 szt.) - post poprawiony

Przebudowa niemieckiego krążownika Niobe (typ Gazelle) na jugosłowiański krążownik szkolny typu Dalmacija 1927 (1 szt.) - post poprawiony

Przepraszam Kolegów za zamieszanie. Miałem chwilowy problem ze Springsharpem, który nagle nabrał ochoty na samodzielność, tzn. zaczął ignorować moje polecenia. Poniżej poprawiona wersja posta.

Po I wojnie światowej, na mocy Traktatu Wersalskiego pozostawiono Niemcom tylko 8 starych krążowników, wśród nich Niobe (typ Gazelle), faktycznie jednak okręt nie wszedł ponownie do aktywnej służby. Planowano jego przezbrojenie (10x105/42 SK/L45 C/06 w miejsce 10x105/37 SK L/40 C/97 i 2x2x500 wt w miejsce 2x2x450 wt), jednakże na planach się skończyło.

W roku 1925 okręt zakupiło (bez uzbrojenia i napędu) ówczesne Królestwo SHS (Serbów, Chorwatów i Słoweńców), późniejsze Królestwo Jugosławii. Zakupiony okręt został przeholowany do brytyjskiej stoczni Armstrong w Chatham. Tamże został wyposażony w napęd i przebudowany w latach 1925-26 w taki sposób, aby mógł pełnić funkcję krążownika szkolnego z uboczną rolą okrętu reprezentacyjnego (jachtu królewskiego). Przebudowa obejmowała przede wszystkim:

- przekonstruowanie dziobu oraz likwidację uskoków kadłuba;

- montaż urządzeń napędowych (cztery kotły Yarrow w dwu kotłowniach i dwa zespoły turbin parowych Brown-Curtis z przekładniami);

- przygotowanie podstaw pod przyszłe uzbrojenie artyleryjskie oraz montaż wt 450 mm;

- montaż nowego wyposażenia radiowego i kierowania ogniem;

- całkowite przekonstruowanie nadbudówek, kominów, masztów itp.;

- częściową rearanżerację pomieszczeń wewnętrznych kadłuba.

Uzbrojenie artyleryjskie okrętu zostało zakupione w Czechosłowacji, związanej z Królestwem SHS porozumieniem w ramach Małej Ententy i zamontowane już przy nabrzeżach portu Tivat w Zatoce Kotorskiej. Wyprodukowane w zakładach Škoda uzbrojenie obejmowało:

- 6xIx120/45 G, przy elewacji maksymalnej 33^o donośność pociskiem AP 23,15 kg wynosiła 15500 m;

- 4xIx66/50 K16, przy elewacji 45^o donośność pociskiem HE 4,50 kg wynosiła 8900 m, a przy elewacji 90^o tym samym pociskiem 5000 m;

- 5xIx7,92/85.

Do służby okręt wszedł w roku 1927. Na skutek przebudowy prędkość maksymalna wzrosła z 22,1 do 30,64 w. (zastosowano do prędkości raportowej współczynnik zwiększający 1,06, wyliczony na bazie SMS Niobe), a zasięg z 3570 Mm przy 10 w, do 4700 Mm przy 12 w.

Łączny koszt przebudowy (zakup okrętu + prace w Chatham + artyleria) wyniósł 69,0 porównywalnego okrętu nowego. Do służby okręt wszedł w roku 1927.

Czy było warto? Moim zdaniem, tak. W wyniku przebudowy uzyskano mały i słabo uzbrojony, ale przyzwoicie opancerzony i dysponujący stosunkowo dobrą prędkością krążownik szkolny. Warte podkreślenia są bardzo dobre właściwości morskie, a i zasięg – jak na warunki Morza Śródziemnego – jest całkiem dobry (trasa Split – Gibraltar to 1608 Mm).

Prócz załogi stałej (183 osoby), jednostka może zaokrętować do 70 podchorążych/kadetów i instruktorów (wtedy liczba załogi stałej jest zredukowana do 156 osób) oraz Monarchę i innych VIP-ów (13-20 osób).

Wynikajaca z raportu maksymalna grubość pancerza poziomego jest średnią ważoną maksymalnych grubości odcinków poziomych i skośnych. Sygnalizowana w raporcie ciasnota pomieszczeń napędu wynika ze stosunkowo wąskiego kadłuba i przejmować się nią nie trzeba.

Uprzedzam, że modernizacja okrętu przewidziana jest na koniec lat 30-tych; pewnie za jakiś czas się ukaże.

Na koniec zagadka; co tam powiewa na grotmaszcie? Dla nie-żeglarzy, grotmaszt, to w tym przypadku pierwszy maszt od dziobu.

Dalmacija, Kingdom of SCS light cruiser laid down 1898, launched 1899, completed 1900, rebuilt 1927 (engine 1926)

Displacement:

            2 347 t light; 2 465 t standard; 2 643 t normal; 2 786 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (350,05 ft / 342,52 ft) x 40,03 ft x (18,14 / 18,75 ft)

            (106,69 m / 104,40 m) x 12,20 m  x (5,53 / 5,71 m)

Armament:

      6 - 4,72" / 120 mm 45,0 cal guns - 51,04lbs / 23,15kg shells, 300 per gun

              Quick firing guns in deck mounts, 1926 Model

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

              2 x Single mounts on centreline ends, evenly spread

      4 - 2,60" / 66,0 mm 50,0 cal guns - 9,92lbs / 4,50kg shells, 600 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1916 Model

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

                        4 raised mounts

      5 - 0,31" / 7,9 mm 85,0 cal guns - 0,02lbs / 0,01kg shells, 3 000 per gun

              Machine guns in deck mounts, 1926 Model

              1 x Single mount on centreline, aft deck centre

                        1 raised mount

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

                        4 double raised mounts

      Weight of broadside 224 lbs / 108 kg

      Main Torpedoes

      4 - 17,7" / 450 mm, 20,67 ft / 6,30 m torpedoes - 0,672 t each, 2,687 t total

            In 2 sets of deck mounted side rotating tubes

Armour:

   - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)            Barbette/hoist (max)

            Main:   1,97" / 50 mm       -                                  -

   - Protected deck - single deck:

            For and Aft decks: 1,34" / 34 mm

   - Conning towers: Forward 1,97" / 50 mm, Aft 0,00" / 0 mm

Machinery:

            Oil fired boilers, steam turbines,

            Geared drive, 2 shafts, 30 000 shp / 22 380 Kw = 30,64 kts

            Range 4 700nm at 12,00 kts

            Bunker at max displacement = 321 tons

Complement:

            183 - 239

Cost:

            £0,160 million / $0,650 million

Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 70 tons, 2,6%

               - Guns: 64 tons, 2,4%

               - Weapons: 5 tons, 0,2%

            Armour: 215 tons, 8,1%

               - Armament: 29 tons, 1,1%

               - Armour Deck: 178 tons, 6,7%

               - Conning Tower: 8 tons, 0,3%

            Machinery: 960 tons, 36,3%

            Hull, fittings & equipment: 1 099 tons, 41,6%

            Fuel, ammunition & stores: 296 tons, 11,2%

            Miscellaneous weights: 3 tons, 0,1%

               - On freeboard deck: 3 tons

Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              2 387 lbs / 1 083 Kg = 45,3 x 4,7 " / 120 mm shells or 0,8 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,27

            Metacentric height 1,9 ft / 0,6 m

            Roll period: 12,1 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 73 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,21

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,62

Hull form characteristics:

            Hull has a flush deck,

              a normal bow and a cruiser stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,372 / 0,379

            Length to Beam Ratio: 8,56 : 1

            'Natural speed' for length: 18,51 kts

            Power going to wave formation at top speed: 61 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 45

            Bow angle (Positive = bow angles forward): 12,70 degrees

            Stern overhang: 3,02 ft / 0,92 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle:            17,00%,  20,01 ft / 6,10 m,  18,04 ft / 5,50 m

               - Forward deck:       35,50%,  18,04 ft / 5,50 m,  17,06 ft / 5,20 m

               - Aft deck:    35,50%,  17,06 ft / 5,20 m,  17,06 ft / 5,20 m

               - Quarter deck:        12,00%,  17,06 ft / 5,20 m,  19,03 ft / 5,80 m

               - Average freeboard:                      17,65 ft / 5,38 m

            Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 126,0%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 142,4%

            Waterplane Area: 8 286 Square feet or 770 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 115%

            Structure weight / hull surface area: 64 lbs/sq ft or 313 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 0,84

                        - Longitudinal: 5,28

                        - Overall: 1,01

            Cramped machinery, storage, compartmentation space

            Excellent accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather