Nordycki lekki monitor typu Svalbard 1920-1922 (6 szt.)
Koncepcja
okrętu jest owocem współpracy kolegi Stonka i mojej skromnej osoby, ponieważ
jednak kolega Stonk nie miał możliwości głębszego zaangażowania się na etapie
projektu wykonawczego, całą krytykę proszę kierować pod moim adresem.
Wstępne
założenia mówiły, że ma to być znacznie mniejsza, słabsza i tańsza wersja
monitora typu Finland. Pierwotny
układ uzbrojenia obejmował 1xIIx283, 4xIx105, 6xIx57 i 4xIIx8 mm. Jednakże już
po rozpoczęciu budowy pierwszego okrętu typu (rok 1918), nordycka admiralicja
zapragnęła uwzględnić doświadczenia kończącej się właśnie Wielkiej Wojny, chociaż
sama Unia nie brała w niej udziału. Skutkowało to zmianami, głównie w układzie
uzbrojenia, których chronologiczną listę wraz z uzasadnieniem przedstawiam
poniżej:
-
ponieważ w trakcie Wielkiej Wojny wyporność
torpedowców i kontrtorpedowców wzrosła circa
2-krotnie, zdecydowano o dodaniu jednego działa 105 mm, oraz rezygnacji z – za słabych
już teraz – dział 57 mm;
-
z powyższego powodu oraz uznania wzrastającego znaczenia lotnictwa, nieskuteczne
już – tak w roli plot, jak i „przeciwtorpedowcowej” - działa 57 mm zastąpiono 6
działami plot 75 mm (przystosowany do strzelania plot szwedzki model 75/49 K/50 M12);
- zauważono “lukę” pomiędzy możliwościami
dział 75 mm i km-ów 8 mm, poszukiwano więc dostępnych działek 20-25 mm, wobec
nieznalezienia takowych, zdecydowano zastąpić 2 działa 75 mm, zakupionymi we
Włoszech 4 działkami 40 mm Vickers-Terni L/39 1914;
- w rezultacie, okręt został wyposażony w mocno zróżnicowany
i może nawet mało spójny zestaw artylerii średniej i plot, uważam, że można to
zaakceptować, uznając wczesne lata 20-te za „okres poszukiwań, prób i błędów”, z
drugiej strony, usprawiedliwia mnie brak w rozpatrywanym okresie dział
uniwersalnych oraz skutecznej małokalibrowej broni plot.
Dla
zrekompensowania wzrostu masy uzbrojenia z 348 do 396 t, obniżono o 0,6 m
wysokość wolnej burty, dodatkowo pozwoliło to na montaż uzbrojenia minowego i
wzrost zasięgu o 200 Mm, przy zachowaniu bardzo dobrych właściwości morskich.
Nieskromnie
uważam, że dość racjonalnie rozwiązany został problem opancerzenia okrętu. Wydaje
się ono (szczególnie poziome) wyraźnie mocniejsze w porównaniu do typu Finland, mimo znacznie mniejszych
rozmiarów Svalbarda. W raporcie jest
podana uśredniona łączna grubość pokładów pancernych (81 mm), w rzeczywistości
wynosi ona 90 mm nad witaliami (napęd, komory amunicyjne) i 50 mm nad
pozostałymi chronionymi pomieszczeniami, jak to widać na przekroju kadłuba.
Wg
moich szacunków, opancerzenie pionowe jest odporne na trafienia pociskami 210
mm (L/40) z dystansów ponad 3 700 m oraz pociskami 305 (L/40) mm z dystansów
ponad 13 400 m (przy uderzeniu pomiędzy bąblem a dolnym pokładem pancernym). Uderzenie
w bąbel powyżej linii wodnej będzie skuteczne z odległości poniżej 10 300 Główne
opancerzenie poziome może być przebite przez pociski 305 mm dopiero z
odległości 20 600 m, kiedy trafienie jest już mało prawdopodobne. Pociski
210 mm będą tu całkowicie nieskuteczne.
Zadania
okrętów typu Svalbard są w zasadzie
takie same, jak ich większych „braci” typu Finland.
Dzięki mniejszym rozmiarom i zanurzeniu, mają większe możliwości operowania na
wodach przybrzeżnych, pośród fiordów i szkierów. Prędkość oraz zasięg obu typów
ujednolicono, celem ułatwienia wspólnych działań.
Svalbard, Nordic Union monitor laid down 1918,
launched 1919, completed 1920
Displacement:
5 715
t light; 5 996 t standard; 6 123 t normal; 6 224 t full load
Dimensions: Length (overall / waterline) x
beam x draught (normal/deep)
(329,43
ft / 328,08 ft) x 60,37 ft (Bulges 73,49 ft) x (13,78 / 14,01 ft)
(100,41
m / 100,00 m) x 18,40 m (Bulges 22,40 m)
x (4,20 / 4,27 m)
Armament:
2
- 11,14" / 283 mm 45,0 cal guns - 672,41lbs / 305,00kg shells, 150 per gun
Breech loading guns in turret on barbette
mount, 1912 Model
1 x 2-gun mount on centreline, aft deck
forward
1
raised mount aft
5
- 4,13" / 105 mm 41,0 cal guns - 34,04lbs / 15,44kg shells, 300 per gun
Quick firing guns in deck and hoist mounts,
1919 Model
3 x Single mounts on centreline ends,
majority aft
1
raised mount - superfiring
2 x Single mounts on sides, aft deck forward
4
- 2,95" / 75,0 mm 49,0 cal guns - 12,50lbs / 5,67kg shells, 500 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1912/1919 Model
4 x Single mounts on sides, aft evenly spread
4
raised mounts
4
- 1,57" / 40,0 mm 39,0 cal guns - 1,86lbs / 0,84kg shells, 1 000 per
gun
Anti-air guns in deck mounts, 1914 Model
4 x Twin mounts on sides, aft evenly spread
2
raised mounts
8
- 0,31" / 8,0 mm 75,0 cal guns - 0,02lbs / 0,01kg shells, 3 000 per
gun
Machine guns in deck mounts, 1902 Model
4 x Twin mounts on sides, aft evenly spread
4
double raised mounts
Weight of broadside 1 510 lbs / 685 kg
Mines
1 - 1 075,86 lbs / 488,00 kg mine + 40
reloads - 19,692 t total
in
Above water - Stern racks/rails
Armour:
-
Belts: Width (max) Length (avg) Height
(avg)
Main: 5,91" / 150 mm 229,66 ft / 70,00 m 10,50
ft / 3,20 m
Ends: Unarmoured
Upper: 5,91" / 150 mm 183,73 ft / 56,00 m 7,87
ft / 2,40 m
Main Belt covers 108% of normal length
-
Torpedo Bulkhead - Additional damage containing bulkheads:
1,97"
/ 50 mm 229,66 ft / 70,00 m 19,36 ft / 5,90 m
Beam
between torpedo bulkheads 50,52 ft / 15,40 m
-
Hull Bulges:
1,97"
/ 50 mm 229,66 ft / 70,00 m 16,40 ft / 5,00 m
-
Gun armour: Face (max) Other gunhouse (avg) Barbette/hoist (max)
Main: 10,8" / 275 mm 5,91" / 150 mm 10,8"
/ 275 mm
2nd:
- - 0,98"
/ 25 mm
-
Armoured deck - multiple decks:
For
and Aft decks: 3,19" / 81 mm (50-90 mm)
-
Conning towers: Forward 5,91" / 150 mm, Aft 5,91" / 150 mm
Machinery:
Oil
fired boilers, complex reciprocating steam engines,
Direct
drive, 2 shafts, 2 107 ihp / 1 572 Kw = 12,00 kts
Range
2 200nm at 9,00 kts
Bunker
at max displacement = 228 tons
Complement:
345
- 449
Cost:
£0,865
million / $3,461 million
Distribution of weights at normal
displacement:
Armament:
392 tons, 6,4%
- Guns: 367 tons, 6,0%
- Weapons: 25 tons, 0,4%
Armour:
2 846 tons, 46,5%
- Belts: 1 030 tons, 16,8%
- Torpedo bulkhead: 324 tons, 5,3%
- Bulges: 274 tons, 4,5%
- Armament: 370 tons, 6,0%
- Armour Deck: 763 tons, 12,5%
- Conning Towers: 85 tons, 1,4%
Machinery:
124 tons, 2,0%
Hull,
fittings & equipment: 2 334 tons, 38,1%
Fuel,
ammunition & stores: 408 tons, 6,7%
Miscellaneous
weights: 20 tons, 0,3%
- Hull above water: 10 tons
- On freeboard deck: 10 tons
Overall survivability and seakeeping ability:
Survivability
(Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
23 389 lbs / 10 609 Kg = 33,8 x
11,1 " / 283 mm shells or 3,6 torpedoes
Stability
(Unstable if below 1.00): 1,43
Metacentric
height 4,4 ft / 1,3 m
Roll
period: 14,8 seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 85 %
-
Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,26
Seaboat
quality (Average = 1.00): 1,70
Hull form characteristics:
Hull
has a flush deck,
a normal bow and a round stern
Block
coefficient (normal/deep): 0,645 / 0,645
Length
to Beam Ratio: 4,46 : 1
'Natural
speed' for length: 18,11 kts
Power
going to wave formation at top speed: 32 %
Trim
(Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
Bow
angle (Positive = bow angles forward): 4,80 degrees
Stern
overhang: 0,00 ft / 0,00 m
Freeboard
(% = length of deck as a percentage of waterline length):
Fore
end, Aft end
- Forecastle: 18,00%, 16,08 ft /
4,90 m, 14,11 ft / 4,30 m
- Forward deck: 14,00%, 14,11 ft / 4,30
m, 14,11 ft / 4,30 m
- Aft deck: 56,00%, 14,11 ft / 4,30 m, 14,11 ft / 4,30 m
- Quarter deck: 12,00%, 14,11 ft /
4,30 m, 14,11 ft / 4,30 m
- Average freeboard: 14,25 ft / 4,34 m
Ship
tends to be wet forward
Ship space, strength and comments:
Space - Hull below water (magazines/engines, low =
better): 37,3%
-
Above water (accommodation/working, high = better): 117,6%
Waterplane
Area: 15 103 Square feet or 1 403 Square metres
Displacement
factor (Displacement / loading): 135%
Structure
weight / hull surface area: 119 lbs/sq ft or 579 Kg/sq metre
Hull
strength (Relative):
-
Cross-sectional: 0,91
-
Longitudinal: 2,37
-
Overall: 1,00
Excellent
machinery, storage, compartmentation space
Adequate
accommodation and workspace room
Ship
has slow, easy roll, a good, steady gun platform
Excellent
seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather
Svalbard (1920)
Estland (1920)
Letland (1921)
Aland (1921)
Færøerne (1922)
Lappland (1922)
