Przebudowa krążownika pancernopokładowego Terrible na transportowiec wojska 1942 (1 jednostka)
Pomysłodawcą projektu jest kolega ŁK,
On też napisał legendę. Opis techniczny przebudowy jest Jego i moim wspólnym
dziełem.
Brytyjski krążownik pancernopokładowy Terrible był, wraz z bliźniaczym Powerful, największym okrętem tej klasy,
jaki kiedykolwiek powstał. Krążowniki cechował duży zasięg działania i
fenomenalna dzielność morska. Miały też swoje wady, wśród których na czoło
wysuwa się artyleria główna, którą tworzyły zaledwie 2 działa kalibru 234 mm,
co trudno uznać za „sukces” konstruktorów, w przypadku okrętu mającego
wyporność 14200 tn. Terrible służył
od 1915 r. jako improwizowany transportowiec wojskowy, a później jako hulk
mieszkalny. My jednak wyznaczymy mu inny, ciekawszy los. Wybuch PWS
błyskawicznie uświadomił Brytyjczykom, że ich panowanie na morzach nie
jest już takie bezdyskusyjne, a transport morski pomiędzy rozsianymi po całym
świecie dominiami i koloniami a metropolią pozostaje absolutnym priorytetem dla
osiągnięcia zwycięstwa w tej wojnie. Problemu nie rozwiązywały typowe jednostki
handlowe, dość powolne i narażone na ataki tak nawodnych rajderów, jak i
niebezpiecznych, już od początku wojny, okrętów podwodnych. Rozwiązaniem
idealnym dla przewozów o charakterze strategicznym, wydawał się szybki,
uzbrojony i lekko opancerzony transportowiec, zdolny do samodzielnych rejsów
transoceanicznych. Chodziło o okręt, który mając wymierne zdolności przewozowe
nie będzie musiał obawiać się wrogich krążowników pomocniczych (raczej sam
będzie dla nich zagrożeniem!), a wysoka prędkość marszowa zminimalizuje
niebezpieczeństwo ze strony niemieckich U-bootów. Koncept przebudowy HMS Terrible na taki właśnie okręt
transportowy został opracowany w ekspresowym tempie przez renomowaną stocznię
Vickersa w Barrow, która też dokonała przebudowy krążownika od 17.10.1914 r. do
28.12.1915 r. Okręt nie mógł wziąć udziału w sławnej kampanii dardanelskiej,
niemniej został zaraz włączony do przewozów żołnierzy i sprzętu bojowego z
Kanady i Indii, a także (epizodycznie) z Australii i Nowej Zelandii. Od końca
1917 r. uczestniczył bardzo aktywnie w przewozach żołnierzy amerykańskich na
front zachodnioeuropejski. Po zakończeniu PWS Terrible odegrał jeszcze znaczącą rolę w powrotach
zdemobilizowanych żołnierzy do ich miejsc zamieszkania. Służbę w tym
charakterze zakończył w połowie 1920 r. i został przesunięty do rezerwy. Jednak
już w początku 1921 r. okrętem zainteresowała się US Navy, która prowadziła od
pewnego czasu prace studialne nad podobnym konceptem. Wkrótce, tj. 18.02.1921
r. doszło do zakupu Terrible po
okazyjnej cenie, niewiele przewyższającej wartość złomu. Transportowiec
otrzymał nazwę Galena i po całkowitym
rozbrojeniu odbył, już z amerykańską załogą, rejs na zachodnią półkulę. Po
przeprowadzeniu szczegółowych badań, okręt został poddany zabiegom
konserwacyjnym, po których został zakotwiczony na słodkich wodach Mobile River,
dla spowolnienia korozji kadłuba. Od początku 1926 r. pełnił służbę
stacjonarnej bazy okrętów podwodnych w Pearl Harbor. Kolejne zmiany przyniósł
1937 r., kiedy to japońska inwazja na Chiny skłoniła dowództwo US Navy do
przywrócenia okrętowi mobilności i uzbrojenia. W ataku na bazę w dniu
07.12.1941 r. Galena odniosła jedynie
nieznaczne uszkodzenia i została skierowana na kolejną dużą modernizację w
stoczni Union Iron Works w San Francisco. Prace stoczniowe zostały podjęte
09.01.1942 r. i zakończyły się 28.09.1942 r. Okręt stał się ponownie
transportowcem wojskowym, przerzucającym sprzęt i żołnierzy na europejski teatr
działań wojennych. W listopadzie 1942 r. uczestniczył w lądowaniu w Casablance,
w ramach operacji Torch, a w lipcu
następnego roku w inwazji na Sycylię. Ostatnią operacją bojową USS Galena był udział w lądowaniu w
Normandii rozpoczętym w czerwcu 1944 r. Do końca wojny w Europie okręt dowoził
sprzęt i żołnierzy na front zachodni. Po zakończeniu działań wojennych, z uwagi
na znaczne wyeksploatowanie (przekroczył 47 lat służby czynnej!), nastąpiło
jego ostateczne wycofanie ze służby w dniu 31.12.1945 r. Rozbiórki okrętu
dokonała stocznia Crampa w Filadelfii, kończąc złomowanie 14.01.1947 r.
Poniżej opis techniczny przebudowy
okrętu.
Kadłub
Zlikwidowano kazamaty, wyrównując linię
burt i pokładu oraz usunięto galeryjkę admiralską na rufie. Dokonano również
znacznych zmian w podziale wewnętrznym kadłuba.
Napęd
W roku 1915 wymieniono 48 kotłów
węglowych Belleville na 8 kotłów olejowych Yarrow oraz przeprowadzono remont
kapitalny maszyn parowych. W roku 1937 wymieniono kotły Yarrow na 4 kotły
Babcock & Wilcox i dokonano ponownego, gruntownego remontu maszyn.
Uzbrojenie
W roku 1915 z okrętu zdjęto całe
istniejące uzbrojenie. W zamian zamontowano: 6xIx152/40 („odzysk” z kazamat
wyposażony w maski), 4xIx76/40 (jak wyżej) oraz 4xIx7,7/94. W roku 1918 działa 76/40
wymieniono na działa plot 76/45, a km-y na działka 40/39. W roku 1921 okręt
został ponownie rozbrojony. W roku 1937 zamontowano: 6xIx127/51, 4xIx76/50 oraz
4xIx12,7/90. Ostatnie, przeprowadzone w roku 1942 przezbrojenie, dało
następujący zestaw:
- 6xIx5"/38
(12.7 cm) Mark 12 na stanowiskach Mark 30, donośność przy elewacji 45o pociskiem AAC 25,00
kg wynosiła 15900 m, a donośność pionowa przy elewacji 85o tym samym
pociskiem wynosiła 11890 m;
- 4xIVx1.1"/75
(28 mm) Mark 1, donośność przy elewacji 45o pociskiem HE-T 0,416
kg wynosiła 7430 m, a donośność pionowa przy elewacji 90o tym samym pociskiem
wynosiła 5790 m;
- 8xIx20
mm/70 (0.79") Mark 2, donośność przy elewacji 45o pociskiem
HE 0,123 kg wynosiła 4390 m, a donośność pionowa przy elewacji 87o tym
samym pociskiem wynosiła 3050 m.
W roku 1942, do kierowania ogniem
zamontowano dwa dalocelowniki uniwersalne o bazie 5,0 m. W roku 1944, zostały
wymienione na radiodalocelowniki o bazie 4,4 m.
Opancerzenie
Obniżono grubość pokładu ochronnego ze
152 do 76 mm oraz zdemontowano barbety artylerii głównej i opancerzenie kazamat.
Zamontowano gródź ptorp o grubości 38 mm. Pozostałe opancerzenie wg raportu.
Inne
Całkowicie przebudowano nadbudówki,
maszty i kominy. W roku 1942, okręt był wyposażony w osiem radiostacji, dwa
radionamierniki, radar nawigacyjny oraz radar kontroli przestrzeni powietrznej.
W roku 1944, wyposażenie radiotechniczne zostało zamienione na nowsze modele.
Okręt jest w stanie przewieźć, w zależności
od długości rejsu, 2000-2400 żołnierzy oraz do 2400 t zaopatrzenia.
W wyniku przebudowy (w stosunku do danych
z roku 1898):
- zanurzenie zmniejszyło się z 732 do
7,30 m, a wyporność normalna z 14200 do 14161 t;
- moc napędu wzrosła z 25000 do 30000
KM, prędkość maksymalna z 22,00 do 23,87 w, a zasięg z 7000 Mm przy 14 w do
13000 Mm przy 16 w.
Z uwagi na liczne przebudowy i modernizacje, koszt ostatecznej przebudowy jest praktycznie niemożliwy
do ustalenia.
Galena, USA troopship laid down 1894, launched 1895, completed 1898,
rebuilt 1915, modernized 1937, rebuilt 1942 (engine 1937)
Displacement:
10 976 t light;
11 335 t standard; 14 161 t normal; 16 422 t full load
Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)
(544,29 ft / 524,28 ft)
x 70,87 ft x (23,95 / 26,98 ft)
(165,90 m / 159,80 m) x
21,60 m x (7,30 / 8,22 m)
Armament:
6 - 5,00" / 127 mm 38,0
cal guns - 55,12lbs / 25,00kg shells, 300 per gun
Dual purpose guns in deck mounts, 1932 Model
2 x Single mounts on centreline ends, evenly
spread
4 x Single mounts on sides, evenly spread
16 - 1,10" / 28,0 mm
75,0 cal guns - 0,92lbs / 0,42kg shells, 2 100 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1929 Model
4 x Quad mounts on sides, evenly spread
4 raised
mounts
8 - 0,79" / 20,0 mm
70,0 cal guns - 0,27lbs / 0,12kg shells, 3 000 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1939 Model
8 x Single mounts on sides, evenly spread
8 double
raised mounts
Weight of broadside 228 lbs
/ 104 kg
Armour:
- Belts: Width (max) Length
(avg) Height (avg)
Ends: Unarmoured
- Torpedo Bulkhead - Additional
damage containing bulkheads:
1,50"
/ 38 mm 377,62 ft / 115,10 m 27,56 ft / 8,40 m
Beam between torpedo
bulkheads 51,84 ft / 15,80 m
- Gun armour: Face (max) Other gunhouse (avg) Barbette/hoist
(max)
Main: 0,98" / 25 mm -
-
- Protected deck - single
decks:
For and Aft decks:
2,99" / 76 mm
- Conning towers: Forward
2,99" / 76 mm, Aft 2,99" / 76 mm
Machinery:
Oil fired boilers,
complex reciprocating steam engines,
Direct drive, 2 shafts,
30 000 ihp / 22 380 Kw = 23,87 kts
Range 13 000nm at
16,00 kts
Bunker at max
displacement = 5 087 tons
Complement:
648 - 843
Cost:
£? million / $? million
Distribution of weights at normal displacement:
Armament: 63 tons, 0,4%
- Guns: 63 tons, 0,4%
Armour: 1 922
tons, 13,6%
- Torpedo bulkhead: 576 tons, 4,1%
- Armament: 15 tons, 0,1%
- Armour Deck: 1 256 tons, 8,9%
- Conning Towers: 75 tons, 0,5%
Machinery: 1 668
tons, 11,8%
Hull, fittings &
equipment: 4 562 tons, 32,2%
Fuel, ammunition &
stores: 3 186 tons, 22,5%
Miscellaneous weights:
2 760 tons, 19,5%
- Hull below water: 2 400 tons
- Hull above water: 360 tons
Overall survivability and seakeeping ability:
Survivability
(Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
34 003 lbs / 15 424 Kg = 489,6 x
5,0 " / 127 mm shells or 4,1 torpedoes
Stability (Unstable if
below 1.00): 1,47
Metacentric height 5,8
ft / 1,8 m
Roll period: 12,4
seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 100 %
-
Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,04
Seaboat quality (Average = 1.00): 2,00
Hull form characteristics:
Hull has a flush deck,
a ram bow and a cruiser stern
Block coefficient
(normal/deep): 0,557 / 0,573
Length to Beam Ratio:
7,40 : 1
'Natural speed' for
length: 22,90 kts
Power going to wave
formation at top speed: 47 %
Trim (Max stability =
0, Max steadiness = 100): 50
Bow angle (Positive =
bow angles forward): -13,15 degrees
Stern overhang: 13,12
ft / 4,00 m
Freeboard (% = length
of deck as a percentage of waterline length):
Fore
end, Aft end
- Forecastle: 15,00%, 32,15 ft /
9,80 m, 29,53 ft / 9,00 m
- Forward deck: 36,00%, 29,53 ft / 9,00
m, 26,57 ft / 8,10 m
- Aft deck: 36,00%, 26,57 ft / 8,10 m, 27,89 ft / 8,50 m
- Quarter deck: 13,00%, 27,89 ft /
8,50 m, 29,53 ft / 9,00 m
- Average freeboard: 28,22 ft / 8,60 m
Ship space, strength and comments:
Space - Hull below water (magazines/engines, low =
better): 84,7%
- Above
water (accommodation/working, high = better): 212,1%
Waterplane Area:
26 100 Square feet or 2 425 Square metres
Displacement factor
(Displacement / loading): 173%
Structure weight / hull
surface area: 100 lbs/sq ft or 487 Kg/sq metre
Hull strength
(Relative):
-
Cross-sectional: 0,90
-
Longitudinal: 3,14
- Overall:
1,02
Adequate machinery,
storage, compartmentation space
Excellent accommodation
and workspace room
Ship has slow, easy
roll, a good, steady gun platform
Excellent seaboat,
comfortable, can fire her guns in the heaviest weather
