Lotniskowiec typu Hetman Żółkiewski 1941 (1 szt.)
Długo
Koledzy czekali na nowy okręt, mam nadzieję, że było warto. Jeszcze żaden
projekt nie zabrał mi tyle czasu i nie zmusił do tak daleko idących rozważań.
Ponieważ Springsharp nie zna pojęcia katamarana, raport jest chyba bardziej
moim dziełem, niż programu. Autorem koncepcji tej jednostki jest kolega ŁK, ale
– jak On sam twierdzi – „produkt końcowy” przerósł jego oczekiwania. No to
zaczynamy!
Mamy
tu do czynienia z wielkim lotniskowcem w konstrukcyjnym układzie katamarana.
Główną zaletą tego rozwiązania jest zwiększenie powierzchni pokładu startowego
oraz łącznej powierzchni hangarów. Dodatkowymi zaletami są: duża stateczność
poprzeczna oraz ważna dla lotniskowca stabilność, czyli utrzymanie prawie
stałego nachylenia pokładu startowego, niezależnie od warunków pogodowych.
Oczywiście, taki układ ma również wady; np. zwiększone opory tarcia, trudności
konstrukcyjne, a także duże rozmiary, stanowiące łatwiejszy cel dla lotnictwa
wroga.
Celem
zniwelowania ostatniej wady, okręt został bogato wyposażony w artylerię plot,
szczególnie mało- i średniokalibrową. Również silne opancerzenie poziome daje
znaczną odporność na ataki powietrzne. Wg moich szacunków ( zrzut bomby z
wysokości 500 m), do penetracji hangaru górnego potrzebna będzie bomba o masie pow.
250 kg, hangar dolny będzie zagrożony bombami o masie większej niż 500 kg, a w
celu zniszczenia urządzeń napędowych i magazynów trzeba będzie użyć bomby jeszcze
cięższej.
Rozmiary
pokładu startowego umożliwiają w warunkach normalnych jednoczesny start lub
lądowanie dwu samolotów. W warunkach ekstremalnych nawet starty i lądowania
mogą odbywać się równolegle, jednakże z wyłączeniem najcięższych samolotów
torpedowo-bombowych. Wszystkie podnośniki zapewniają podnoszenie na pokład
startowy myśliwców z już rozłożonymi skrzydłami, a cztery z nich dają taką
możliwość również w stosunku do bombowców nurkujących. Prowadzone są badana i
testy w kwestii użycia tego lotniskowca jako pływającego lotniska dla średnich
bombowców lądowych. Oczywiście takie zastosowanie tego okrętu miałoby charakter
wyłącznie incydentalny np. atak na ważne, a odległe cele strategiczne.
Liczne
uzbrojenie plot umożliwia osiągnięcie na małych i średnich dystansach takiej
gęstości ognia, że atak pojedynczych samolotów, a nawet małych ich formacji,
graniczył będzie z samobójstwem. Najcięższy kaliber 105 mm wyklucza niemal całkowicie
podejmowanie walki artyleryjskiej z większymi okrętami wroga, to będzie zadanie
osłony. Zaplanowane zostały ćwiczenia potencjalnego zespołu w składzie: Hetman Żółkiewski + 2 krążowniki liniowe
typu Bolesław Śmiały + krążownik plot
typu Świdnik + 8 niszczycieli typu Tsunami.
Urządzenia
napędowe w systemie CODAS składają się z 4 turbin parowych oraz 4 silników
diesla dla prędkości marszowej. 6-wałowy układ zapewnia mobilność nawet przy znacznych
uszkodzeniach zespołu napędowego.
Zaokrętowana
grupa lotnicza posiada dość zrównoważone proporcje, umożliwiające użycie
jednostki tak do ataku, jak i do obrony. Odpowiadając na postulaty niektórych
Kolegów, włączyłem do grupy lotniczej łodzie latające w układzie amfibii; będą
one pełnić zadania rozpoznawcze, a przede wszystkim ratownicze, podejmując z
wody załogi samolotów zestrzelonych lub wodujących awaryjnie. Użyty tu typ
PWL-118HRb Dubelt nie został
uwzględniony w zestawieniu lotnictwa na rok 1941. Pierwotnie dedykowany był dla
lotnictwa cywilnego i nie wzbudził zainteresowania MW. Jednakże, w trakcie
planowania składu grupy lotniczej dla prezentowanego lotniskowca odkryto jego
zalety i z pewnym opóźnieniem włączono do składu lotnictwa MW. Sylwetkę tej
amfibii można znaleźć na rysunku, a dane techniczno-taktyczne będą opublikowane
w kolejnym zestawieniu lotnictwa MW.
Prócz samej koncepcji,
okręt ten jest wyposażony w sporo nowości natury technologicznej. Pierwszy raz
został na okręcie zamontowany radar typu RWM-PM-3, posiada on zasięg skuteczny
ok. 100 Mm i umożliwia kontrolę zarówno przestrzeni powietrznej, jak i
powierzchni wody. Bardzo nowoczesna jest kotłownia, dzięki zastosowaniu
wysokociśnieniowych kotłów parowych z wymuszonym mechanicznie ciągiem spalin,
można było uzyskać wielką moc napędu przy stosunkowo niewielkiej powierzchni
kotłowni oraz małym przekroju czynnym kominów. Również pierwszy raz został na
naszym lotniskowcu zastosowany wykraczający poza obrys kadłuba(ów) podnośnik
samolotów.
Pewną ciekawostką jest konstrukcja podwodnych „skrzydeł” łączących kadłuby.
Prawidłowo wyprofilowane, dają znikome opory, usztywniając cały zład oraz
umożliwiając przetaczanie pomiędzy kadłubami paliwa lub płynnego balastu. To
ostatnie korzystnie wpływa na stateczność i stabilność, nawet przy znacznym
zalaniu jednego z kadłubów. W końcowej fazie są testy miniciągników, mających
zastąpić „siłę żywą” przy przetaczaniu samolotów na pokładzie startowym.
Moc
zainstalowanego na okręcie napędu jest absolutnie rekordowa i chyba do dziś nie
pobita.
Pamiętacie
zapewne, że w latach 1937-39 pojawiły się w naszej flocie – i wzbudziły żywą
dyskusję - dwa okręty w układzie katamarana (transportowiec wodnosamolotów i
okręt ratowniczy OP). Dziś mogę się przyznać, że – szczególnie ten pierwszy –
miał za zadanie zebranie doświadczeń i niejako „pilotowanie” prezentowanej dziś
konstrukcji. Może w tym świetle, moja (i kolegi ŁK) ówczesna obrona
niekonwencjonalnego rozwiązania stanie się bardziej zrozumiała. Niemniej Żółkiewskiego można nadal traktować jako
jednostkę eksperymentalną; jego praktyczne wykorzystanie ostatecznie
zweryfikuje samą koncepcję katamarana w roli okrętu wojennego.
Poniżej
istotniejsze dane, których nie można znaleźć w raporcie:
-
powierzchnia pokładu startowego ok. 14 000 m2 (dwa boiska piłkarskie!),
-
łączna powierzchnia hangarów ok. 17 800 m2,
-
wysokość hangarów 5,5 m całkowita, 4,9- 5,0 m użyteczna,
-
udźwig podnośników 3 x 13,5 t + 1 x 10,5 t + 1 x 7,5 t,
-
maksymalna masa startowa samolotu (na drodze 0,75 długości pasa startowego) 12,5
t.
Kolegów
kontrolujących raporty moich projektów informuję, że dla osiągnięcia
zamierzonego celu, musiałem dokonywać iście ekwilibrystycznych działań, w tym
matematycznych. Nie będę zanudzać ogółu technicznymi szczegółami, mogę jednak
przedstawić główne założenia i procesy obliczeniowe na żądanie.
Ponieważ
rzut z góry i bokorysy nie dają wystarczającej informacji o konstrukcji okrętu,
dołączyłem uproszczony przekrój wraz ze schematem opancerzenia. Na pełny trzeci
widok się nie zdecydowałem, opóźniłoby to pojawienie się okrętu na blogu o co
najmniej jeden dzień, o ubytkach w moim zdrowiu niesomatycznym już nie
wspominając :).
Przepraszam za pewne błędy i przesunięcia na poniższym rysunku, walczyłem z tym kilka godzin, ale bez skutku, może komuś się uda to poprawić, ja nie mam już siły! Zaznaczam, że kiedy skończyłem pracę nad rysunkiem, to wszystko było ok., obraz rozsypał się w trakcie kopiowania. Prawdopodobnie rozmiar pliku przekracza możliwości mojego systemu
Link do obrazka: http://www.imagebam.com/image/e1083c530584806
Hetman Żółkiewski, Poland Aircraft carrier
laid down 1941
Displacement:
46 012
t light; 47 417 t standard; 52 960 t normal; 57 394 t full load
Dimensions: Length (overall / waterline) x
beam x draught (normal/deep)
(897,33
ft / 885,83 ft) x 118,11 ft x (29,53 / 31,56 ft)
(273,51
m / 270,00 m) x (2x18,00) m x (9,00 /
9,62 m)
Armament:
20 - 4,13" / 105 mm 55,0 cal guns - 33,29lbs / 15,10kg shells, 400
per gun
Breech loading guns in deck and hoist mounts,
1939 Model
10 x Twin mounts on sides, evenly spread
8
hull mounts in casemates- Limited use in heavy seas
48 - 1,57" / 40,0 mm 60,0 cal guns - 2,05lbs / 0,93kg shells,
2 000 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1933 Model
8 x Twin mounts on sides, evenly spread
8
hull mounts in casemates- Limited use in heavy seas
4 x Quad mounts on centreline ends, evenly
spread
2
raised mounts - superfiring
58 - 0,98" / 25,0 mm 60,0 cal guns - 0,55lbs / 0,25kg shells,
5 000 per gun
Anti-air guns in deck mounts, 1933 Model
27 x Twin mounts on sides, evenly spread
24
hull mounts in casemates- Limited use in heavy seas
2 x Twin mounts on sides amidships
2
double raised mounts
Weight of broadside 430 lbs / 195 kg
Armour:
-
Belts: Width (max) Length (avg) Height
(avg)
Main: 5,91" / 150 mm 666,01 ft / 203,00 m 7,22
ft / 2,20 m
Ends: Unarmoured
Upper: 3,94" / 100 mm 666,01 ft / 203,00 m 43,96
ft / 13,40 m
Main Belt covers 116% of normal length
-
Torpedo Bulkhead - Strengthened structural bulkheads:
3,94"
/ 100 mm 666,01 ft / 203,00 m 26,25 ft / 8,00 m
Beam
between torpedo bulkheads 91,86 ft / 28,00 m
-
Armoured deck - multiple decks:
For
and Aft decks: 5,91" / 150 mm
-
Conning towers: Forward 5,91" / 150 mm, Aft 0,00" / 0 mm
Machinery:
Oil
fired boilers, steam turbines, plus
diesel motors,
Geared
drive, 6 shafts, 321 219 (12 057) shp / 239 629 (8 995) Kw = 30,07
kts
Range
20 000nm at 14,00 kts
Bunker
at max displacement = 9 977 tons
Complement:
1 745
- 2 269
Cost:
£17,935
million / $71,738 million
Distribution of weights at normal
displacement:
Armament:
242 tons, 0,5%
- Guns: 242 tons, 0,5%
Armour:
16 140 tons, 30,5%
- Belts: 5 964 tons, 11,3%
- Torpedo bulkhead: 2 546 tons, 4,8%
- Armour Deck: 7 451 tons, 14,1%
- Conning Tower: 179 tons, 0,3%
Machinery:
8 489 tons, 16,0%
Hull,
fittings & equipment: 16 475 tons, 31,1%
Fuel,
ammunition & stores: 6 948 tons, 13,1%
Miscellaneous
weights: 4 665 tons, 8,8%
- Hull below water: 2 083 tons
- Hull above water: 2 083 tons
- On freeboard deck: 442 tons
- Above deck: 57 tons
Overall survivability and seakeeping ability:
Survivability
(Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
142 510 lbs / 64 642 Kg = 1 477,9
x 4,1 " / 105 mm shells or 8,6 torpedoes
Stability
(Unstable if below 1.00): 1,67
Metacentric
height 10,7 ft / 3,3 m
Roll
period: 15,2 seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 100 %
-
Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,04
Seaboat
quality (Average = 1.00): 2,00
Hull form characteristics:
Hull
has low quarterdeck ,
an extended bulbous bow and a round stern
Block
coefficient (normal/deep): 0,600 / 0,608
Length
to Beam Ratio: 7,50 : 1
'Natural
speed' for length: 29,76 kts
Power
going to wave formation at top speed: 57 %
Trim
(Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
Bow
angle (Positive = bow angles forward): 13,50 degrees
Stern
overhang: 0,00 ft / 0,00 m
Freeboard
(% = length of deck as a percentage of waterline length):
Fore
end, Aft end
- Forecastle: 15,00%, 47,90 ft /
14,60 m, 47,90 ft / 14,60 m
- Forward deck: 37,50%, 47,90 ft /
14,60 m, 47,90 ft / 14,60 m
- Aft deck: 37,50%, 47,90 ft / 14,60 m, 47,90 ft / 14,60 m
- Quarter deck: 10,00%, 30,18 ft /
9,20 m, 30,18 ft / 9,20 m
- Average freeboard: 46,13 ft / 14,06 m
Ship space, strength and comments:
Space - Hull below water (magazines/engines, low =
better): 82,2%
-
Above water (accommodation/working, high = better): 400,1%
Waterplane
Area: 76 521 Square feet or 7 109 Square metres
Displacement
factor (Displacement / loading): 137%
Structure
weight / hull surface area: 153 lbs/sq ft or 749 Kg/sq metre
Hull
strength (Relative):
-
Cross-sectional: 0,90
-
Longitudinal: 2,73
-
Overall: 1,00
Excellent
machinery, storage, compartmentation space
Excellent
accommodation and workspace room
Ship
has slow, easy roll, a good, steady gun platform
Excellent
seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather
Sensors:
3 x DC-P-4
2 x RN-2
1 x RWN-PM-1
1 x RWN-PM-2
2 x catapults
63 x PWL-103M(p)
43 x PFS-45BN(p)
31 x PWL-119TB(p)
4 x PWL-118HRb
