Charakterystyka państwa polskiego

CHARAKTERYSTYKA PAŃSTWA

Ustrój polityczny.

Dziedziczna monarchia konstytucyjna. Liberalna konstytucja. Głową państwa król posiadający inicjatywę ustawodawczą (edykty) i ograniczone prawo weta do ustaw sejmowych. Władzą ustawodawczą parlament (Sejm i Senat). Sejm posiada inicjatywę ustawodawczą (ustawy) i ograniczone prawo weta do edyktów królewskich. Senat posiada ograniczone prawo weta do edyktów i ustaw. Sejm pochodzi w całości z wyboru, a Senat w połowie z wyboru i w połowie z mianowania przez króla. Prawa wyborcze przysługują wszystkim obywatelom płacącym podatki. Czynne prawo wyborcze od 21 lat, bierne do Sejmu od 25 lat, a do Senatu od 30 lat. Władzą wykonawczą rząd (rada ministrów) z premierem na czele powoływana przez króla i zatwierdzana przez Sejm. Odwołać rząd w całości lub jego członka może Sejm z własnej inicjatywy lub na wniosek króla. Niezależny 3-instancyjny wymiar sprawiedliwości, Najwyższymi organami: Najwyższy Sąd Apelacyjny i Trybunał Stanu.

Gospodarka.

Przemysł.

Główne bogactwa naturalne: bogate złoża węgla kamiennego (Górny Śląsk), bogate złoża rudy cynku i ołowiu (Górny Śląsk, Małopolska), bogate złoża rudy miedzi (Dolny Śląsk, kolonia Bougainville’a), bogate złoża siarki (Sandomierskie), bogate złoża soli kamiennej (Małopolska, Kujawy), znaczne złoża ropy naftowej (Podkarpacie, Ziemia Lubuska), bogate złoża rudy cyny (kolonia Belitung), znaczne zasoby leśne i surowców skalnych, nieeksploatowane na razie złoża węgla brunatnego (Wielkopolska, Dolny Śląsk) i gazu ziemnego (Podkarpacie, Ziemia Lubuska, Małopolska). Ponadto: średnio zasobne i niezbyt wartościowe złoża rud żelaza (Częstochowa, Łęczyca, Świętokrzyskie, Suwalszczyzna),niewielkie złoża soli potasowych, fosforytów, złota (kolonia Bougainville’a). Główne gałęzie przemysłu: hutniczy i metalurgiczny (Górny i Dolny Śląsk, Świętokrzyskie, Małopolska, Elbląg, Suwałki), maszynowy, w tym zbrojeniowy i okrętowy (Górny Śląsk, Świętokrzyskie, Lubelskie, Małopolska, Augustów, Poznań, Warszawa, Gdańsk, Elbląg), chemiczny w tym petrochemiczny (Podkarpacie, Górny Śląsk, Małopolska, Puławy), włókienniczy i tekstylny (Dolny Śląsk, Podlasie, Toruń, Piotrków Trybunalski, Bielsko), drzewny i papierniczy (Mazury, Pomorze, Wielkopolska), spożywczy w tym browarniczy i gorzelniany (na terenie całego kraju). Ponadto: przemysł skórzany, mineralny w tym hutnictwo szkła i przemysł materiałów budowlanych.

Rolnictwo.

Struktura własnościowa: ok. 70% gruntów zajmują indywidualne gospodarstwa chłopskie, pozostałe 30% wielka własność oddająca część ziemi w dzierżawę chłopom, a na pozostałej prowadząca gospodarkę za pomocą pracowników najemnych. Główne uprawy: pszenica, żyto, ziemniaki, buraki cukrowe, kukurydza, warzywa i owoce, len i konopie. Ponadto: jęczmień, owies, rzepak, tytoń, chmiel, winorośl i słoneczniki. W hodowli głównie: bydło rogate, trzoda chlewna, owce, konie, drób i pszczoły. Ponadto: kozy, osły i zwierzęta futerkowe. Rybołówstwo: dobrze rozwinięte zarówno morskie (śledzie, flądry, dorsze, szproty) jak i śródlądowe, liczne stawy hodowlane. Leśnictwo: większość lasów w rękach prywatnych lecz eksploatowanych pod nadzorem państwowej służby leśnej.

Handel zagraniczny.

Główne przedmioty eksportu: węgiel kamienny, wyroby metalurgiczne (stal, cynk i ołów, miedź, cyna), maszyny w tym okręty i uzbrojenie (tylko do wybranych odbiorców!), wyroby tekstylne (wełniane i lniane), papier, pszenica, żyto, cukier, owoce, mięso, piwo i wyroby spirytusowe. Ponadto: owies, warzywa, tłuszcze i produkty leśne. Główne przedmioty importu: rudy żelaza, bawełna. Ponadto: ropa naftowa, jedwab, herbata, kawa, wino, oliwa, cytrusy i wyroby luksusowe.

Infrastruktura.

Bardzo dobrze rozwinięta sieć kolejowa i drogowa, dobrze rozwinięta sieć wodnych dróg śródlądowych. Stosunkowo duża i nowoczesna flota handlowa, rozwinięta infrastruktura morska (porty i przystanie urządzenia nawigacyjne). Bardzo dobrze działająca poczta i sieć telegraficzna.

Społeczeństwo.

Wyznania.

Pełny rozdział kościoła od państwa. Pełna tolerancja światopoglądowa ze strony państwa. Główne wyznania: rzymsko-katolickie ok. 65%, prawosławne ok. 10%, ewangelicko-augsburskie ok. 5%, mojżeszowe ok. 5%, greko-katolickie ok. 3%, inne ok. 2%, brak wyznania ok. 10%.

Administracja.

Sprawna terenowa administracja 4-szczeblowa; wieś > gmina/miasto > powiat/miasto na prawach powiatu > województwo. Do poziomu gminy/miasta i w miastach na prawach powiatu administracja samorządowa.

Nauka i oświata.

Bardzo wysoki poziom; 9 uczelni poziomu akademickiego (studia I, II i III stopnia), 16 szkól wyższych (studia I stopnia), powszechna oświata na szczeblu średnim i podstawowym. Szkolnictwo wyższe autonomiczne, średnie i podstawowe państwowe i prywatne pod państwowym nadzorem. Brak ingerencji kleru w nauczanie. Istnieje Akademia Naukowa gromadząca największych uczonych wszystkich dyscyplin naukowych. Biblioteki państwowe w każdej gminie/mieście.

Kultura.

Liczne tatry, opery, filharmonie i rozwijająca się sieć kinowa. Liczne państwowe i prywatne galerie sztuki, rozbudowana sieć muzealna.

Zdrowie i opieka społeczna.

Liczne szpitale (co najmniej jeden w każdym powiecie) i domy opieki (przytułki i sierocińce). Większość tych zakładów państwowa, pozostała część prowadzona przez zgromadzenia zakonne pod nadzorem państwowym. Ubezpieczenia społeczne w rękach prywatnych pod niewielką kontrolą państwa, każdy obywatel może ubezpieczać się indywidualnie, brak przymusu ubezpieczenia. Osoby nie ubezpieczające się robią to na własne ryzyko. Niewielka ilość przedszkoli i żłobków, większość matek nie pracuje.

Siły zbrojne.

Armia lądowa.

Nowoczesna pod względem organizacji, wyszkolenia i techniki armia stała z poboru oraz liczne wyszkolone rezerwy. Służba 2-letnia + 8 lat w rezerwie pierwszego rzutu (jednostki liniowe) + 15 lat w rezerwie drugiego rzutu (jednostki terytorialne i zaplecze).

Lotnictwo.

Dynamicznie rozwijający się, nowoczesny rodzaj sił zbrojnych. Personel częściowo zawodowy, częściowo z poboru. Służba 3-letnia + 7 lat w rezerwie pierwszego rzutu (jednostki liniowe) + 15 lat w rezerwie drugiego rzutu (zaplecze).

Marynarka.

W miarę nowoczesna i stosunkowo liczna. Personel w większości zawodowy, uzupełniony poborowymi. Służba 3-letnia + 7 lat w rezerwie pierwszego rzutu (jednostki liniowe) + 15 lat w rezerwie drugiego rzutu (zaplecze).

Szkolnictwo wojskowe. 

Dobrze rozwinięte i nowoczesne. Unitarne 1-roczne szkoły podchorążych, po ukończeniu których kontynuuje się naukę w jednej z 7 szkól oficerskich 2-letnich (w lotnictwie i marynarce wojennej 3-letnich). Dodatkowo 2-letnia Akademia Sztabu Generalnego kształcąca oficerów na wyższe stanowiska dowódcze i przede wszystkim sztabowe. Powszechne szkolenie podchorążych rezerwy wśród absolwentów szkół wyższych.

Posiadana matura uprawnia do skróconej 1-rocznej służby wojskowej.

Kolonie.

Liczne choć niewielkie: wyspa Belitung /Archipelag Sundajski/ (ruda cyny, kauczuk, ryż, olej palmowy, kakao, kokosy, korzenie, herbata), wyspa św. Bartłomieja /Karaiby/ (trzcina cukrowa, kauczuk), wyspa Bougainville’a /Salomony/ (ruda miedzi, złoto, ryż, olej palmowy, kakao, kokosy, korzenie), Togo /Afryka Zachodnia/ fosforyty, bawełna, kawa, kakao i orzeszki ziemne, Nauru /Mikronezja/ fosforyty oraz dobre położenie na trasie z kolonii wschodnioindyjskich do Kanału Panamskiego (który za dwa lata będzie otwarty),Samoa /Polinezja/ kauczuk, kakao, kokosy i kava oraz dobre położenie na trasie z kolonii wschodnioindyjskich do Przylądka Horn.

Ponadto liczne stacje zaopatrzeniowe własne i w portach sojuszniczych. Raczej nie przewiduje się rozszerzania posiadłości kolonialnych. W XX w. powoli stawać się będą już przeżytkiem.

Polska - gospodarka

 Polska - komunikacja

Polska - obronność

Kolonie

 W następnym poście będą zagadnienia polityki zagranicznej i doktryna wojenna.

JKS