Modernizacja duńskiego pancernika obrony wybrzeża typu Niels Juel 1943 (1 jednostka)

Modernizacja duńskiego pancernika obrony wybrzeża typu Niels Juel 1943 (1 jednostka)

Następny projekt wg pomysłu kolegi ŁK. Jak zwykle, On sam jest autorem legendy, ja ograniczyłem się do opisu technicznego na podstawie Jego założeń.

Duński „krążownik” obrony wybrzeża Niels Juel był bodaj najdziwniejszym okrętem tego typu, zbudowanym w okresie międzywojennym. Potężnie opancerzony, powolny i z artylerią główną kalibru 149 mm wydawał się przerośniętą kanonierką, której projekt zrodził się w koszmarnym śnie J. W końcu lat 30-tych zdążył się dodatkowo fizycznie zestarzeć, a to wykluczało jego efektywne używanie w systemie obrony wybrzeża. Wobec powyższego, po (alternatywnym) skreśleniu ze stany floty „starszego półbrata” – pancernika Peder Skram (30.06.1938 r.) zapadła decyzja o przeprowadzeniu dużej przebudowy Nielsa Juela. Plany opracowali inżynierowie ze stoczni Orlogsvaerflet w Kopenhadze, ale na przeprowadzenie samej modernizacji ogłoszono odrębny konkurs, który wygrała szwedzka stocznia Lindholmen w Goeteborgu.  Prace rozpoczęły się 19.06.1939 r., jednak ich tempo już na przedwiośniu następnego roku stało się ślimacze. Składały się na to rozliczne przyczyny, na czoło których wysuwały się własne potrzeby floty szwedzkiej, w związku z rozpoczętą 01.09.1939 r. wojną polsko-niemiecką, która szybko przekształciła się w konflikt o zasięgu globalnym. Po okupacji Danii przez III Rzeszę prace stoczniowe zamarły zupełnie, ale w końcu 1940 r. zostały wznowione, gdyż z ofertą ewentualnego dokończenia inwestycji zgłosiły się stocznie niemieckie. Była to oczywiście typowa zagrywka propagandowa, ale Szwedzi musieli traktować ją poważnie, gdyż przejęcie dalszych prac przez Niemców oznaczało niechybną rekwizycję okrętu dla Kriegsmarine. Jednocześnie, ze strony rządu duńskiego pojawiły się dyskrecjonalne sygnały, aby nie spieszyć się zbytnio. Niemal gotowy okręt stał się po 29.08.1943 r. obiektem niczym już nieskrywanego zainteresowania III Rzeszy. Niemal ultymatywna w tonie nota, domagająca się wydania pancernika, wpłynęła do rządu szwedzkiego 19.10.1943 r. Ku zaskoczeniu Niemców odpowiedź szwedzka była grzeczna, ale odmowna. Czas, kiedy Niemcy mogli wymusić posłuszeństwo Szwedów należał już do przeszłości, a III Rzesza znajdowała się w głębokiej defensywie na głównych frontach wojny. Nie pozostało zatem Niemcom nic innego, jak połknąć ową „żabę” i udawać, że wszystko jest nadal w najlepszym porządku. Utwierdzała ich w takiej postawie prowokacja wywiadu szwedzkiego, który dopuścił do „kontrolowanego przecieku” dotyczącego rzekomego podjęcia szkolenia tzw. Dywizji Norweskiej, którą zaczęto jakoby rekrutować spośród uchodźców z tego państwa. Niels Juel został przekazany marynarce duńskiej dopiero 23.06.1945 r., z zastrzeżeniem uregulowania płatności za wykonane prace do końca 1947 r. Pancernik pozostał w służbie duńskiej marynarki wojennej do 31.12.1961 r., ostatnie 5 lat w charakterze jednostki szkolnej. Na złom pocięła go stocznia Orlogsvaerflet w Kopenhadze, do końca 1963 r.

Od siebie dołożę pewną ciekawostkę. Choć Niels Juel powszechnie klasyfikowany był jako pancernik obrony wybrzeża, to sami Duńczycy nazywali go „artilleriskib”, czyli okręt artyleryjski.

Poniżej opis techniczny modernizacji.

Kadłub

„Wyprostowano” linię burt i nieznacznie uproszczono kształt dziobowej części kadłuba. Ponadto, częściowo zmieniono jego wewnętrzny podział.

Napęd

Wymieniono cztery kotły olejowo-węglowe na wyłącznie olejowe typu Yarrow, lokując je w czterech kotłowniach. Istniejące dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania poddano gruntownemu remontowi, przystosowując do zwiększonej mocy kotłów.

Uzbrojenie

Istniejące zdemontowano w całości. Nowy zestaw artylerii składał się z:

- 2xIIx209/35 Krupp 1890/35, przy elewacji maksymalnej 65^o donośność pociskiem 108,0 kg wynosiła 19600 m;

- 4xIx120/55 Pk 1932, przy elewacji maksymalnej 30^o donośność pociskiem 20,0 kg wynosiła 19200 m;

- 6xIx75/55 Pk 1912, przy elewacji 45^o donośność pociskiem 7,00 kg wynosiła 9000 m, a przy elewacji maksymalnej 75^o donośność tym samym pociskiem wynosiła 5000 m;

- 8xIx20/60 Madsen 1934, przy elewacji 45^o donośność pociskiem 0,128 kg wynosiła 4000 m, a przy elewacji maksymalnej 85^o donośność tym samym pociskiem wynosiła 2800 m.

Pochodzące z zapasu mobilizacyjnego działa 209 mm zostały zamontowane w nowych, specjalnie dla nich zaprojektowanych wieżach.

Do kierowania ogniem zainstalowano dalocelownik optyczny o bazie 5,0 m oraz dalmierz optyczny o bazie 3,2 m. Ponadto, wieże artylerii głównej otrzymały dalmierze optyczne o bazie 7,2 m.

W końcu roku 1945 nastąpiły następujące zmiany w uzbrojeniu:

- działa 209/35 zostały przekalibrowane na 203/36 i pociskiem 118,0 kg osiągały donośność 22400 m;

- stanowiska Ix120/55 zostały zastąpione przez Ix127/38, Ix75/55 przez 2xIV+4xIIx40/56, a Ix20/60 przez Ix40/56. Artyleria 127 i 40 mm pochodziła z zasobów US Navy, dodano również amerykański system kierowania ogniem plot.

Opancerzenie

Skrócono do obszaru pomiędzy barbetami artylerii 209 mm główny burtowy pas pancerny, obniżając jego grubość ze 195 do 155 mm. Dodano: górny burtowy pas pancerny o grubości 75 mm, górny pokład pancerny o grubości 20 mm oraz bąble i grodzie ptorp o grubości 55 mm. Nowy układ opancerzenia przedstawiono w raporcie i na rysunku.

Inne

Przebudowano nadbudówki maszty i komin. Zainstalowano sześć radiostacji oraz radionamiernik. W roku 1945 dodano amerykańskie wyposażenie radionawigacyjne.

W wyniku modernizacji:

- wyporność standardowa wzrosła z 3800 do 4419 t;

- prędkość wzrosła z 16,00 do 17,51 w;

- ciężar salwy burtowej wzrósł z 280 do 501 kg.

Koszt modernizacji wyniósł 48,2% wartości porównywalnego okrętu nowego. 

Niels Juel, Denmark coastal battleship laid down 1914, launched 1918, completed 1923, modernized 1943 (engine 1941)

Displacement:

            4 190 t light; 4 419 t standard; 4 593 t normal; 4 731 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (295,33 ft / 293,31 ft) x 53,48 ft (Bulges 62,34 ft) x (15,91 / 16,35 ft)

            (90,02 m / 89,40 m) x 16,30 m (Bulges 19,00 m)  x (4,85 / 4,98 m)

Armament:

      4 - 8,23" / 209 mm 35,0 cal guns - 238,10lbs / 108,00kg shells, 150 per gun

              Breech loading guns in turret on barbette mounts, 1890/35 Model

              2 x 2-gun mounts on centreline ends, evenly spread

      4 - 4,72" / 120 mm 55,0 cal guns - 44,09lbs / 20,00kg shells, 300 per gun

              Quick firing guns in deck mounts, 1933 Model

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

      6 - 2,95" / 75,0 mm 55,0 cal guns - 15,43lbs / 7,00kg shells, 500 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1916 Model

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

                        4 raised mounts

              2 x Single mounts on centreline ends, evenly spread

                       1 raised mount

1 double raised mounts

      8 - 0,79" / 20,0 mm 60,0 cal guns - 0,28lbs / 0,13kg shells, 2 500 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1934 Model

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

                        4 raised mounts

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

                        4 double raised mounts

      Weight of broadside 1 102 lbs / 501 kg

 Armour:

   - Belts:                     Width (max)    Length (avg)               Height (avg)

            Main:   6,10" / 155 mm           201,12 ft / 61,30 m     6,89 ft / 2,10 m

            Ends:   Unarmoured

            Upper: 2,95" / 75 mm 201,12 ft / 61,30 m     7,87 ft / 2,40 m

              Main Belt covers 105% of normal length

    - Torpedo Bulkhead - Additional damage containing bulkheads:

                        2,17" / 55 mm 201,12 ft / 61,30 m     26,90 ft / 8,20 m

            Beam between torpedo bulkheads 41,67 ft / 12,70 m

   - Hull Bulges:

                        2,17" / 55 mm 201,12 ft / 61,30 m     26,57 ft / 8,10 m

    - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)            Barbette/hoist (max)

            Main:   6,10" / 155 mm           2,17" / 55 mm             4,92" / 125 mm

            2nd:     1,77" / 45 mm       -                                  -

            3rd:      0,79" / 20 mm       -                                  -

    - Armoured deck - multiple decks:

            For and Aft decks: 2,95" / 75 mm

    - Conning towers: Forward 6,10" / 155 mm, Aft 2,17" / 55 mm

Machinery:

            Oil fired boilers, complex reciprocating steam engines,

            Direct drive, 2 shafts, 7 000 ihp / 5 222 Kw = 17,51 kts

            Range 4 300nm at 10,00 kts

            Bunker at max displacement = 312 tons

Complement:

            278 - 362

Cost:

            £0,984 million / $3,934 million

Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 297 tons, 6,5%

               - Guns: 297 tons, 6,5%

            Armour: 2 203 tons, 48,0%

               - Belts: 577 tons, 12,6%

               - Torpedo bulkhead: 433 tons, 9,4%

               - Bulges: 428 tons, 9,0%

               - Armament: 209 tons, 4,5%

               - Armour Deck: 506 tons, 11,0%

               - Conning Towers: 49 tons, 1,1%

            Machinery: 385 tons, 8,4%

            Hull, fittings & equipment: 1 306 tons, 28,4%

            Fuel, ammunition & stores: 402 tons, 8,8%

            Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

 Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              11 063 lbs / 5 018 Kg = 36,1 x 8,2 " / 209 mm shells or 2,9 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,52

            Metacentric height 4,0 ft / 1,2 m

            Roll period: 13,1 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 89 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,21

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,62

Hull form characteristics:

            Hull has rise forward of midbreak,

              a normal bow and a cruiser stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,553 / 0,554

            Length to Beam Ratio: 4,71 : 1

            'Natural speed' for length: 17,13 kts

            Power going to wave formation at top speed: 54 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 55

            Bow angle (Positive = bow angles forward): 5,10 degrees

            Stern overhang: -1,97 ft / -0,60 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle:            19,00%,  22,64 ft / 6,90 m,  20,01 ft / 6,10 m

               - Forward deck:       7,00%,  20,01 ft / 6,10 m,  20,01 ft / 6,10 m

               - Aft deck:    61,00%,  12,47 ft / 3,80 m,  12,47 ft / 3,80 m

               - Quarter deck:        13,00%,  12,47 ft / 3,80 m,  13,12 ft / 4,00 m

               - Average freeboard:                      14,67 ft / 4,47 m

Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 62,6%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 99,6%

            Waterplane Area: 10 972 Square feet or 1 019 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 118%

            Structure weight / hull surface area: 89 lbs/sq ft or 433 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 0,91

                        - Longitudinal: 2,79

                        - Overall: 1,02

            Excellent machinery, storage, compartmentation space

            Adequate accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather