Przebudowa hulku Bałtyk (ex-Król Władysław IV, ex-D’Entrecasteaux) na krążownik szkolny Maurycy Beniowski 1932 (1 jednostka)

Przebudowa hulku Bałtyk (ex-Król Władysław IV, ex-D’Entrecasteaux) na krążownik szkolny Maurycy Beniowski 1932 (1 jednostka)

Dziś projekt wg pomysłu kolegi ŁK, On też jest autorem legendy i ogólnych założeń technicznych.

30.07.1927 r. wszedł do służby w PMW zdeklasowany ex-francuski krążownik pancernopokładowy D’Entrecasteaux, który otrzymał nazwę Bałtyk (przejściowo Król Władysław IV). Okręt był hulkiem, całkowicie pozbawionym napędu i uzbrojenia i miał odtąd służyć jako stacjonarna baza pływająca PMW. Wkrótce jednak dały o sobie znać „mocarstwowe” aspiracje ówczesnych polskich władz państwowych „sprzężone” z energicznym rozwojem tzw. polityki kolonialnej, realizowanym przez organizację społeczną o nazwie Liga Morska i Kolonialna. Zaczęto więc rozważać przywrócenie mobilności i uzbrojenia okrętu. Sprzyjającą okolicznością był dobry stan techniczny kadłuba, natomiast odstręczał sędziwy wiek okrętu (wszedł do służby w 1899 r.) i fakt, że „wegetował” już od 1922 r. jako hulk. Przeważyły względy prestiżowe i ostatecznie, opierając się o skromny budżet państwowy, wsparty ogłoszoną ogólnonarodową kolektą, postanowiono przerobić go na krążownik szkolny. Ważną funkcją, którą zaplanowano dla okrętu (w oparciu o współpracę z LMiK) było również promowanie zagadnień polityki kolonialnej i „prezentowanie bandery” na egzotycznych szlakach oceanicznych. Stąd też zmieniono nazwę okrętu na Maurycy Beniowski. Przebudowy dokonała francuska stocznia CNF w Caen. Roboty przeprowadzono w okresie od 18.11.1928 r. do 23.09.1932 r. Dość długi czas prowadzenia inwestycji wynikał zarówno z opieszałej pracy francuskich stoczniowców, jak i „zatorów” płatniczych ze strony polskiego inwestora. Okręt odbywał coroczne, dalekie rejsy szkoleniowe, współfinansowane przez LMiK i z udziałem jej aktywistów. W ten sposób Maurycy Beniowski zastąpił funkcjonalnie 2 realnie istniejące później jednostki: stawiacz min Gryf i szkuner Elemka. Wybuch wojny zastał okręt w trakcie rejsu szkoleniowego do Stanów Zjednoczonych A.P. Od 03.09.1939 r. został podporządkowany operacyjnie dowództwu Royal Navy i włączony od października 1939 r. do służby patrolowej na Atlantyku (przeciwdziałanie rajderom i wyłapywanie niemieckich statków, które wybuch wojny zastał z dala od wód macierzystych). Po upadku Francji Maurycy Beniowski został przekształcony w okręt obrony przeciwlotniczej i detaszowany na Morze Śródziemne. Uczestniczył w ochronie konwojów na Maltę, a następnie w operacjach desantowych w Afryce Północnej (listopad 1942 r.) i na Sycylii (lipiec 1943 r.). Okręt był szczęśliwą jednostką i niemal do końca 1943 r. nie odniósł poważnych uszkodzeń. Zły los dosięgnął go dopiero 02.12.1943 r. we włoskim porcie Bari, w którym Luftwaffe odniosła swój ostatni, ale bardzo spektakularny sukces w działaniach morskich. Wrak okrętu został podniesiony z dna dopiero po wojnie i pocięty na złom przez Włochów do 19.12.1946 r.  

Opis techniczny przebudowy.

Kadłub

Przebudowano część dziobową, likwidując ostrogę oraz usunięto galeryjkę admiralską. Dokonano częściowej zmiany podziału wewnętrznego kadłuba, a także istotnie wzmocniono jego konstrukcję. Zachowano burtowe kazamaty jako sponsomy pod uzbrojenie pokładowe. Usunięto miedziane obszycie podwodnej części kadłuba.

Napęd

Zainstalowano podwójny układ napędowy:

- turboparowy o mocy 33000 KM, zestaw identyczny do zastosowanego na niszczycielach typu Wicher (trzy kotły olejowe du Temple w trzech kotłowniach i dwa zespoły turbin Parsons z przekładniami w dwu maszynowniach);

- spalinowo-elektryczny o mocy 1800 KM, z dwoma dieslami Vickers-Normand (identyczne jak na Wilku), napędzającymi generatory prądu, zasilające z kolei silnik elektryczny, wszystko to w jednej maszynowni.

Dla silnika elektrycznego zamontowano trzeci, środkowy wał śrubowy, co wymusiło drobne zmiany w rufowej części kadłuba, niewielkie skrócenie istniejących wałów skrajnych oraz przebudowę płetwy sterowej. Napęd spalinowo-elektryczny używany jest dla prędkości marszowej, która jest osiągana przy 68% obciążeniu układu.

Uzbrojenie

Zamontowano następujący zestaw uzbrojenia:

- 8xIx130 mm/40 (5.1") Mle 1924, przy elewacji maksymalnej 35^o donośność pociskiem HE 34,85 kg wynosiła 18700 m;

- 4xIx2-pdr [4 cm/39 (1.575")] QF Mark II, przy elewacji 45^o donośność pociskiem HE 0,90 kg wynosiła 3480 m, a przy elewacji maksymalnej 80^o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosiła 2420 m;

- 4xIIx13.2 mm (0.5") Mle 1929, przy elewacji 45^o donośność pociskiem 0,05 kg wynosiła 7200 m, a przy elewacji maksymalnej 90^o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosiła 4200 m;

- 2xIxwt550 mm;

- 120 min.

Do kierowania ogniem zainstalowano dwa dalmierze optyczne o bazach 3,2 i 2,6 m.

W sierpniu 1940 roku, 8xIx130 mm zastąpiono przez 8xIx4"/45 (10.2 cm) QF HA Mark V, 4xIx40 mm przez 4xIVx2-pdr [4 cm/39 (1.575")] QF Mark VIII, a 4xIIx13,2 mm przez 4xIVx0.50"/62 (12.7 mm) MG Mark III. W tym samym czasie zdjęto uzbrojenie torpedowe i minowe. 

W sierpniu 1942 roku, 8xIx102 mm zastąpiono przez 4xIIx4"/45 (10.2 cm) QF Mark XVI i 4xIx20 mm/70 (0.79") Mark I, 4xIVx12,7 mm przez 4xIx20 mm/70 (0.79") Mark I, a dodatkowo  zamontowano 6xIx20 mm/70 (0.79") Mark I.

Opancerzenie

Istniejące zdemontowano, za wyjątkiem opancerzenia międzypokładu o grubości 20 mm (stal Harveya). Zamontowano nowy pokład ochronny (stal Kruppa) o stałej grubości 50 mm. Pozostałe dane na rysunku i w raporcie.

Inne

Całkowicie przebudowano nadbudówki i maszty. Zdemontowano istniejące kominy, ustawiając dwa nowe; dziobowy dla kotłów oraz rufowy dla diesli. W tym ostatnim poprowadzono również kanały czerpne powietrza dla diesli i wentylacji maszynowni. Zainstalowano cztery radiostacje, a w roku 1937 dodatkowo radionamiernik. Prócz załogi stałej, na jednostce można zaokrętować do 60 podchorążych i instruktorów. Ponadto, okręt może przewieźć do 60 t ładunku, mogą to być: reklamowe próbki towarów polskiego przemysłu, rzemiosła i rolnictwa, pamiątkowe prezenty dla zagranicznych oficjeli, dary dla Polonii itp. W roku 1942, pomieszczenia dla podchorążych zaadaptowano na szpital okrętowy, a byłe pomieszczenia minowe na ładownię dla 195 t drobnicy (np. zaopatrzenia dla Malty).

Koszt przebudowy wyniósł 46,1% wartości porównywalnego okrętu nowego.

Raport oraz rysunek przedstawiają okręt wg stanu na 23.09.1932 r. 

Maurycy Beniowski, Poland training cruiser laid down 1894, launched 1896, completed 1899, rebuilt 1932 (engine 1929)

Displacement:

            7 192 t light; 7 450 t standard; 7 995 t normal; 8 431 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (401,72 ft / 389,11 ft) x 58,40 ft x (22,97 / 23,94 ft)

            (122,44 m / 118,60 m) x 17,80 m  x (7,00 / 7,30 m)

Armament:

      8 - 5,12" / 130 mm 40,0 cal guns - 76,83lbs / 34,85kg shells, 250 per gun

              Quick firing guns in deck mounts, 1924 Model

              4 x Single mounts on centreline ends, evenly spread

                        2 raised mounts - superfiring

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

      4 - 1,57" / 40,0 mm 39,0 cal guns - 1,98lbs / 0,90kg shells, 2 500 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1914 Model

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

      8 - 0,52" / 13,2 mm 76,0 cal guns - 0,11lbs / 0,05kg shells, 5 000 per gun

              Machine guns in deck mounts, 1929 Model

              4 x Twin mounts on side ends, evenly spread

                        4 raised mounts

      Weight of broadside 461 lbs / 211 kg

      Main Torpedoes

      2 - 21,7" / 550 mm, 33,10 ft / 10,09 m torpedoes - 1,385 t each, 2,771 t total

            In 2 sets of deck mounted side rotating tubes

      Mines

      2 - 2 502,25 lbs / 1 135,00 kg mines + 120 reloads - 136,283 t total

            in Above water - Stern racks/rails

 Armour:

   - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)     Barbette/hoist (max)

            Main:           0,98" / 25 mm                   -                                      -

   - Protected deck - multiple decks:

            For and Aft decks: 2,76" / 70 mm

   - Conning towers: Forward 1,97" / 50 mm, Aft 0,00" / 0 mm

Machinery:

            Oil fired boilers, steam turbines, plus diesel motors,

            Electric cruising motors plus geared drives, 3 shafts, 34 800 shp / 25 961 Kw = 23,75 kts

            Range 12 000nm at 10,00 kts

            Bunker normal = 545 tons, at max displacement = 980 tons

Complement:

            422 - 549

Cost:

            £0,196 million / $0,781 million

Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 257 tons, 3,2%

               - Guns: 81 tons, 1,0%

               - Weapons: 176 tons, 2,2%

            Armour: 701 tons, 8,8%

               - Armament: 20 tons, 0,3%

               - Armour Deck: 664 tons, 8,3%

               - Conning Tower: 17 tons, 0,2%

            Machinery: 1 069 tons, 13,4%

            Hull, fittings & equipment: 5 098 tons, 63,8%

            Fuel, ammunition & stores: 803 tons, 10,0%

            Miscellaneous weights: 66 tons, 0,8%

               - Hull below water: 60 tons

               - Hull above water: 6 tons

Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

            10 095 lbs / 4 580 Kg = 150,6 x 5,1 " / 130 mm shells or 1,6 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,19

            Metacentric height 3,1 ft / 0,9 m

            Roll period: 14,0 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 70 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,11

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,37

Hull form characteristics:

            Hull has a flush deck,

              a normal bow and a round stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,536 / 0,542

            Length to Beam Ratio: 6,66 : 1

            'Natural speed' for length: 19,73 kts

            Power going to wave formation at top speed: 61 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 51

            Bow angle (Positive = bow angles forward): 17,40 degrees

            Stern overhang: 4,59 ft / 1,40 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                                                     Fore end,              Aft end

               - Forecastle:            14,00%,  25,59 ft / 7,80 m,  21,98 ft / 6,70 m

               - Forward deck:       34,00%,  21,98 ft / 6,70 m,  21,00 ft / 6,40 m

               - Aft deck:                34,00%,  21,00 ft / 6,40 m,  21,00 ft / 6,40 m

               - Quarter deck:        18,00%,  21,00 ft / 6,40 m,  21,65 ft / 6,60 m

               - Average freeboard:                      21,56 ft / 6,57 m

Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 49,3%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 141,5%

            Waterplane Area: 15 655 Square feet or 1 454 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 256%

            Structure weight / hull surface area: 187 lbs/sq ft or 915 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 1,92

                        - Longitudinal: 7,46

                        - Overall: 2,19

            Excellent machinery, storage, compartmentation space

            Excellent accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Good seaboat, rides out heavy weather easily