Pancerniki „II klasy” typu Francisco Franco 1943-1944 (2 jednostki)

Pancerniki „II klasy” typu Francisco Franco 1943-1944 (2 jednostki)

Dziś projekt wg pomysłu kolegi Hrotgara. Legendę napisałem na bazie skromnych wytycznych Pomysłodawcy; opis techniczny – jak zwykle – mój.

Seria hiszpańskich pancerników typu España nie była ani wybitnie udana, ani szczęśliwa. Stosunkowo długi czas, jaki upłynął pomiędzy opracowaniem koncepcji a ukończeniem budowy spowodował, że już w momencie wejścia do służby okręty były przestarzałe. Szczególnie dotyczyło to trzeciego okrętu serii Jaime I; koncepcja marzec 1907, projekt luty 1909, położenie stępki luty 1912, wodowanie wrzesień 1914, oddanie do służby grudzień 1921. Z kolei brak szczęścia polegał na tym, że wszystkie okręty serii zostały utracone, w tym dwa na skutek nieszczęśliwych wypadków. Pierwszy „wypisał się” z floty lider serii España. W sierpniu 1923 roku, podczas bombardowania pozycji powstańców rifeńskich, wszedł na podwodne skały przy przylądku Tres Forcas u wybrzeży Maroka. Długa operacja ratunkowa nie zdołała uwolnić statku, a w listopadzie 1924 r. silne sztormy przełamały kadłub na pół. W kwietniu 1931 roku, po abdykacji Alfonsa XIII, noszący jego imię drugi okręt serii, przyjął po swoim utraconym poprzedniku nazwę España. Okazało się, że razem z nazwą przejął na siebie również zły los poprzednika. 30 kwietnia 1937 roku, podczas blokady Santander, okręt wszedł na postawioną wcześniej przez własne okręty minę i zatonął. Wkrótce dopełnił się los trzeciego okrętu serii Jaime I. 17 czerwca 1937 roku, stojący w porcie Kartageny okręt, zatonął na skutek przypadkowej (choć początkowo podejrzewano sabotaż) wewnętrznej eksplozji. Jednostka została podniesiona z dna, ale na jej remont się nie zdecydowano. Jaime I został skreślony z listy floty dnia 03.07.1939 i zezłomowany. Z okrętu odzyskano całą artylerię główną, część średniej i małokalibrowej oraz sporą ilość stali pancernej. Ponieważ España zatonęła na głębokości 60 m, również z niej udało się odzyskać cztery działa artylerii głównej.

Początkowo wszystkie odzyskane działa 305 mm chciano użyć w artylerii nadbrzeżnej, ale ostatecznie zdecydowano inaczej. Powodem zmiany decyzji był aktualny brak w hiszpańskiej flocie okrętów liniowych, co obniżało prestiż marynarki i państwa. Podjęto więc prace koncepcyjne nad budową pancernika(ów), z wykorzystaniem odzyskanych dział 305 mm i stali pancernej. W trakcie tych prac, ścierały się po dwa przeciwstawne poglądy w dwu kwestiach; budować jeden większy, czy dwa mniejsze okręty i użyć oryginalnych dział 305 mm, czy rozwiercić je do większego kalibru. Ostatecznie zdecydowano o budowie dwu okrętów z działami rozwierconymi do kalibru 320 mm. Pomocą w pracach projektowych służyli inżynierowie włoscy, także Włochy miały być dostawcą uzbrojenia (w tym rozwierconych dział artylerii głównej), urządzeń napędowych i niektórych innych urządzeń i instrumentów. Budowę rozpoczęto w stoczni SECN w El Ferrol, tej samej, w której budowano okręty typu España. Jednostki otrzymały nazwy Francisco Franco i España. Przebieg służby obydwu nowych pancerników pozbawiony był godnych uwagi wydarzeń. Z uwagi na polityczną izolację frankistowskiej Hiszpanii (1945-1953) oraz słabą kondycję ekonomiczną kraju, okręty nie były modernizowane, także konserwacja pozostawiała wiele do życzenia. Po podpisaniu Paktu Madryckiego, wstępnie planowano częściowe przezbrojenie okrętów, z wykorzystaniem dostaw amerykańskich. Jednakże, z powodu ogólnie złego stanu technicznego a także ogólnoświatowych zmian doktrynalnych, odmawiających okrętom liniowym istotnego znaczenia, ograniczono się do zastąpienia w roku 1956 stanowisk IIx37 mm stanowiskami IIx40 mm oraz nkm-ów stanowiskami Ix20 mm. Francisco Franco został skreślony z listy floty w roku 1961, a España rok później. Obydwie jednostki przez pewien czas pełniły funkcję hulków mieszkalno-magazynowych, w roku 1964 podjęto decyzję o ich zezłomowaniu.

Poniżej opis techniczny okrętu.

Kadłub

Typowy dla okrętów liniowych tego okresu.

Napęd

Osiem kotłów olejowych typu Yarrow w czterech kotłowniach i cztery zestawy turbin parowych Beluzzo z przekładniami w czterech maszynowniach.

Uzbrojenie

- 2xIIIx320 mm/47 (12.6”) Model 1910/1941, przy elewacji maksymalnej 30^o donośność maksymalna pociskiem AP 525,0 kg wynosiła 31400 m;

- 6xIIx120 mm/45 (4.7") Model 1926, przy elewacji maksymalnej 33^o donośność maksymalna pociskiem AP 23,15 kg wynosiła 15500 m;

- 4xIIx100 mm/47 (3.9") Model 1928, przy elewacji 45^o donośność maksymalna pociskiem HE 13,80 kg wynosiła 15240 m, a przy elewacji maksymalnej 85^o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosiła 10000 m;

- 8xIIx37 mm/54 (1.5") Model 1932, przy elewacji 45^o donośność maksymalna pociskiem HE 0,823 kg wynosiła 7800 m, a przy elewacji maksymalnej 80^o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosiła 5000 m;

- 4xIIx13.2 mm/75.7 (0.52") Model 1931, przy elewacji 45^o donośność maksymalna pociskiem 0,051 kg wynosiła 6000 m, a przy elewacji maksymalnej 85^o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosiła 3500 m.

Działa 320 mm to odzyskane z pancerników Jaime I  oraz España i rozwiercone działa 305 mm, umieszczone w nowozaprojektowanych wieżach.

Do kierowania ogniem zamontowano główny dalocelownik optyczny o bazie 8,4 m oraz pomocniczy dalocelownik optyczny o bazie 5,6 m. Ponadto, wieże artylerii głównej posiadały dalmierze optyczne o bazie 10,5 m.

Opancerzenie

Jak w raporcie i na rysunku. Około 40% stali pancernej pochodziło z odzysku z Jaime I.

Inne

Na okręcie zainstalowano sześć radiostacji różnego zasięgu oraz radionamiernik.

Francisco Franco, Spain battleship laid down 1940, launched 1941, completed 1943 (engine 1942)

Displacement:

            14 275 t light; 15 402 t standard; 16 512 t normal; 17 400 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (474,69 ft / 466,21 ft) x 80,38 ft x (25,92 / 27,06 ft)

            (144,69 m / 142,10 m) x 24,50 m  x (7,90 / 8,25 m)

Armament:

      6 - 12,60" / 320 mm 47,0 cal guns - 1 157,43lbs / 525,00kg shells, 150 per gun

              Breech loading guns in turret on barbette mounts, 1942 Model

              2 x 3-gun mounts on centreline ends, evenly spread

      12 - 4,72" / 120 mm 45,0 cal guns - 51,04lbs / 23,15kg shells, 300 per gun

              Quick firing guns in deck mounts, 1926 Model

              6 x Twin mounts on sides, evenly spread

      8 - 3,94" / 100 mm 47,0 cal guns - 30,42lbs / 13,80kg shells, 600 per gun

              Dual purpose guns in deck mounts, 1928 Model

              4 x Twin mounts on sides, evenly spread

                        4 raised mounts

      16 - 1,46" / 37,0 mm 54,0 cal guns - 1,81lbs / 0,82kg shells, 2 000 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1932 Model

              6 x Twin mounts on sides, evenly spread

                        6 raised mounts

              2 x Twin mounts on centreline ends, evenly spread

                        2 double raised mounts

      8 - 0,52" / 13,2 mm 76,0 cal guns - 0,11lbs / 0,05kg shells, 4 000 per gun

              Machine guns in deck mounts, 1931 Model

              4 x Twin mounts on sides, evenly spread

                        4 double raised mounts

      Weight of broadside 7 373 lbs / 3 351 kg

Armour:

   - Belts:                     Width (max)    Length (avg)               Height (avg)

            Main:   10,8" / 275 mm           279,53 ft / 85,20 m     12,14 ft / 3,70 m

            Ends:   4,92" / 125 mm           106,63 ft / 32,50 m     12,14 ft / 3,70 m

              80,05 ft / 24,40 m Unarmoured ends

            Upper: 3,94" / 100 mm           279,53 ft / 85,20 m     7,87 ft / 2,40 m

              Main Belt covers 92% of normal length

    - Torpedo Bulkhead - Additional damage containing bulkheads:

                        1,97" / 50 mm 279,53 ft / 85,20 m     30,51 ft / 9,30 m

            Beam between torpedo bulkheads 56,43 ft / 17,20 m

    - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)            Barbette/hoist (max)

            Main:   10,8" / 275 mm           5,91" / 150 mm                      8,86" / 225 mm

            2nd:     0,98" / 25 mm       -                                  -

            3rd:      0,59" / 15 mm       -                                  -

    - Armoured deck - multiple decks:

            For and Aft decks: 4,92" / 125 mm

    - Conning towers: Forward 10,83" / 275 mm, Aft 4,92" / 125 mm

Machinery:

            Oil fired boilers, steam turbines,

            Geared drive, 4 shafts, 44 000 shp / 32 824 Kw = 25,33 kts

            Range 5 800nm at 14,00 kts

            Bunker at max displacement = 1 998 tons 

Complement:

            727 - 946

Cost:

            £7,145 million / $28,580 million

Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 1 546 tons, 9,4%

               - Guns: 1 546 tons, 9,4%

            Armour: 5 943 tons, 36,0%

               - Belts: 2 292 tons, 13,9%

               - Torpedo bulkhead: 621 tons, 3,8%

               - Armament: 871 tons, 5,3%

               - Armour Deck: 1 939 tons, 11,7%

               - Conning Towers: 220 tons, 1,3%

            Machinery: 1 264 tons, 7,7%

            Hull, fittings & equipment: 5 522 tons, 33,4%

            Fuel, ammunition & stores: 2 236 tons, 13,5%

            Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

 Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              27 735 lbs / 12 580 Kg = 25,2 x 12,6 " / 320 mm shells or 4,0 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,16

            Metacentric height 4,7 ft / 1,4 m

            Roll period: 15,5 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 72 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,77

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,20

Hull form characteristics:

            Hull has rise forward of midbreak,

              a normal bow and a round stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,595 / 0,601

            Length to Beam Ratio: 5,80 : 1

            'Natural speed' for length: 21,59 kts

            Power going to wave formation at top speed: 58 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 60

            Bow angle (Positive = bow angles forward): 17,50 degrees

            Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle:            22,00%,  26,90 ft / 8,20 m,  22,97 ft / 7,00 m

               - Forward deck:       45,00%,  22,97 ft / 7,00 m,  22,97 ft / 7,00 m

               - Aft deck:    15,00%,  15,09 ft / 4,60 m,  15,09 ft / 4,60 m

               - Quarter deck:        18,00%,  15,09 ft / 4,60 m,  16,08 ft / 4,90 m

               - Average freeboard:                      20,80 ft / 6,34 m

Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 90,9%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 150,1%

            Waterplane Area: 27 280 Square feet or 2 534 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 112%

            Structure weight / hull surface area: 157 lbs/sq ft or 768 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 0,91

                        - Longitudinal: 2,68

                        - Overall: 1,02

            Adequate machinery, storage, compartmentation space

            Excellent accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Good seaboat, rides out heavy weather easily

Francisco Franco (1943)

España (1944)