Budowa francuskiego krążownika pancernego typu Turenne 1893-1899 (1 jednostka)
Pomysłodawcą projektu jest kolega mb81. Zdradzę, że w
czasie jego opracowywania, często pomiędzy mną a Nim, dawały o sobie znać
rozbieżności co do postaci tego okrętu. Ostatecznie, zwyciężyła wizja
Pomysłodawcy; mnie udało się „przepchnąć” tylko kilka mało znaczących zmian.
W zasadzie, projekt powstał jako
odpowiedź na rosyjskiego Riurika
(1895). Już w trakcie budowy, uzyskano informacje na temat budowanych w Wielkiej
Brytanii krążowników typu Powerful (1898).
Zainspirowały one pewne zmiany w projekcie, stąd budowa okrętu rozciągnęła się
na prawie sześć lat.
Po oddaniu do służby, okręt okazał się
jednym z najsilniejszych (jeżeli nie najsilniejszym) krążowników pancernych na
świecie. W roku 1902 uczestniczył w akcji ratunkowej po erupcji wulkanu Mont
Pelee na Martynice. Od roku 1904 flagowy okręt francuskiej Eskadry
Dalekowschodniej. W roku 1907 Turenne
brał udział w nieudanej akcji ściągnięcia z mielizny krążownika Chanzy. Podczas IWŚ tropił niemieckie
rajdery, jednakże bez żadnych sukcesów. 20 maja 1917 roku, dokładnie w 10-tą
rocznicę katastrofy Chanzy, Turenne wszedł dokładnie na tę samą
mieliznę (koło wyspy Zhoushan na południe od Szanghaju).
Ściągnięty z mielizny i doholowany do Szanghaju, wobec nieopłacalności remontu, zdeklasowany
został na hulk koszarowy bazowany w Sajgonie. Całą artylerię główną i średnią oraz
większość lekkiej zdemontowano i zainstalowano na stanowiskach nadbrzeżnych.
Bliźniaczy do Turenne, będący w trakcie budowy i jeszcze nie ochrzczony okręt
został zakupiony przed wodowaniem przez Rosję. Ukończony został z klasyczną
prostą dziobnicą i innym zestawem uzbrojenia (4xI 254 mm, 9x152 mm, 6x120 mm)
jako Ilia Muromiec.
Poniżej opis techniczny okrętu.
Kadłub
Dość typowy dla francuskiego
budownictwa okrętowego tego okresu. Uwagę zwraca stosunkowo niska wolna burta
bez artylerii kazamatowej, jednakże pomimo tego, właściwości morskie okrętu są
całkiem dobre.
Napęd
Trzywałowy; składa się z 36 kotłów
typu Belleville w sześciu kotłowniach oraz trzech maszyn parowych potrójnego
rozprężania w trzech maszynowniach.
Uzbrojenie
Jak następuje:
- 4xIx274
mm/40 (10.4") Mle 1893/1896, przy elewacji maksymalnej 25o
donośność pociskiem APC 262,6 kg wynosi 21600 m;
- 8xIx138.6
mm/45 (5.46") Mle 1893, przy elewacji maksymalnej 25o
donośność pociskiem AP 36,5 kg wynosi 15000 m;
- 12xIx65
mm/50 (2.56") Mle 1888/1891, przy elewacji maksymalnej 20o
donośność pociskiem HE 4,1 kg wynosi 7430 m;
- 12xIx47
mm/40 (1,95") Mle 1885, przy elewacji maksymalnej 25o
donośność pociskiem HE 1,5 kg wynosi 5940 m;
- 5xIxwt450
mm, jedna dziobowa i cztery burtowe wyrzutnie podwodne z łącznym zapasem 15 torped.
Opancerzenie
Jak w raporcie i na przekroju.
Inne
Zaprojektowano maszty pozwalające
podnieść 810 m2 ożaglowania pomocniczego, przydatnego w
projektowanej funkcji rajdera. Ponieważ jednak finalnie okręt takiej funkcji nie
spełniał, nigdy nie zostało ono użyte. (Tak naprawdę, to Pomysłodawca się na żagle nie zgodził 😉).
Turenne, France armoured cruiser laid down 1893, launched 1896,
completed 1899 (engine 1897)
Displacement:
12 366 t light;
12 879 t standard; 14 198 t normal; 15 252 t full load
Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)
(525,92 ft / 524,28 ft)
x 69,88 ft x (25,59 / 27,06 ft)
(160,30 m / 159,80 m) x
21,30 m x (7,80 / 8,25 m)
Armament:
4 - 10,79" / 274 mm
40,0 cal guns - 578,93lbs / 262,60kg shells, 120 per gun
Breech loading guns in turret on barbette
mounts, 1896 Model
2 x Single mounts on centreline ends, evenly
spread
2 x Single mounts on sides, aft deck forward
8 - 5,46" / 139 mm 45,0
cal guns - 80,47lbs / 36,50kg shells, 150 per gun
Quick firing guns in casemate mounts, 1893
Model
8 x Single mounts on side ends, evenly spread
12 - 2,56" / 65,0 mm
50,0 cal guns - 9,04lbs / 4,10kg shells, 200 per gun
Quick firing guns in deck mounts, 1891 Model
12 x Single mounts on sides, evenly spread
12 raised
mounts
12 - 1,85" / 47,0 mm
40,0 cal guns - 3,31lbs / 1,50kg shells, 400 per gun
Quick firing guns in deck mounts, 1885 Model
8 x Single mounts on sides, evenly spread
8 raised
mounts
4 x Single mounts on sides, evenly spread
4 double
raised mounts
Weight of broadside 2 133
lbs / 967 kg
Main Torpedoes
4 - 17,7" / 450 mm,
20,51 ft / 6,25 m torpedoes - 0,565 t each, 2,261 t total
submerged side tubes
2nd Torpedoes
1 - 17,7" / 450 mm,
20,51 ft / 6,25 m torpedo - 0,565 t total
submerged bow tube
Armour:
- Belts: Width (max) Length
(avg) Height (avg)
Main: 6,50" / 165 mm 356,63 ft / 108,70 m 9,51
ft / 2,90 m
Ends: 3,94" / 100 mm 167,65 ft / 51,10 m 9,51
ft / 2,90 m
Main Belt covers 105% of normal length
Main belt does not fully cover magazines and
engineering spaces
- Gun armour: Face (max) Other gunhouse (avg) Barbette/hoist (max)
Main: 6,50" / 165 mm 3,94" / 100 mm 5,91"
/ 150 mm
2nd: 3,94" / 100 mm - -
3rd: 0,79" / 20 mm -
-
- Protected deck - single deck:
For and Aft decks:
3,15" / 80 mm
- Conning towers: Forward 6,50" / 165 mm, Aft 3,94" / 100 mm
Machinery:
Coal fired boilers,
complex reciprocating steam engines,
Direct drive, 3 shafts,
28 800 ihp / 21 485 Kw = 23,01 kts
Range 7 200nm at
10,00 kts
Bunker at max
displacement = 2 373 tons (100% coal)
Complement:
649 - 845
Cost:
£1,333 million / $5,331
million
Distribution of weights at normal displacement:
Armament: 630 tons,
4,4%
- Guns: 624 tons, 4,4%
- Weapons: 5 tons, 0,0%
Armour: 3 023
tons, 21,3%
- Belts: 1 159 tons, 8,2%
- Armament: 500 tons, 3,5%
- Armour Deck: 1 232 tons, 8,7%
- Conning Towers: 132 tons, 0,9%
Machinery: 4 721
tons, 33,3%
Hull, fittings &
equipment: 3 983 tons, 28,1%
Fuel, ammunition &
stores: 1 831 tons, 12,9%
Miscellaneous weights:
9 tons, 0,1%
- Hull below water: 9 tons
Overall survivability and seakeeping ability:
Survivability
(Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
9 120 lbs / 4 137 Kg = 14,5 x 10,8
" / 274 mm shells or 3,0 torpedoes
Stability (Unstable if
below 1.00): 1,39
Metacentric height 5,2
ft / 1,6 m
Roll period: 12,9
seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 78 %
-
Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,26
Seaboat quality (Average = 1.00): 1,30
Hull form characteristics:
Hull has a flush deck,
a ram bow and a cruiser stern
Block coefficient
(normal/deep): 0,530 / 0,538
Length to Beam Ratio:
7,50 : 1
'Natural speed' for
length: 22,90 kts
Power going to wave
formation at top speed: 46 %
Trim (Max stability =
0, Max steadiness = 100): 60
Bow angle (Positive =
bow angles forward): -58,20 degrees
Stern overhang: -4,59
ft / -1,40 m
Freeboard (% = length
of deck as a percentage of waterline length):
Fore
end, Aft end
- Forecastle: 18,00%, 17,06 ft /
5,20 m, 14,44 ft / 4,40 m
- Forward deck: 34,00%, 14,44 ft / 4,40
m, 13,45 ft / 4,10 m
- Aft deck: 34,00%, 13,45 ft / 4,10 m, 13,45 ft / 4,10 m
- Quarter deck: 14,00%, 13,45 ft /
4,10 m, 14,44 ft / 4,40 m
- Average freeboard: 14,05 ft / 4,28 m
Ship tends to be wet
forward
Ship space, strength and comments:
Space - Hull below water (magazines/engines, low =
better): 124,5%
- Above
water (accommodation/working, high = better): 100,8%
Waterplane Area:
25 095 Square feet or 2 331 Square metres
Displacement factor
(Displacement / loading): 96%
Structure weight / hull
surface area: 118 lbs/sq ft or 576 Kg/sq metre
Hull strength
(Relative):
-
Cross-sectional: 0,99
-
Longitudinal: 1,18
- Overall:
1,01
Cramped machinery,
storage, compartmentation space
Adequate accommodation
and workspace room
Ship has slow, easy
roll, a good, steady gun platform
Good seaboat, rides out
heavy weather easily
Piękny przykład francuskiej szkoły budownictwa okrętowego końca XIX wieku. Potężne uzbrojenie złożone z nowoczesnych, długolufowych dział i wysoka prędkość maksymalna. Faktycznie do czasu pojawienia się japońskich okrętów klasy "Tsukuba" może być uznawany za światowego lidera wśród krążowników pancernych. Maleńki niedosyt budzi maksymalna grubość pancerza burtowego, choć wspiera go wymiernie skos pokładu pancernego. Przyjęty system opancerzenia, bez styku górnej krawędzi pasa burtowego i płaskiej części pokładu budzi wątpliwości, ale możliwe, ze i tak praktykowali ówcześnie Francuzi. Ja dodałbym raczej górny pas pancerny (~ 75 mm) i dodatkowy płaski pokład ochronny (~ 25 mm) przy stosownej redukcji przyjętej grubości burty i pokładu - dla zbilansowania ciężarów. Ogólna ocena projektu i wykonania zasługuje na najwyższe noty.
OdpowiedzUsuńŁK
Dziękuję w imieniu swoim i Pomysłodawcy za uznanie.
UsuńPotężne (i ciężkie!) - jak na krążownik - uzbrojenie oraz stosunkowo znaczna moc napędu, uniemożliwiły lepsze opancerzenie - coś za coś...
JKS
Okręt ma dobre właściwości morskie, bo mimo typowego francuskiego kadłuba typu tumblehome , kąt i szerokość zwężenia jest niewielka. Jednostka silnie uzbrojona, opancerzona ("jedynie" cztery kalibry!), trudno znaleźć nawet późniejszy okręt , który jest podobnie uzbrojony i opancerzona. Prędkość też jest dobra jak na jednostkę w tym okresie.
UsuńDodam jeszcze, że mam słabość do romboidalnego układu artylerii głównej. Salwa burtowa jest od 1 lufę uboższa, ale za to na dziób i rufę mogą strzelać aż 3 armaty. także "coś za coś"! :)
UsuńŁK
To strzelanie dział burtowych 274 mm na dziób/rufę, to raczej tylko teoretyczne. Po paru takich strzałach w osiach 0/180 st, ściany nadbudówki będą do remontu, a i delikatniejsze części dział 65 mm mogą ucierpieć.
UsuńJKS
Nie szkoda róż, gdy płonie las... :)
UsuńŁK
@ŁK z podziękowaniem :) Schemat opancerzenia raczej typowy dla krążowników pancernych tamtego okresu, wzorowałem się na brytyjskiej klasie Orlando czy hiszpańskiej Infanta Maria Teresa.
UsuńNie wątpiłem ani przez chwilę, że znalazł Kolega stosowne i "mocne" uzasadnienie swojego stanowiska! :)
UsuńŁK
Okręt ma fantastycznie długi i smukły kadłub oraz rozwija nietuzinkową prędkość. A może po awarii zrobić z niego eksperymentalny okręt lotniczy? Nie jest jeszcze tak tragicznie stary.
OdpowiedzUsuńŁK
To pytanie do Pomysłodawcy. Znając go ;), nie sądzę, aby zechciał zmieniać legendę.
UsuńJKS
Rzecz nie tylko w zmianie legendy, ale i drugiej odsłonie, za jakiś czas, tak, aby temat się nie "przejadł". A o to łatwo w okresie świątecznym! :)
UsuńŁK
To bym musiał go wbić na skały pod Toulonem albo delikatnie storpedować na Morzu Śródziemnym, bo w perspektywie holowania go z Indochin... Do zrobienia, jestem skłonny. A jak wiemy JKS kocha okręty lotnicze :D
UsuńJa kocham wielką miłością wszystkie okręty, tylko... nie wszystkie kocham rysować ;).
UsuńJKS
Ale! Mamy jeszcze japoński krążownik Mikuma, eks- Ilia Muromiec :D
UsuńPowiedz, że tylko żartowałeś!
UsuńJKS
Jako się rzekło, za jakiś czas, aby temat się nie przejadł. Wcześniej Kanto :>
UsuńMiałem pomysł do jednego typu japońskich okrętów...
UsuńMam ostatnio jakieś problemy ze wzrokiem, o czym tam piszecie, o fińskich okrętach?
UsuńJKS
Legendy nie trzeba chyba drastycznie zmieniać. Jeśli okręt zostanie rozbrojony w Indochinach, to możliwe będzie również prowizoryczne uszczelnienie kadłuba, które pozwoli na podjęcie powrotnego rejsu do Europy. Tak, czy inaczej zapowiada się, że temat będzie miał drugą odsłonę, a to mnie bardzo cieszy.
UsuńŁK
Zastanawia mnie jeszcze jedna sprawa. W tym samym czasie, co armaty 274 mm L/40, weszły do służby działa 274 mm L/45 jako tzw. Model 1887/1893. Niemal identyczne co do charakterystyk (ciężar działa, donośność, szybkostrzelność) z krótszą wersją. Generalnie sygnalizowane przez navweaps różnice są niemal nieistotne. Może któryś z Kolegów natrafił w sieci na bardziej miarodajne charakterystyki tych armat, bo tu ewidentnie nie pasuje mi niższy ciężar działa dłuższego (identyczne niemal donośności mogą być pochodną innych maksymalnych elewacji). Intrygująca wydaje się przyczyna wprowadzenia do służby, dokładnie w tym samym czasie, dwóch różnych (ale bardzo zbliżonych) modeli tego samego (praktycznie działa)...
OdpowiedzUsuńŁK
Sądzę, że zmiana modelu z 1887/1893 na 1893/1896 nie była przypadkowa. Coś - nie wiem co - się za tym kryć musiało.
Usuń```
JKS
PS.
UsuńWprowadzam do moich wypowiedzi blogowych pewien umowny znak. Wygląda tak: ```
Co on oznacza? Tracę zainteresowanie tematem. Znak ``` mówi: dyskutujcie Koledzy, dyskutujcie, ja jestem myślami już gdzie indziej.
JKS
Jeśli tyle miałeś do dodania, to myślę, że można było sobie darować powyższe wpisy. Zwłaszcza, że ten "nowy" znak wydaje mi się, po złożonym wyjaśnieniu, odrobinę obcesowy w swym wydźwięku. Ja w takich sytuacjach (tj. utraty zainteresowania wątkiem rozwijającej się dyskusji) zwyczajnie zachowuję milczenie...
UsuńŁK
Drogi Kolego i Przyjacielu ŁK!
UsuńJako prowadzący bloga, mam liczne zadania i obowiązki, wykraczające poza uczestnictwo w dyskusji, m.in. tak istotny, jak opracowywanie nowych projektów.
Wprowadzony przeze mnie znak (```) absolutnie nie jest przejawem lekceważenia kogokolwiek. Po prostu, w pewnym momencie, muszę zapomnieć o "starym" temacie, aby móc efektywnie zająć się "nowym"
Ty, jako czytelnik i komentator, możesz sobie milczeć, ile tylko Ci się spodoba. Moje dłuższe i nieusprawiedliwione milczenie, oznaczać będzie koniec bloga. "Wiedzą bowiem żywi, że muszą umrzeć, lecz umarli nic już nie wiedzą i nie ma dla nich żadnej zapłaty, gdyż imię ich idzie w zapomnienie"
JKS
@ŁK mocniejsza konstrukcja Mle 1893/1895 - nowsze działo ładowano 85kg prochu a stare 67kg. Niewykluczone że krótsze o 130cm nowe działo łatwiej było wyważyć (vide kłopoty rosyjskiej klasy Jekaterina II)
Usuń@ JKS: Dziękuję za dodatkowe objaśnienie, które przyjąłem do wiadomości bez zastrzeżeń. Przyznaję, że początkowo odniosłem wrażenie zakamuflowanej uszczypliwości wprowadzonego "znaku".
Usuń@ mb81: Rzeczywiście wydaje się to zupełnie prawdopodobnym wyjaśnieniem. Lufa krótszego działa była bardziej grubościenna, stąd jej identyczny nieomal ciężar z działem dłuższym, a zarazem implikuje to możliwość korzystania z mocniejszych ładunków miotających, ergo wpływa dodatnio na zasięg strzału. Co do kwestii wyważenia, to myślę, że nie zachodzi tu taka okoliczność. Obydwa działa pochodzą już z epoki prochu bezdymnego i mają nowoczesne łoża z mechanizmami oporopowrotnymi, umożliwiające osiąganie wysokiej szybkostrzelności.
ŁK
Bardzo "francuski", pięknie się prezentuje. Podoba się.
OdpowiedzUsuńAleksander