Budowa francuskich predrednotów typu Austerlitz 1907-08 (3 jednostki)

Budowa francuskich predrednotów typu Austerlitz 1907-1908 (3 jednostki)

Pomysłodawcą tych fikcyjnych pancerników jest kolega mb81. Efekt końcowy projektu pozwalałby – z lekkim przymrużeniem oka – zaliczyć prezentowane niżej jednostki do podklasy drednotów, jednakże, ponieważ budowa ich rozpoczęła się kilka lat przed realnym Drednoughtem, Pomysłodawca nazwał je roboczo „prawiedrednotami”

Rozpoczęta w końcowych latach XIX w, intensywna rozbudowa floty pancernej kaiserowskich Niemiec, zaniepokoiła francuską admiralicję i skłoniła ją do wzmocnienia sił własnych. Rozpoczęto więc we Francji budowę nowych pancerników; kolejno typów: Iéna (początek budowy 1898, oddanie do służby 1902), Suffren (1899/1903) i République (1901/1906). Były to jednak łącznie tylko cztery okręty, za mało, aby sprostać Niemcom. Wobec tego, zdecydowano o budowie nieco dłuższych serii; to właśnie nasz Austerlitz (1901/1907-08) oraz Liberté (1902/1904-07). Prezentowany typ Austerlitz, wyraźnie różnił się od pozostałych francuskich pancerników tego okresu; wielkością, siłą i częściowo rozmieszczeniem uzbrojenia, opancerzeniem oraz częściowo układem napędu. Różnice te wydłużyły – i tak długi, w porównaniu do tempa budowy brytyjskiego przemysłu okrętowego – czas budowy. Gdyby udało się oddać do użytku pierwszą jednostkę tego typu w roku 1905, a nawet na początku 1906, to pewnie dziś mówilibyśmy o „austerlicach”, a nie „drednotach” Poniżej opis techniczny tych naszych „prawiedrednotów”

Kadłub

„Korpulentny”, o stosunkowo niewielkim wydłużeniu, ale też niezbyt dużym zanurzeniu. Dziób taranowy nie daje wrażenia nowoczesności, ale też nie jest anachronizmem.

Napęd

Kombinowany –  konsekwentnie dla francuskich pancerników przełomu wieków –  3-wałowy. Składa się z 24 kotłów węglowych systemu Niclausse w sześciu kotłowniach, dwu tłokowych maszyn parowych potrójnego rozprężania, pracujących na skrajne wały oraz turbiny na parę odlotową systemu Rateau, obsługującej wał centralny. Prędkość maksymalna i zasięg wg raportu.

Uzbrojenie

- 4xIIx305 mm/45 (12") Mle 1893, przy elewacji maksymalnej 22^o donośność pociskiem AP 349,0 kg wynosiła 19800 m;

- 14xIx164.7 mm/45 (6.5") Mle 1896, przy elewacji maksymalnej 17^o donośność maksymalna pociskiem AP 45,0 kg wynosiła 14500 m;

- 18xIx65 mm/50 (2.56") Mle 1902, przy elewacji maksymalnej 35^o donośność pociskiem HE 4,2 kg wynosiła 8160 m;

- 6xIx47 mm/43,5 (1.85") Mle 1883, przy elewacji maksymalnej 25^o donośność pociskiem HE 1,5 kg wynosiła 6050 m;

- 5xIxwt450 mm, podwodne, łączny zapas torped 11 szt.

Kierowanie ogniem wyłącznie za pomocą ręcznych dalmierzy optycznych i namierników kompasowych.

Opancerzenie

Główny burtowy pas pancerny 330 mm, górny burtowy pas pancerny 155 mm, „końcówki” kadłuba 105 mm, pokład pancerny 90 mm, artyleria główna 330/165/330 mm, kazamaty 155 mm, maski dział 2,56” 19 mm, główne stanowisko dowodzenia 330 mm, zapasowe 165 mm.

Teraz próba oceny projektu, przez porównanie z realnym Drednoughtem (na pierwszej pozycji dane Austerlitz, na drugiej Drednoughta):

- prawie identyczna wyporność; 18222 > 18110 tn;

- porównywalna prędkość maksymalna: 20,79 < 21,00 w;

- porównywalny zasięg; 5300 Mm przy 12 w. ≈ 6620 Mm przy 10 w;

- znacznie słabsza salwa burtowa artylerii głównej; 2094 kg < 3088 kg;

- nieporównywalnie silniejsza salwa burtowa artylerii średniej i małokalibrowej: 357,3 kg > 79,4 kg;

- wyraźnie silniejsze opancerzenie: burty 330 mm > 279 mm, pokład 90 > 76 mm, artyleria główna 330 > 279 mm, CT 330 > 279 mm.

Jak wynika z powyższego, w starciu z Drednoughtem, Austerlitz zachowałby spore szanse na sukces, gdyby udało mu się zachować w walce dystans w granicach 5600-6100 m (działa Drednoughta przebijają pancerz 330 mm z odległości circa 5550 m. a działa Austerlitza pancerz Drednoughta z odległości circa 6150 m).

Praktyczną wadą dwu pierwszych Austerlitzów okazał się ich układ napędowy. Prototypowe turbiny na parę odlotową systemu Rateau cechowały się dużą awaryjnością, stąd okręty często zdane były wyłącznie na tłokowe maszyny parowe, co nie pozwalało im przekroczyć maksymalnej prędkości 18,5 w. Ostatni okręt typu dostał importowaną turbinę Parsons i tym samym uwolniony został od tej wady.

Poniżej losy okrętów tego typu.

Austerlitz przetrwał bez większych uszkodzeń IWS, sprzedany na złom został w roku 1928.

Wagram został zatopiony dwiema torpedami wiosną 1915 roku przez niemiecki OP U-52; jedna z torped trafiła w pozbawione biernej ochrony ptorp komory amunicyjne lewoburtowego działa 12”, co przesądziło los okrętu.

Saragosse pod koniec tego samego roku wszedł na dwie miny pod Dardanelami; tutaj też dał się niekorzystnie odczuć brak biernej ochrony ptorp, próba przeholowania ciężko uszkodzonego okrętu do najbliższej alianckiej bazy, zakończyła się niepowodzeniem i zatonięciem holowanej jednostki.

Austerlitz, France battleship laid down 1901, launched 1904, completed 1907 (engine 1905)

 Displacement:

            15 855 t light; 16 760 t standard; 18 222 t normal; 19 393 t full load

 Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (487,20 ft / 472,44 ft) x 85,30 ft x (27,89 / 29,32 ft)

            (148,50 m / 144,00 m) x 26,00 m  x (8,50 / 8,94 m)

 Armament:

      8 - 12,01" / 305 mm 45,0 cal guns - 769,41lbs / 349,00kg shells, 100 per gun

              Breech loading guns in turret on barbette mounts, 1893 Model

              2 x 2-gun mounts on centreline ends, evenly spread

              2 x 2-gun mounts on sides amidships

      14 - 6,48" / 165 mm 45,0 cal guns - 99,21lbs / 45,00kg shells, 200 per gun

              Quick firing guns in casemate mounts, 1896 Model

              14 x Single mounts on sides, evenly spread

                        14 hull mounts in casemates - limited use in all but light seas

      18 - 2,56" / 65,0 mm 50,0 cal guns - 9,26lbs / 4,20kg shells, 400 per gun

              Quick firing guns in deck mounts, 1902 Model

              14 x Single mounts on sides, evenly spread

                        8 raised mounts

              4 x Single mounts on sides, forward evenly spread

                        4 double raised mounts

      6 - 1,85" / 47,0 mm 43,5 cal guns - 3,31lbs / 1,50kg shells, 600 per gun

              Quick firing guns in deck mounts, 1883 Model

              6 x Single mounts on centreline, evenly spread

                        6 double raised mounts

      Weight of broadside 5 404,2 lbs / 2 447 kg

      Main Torpedoes

      1 - 17,7" / 450 mm, 20,51 ft / 6,25 m torpedo - 0,740 t total

            submerged bow tube

      2nd Torpedoes

      4 - 17,7" / 450 mm, 20,51 ft / 6,25 m torpedoes - 0,740 t each, 2,960 t total

            submerged side tubes

 Armour:

   - Belts:                     Width (max)    Length (avg)               Height (avg)

            Main:   13,0" / 330 mm           330,71 ft / 100,80 m   10,17 ft / 3,10 m

            Ends:   4,13" / 105 mm           141,40 ft / 43,10 m     10,17 ft / 3,10 m

            Upper: 6,10" / 155 mm           330,71 ft / 100,80 m   7,87 ft / 2,40 m

              Main Belt covers 108% of normal length

    - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)            Barbette/hoist (max)

            Main:   13,0" / 330 mm           6,50" / 165 mm                      13,0" / 330 mm

            2nd:     6,10" / 155 mm                 -                                  -

            3rd:      0,75" / 19 mm       -                                  -

    - Armoured deck - single deck:

            For and Aft decks: 3,54" / 90 mm

    - Conning towers: Forward 12,99" / 330 mm, Aft 6,50" / 165 mm

 Machinery:

            Coal fired boilers, reciprocating cruising steam engines and steam turbines

            Direct drive, 3 shafts, 24 000 ihp / 17 904 Kw = 20,28 kts

            Range 5 300nm at 12,00 kts

            Bunker at max displacement = 2 633 tons (100% coal)

 Complement:

            783 - 1 019

 Cost:

            £1,663 million / $6,653 million

 Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 1 897 tons, 10,4%

               - Guns: 1 890 tons, 10,4%

               - Weapons: 7 tons, 0,0%

            Armour: 6 406 tons, 35,2%

               - Belts: 2 826 tons, 15,5%

               - Armament: 1 688 tons, 9,3%

               - Armour Deck: 1 602 tons, 8,8%

               - Conning Towers: 291 tons, 1,6%

            Machinery: 2 540 tons, 13,9%

            Hull, fittings & equipment: 5 004 tons, 27,5%

            Fuel, ammunition & stores: 2 367 tons, 13,0%

            Miscellaneous weights: 8 tons, 0,0%

               - Hull below water: 8 tons

 Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              22 450 lbs / 10 183 Kg = 25,9 x 12,0 " / 305 mm shells or 3,1 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,28

            Metacentric height 6,2 ft / 1,9 m

            Roll period: 14,4 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 76 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,46

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,53

 Hull form characteristics:

            Hull has rise forward of midbreak,

              a ram bow and a round stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,568 / 0,574

            Length to Beam Ratio: 5,54 : 1

            'Natural speed' for length: 21,74 kts

            Power going to wave formation at top speed: 49 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50

            Bow angle (Positive = bow angles forward): -15,00 degrees

            Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle:            16,00%,  21,00 ft / 6,40 m,  20,01 ft / 6,10 m

               - Forward deck:       58,00%,  20,01 ft / 6,10 m,  19,69 ft / 6,00 m

               - Aft deck:    12,00%,  11,48 ft / 3,50 m,  11,48 ft / 3,50 m

               - Quarter deck:        14,00%,  11,48 ft / 3,50 m,  11,48 ft / 3,50 m

               - Average freeboard:                      17,76 ft / 5,41 m

            Ship tends to be wet forward

 Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 83,8%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 128,1%

            Waterplane Area: 28 591 Square feet or 2 656 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 98%

            Structure weight / hull surface area: 148 lbs/sq ft or 724 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 0,93

                        - Longitudinal: 2,09

                        - Overall: 1,01

            Adequate machinery, storage, compartmentation space

            Excellent accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather

 Austerlitz (1907)

Wagram (1907)

Saragosse (1908)