Komunikat wojenny nr 14/1943 cz.II – październik 1943

Komunikat wojenny nr 14/1943 cz.II – październik 1943

Przebieg działań.

Japońska admiralicja podjęła następną poważną próbę odwrócenia losów wojny. Sięgnięto do głębokich rezerw paliwowych i opracowano plan pod nazwą Seki-ga-hara. Głównym celem operacji miało być zniszczenie polskiej floty desantowej i sił osłonowych pod Tajwanem oraz wysadzenie na wyspie licznych posiłków, umożliwiających pobicie polsko-chińskich sił inwazyjnych. Siły mające wziąć udział w akcji podzielono na trzy, przedstawione niżej zespoły.

Północny w składzie:

- 3 pancerniki Fuso, Ise i Hyuga;

- 2 lotniskowce uderzeniowe typu Junyo;

- 2 lotniskowce lekkie Hosho i Ryuho;

- 3 lotniskowce eskortowe typu Taiyo;

- transportowiec wodnosamolotów Mizuho;

- 2 krążowniki ciężkie typu Tone;

- 2 krążowniki lekkie typu Kuma;

- 6 niszczycieli typu Mutsuki;

- 9 niszczycieli typu Fubuki.

Wschodni w składzie:

- 2 pancerniki typu Yamato;

- pancernik Nagato;

- 2 krążowniki liniowe typu Kongo;

- 2 lotniskowce lekkie typu Chitose;

- transportowiec wodnosamolotów Nisshin;

- 2 krążowniki ciężkie typu Nachi;

- krążownik lekki Yubari;

- 2 krążowniki lekkie typu Agano;

- krążownik torpedowy typu Kuma/Kitakami;

- 16 niszczycieli typu Kagero;

- 8 niszczycieli typu Yugumo.

Transportowy w składzie:

- lekki krążownik Tenryu;

- 10 niszczycieli typu Asashio;

- 2 niszczyciele typu Akizuki;

- 14 transportowców z 35 tys. żołnierzy i 45 czołgami na pokładach.

Nie licząc wodnosamolotów pokładowych, siły lotnicze tej armady przedstawiały się następująco:

- zespół północny – 113 myśliwców, 45 bombowców nurkujących i 66 samolotów torpedowych;

- zespół wschodni – 42 myśliwce i 18 samolotów torpedowych;

- łącznie – 155 myśliwców, 45 bombowców nurkujących i 84 samoloty torpedowe; w sumie 284 samoloty.

Dla porównania, polskie siły osłaniające desant na Tajwanie liczyły łącznie: 155 myśliwców, 92 bombowce nurkujące, 42 samoloty torpedowe i 30 samolotów rozpoznawczo-bombowych; w sumie 319 samolotów. Była to jednak liczba tylko nominalna, bo po odliczeniu poniesionych w poprzednich działaniach strat, na pokładach pozostawało 279 aparatów. Jeżeli walki miałyby się toczyć w bliskości wyspy, to można by do tego doliczyć polskie i chińskie samoloty z baz lądowych; ich ilość byłaby zależna od konkretnego miejsca starcia i wahałaby się w granicach 21-65 maszyn. Teoretycznie, również Japończycy mogli liczyć na samoloty ze swoich baz lądowych na Tajwanie (już tylko jednej) i na wyspach Riukiu, w najlepszym wypadku mogłoby to być 55-80 aparatów.

Plan Seki-ga-hara zawierał następujące wytyczne:

- zespół północny podchodzi do Tajwanu od północnego-wschodu w celu odciągnięcia od wyspy i związania walką polskich sił osłony operacji desantowej;

- zespół wschodni, okrążając od wschodu Archipelag Riukiu, atakuje zgromadzoną w Zatoce Jilan flotę desantową;

- w przypadku powodzenia, zespół transportowy wyładowuje posiłki w portach Tajtung, Kaosiung i Tajnan.

Poniżej skrócone kalendarium wydarzeń.

D1:11:10

Startująca z Hangczou łódź latająca PWL-122HRb Żuraw wykrywa w odległości ok. 420 Mm na wschód od swojej bazy północny zespół japoński. W wysłanym niezwłocznie meldunku szacuje skład japońskiej grupy na 5 okrętów liniowych, 6 lotniskowców i… tutaj meldunek się urywa, samolot został zestrzelony. Zaokrętowany na pancerniku Stefan Batory dowódca obszaru BL 4.Floty wiceadmirał Kiełpiński wysyła na spotkanie wroga patrolujący na północ od Kilung zespół krążowników i niszczycieli, mający teraz stanowić wysunięty, pływający posterunek radarowy. Okrętom tym udało się po bitwie pod Kilung pobrać w morzu paliwo, amunicję i inne zaopatrzenie (a także kilku marynarzy uzupełnienia), prowizorycznie naprawić drobne uszkodzenia, a więc znajdowały się już w praktycznie pełnej formie bojowej. W dalszej części komunikatu zespół ten będzie nazywany „R” Ponadto, korzystając z upoważnienia dowódcy 4.Floty wiceadmirał Kiełpiński rozkazał bazie w Hangczou wykonanie na zespół japoński ataku ciężkich i średnich bombowców, bez liczenia się z nieuniknionymi stratami. Atak ten miał uzupełnić i sprecyzować pierwotny meldunek łodzi latającej, w miarę możliwości zadać Japończykom straty, a przynajmniej opóźnić ich marsz. Pomimo sugestii niektórych oficerów swojego sztabu, nalegających na wyjście naprzeciw nieprzyjacielowi, admirał Kiełpiński podjął decyzję o pozostaniu zespołu U.4.1 na dotychczasowej pozycji, do czasu wyklarowania się sytuacji.

D1:12:50

Z bazy w Hangczou startują 22 ciężkie bombowce PWL-127B Struś i taka sama ilość średnich bombowców CZL-86B Bażant. Wszystkie samoloty uzbrojone są w bomby 250-kilogramowe; Strusie mają ich po 24 każdy, a Bażanty po 8. Została postawiona w stan gotowości chińska baza lotnicza w Fuczou; uzbraja się i tankuje tam 21 samolotów torpedowych PWL-112TB.

D1:14:55

Samoloty z Hangczou przystępują do ataku. Pierwsze, z pułapu 4000 m rzucają bomby Strusie. W pierwszej fazie ataku nie są niepokojone przez japońskie myśliwce, które potrzebowały kilku minut na osiągnięcie odpowiedniej wysokości. Ćwierćtonowe bomby zrzucane z tej wysokości mają wprawdzie zdolność przebicia pancerza o grubości ok. 170 mm, ale trafienie w tej sytuacji ruchomego celu wielkości nawet dużego okrętu jest bardzo trudne i graniczy z przypadkiem. Nie można się więc dziwić, że z ponad pięciuset rzuconych bomb trafiła tylko jedna. Przebiła ona pokłady pancerne w okolicy wieży „B” pancernika Hyuga, lecz nie wpłynęło to istotnie na zdolność operacyjną trafionego okrętu. W czasie odwrotu Strusie straciły 12 samolotów, zestrzeliwując w samoobronie 2 japońskie myśliwce. Dodatkowo, 3 następne nasze bombowce, z powodu uszkodzeń i/lub utraty paliwa, wodowały przymusowo w pobliżu chińskiego wybrzeża. Jedna załoga została wyratowana w całości, z drugiej ocalono 4 osoby, a trzecia zaginęła. Po ciężkich bombowcach zaatakowały Bażanty; natknęły się one na niezbyt liczne japońskie myśliwce, bo ich większość „zajęta” była w tym czasie Strusiami. Atakując z płytkiego lotu nurkowego i zasypując pokłady japońskich okrętów gradem pocisków z czterech umieszczonych w nosach nkm-ów, uzyskały Bażanty jedno trafienie na lotniskowcu Taiyo, jedno na pancerniku Fuso oraz bliskie trafienie niszczyciela. Ponieważ Taiyo, z wielką dziurą na środku pokładu startowego i pożarem w hangarze, stracił zdolność operacyjną, japoński dowódca odesłał go do „domu” w towarzystwie również uszkodzonego niszczyciela. Bażanty straciły w nalocie 8 samolotów, zestrzeliwując jeden myśliwiec. Jeden uszkodzony bombowiec rozbił się w trakcie lądowania, a cała załoga zginęła. Mogłoby się wydawać, że efekty polskiego nalotu były niewspółmiernie małe w stosunku do poniesionych strat. Kiedy jednak uświadomimy sobie, że na skutek wyeliminowania z walki jednego lotniskowca eskortowego, oraz zniszczenia lub poważnego uszkodzenia ogniem broni pokładowej licznych samolotów na pokładach innych lotniskowców, siły lotnicze japońskiego zespołu zmniejszyły się o 48 maszyn (21% całości), to ocena tej akcji nabierze innego wymiaru. Dodatkowe zyski to dokładniejsze rozpoznanie, opóźnienie marszu japońskiego zespołu oraz krwawe straty na pokładach wrogich okrętów (ok. 210 zabitych i rannych marynarzy).

D1:23:10

Na ekranach radarów naszego zespołu „R” pojawia się północna grupa japońskich okrętów. Zespół zawraca na południowy-zachód, cały czas zachowując kontakt radarowy z Japończykami. Admirał Kiełpiński nadal nie decyduje się na wyjście całością zespołu „O” na spotkanie przeciwnika, nie chcąc oddalać się od osłanianego zespołu desantowego.

D2:05:30

Z bazy Fuczou startuje 20 uzbrojonych w torpedy chińskich samolotów PWL-112TB.

D2:08:05

Naprowadzane przez zespół „R” samoloty z Fuczou atakują japońskie okręty. W brawurowej szarży tuż nad wierzchołkami fal pozbywają się swoich „cygar” i przeciążając silniki, wyrywają w górę ponad wierzchołkami masztów atakowanych okrętów. Niestety, piękny ten widok dotyczy tylko części atakujących samolotów; sześć zostaje zestrzelonych jeszcze przed zwolnieniem torpedy, a jeden wskutek błędu pilota zderza się z powierzchnią morza. Jednak 13 torped zmierza do celu; czy ich liczba będzie pechowa dla Japończyków? Trafiony dwiema torpedami Hosho spowija się dymem, a następnie rozpada się w spektakularnej eksplozji, a niefortunny w tej operacji Hyuga inkasuje torpedę w dziobową część okrętu. Czy może być to pocieszeniem dla chińskiej grupy lotniczej, z której tylko 9 maszyn wraca do bazy? Japończycy tracą jeden myśliwiec, który zbyt zapalczywie atakując na małej wysokości, zawadził o wierzchołki fal. Cenną zasługą chińskich pilotów jest dość ścisły meldunek o składzie japońskiego zespołu; został on oszacowany na 3 pancerniki, 7 lotniskowców, 2-3 krążowniki oraz kilkanaście niszczycieli. W sztabie japońskiej eskadry północnej ma miejsce – przybierająca chwilami dość ostrą formę – dyskusja na temat, co robić dalej?  Niektórzy twierdzą, że zadanie odciągnięcia nieprzyjacielskiego lotnictwa od Tajwanu zostało już wypełnione, a poniesione straty (67 samolotów, czyli 30% całości) nie dają szans na dalsze skuteczne działanie. Przeciwnicy tego poglądu zwracają uwagę na fakt, że dotychczas nie wciągnięto do walki ani lotnictwa pokładowego, ani pancerników zespołu osłaniającego polski desant, a więc zadanie nie zostało wykonane, a straty są stałym elementem walki i nie mogą być usprawiedliwieniem odwrotu. Końcowa decyzja japońskiego dowódcy: odsyłamy do Kure Hyugę w asyście 2 niszczycieli i kontynuujemy akcję!

D2:08:30

Admirał Kiełpiński bije się z myślami: japoński zespół jest silny, ale liczy tylko 3 pancerniki, gdzie są pozostałe? Jeżeli pójdę na spotkanie wykrytego zespołu, a „brakujące” pancerniki wroga zaatakują od tyłu pozbawiony skutecznej osłony zespół desantowy, kto mnie później z tego rozgrzeszy? Miejsce, w którym pozostaję może stać się centralne w obliczu przyszłych zdarzeń. Koniec dywagacji; rozkaz brzmi „pozostajemy na miejscu, zespół „R” dołącza do sił głównych, nie tracąc kontaktu radiolokacyjnego z wrogiem, grupy lotnicze przygotowują się do startu”

D2:08:50

Obserwatorzy przebywającego na patrolu na południowy-zachód od wyspy Miyakojima okrętu podwodnego Czeczuga (typ Jesiotr SS-65 1935), zauważyli na horyzoncie w namiarze NE maszty licznych okrętów. Dowódca okrętu kmdr ppor. Szczęsny zarządził kurs na zbliżenie, a następnie zanurzenie na głębokość peryskopową. Kiedy głowił się nad sposobem wyjścia na pozycję ataku torpedowego, nieprzyjaciel sprawił mu niespodziewany prezent, skręcając na zachód i wystawiając się tym samym prawie idealnie na strzał torpedowy. Kmdr Szczęsny, widząc krążące w zasięgu obserwacji niszczyciele, nie zaryzykował zbyt bliskiego podejścia i z dystansu ok. 3000 m, celując w jeden z największych okrętów w japońskim szyku, wystrzelił z wyrzutni dziobowych 6 torped. Odległość była spora, ale poruszającego się niezbyt szybko ćwierćkilometrowego celu nie sposób było nie trafić. Połowa z wystrzelonych torped w szybkiej sekwencji uderzyła w lewą burtę pancernika Musashi. Do wnętrza okrętu dostało się ok. 4 tys. ton wody, a przechył osiągnął 9^o. Ponieważ uszkodzony Musashi stracił sporo ze swej zdolności bojowej (m.in. jego prędkość spadła do 18 w.), dowódca japońskiego zespołu rozkazał wyłączyć go ze składu grupy i odesłać w asyście 2 niszczycieli do bazy w Japonii. Po wykonaniu ataku, Czeczuga wykonała zwrot o 180^o, zanurzyła się na głębokość 80 m i wyłączyła elektromotory. Kontratakujące japońskie niszczyciele zrzuciły w sumie 64 bg, nie posiadając jednak aktywnych systemów pop, nie zagroziły poważniej naszemu okrętowi. O godzinie 09:40 Czeczuga wyszła na głębokość peryskopową; nie widząc w pobliżu okrętów wroga wynurzyła się, przeładowała wt i wysłała meldunek o wydarzeniu.

D2:11:05

Kiedy jeszcze na okręcie nie wygasła euforia z powodu uzyskanego sukcesu, obserwatorzy zameldowali dym i maszty, tym razem na południowym-wschodzie – nadciągał japoński zespół transportowy. Wyjście na pozycję i obliczenie elementów ataku torpedowego nie zabrało komandorowi Szczęsnemu wiele czasu; wystrzelono 6 torped z wyrzutni dziobowych, a po zwrocie jeszcze 2 z wyrzutni rufowych. Tylko pierwsza salwa okazała się skuteczna; dwie torpedy zatopiły japoński transportowiec, a na trzecią dość przypadkowo „nadział się” niszczyciel typu Asashio.

D2:11:40

Meldunek o ataku Czeczugi na japoński zespół wschodni dociera do admirała Kiełpińskiego - eureka! Znalazły się „brakujące” pancerniki japońskie, ogólna sytuacja staje się coraz bardziej klarowna i teraz będzie można podejmować decyzje w oparciu o fakty, a nie domysły. Pierwszy rozkaz brzmi "zespół desantowy wydziela swój zespół wsparcia w celu nawiązania i utrzymania kontaktu radarowego ze wschodnią grupą japońską" Następnie admirał zamyka się w kabinie nawigacyjnej wraz ze swoim flagowym nawigatorem kmdr por. Ekielskim. Ten ostatni znany jest z tego, że zawsze ma przygotowane rozwiązania na wszystkie ewentualności. Admirał Kiełpiński ma jedno zasadnicze pytanie: czy jeżeli teraz uderzę lotnictwem na północny zespół japoński, to zdążę jeszcze potem przeciąć drogę zespołowi wschodniemu? Kmdr Ekielski odpowiada: jeżeli natychmiast po przyjęciu powracających z ataku własnych samolotów wyruszymy kursem SSE z prędkością 15 w i jeżeli wschodni zespół japoński, choć w przybliżeniu utrzyma dotychczasowy kurs i prędkość to tak! Orientacyjny punkt zetknięcia się wrogich sił znajdzie się 40-50 Mm na południowy-wschód od wysepki Yonaguni. Podbudowany tą informacją, admirał niezwłocznie wydaje rozkaz ataku lotniczego na grupę północną. Kilkanaście minut później wpływa meldunek Czeczugi o ataku na japońskie transportowce; sytuacja robi się zupełnie jasna.

D2:12:30

Japoński zespół północny atakowany jest przez samoloty pokładowe zespołu osłonowego. Z pokładów wystartowały 53 myśliwce, 36 bombowców nurkujących i 42 samoloty torpedowe. W momencie ataku Japończycy mieli w powietrzu 26 myśliwców, zostały one natychmiast zaatakowane przez myśliwce własne i tylko kilku z nich udało się przedrzeć do naszych bombowców. Efekty nalotu są porażające; tonie trafiony 4 torpedami i 2 bombami Fuso, tonie po uderzeniu 3 torped oraz 1 bomby Hiyo, tonie trafiony torpedą i 4 bombami Unyo, tonie trafiony bombą niszczyciel typu Mutsuki, po zainkasowaniu 5 bomb w bezwolny, pływający wrak zamienia się krążownik typu Tone, poważnie uszkodzony 2 torpedami jest Ise, bomba trafia też Mizuho. Zestrzelonych zostaje 21 japońskich myśliwców. Straty własne wynoszą 11 samolotów. Japoński admirał ma już dość; w poczuciu wykonania swojego zadania, zarządza generalny odwrót, porzucając na pastwę losu unieruchomiony krążownik.  Nie mając najmniejszej ochoty na ponowne spotkanie z bombowcami z chińskiego wybrzeża, uchodzi początkowo na wschód, potem na północny-wschód, a dopiero na trawersie wyspy Amami obiera kurs północny. Pozostawiony na polu walki ciężki krążownik, zostaje następnego dnia dobity przez chińskie samoloty z Fuczou.

D2:14:30

Prawie wszystkie samoloty powróciły na pokłady naszych lotniskowców, z myślą o tych brakujących, admirał Kiełpiński poleca pozostawić w rejonie 3 patrolujące amfibie. Jeżeli odnajdą na morzu jakichś polskich lotników, podejmą ich i odstawią na Tajwan. Do ugrupowania dołącza zespół „R” i cały zespół U.4.1 rusza kursem SE na spotkanie japońskiej grupy wschodniej.

D2:16:45

Zespół „w” uzyskuje kontakt radarowy z japońską grupą wschodnią; natychmiast wykonuje zwrot na północ, aby nie tracąc kontaktu z Japończykami, dołączyć do własnych sił głównych. Powiadomiony o tym admirał Kiełpiński pragnąłby uderzyć lotnictwem swego zespołu, a także samolotami z lotniskowców eskortowych zespołu desantowego, niestety, do zachodu słońca zostało już tylko pół godziny. W tej sytuacji admirał wydziela podzespół L.4.1.1 (2 lotniskowce, 3 lotniskowce eskortowe, 2 krążowniki plot i 8 niszczycieli) i kieruje go na zachód, aby niezagrożony nocnym spotkaniem z japońskimi pancernikami, mógł zaatakować swoim lotnictwem rankiem następnego dnia. Sam, z podzespołem O.4.1.1 (5 pancerników, 2 krążowniki ciężkie, 4 lekkie i 8 niszczycieli) wzmocnionym okrętami „w” (1 krążownik liniowy, 1 krążownik ciężki, 3 krążowniki lekkie i 8 niszczycieli), zamierza w nocnym starciu zatrzymać, a najlepiej pobić japońską grupę wschodnią. Dowódca japońskiego zespołu wschodniego otrzymuje wiadomość o klęsce i odwrocie grupy północnej. Wyciągając z tego wniosek, że główne polskie siły osłonowe zaangażowane są daleko na północ od Tajwanu, rozkazuje utrzymywać prędkość 12 w obliczoną tak, aby o świcie następnego dnia wyjść na pozycję ataku na polskie zgrupowanie desantowe w zatoce Jilan.

D2:18:00

Kontakt radarowy z japońskimi okrętami nawiązuje również podzespół O.4.1.1, po czym zmienia kurs na południowy. 

D2:19:15

Zespół „w” dołącza do podzespołu O.4.1.1. Ponieważ Japończycy płyną wolniej niż zakładano, admirał Kiełpiński zmienia kurs na południowo-wschodni, aby przeciąć kurs nieprzyjaciela możliwie daleko od Tajwanu.

D2:21:20

Po wcześniejszej zmianie kursu na południowy, polski zespół otwiera kierowany radarem ogień z odległości 25 000 m.

Pora przedstawić stosunek sił w tym starciu. Ponieważ składy walczących eskadr można łatwo określić na podstawie wcześniejszych informacji, ograniczę się tu tylko do porównania siły ognia (wyłącznie artylerii ciężkiej). Japończycy dysponowali: 9 działami 460 mm, 8 410 mm, 16 356 i 20 200 mm, co dawało łączny ciężar salwy burtowej 33,8 t. Okręty polskie miały: 8 dział 509 mm, 16 406 mm, 20 356 mm, 8 283 mm i 26 203 mm, co dawało łączny ciężar salwy burtowej 51,1 t.

Całkowicie zaskoczone japońskie okręty wykonują zwrot o 90^o w lewo i wystrzeliwują pociski oświetlające, jednak są one zbyt krótkie i pokazują tylko puste morze pomiędzy zespołami. Odległość szybko zmniejsza się do 23 000 m, ostrzał rozpoczynają również nasze lekkie krążowniki (te z działami 152 mm). Artylerzyści japońscy otwierają ogień, celując na błyski wystrzałów naszych okrętów, nie daje im to jednak większych szans na powodzenie. Wymiana ognia trwa; trafiony kilkunastoma pociskami 509 i 406 mm Yamato trzyma się dobrze, gorzej wygląda Nagato po otrzymaniu 12-16 pocisków 356-406 mm, a całkiem źle Hiei, trafiony ok. 30 pociskami 283-356 mm. Japoński dowódca, nie widząc szans na jakiekolwiek powodzenie, zarządza po trzech kwadransach wymiany ognia odwrót. Dystans pomiędzy walczącymi okrętami rośnie, polskie krążowniki lekkie przerywają ogień. Główne siły japońskie uchodzą na wschód, za nimi z trudem wlecze się Nagato w osłonie 2 niszczycieli, a samotny Hiei jeszcze bardziej pozostaje w tyle. Po stronie polskiej w tym starciu trafione zostały: Stefan Batory – 3 x 460, 1 x 406 i 2 x 200 mm; Kazimierz Wielki – 2 x 356 i 1 x 200 mm; Władysław Jagiełło – 1 x 356 mm oraz Henryk Brodaty – 1 x 200 mm. Admirał Kiełpiński zarządza pościg, na jego czoło wysuwają się krążownik liniowy Henryk Brodaty (typ Leszek Biały BC-3 1930), krążownik lekki Kojani (typ Philipsburg CL-40 1938) i 4 niszczyciele.

D2:23:10

Dopadają one Hiei i po kilkuminutowym ostrzale artyleryjskim dobijają go torpedami krążownika Kojani. Pół godziny później admirał Kiełpiński nakazuje przerwać pościg; podległe mu okręty mają już niewiele paliwa, a zadanie osłony desantu można uznać za wykonane. Jeżeli okaże się to możliwe, rankiem pościg będą kontynuować samoloty z podległego mu podzespołu lotniskowców. Na wieść o losie zespołu „W”, japońskie transportowce zawracają do bazy wyjściowej, nie mają tu już nic do roboty.

D3:05:45

Równo ze wschodem słońca, z pokładów lotniskowców podzespołu L.4.1.1 startuje 48 myśliwców, 34 bombowce nurkujące i 38 samolotów torpedowych. Kierując się na wschód, próbują dopaść uchodzących po nocnej bitwie Japończyków.

D3:07:10

Samoloty odnajdują pozostający daleko w tyle za siłami głównymi Nagato i 2 towarzyszące mu niszczyciele. Dowódca grupy kmdr por. Krawczenko deleguje do dobicia Nagato po 10 bombowców nurkujących i samolotów torpedowych, a z pozostałymi siłami kontynuuje lot na wschód, w celu dogonienia głównych sił japońskich. Niestety, zespół japoński jest już za daleko, a stan paliwa w zbiornikach polskich maszyn zmusza je do powrotu. Wracając, kmdr Krawczenko obserwuje ostatnie chwile Nagato; po przyjęciu co najmniej 2 torped i 3 bomb, leży on na burcie wstrząsany wewnętrznymi eksplozjami. Kilka minut później, wśród kłębów dymu i pary, okręt pogrąża się w morzu. Przy pancerniku nie widać niszczycieli, jeden już został zatopiony, a drugiemu udało się w sposób niezauważony umknąć. Jeden polski samolot został zestrzelony.

D3:08:40

Samoloty powracają na pokłady lotniskowców, do których dołącza zespół pancerników. Bitwa jest skończona.

Oto ogólny bilans strat tych trzydniowych zmagań:

Po stronie polskiej:

- zatopionych: - ;

- zestrzelonych 36 samolotów;

- zabite 232 osoby.

Po stronie chińskiej:

- zatopionych: - ;

- zestrzelonych 11 samolotów;

- zabite 22 osoby.

Po stronie japońskiej:

- zatopionych: 2 pancerniki, 1 krążownik liniowy, 1 lotniskowiec uderzeniowy, 1 lotniskowiec lekki, 1 lotniskowiec eskortowy, 1 krążownik ciężki, 3 niszczyciele, 1 statek;

- zestrzelonych lub zniszczonych na pokładach 166 samolotów;

- zabitych i wziętych do niewoli ok. 4700 osób.

Opisane wyżej walki będą nosić ogólną nazwę Bitwy o Tajwan, podzielonej jednak na dwa osobne starcia: Bitwa na Morzu Wschodniochińskim (z północnym zespołem japońskim) oraz Bitwa koło wyspy Taketomi ( z zespołem wschodnim).

Poniżej schematyczna mapka bitwy, przepraszam za jej słabą jakość, lepszego „podkładu” nie udało mi się w sieci znaleźć.