środa, 15 października 2014

Tankowiec floty typu Łysogóry



Tankowiec floty typu Łysogóry 1919-1920 (2 szt.)

Ponieważ coraz więcej okrętów naszej floty napędzanych jest paliwem płynnym, koniecznością jest posiadanie jednostek, które są w stanie zaopatrzyć je w paliwo na oddalonych od baz macierzystych akwenach. Posiadanie stosunkowo gęstej sieci baz zaopatrzeniowych może być niewystarczające w okresie wojennym. Zawsze należy się liczyć z utratą tych baz czy to na skutek akcji nieprzyjaciela, czy to z innych powodów. W końcu roku 1918 flota posiada wprawdzie 3 tankowce, ale są to okręty adaptowane i już niemłode. Dlatego też jeszcze w czasie trwania Wojny podjęto decyzję o budowie nowych i wyspecjalizowanych do swych zadań tankowców floty. Są to – jak na owe czasy – duże zbiornikowce mogące przewieźć 6 000 t ropy. Daje to przykładowo ok. 2,5 jednostki załadowania dla największych naszych okrętów  bojowych, czyli krążowników liniowych typu Bolesław Śmiały lub ponad 60 jednostek dla niszczycieli typu Huragan. Ich olbrzymi zasięg – jak sądzę – nie wymaga tłumaczenia. Oprócz zaopatrywania w paliwo okrętów, zbiornikowce mają również zadanie uzupełniania zapasów paliwa w bazach kolonialnych i zaopatrzeniowych. Uzbrojenie jest adekwatne do klasy okrętu i zapewnia także dobrą obronę przeciwlotniczą.
Wcielenie do floty prezentowanych jednostek umożliwiło wycofanie i sprzedaż (marynarce duńskiej) najstarszego z posiadanych zbiornikowców, czyli FT-1 Tatry.


Łysogóry, Poland Fleet tanker laid down 1919

Displacement:
            10 061 t light; 10 308 t standard; 11 768 t normal; 12 936 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
            464,24 ft / 457,68 ft x 61,02 ft x 20,34 ft (normal load)
            141,50 m / 139,50 m x 18,60 m  x 6,20 m

Armament:
  2 - 4,72" / 120 mm guns in single mounts, 52,91lbs / 24,00kg shells, 1919 Model
              Quick firing guns in deck mounts with hoists on centreline ends, evenly spread
      2 - 2,95" / 75,0 mm guns in single mounts, 13,01lbs / 5,90kg shells, 1919 Model
              Anti-aircraft guns in deck mounts on centreline ends, evenly spread, all raised mounts
      4 - 0,98" / 25,0 mm guns in single mounts, 0,55lbs / 0,25kg shells, 1919 Model
              Anti-aircraft guns in deck mounts on side, evenly spread, all raised mounts
            Weight of broadside 133 lbs / 60 kg
            Shells per gun, main battery: 150

Machinery:
            Oil fired boilers, complex reciprocating steam engines,
            Geared drive, 1 shaft, 12 074 ihp / 9 007 Kw = 18,00 kts
            Range 17 500nm at 10,00 kts
            Bunker at max displacement = 2 627 tons

Complement:
            564 - 734

Cost:
            £1,016 million / $4,063 million

Distribution of weights at normal displacement:
            Armament: 17 tons, 0,1%
            Machinery: 710 tons, 6,0%
            Hull, fittings & equipment: 3 334 tons, 28,3%
            Fuel, ammunition & stores: 1 707 tons, 14,5%
            Miscellaneous weights: 6 000 tons, 51,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
              12 391 lbs / 5 620 Kg = 235,0 x 4,7 " / 120 mm shells or 2,0 torpedoes
            Stability (Unstable if below 1.00): 1,00
            Metacentric height 2,4 ft / 0,7 m
            Roll period: 16,6 seconds
            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 51 %
                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,02
            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,45

Hull form characteristics:
            Hull has raised forecastle, rise aft of midbreak, raised quarterdeck
            Block coefficient: 0,725
            Length to Beam Ratio: 7,50 : 1
            'Natural speed' for length: 21,39 kts
            Power going to wave formation at top speed: 42 %
            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 35
            Bow angle (Positive = bow angles forward): 0,00 degrees
            Stern overhang: 6,56 ft / 2,00 m
            Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
               - Stem:                    20,34 ft / 6,20 m
               - Forecastle (15%): 17,39 ft / 5,30 m (10,17 ft / 3,10 m aft of break)
               - Mid (0%):              0,00 ft / 0,00 m (10,17 ft / 3,10 m aft of break)
               - Quarterdeck (20%):          17,39 ft / 5,30 m (10,17 ft / 3,10 m before break)
               - Stern:                    18,37 ft / 5,60 m
               - Average freeboard:          13,74 ft / 4,19 m
            Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 76,7%
                        - Above water (accommodation/working, high = better): 87,4%
            Waterplane Area: 22 813 Square feet or 2 119 Square metres
            Displacement factor (Displacement / loading): 156%
            Structure weight / hull surface area: 105 lbs/sq ft or 510 Kg/sq metre
            Hull strength (Relative):
                        - Cross-sectional: 1,39
                        - Longitudinal: 1,33
                        - Overall: 1,35
            Hull space for machinery, storage, compartmentation is excellent
            Room for accommodation and workspaces is cramped
            Good seaboat, rides out heavy weather easily

Łysogóry (1919)
Czarnohora (1920)
 

8 komentarzy:

  1. Dobry pomysł trzeba rozwijać logistykę , co do starych tankowców trzeba przyznać że są już stare za jakieś parę lat trzeba by i te dwa najstarsze zastąpić

    OdpowiedzUsuń
  2. !8 węzłów na tłokowej maszynie parowej to chyba trochę dużo! Proponuję diesla i obniżenie prędkości do max. 15 węzłów. I ten zasięg, wg symulacji springsharpa, wydaje się monstrualnie wielki. Piękna sylwetka, zgodna z realiami epoki (prosta stewa dziobowa i lekko nawisająca rufa, dodatkowa nadbudówka na śródokręciu).
    ŁK

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. 18 węzłów na maszynie tłokowej dla okrętów pomocniczych w owych czasach nie było niczym nadzwyczajnym. Nie chcę zaśmiecać bloga litanią przykładów, ale w ciągu 15 minut znalazłem 9 brytyjskich, amerykańskich, niemieckich i francuskich krążowników pomocniczych, tendrów wodnosamolotów, stawiaczy min itp. z końca XIX/początku XX w. napędzanych parowymi maszynami tłokowymi i osiągającymi prędkości ponad 20 węzłów. Diesle też nie byłyby złym rozwiązaniem, ale chciałem aby paliwo przewożone i paliwo "własne" były tego samego rodzaju.
      Co do zasięgu, to przecież w warunkach wojennych nigdy nie można być pewnym gdzie paliwo będzie potrzebne. Tak na marginesie; jeśli uwzględnić paliwo z ładowni to (pomijając kwestię zapasów żywności, słodkiej wody i wytrzymałości psychofizycznej załogi) okręt może przepłynąć z prędkością ekonomiczną bez tankowania prawie 40 000 mil - dookoła świata?

      JKS

      Usuń
    2. Okręt pomocniczy to pojęcie dość szerokie. Stawiacze min i okręty-bazy lotnictwa (np. francuski "Foudre") to często jednostki pokrewne ówczesnym małym krążownikom, mające niekiedy lekkie opancerzenie i stosunkowo silną artylerię. Szybkie krążowniki pomocnicze to, z kolei, adoptowane liniowce pasażerskie. Nie za bardzo mogę sobie przypomnieć tak szybki tankowiec z tej epoki. Wywód Kolegi, odnośnie zasięgu, choć logiczny, nie jest do końca trafny i ma charakter reductio ad absurdum.
      ŁK

      Usuń
    3. Owszem, podane przeze mnie przykłady nie dotyczyły tankowców, chciałem tylko potwierdzić, że 18 węzłów dla statku z napędem tłokowym nie było w tych czasach czymś niemożliwym. Prawdą jest także stwierdzenie, że współczesne tankowce miały zazwyczaj prędkość w granicach 10-14 węzłów. Niemniej będę się upierał (do kary ognia wyłącznie :)), że prędkość 18 węzłów nie była ówcześnie technologicznie niemożliwa, a skoro była możliwa, to dlaczego mam się sam ograniczać?
      Będę powtarzał do znudzenia, że zawsze będę próbował "wydusić" z moich projektów osiągalne maksimum dla zrównoważenia ilościowej przewagi potencjalnych przeciwników.
      Nie bardzo wiem, w którym miejscu mojej wypowiedzi znalazł Kolega reductio ad absurdum, nie miałem takich intencji. Wzmiankę o podróży dookoła świata wstawiłem jako taką sobie pozamerytoryczną dygresję.

      JKS

      Usuń
  3. A zatem postawię sprawę trochę inaczej. Skoro takie prędkości (dla tankowców napędzanych tłokową maszyną parową) były możliwe, to dlaczego jednostki takie ówcześnie nie powstały i to nawet dla wiodących mocarstw? Przypomnę, że np. nieco tylko większe niemieckie szybkie zaopatrzeniowce floty typu "Dithmarschen" powstały dopiero prawie 20 lat później.
    PS. A więc sugestia podróży dookoła świata była tylko żartobliwą dygresją! :)
    ŁK

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Spodziewałem się tego pytania :). Trudno mi się wypowiadać w imieniu obcych admiralicji, ale spróbuję. Przypuszczam, że z jednej strony nie widziano takiej potrzeby, a z drugiej w grę wchodziły względy ekonomiczne. Poza tym niewiele powstało w tym okresie zbiornikowców budowanych od razu z przeznaczeniem dla marynarki wojennej. Przeważnie były to adaptowane jednostki cywilne. Cywilny armator nie widział uzasadnienia dla prędkości 18 czy 20 węzłów, do niego - co zrozumiałe - przemawiały tylko względy ekonomiczne. To, czy transport do odbiorcy dotrze dwa dni wcześniej czy później nie jest istotne wobec wzrostu kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych. Marynarka wojenna ma jednak trochę inne priorytety.
      Zdaję sobie sprawę z tego, że mogę być mało przekonywujący. Ponieważ - jak już Kolega zauważył - staram się być awangardowy, to trudne jest znalezienie dla moich projektów precedensów w innych flotach.
      Cieszę się, że Kolega podchodzi krytycznie do moich pomysłów, mam nadzieję, że uchroni mnie to przed przesadną postępowością.

      JKS

      Usuń
  4. Dziękuję za odpowiedź. Pozostajemy zatem przy swoich stanowiskach. Jak to również wyjaśniałem, jako historyk mam więcej oporów przed zbyt śmiałymi alternatywami.
    PS. Wczoraj Kolega narzekał na nadmiar pochwał, dziś więc, dla równowagi (zdrowia psychicznego) jestem bardziej "czepialski". :) Pozdrawiam!
    ŁK

    OdpowiedzUsuń