Lodołamacz floty typu Mors 1922-1923 (2 szt.)

Lodołamacz floty typu Mors 1922-1923 (2 szt.)

Miałem pierwotnie zamiar z tym postem jeszcze trochę poczekać, ale mam przeczucie, że w tym roku („blogowo” 1922, a kalendarzowo w styczniu 2015) sporo się będzie działo. Dlatego też rzucam już teraz „na pożarcie” pierwszy tegoroczny projekt, pozostawiając sobie czas i miejsce na następne liczne jak sądzę posty.

Jeszcze jeden w naszej flocie okręt pomocniczy. Jest to nominalnie lodołamacz, ale zdolny także do wypełniania innych licznych zadań. Ponieważ pokrywa lodowa utrzymuje się na Bałtyku najwyżej przez 6 miesięcy w roku (przy wyjątkowo mroźnych zimach), nie można pozwolić, aby nasze Morsy przez pół roku bezużytecznie stały na kotwicy. Dlatego też prezentowana jednostka może dodatkowo spełniać rolę zaopatrzeniowca, trałowca, stawiacza min, holownika lub okrętu ratowniczego.

Jako lodołamacz, okręt posiada specjalnie ukształtowaną i wzmocnioną konstrukcję (łagodnie pochylony na linii wodnej i wzmocniony dziób, zwiększoną grubość blach poszycia kadłuba, podwójny kadłub od stępki do wysokości 1,2 m nad linią wodną, dwukrotnie zwiększoną liczbę wręg na tym obszarze, specjalny kształt podwodnej części rufy chroniący śruby i ster przed kontaktem ze skruszonym lodem), silną jednostkę napędową (moc w raporcie skorygowana), a także wydajny zestaw pomp, umożliwiający szybkie przepompowywanie wody balastowej pomiędzy zbiornikami usytuowanymi w przestrzeni między kadłubem zewnętrznym i wewnętrznym, co ma umożliwić „rozbujanie” okrętu na boki, celem ewentualnego uwolnienia kadłuba od napierającego lodu. Dzięki tym „wynalazkom” okręt jest zdolny do kruszenia litej pokrywy lodowej o grubości do 1,0 m (najwyższa odnotowana na Bałtyku grubość to 0,7 m). Ponieważ nasze okręty raczej nie zapuszczają się w rejony podbiegunowe, lodołamacze typu Mors przeznaczone są głównie do działań na Bałtyku. W razie potrzeby będzie można ich użyć w „dużych szerokościach”, ale tylko w ograniczonym zakresie (odnotowuje się tam grubości pokrywy lodowej pow. 4 m).

Jako zaopatrzeniowiec, okręt może przewieźć ok. 230 t ładunku przy opróżnionych zbiornikach balastowych.

Jako trałowiec, jednostka nie wymaga żadnego dodatkowego przystosowania.

Jako stawiacz min, okręt może zabrać na pokład 30 min wz.1918, przy częściowo opróżnionych zbiornikach balastowych.

Jako holownik, okręt jest w stanie samodzielnie holować jednostki o wyporności do 25 000 t na spokojnym morzu.

Jako okręt ratowniczy, jednostka jest wyposażona w armatkę wodną, a wspomniany wyżej zestaw pomp, umożliwia skuteczne odwadnianie zalanych kadłubów.

Zdaję sobie sprawę z tego, że coś, co ma się nadawać do wszystkiego, naprawdę nie nadaje się do niczego. Dlatego też przyjmuję, że Morsy są przede wszystkim lodołamaczami, a pozostałe funkcje mają charakter wyłącznie drugo- lub trzeciorzędny.

Prędkość i zasięg jednostki są w stosunku do wykonywanych zdań – moim zdaniem – odpowiednie, a symboliczne uzbrojenie w zasadzie tylko akcentuje przynależność okrętu do marynarki wojennej. Stosunkowo wysoka (choć już skorygowana) odporność okrętu wynika z wyjątkowo mocnej konstrukcji, co zostało omówione wyżej. Planowałem początkowo napęd dieslowski, ale większa możliwość przeciążeń maszyny parowej skłoniła mnie do zmiany decyzji.

Bywałem nieraz wprost zażenowany pochwałami kolegi ŁK dotyczącymi „urody” moich projektów. Jednak tym razem sam czuję nieodpartą potrzebę stwierdzenia, że sylwetka Morsa bardzo mi się podoba i z pewną lubością się w nią wpatruję (JKS, pytam się ciebie; czy to nie pora na rozpoczęcie leczenia? ;)). 

Mors, Poland Fleet icebreaker laid down 1922

Displacement:

            1 064 t light; 1 088 t standard; 1 151 t normal; 1 201 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (243,40 ft / 236,22 ft) x 29,53 ft x (10,50 / 10,86 ft)

            (74,19 m / 72,00 m) x 9,00 m  x (3,20 / 3,31 m)

Armament:

      1 - 2,95" / 75,0 mm 50,0 cal gun - 14,11lbs / 6,40kg shells, 100 per gun

              Quick firing gun in deck mount, 1910 Model

              1 x Single mount on centreline, forward deck centre

      2 - 0,98" / 25,0 mm 60,0 cal guns - 0,55lbs / 0,25kg shells, 1 000 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1919 Model

              2 x Single mounts on sides, aft deck aft

      Weight of broadside 15 lbs / 7 kg

Machinery:

            Oil fired boilers, complex reciprocating steam engines,

            Geared drive, 2 shafts, 2 546 ihp / 1 900 Kw = 14,00 kts

            Range 3 000nm at 10,00 kts

            Bunker at max displacement = 112 tons

Complement:

            98 - 128

Cost:

            £0,132 million / $0,529 million

Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 3 tons, 0,3%

               - Guns: 3 tons, 0,3%

            Machinery: 74 tons, 6,4%

            Hull, fittings & equipment: 757 tons, 65,7%

            Fuel, ammunition & stores: 87 tons, 7,5%

            Miscellaneous weights: 230 tons, 20,0%

               - Hull below water: 155 tons

               - Hull above water: 75 tons

Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              3 463 lbs / 1 571 Kg = 125,7 x 3,0 " / 75 mm shells or 0,8 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,16

            Metacentric height 1,1 ft / 0,3 m

            Roll period: 12,0 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 70 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,02

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 2,00

Hull form characteristics:

            Hull has rise forward of midbreak,

              a normal bow and a round stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,550 / 0,555

            Length to Beam Ratio: 8,00 : 1

            'Natural speed' for length: 15,37 kts

            Power going to wave formation at top speed: 40 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 35

            Bow angle (Positive = bow angles forward): 18,00 degrees

            Stern overhang: 1,64 ft / 0,50 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle:            20,00%,  17,06 ft / 5,20 m,  15,09 ft / 4,60 m

               - Forward deck:       45,00%,  15,09 ft / 4,60 m,  15,09 ft / 4,60 m

               - Aft deck:    25,00%,  7,55 ft / 2,30 m,  7,55 ft / 2,30 m

               - Quarter deck:        10,00%,  7,55 ft / 2,30 m,  7,55 ft / 2,30 m

               - Average freeboard:                      12,61 ft / 3,84 m

Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 44,7%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 117,3%

            Waterplane Area: 4 868 Square feet or 452 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 297%

            Structure weight / hull surface area: 83 lbs/sq ft or 404 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 1,88

                        - Longitudinal: 7,13

                        - Overall: 2,14

            Excellent machinery, storage, compartmentation space

            Adequate accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather

Mors (1922)

Foka (1923)