Chińskie krążowniki lotnicze typu Sun Zi 1933 (2 jednostki)

Chińskie krążowniki lotnicze typu Sun Zi 1933 (2 jednostki)

Przypominam, że pomysłodawcą całego chińskiego cyklu jest kolega Hrotgar. Ten konkretny projekt jest mojego pomysłu, ale jego koncepcja została z kolegą Hrotgarem uzgodniona.

Częściowo uginając się pod krytyką, zarzucającą chińskiej flocie brak lotnictwa zaokrętowanego, opracowałem projekt krążownika lotniczego, trochę podobnego do późniejszego szwedzkiego Gotlanda i w pewnym sensie do przebudowanych japońskich Mogami i Tone. Głównym zadaniem krążowników typu Sun Zi jest prowadzenie rozpoznania powietrznego na rzecz własnych zespołów okrętów artyleryjskich i artyleryjsko-torpedowych. W założeniach wygląda to tak:

- krążownik(i) lotniczy towarzyszy zespołowi okrętów, operujących poza zasięgiem własnego lotnictwa lądowego, wysyłając w powietrze po trzy wodnosamoloty jednocześnie;

- kursy tych maszyn mają formę wachlarza, obejmując obszary circa +/- 45^o od generalnego kursu zespołu;

- po wykryciu okrętów npla podejmowana jest decyzja: albo zespół idzie do starcia, albo się wycofuje;

- w pierwszym przypadku, krążownik lotniczy pozostaje z tyłu, nadal prowadząc rozpoznanie, ewentualnie korygując ogień własnych okrętów, lub w sprzyjających warunkach atakując bombami okręty wroga;

- w drugim przypadku, krążownik lotniczy wycofuje się wraz z całym zespołem.

Jak z powyższego wynika, prezentowany okręt nie jest przeznaczony do walki artyleryjskiej w linii. Zamontowana na nim artyleria 6” ma charakter raczej samoobronny na wypadek, gdyby pozostający poza głównym polem walki okręt został przydybany przez jakiś zabłąkany niszczyciel czy lekki krążownik wroga. W ostatecznej potrzebie, można użyć tej jednostki – po usunięciu wodnosamolotów – jako typowego lekkiego krążownika. W takim przypadku, niezbyt silną artylerię kompensuje dobre opancerzenie.

Teraz trochę o organizacji ruchu lotniczego na tym okręcie. Ma on charakter okrężny i przeciwny do ruchu wskazówek zegara. W pewnym uproszczeniu, wygląda to tak:

- samolot woduje w pobliżu rufy, jest podnoszony przez żuraw i umieszczany pomiędzy katapultami;

- po złożeniu skrzydeł, jest przetaczany na podnośnik rufowy i opuszczany do hangaru;

- w hangarze sukcesywnie przetaczany jest w kierunku dziobu, przechodząc w tym czasie przegląd techniczny i ewentualne drobne naprawy oraz tankowanie i uzbrajanie;

- potem jest podnoszony na pokład dziobowym podnośnikiem i sukcesywnie przetaczany w kierunku rufy;

- w końcowym etapie, skrzydła zostają rozłożone, żuraw umieszcza samolot na katapulcie i następuje start.

Krótka charakterystyka zaokrętowanych na okręcie wodnosamolotów Hawker Osprey II:

- jest to pływakowa wersja samolotów Hawker Hart;

- załoga 2 osoby;

- wymiary: długość 9,72 m, rozpiętość 11,29 m (po złożeniu skrzydeł 7,17 m), wysokość 3,79 m;

- masa własna 1544 kg, masa startowa 2526 kg;

- silnik rzędowy 630 KM, prędkość maksymalna 235 km/h, prędkość wznoszenia 5,9 m/s, pułap maksymalny 6300 m, zasięg 373 Mm, długotrwałość lotu ok. 3 godz;

- uzbrojenie: 2xIx7,62 mm, 100 kg bomb.

Amerykanie proponowali swoje maszyny Vought O3U-2 Corsair, nie miały one jednak składanych skrzydeł i ich liczba musiałaby zostać ograniczona do 6-8. Wybór maszyn brytyjskich świadczy o zwiększającej się samodzielności chińskich decydentów.

Opis techniczny okrętu.

Kadłub

Niezbyt typowy dla ówczesnych rozwiązań; szeroka pawęż rufowa jest konsekwencją umiejscowienia hangaru. Z kolei wysoka wolna burta jest efektem umieszczenia hangaru nad maszynowniami.

Napęd

Osiem kotłów Yarrow w czterech kotłowniach i dwa zespoły turbin parowych Parsons z przekładniami. Prędkość maksymalna jednostki nie jest – jak na krążownik – imponująca, ale umożliwia swobodne zespołowe operowanie zgodnie z przyjętymi założeniami.

Uzbrojenie

- 2xIIIx6"/53 (15.2 cm) Mark 14, przy elewacji maksymalnej 30^o donośność pociskiem 47,60 kg wynosi 23130 m;

- 4xIx5"/25 (12.7 cm) Mark 13, przy elewacji 45^o donośność pociskiem HC 24,43 kg wynosi 13260 m, a przy elewacji maksymalnej 85^o donośność pociskiem AAC o tej samej masie wynosi 8350 m;

- 2xIVx1.1"/75 (28 mm) Mark 1, przy elewacji 41^o donośność pociskiem HE 0,416 kg wynosi 6770 m, a przy elewacji maksymalnej 90^o donośność tym samym pociskiem wynosi 4790 m;

- 2xIx0,50”/90 (12,7 mm) M1921.

Do kierowania ogniem zamontowano dalocelownik optyczny o bazie 4,4 m. Ponadto, każda wieża 152 mm posiada dalmierz optyczny o bazie 7,2 m.

Opancerzenie

Jak w raporcie. Podana tam grubość opancerzenia poziomego 64 mm jest wartością uśrednioną. W rzeczywistości, okręt posiada główny pokład pancerny (od przedniej ściany barbety dziobowej wieży 152 mm do tylnej ściany hangaru) o grubości 51 mm oraz dodatkowy pokład pancerny nad hangarem o grubości 25 mm.

Wyposażenie lotnicze

Dziesięć wodnosamolotów Hawker Osprey II (dane techniczno-taktyczne powyżej). Zapasy paliwa i amunicji dla 30 samolotolotów. Dwie parowe katapulty obrotowe, dwa podnośniki, żuraw o nośności maksymalnej 6,0 t.

Inne

Dwie radiostacje dalekiego i dwie średniego zasięgu.

Nazwy okrętów nawiązują do starożytnych chińskich teoretyków sztuki wojennej:

- Sun Zi – 孫子 – Sun Cy (VI-V w p.n.e.);

- Sun Bin – 孫臏 – Sun Bin  (IV w p.n.e.). 

Sun Zi, China aircraft cruiser laid down 1931, launched 1932, completed 1933 (engine 1932)

 Displacement:

            7 296 t light; 7 563 t standard; 8 612 t normal; 9 451 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (524,27 ft / 513,78 ft) x 58,73 ft x (19,03 / 20,40 ft)

            (159,80 m / 156,60 m) x 17,90 m  x (5,80 / 6,22 m)

Armament:

      6 - 5,98" / 152 mm 53,0 cal guns - 104,94lbs / 47,60kg shells, 150 per gun

              Quick firing guns in turret on barbette mounts, 1920 Model

              2 x Triple mounts on centreline, evenly spread

      4 - 5,00" / 127 mm 25,0 cal guns - 53,99lbs / 24,49kg shells, 300 per gun

              Dual purpose guns in deck mounts, 1921 Model

              4 x Single mounts on sides, forward evenly spread

      8 - 1,10" / 28,0 mm 75,0 cal guns - 0,75lbs / 0,34kg shells, 1 800 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1929 Model

              2 x 4 row quad mounts on centreline, evenly spread

                        2 raised mounts

      2 - 0,50" / 12,7 mm 90,0 cal guns - 0,07lbs / 0,03kg shells, 3 500 per gun

              Machine guns in deck mounts, 1921 Model

              2 x Single mounts on sides, forward deck centre

                        2 double raised mounts

      Weight of broadside 744 lbs / 337 kg

Armour:

   - Belts:                     Width (max)    Length (avg)               Height (avg)

            Main:   4,02" / 102 mm           375,66 ft / 114,50 m   9,19 ft / 2,80 m

            Ends:   Unarmoured

            Upper: 2,99" / 76 mm 190,62 ft / 58,10 m     16,08 ft / 4,90 m

              Main Belt covers 112% of normal length

    - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)            Barbette/hoist (max)

            Main:   0,98" / 25 mm 0,51" / 13 mm             0,98" / 25 mm

            2nd:     0,79" / 20 mm       -                                  -

    - Armoured deck - multiple decks:

            For and Aft decks: 2,52" / 64 mm

   - Conning towers: Forward 2,99" / 76 mm, Aft 0,00" / 0 mm

 Machinery:

            Oil fired boilers, steam turbines,

            Geared drive, 2 shafts, 54 000 shp / 40 284 Kw = 30,37 kts

            Range 8 200nm at 15,00 kts

            Bunker at max displacement = 1 888 tons

 Complement:

            446 - 581

 Cost:

            £2,453 million / $9,812 million

 Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 212 tons, 2,5%

               - Guns: 212 tons, 2,5%

            Armour: 1 951 tons, 22,7%

               - Belts: 997 tons, 11,6%

               - Armament: 50 tons, 0,6%

               - Armour Deck: 877 tons, 10,2%

               - Conning Tower: 27 tons, 0,3%

            Machinery: 1 594 tons, 18,5%

            Hull, fittings & equipment: 3 210 tons, 37,3%

            Fuel, ammunition & stores: 1 316 tons, 15,3%

            Miscellaneous weights: 329 tons, 3,8%

               - Hull below water: 295 tons

               - Hull above water: 9 tons

               - On freeboard deck: 25 tons

 Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              17 268 lbs / 7 833 Kg = 145,0 x 6,0 " / 152 mm shells or 1,7 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,25

            Metacentric height 3,4 ft / 1,0 m

            Roll period: 13,5 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 70 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,26

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,67

 Hull form characteristics:

            Hull has rise forward of midbreak,

              a normal bow and large transom stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,525 / 0,537

            Length to Beam Ratio: 8,75 : 1

            'Natural speed' for length: 26,07 kts

            Power going to wave formation at top speed: 59 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 42

            Bow angle (Positive = bow angles forward): 12,85 degrees

            Stern overhang: 3,61 ft / 1,10 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle:            16,00%,  30,18 ft / 9,20 m,  27,89 ft / 8,50 m

               - Forward deck:       31,00%,  27,89 ft / 8,50 m,  27,89 ft / 8,50 m

               - Aft deck:    42,00%,  20,01 ft / 6,10 m,  20,01 ft / 6,10 m

               - Quarter deck:        11,00%,  20,01 ft / 6,10 m,  20,01 ft / 6,10 m

               - Average freeboard:                      23,86 ft / 7,27 m

Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 74,0%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 213,5%

            Waterplane Area: 21 405 Square feet or 1 989 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 137%

            Structure weight / hull surface area: 89 lbs/sq ft or 434 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 0,90

                        - Longitudinal: 2,81

                        - Overall: 1,01

            Excellent machinery, storage, compartmentation space

            Excellent accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather

 2 x catapult

10 x Hawker Osprey II

 Sun Zi (1933)

Sun Bin (1934)