Włoskie kanonierki przeciwpartyzanckie typów A i B 1944 (3+2 jednostki)

Włoskie kanonierki przeciwpartyzanckie typów A i B 1944 (3+2 jednostki)

Koncepcja ogólna, zarys legendy oraz część założeń taktyczno-technicznych są autorstwa kolegi Stonka; reszta pracy moja. Ideą przewodnią publikacji jest wykazanie, że okręt zaprojektowany i zbudowany od podstaw do wykonywania konkretnych zadań, zawsze będzie się do nich lepiej nadawał, niż jednostka do tych celów tylko zaadaptowana. Tym pierwszym, nowym okrętem będzie kanonierka A, a tym drugim, zaadaptowanym, kanonierka B.

Kanonierka A

Trzy jednostki zbudowane w stoczni Arsenale di Venezia, przeznaczone do zwalczania jugosłowiańskiego ruchu oporu, głównie w Dalmacji. Po kapitulacji Włoch, będące w końcowej fazie wyposażania kanonierki wpadły w ręce niemieckie. Po ustanowieniu Włoskiej Republiki Socjalnej (dalej WRS), zostały jej oddane i ukończone do lutego 1944 roku. Brały udział w zwalczaniu jugosłowiańskiej partyzantki w Dalmacji, a od zimy 1944/45 w wojnie domowej po stronie WRS. W czasie alianckiego nalotu na Wenecję 21.03.1945, jedna kanonierka została zatopiona, a druga uszkodzona. Zarówno ta uszkodzona, jak i trzecia jednostka, wpadły w ręce Aliantów w maju 1945 roku. Do roku 1947 zostały zezłomowane. 

Opis techniczny.

Kadłub

Typowy dla jednostek przybrzeżnych tej wielkości.

Napęd

Dwa wały napędowe, dwa silniki diesla o łącznej mocy 360 KM.

Uzbrojenie

- 1xIx120 mm/15 (4,7”) OTO Model 1933, przy elewacji maksymalnej 70^o donośność pociskiem HE 19,80 kg wynosi 6400 m;

- 2xIx90 mm/50 (3,5”) Ansaldo Model 1939, przy elewacji 45^o donośność pociskiem HE 10,10 kg wynosi 13000 m, a przy elewacji maksymalnej 75^o donośność pionowa pociskiem AA 10,10 kg wynosi 10800 m;

- 4xIx40 mm/39 Vickers-Terni Model 1917; przy elewacji 45^o donośność pociskiem HE 0,051 kg wynosi 3480 m, a przy elewacji maksymalnej 80^o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 2090 m;

- 2xIx13,2 mm/75,7 Breda Model 1931, przy elewacji 45^o donośność pociskiem 0,90 kg wynosi 6000 m, a przy elewacji maksymalnej 85^o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 3500 m;

- 4xIx8 mm/97,5 Breda Model 1937, donośność maksymalna pociskiem 0,0134 kg wynosi 5400 m.

Przyrządów centralnego kierowania ogniem brak.

Opancerzenie

Jak w raporcie; wobec prostoty układu, schematu nie rysowałem.

Inne

Kanonierki zostały wyposażone w dwie radiostacje i radionamiernik.

Na krótkich dystansach (do 24 godzin) okręty są w stanie przewieźć desant w maksymalnej liczbie 38 osób. 

Cannoniera A, Italy gunboat laid down 1941, launched 1942, completed 1944 (engine 1942)

Displacement:

            175 t light; 191 t standard; 195 t normal; 198 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (141,73 ft / 141,73 ft) x 23,62 ft x (3,94 / 3,98 ft)

            (43,20 m / 43,20 m) x 7,20 m  x (1,20 / 1,21 m)

Armament:

      1 - 4,72" / 120 mm 15,0 cal gun - 43,65lbs / 19,80kg shells, 100 per gun

              Quick firing gun in deck mount, 1933 Model

              1 x Single mount on centreline, aft deck forward

                        1 raised mount aft

      2 - 3,54" / 90,0 mm 50,0 cal guns - 22,27lbs / 10,10kg shells, 120 per gun

              Dual purpose guns in deck mounts, 1938 Model

              2 x Single mounts on centreline ends, evenly spread

      4 - 1,57" / 40,0 mm 39,0 cal guns - 1,98lbs / 0,90kg shells, 1 500 per gun

              Anti-air guns in deck mounts, 1917 Model

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

                        4 raised mounts

      2 - 0,52" / 13,2 mm 75,7 cal guns - 0,11lbs / 0,05kg shells, 3 000 per gun

              Machine guns in deck mounts, 1931 Model

              2 x Single mounts on sides, forward deck centre

                        2 double raised mounts

      4 - 0,31" / 8,0 mm 98,0 cal guns - 0,02lbs / 0,01kg shells, 6 000 per gun

              Machine guns in casemate mounts, 1938 Model

              4 x Single mounts on sides, evenly spread

      Weight of broadside 92 lbs / 42 kg

Armour:

   - Belts:            Width (max)        Length (avg)          Height (avg)

            Main:   1,18" / 30 mm   96,46 ft / 29,40 m     7,87 ft / 2,40 m

            Ends:   Unarmoured

              Main Belt covers 105% of normal length

    - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)     Barbette/hoist (max)

            2nd:             1,18" / 30 mm                   -                                       -

    - Armoured deck - single deck:

            For and Aft decks: 0,59" / 15 mm

    - Conning towers: Forward 1,18" / 30 mm, Aft 0,00" / 0 mm

Machinery:

            Diesel Internal combustion motors,

            Geared drive, 2 shafts, 360 shp / 269 Kw = 12,67 kts

            Range 1 000nm at 8,00 kts

            Bunker normal 4 tons, at max displacement = 6 tons

Complement:

            25 - 33

Cost:

            £0,070 million / $0,280 million

Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 15 tons, 7,7%

               - Guns: 15 tons, 7,7%

            Armour: 66 tons, 33,7%

               - Belts: 39 tons, 19,8%

               - Armament: 5 tons, 2,7%

               - Armour Deck: 21 tons, 10,7%

               - Conning Tower: 1 tons, 0,4%

            Machinery: 9 tons, 4,8%

            Hull, fittings & equipment: 85 tons, 43,4%

            Fuel, ammunition & stores: 20 tons, 10,3%

            Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              805 lbs / 365 Kg = 15,2 x 4,7 " / 120 mm shells or 0,9 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,45

            Metacentric height 1,1 ft / 0,3 m

            Roll period: 9,5 seconds

            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 71 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,24

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,29

Hull form characteristics:

            Hull has a flush deck,

              a normal bow and a round stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,518 / 0,520

            Length to Beam Ratio: 6,00 : 1

            'Natural speed' for length: 11,91 kts

            Power going to wave formation at top speed: 47 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 55

            Bow angle (Positive = bow angles forward): 0,00 degrees

            Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                                                   Fore end,            Aft end

               - Forecastle:            18,00%,  6,89 ft / 2,10 m,  5,91 ft / 1,80 m

               - Forward deck:       34,00%,  5,91 ft / 1,80 m,  5,91 ft / 1,80 m

               - Aft deck:                34,00%,  5,91 ft / 1,80 m,  5,91 ft / 1,80 m

               - Quarter deck:        14,00%,  5,91 ft / 1,80 m,  5,91 ft / 1,80 m

               - Average freeboard:                      5,98 ft / 1,82 m

            Ship tends to be wet forward

 Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 40,6%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 102,0%

            Waterplane Area: 2 268 Square feet or 211 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 160%

            Structure weight / hull surface area: 32 lbs/sq ft or 157 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 0,94

                        - Longitudinal: 1,99

                        - Overall: 1,02

            Excellent machinery, storage, compartmentation space

            Adequate accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Good seaboat, rides out heavy weather easily

Cannoniera A x 3 (1944)

Kanonierka B

Od roku 1934 w rezerwie znajdowały się rozbrojone dwie stare, małe kanonierki minowe typu Brondolo. Po kapitulacji Włoch zostały przejęte przez Niemców, a następnie oddane WRS. Wtedy podjęto decyzję o ich modernizacji, celem wzmocnienia nad wyraz skromnych morskich sił Republiki. Modernizacja została wykonana w stoczni Arsenale di Venezia w okresie październik 1943 – lipiec 1944. Po zakończeniu modernizacji, kanonierki brały udział w zwalczaniu jugosłowiańskiej partyzantki w Dalmacji, a od zimy 1944/45 w wojnie domowej po stronie WRS. W marcu 1945 jedna z nich wraca do stoczni w celu usunięcia awarii maszyny parowej. W maju 1945 roku wpadają w ręce aliantów, zezłomowane do roku 1946. 

Opis techniczny modernizacji.

Kadłub

Zasadniczo bez zmian, zamontowano jedynie nadburcie na dziobie.

Napęd

Wymieniono kocioł węglowy na olejowy mniejszej mocy oraz wyremontowano maszyny parowe.

Uzbrojenie

Zainstalowano:

- 2xIx76,2 mm/40 (3”) Ansaldo Model 1916, przy elewacji 42^o donośność pociskiem HE 6,50 kg wynosi 10000 m, a przy elewacji maksymalnej 75^o donośność pionowa pociskiem AA 6,00 kg wynosi 5840 m;

- 2xIx40 mm/39 Vickers-Terni Model 1917; przy elewacji 45^o donośność pociskiem HE 0,051 kg wynosi 3480 m, a przy elewacji maksymalnej 80^o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 2090 m;

- 3xIx13,2 mm/75,7 Breda Model 1931, przy elewacji 45^o donośność pociskiem 0,90 kg wynosi 6000 m, a przy elewacji maksymalnej 85^o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 3500 m.

Na nadbudówce pod pomostem, istnieje dodatkowa możliwość czasowego zamocowania dwu rkm-ów 6,5 mm/80 Breda Model 1930.

Przyrządów centralnego kierowania ogniem brak.

Opancerzenie

Jak w raporcie; wobec prostoty układu, schematu nie rysowałem. Do opancerzenia nie użyto właściwej stali pancernej, lecz przygodnego materiału; stali kadłubowej, blach kotłowych itp.

Inne

Całkowicie przebudowano nadbudówki, maszt i komin.

Kanonierki zostały wyposażone w dwie radiostacje i radionamiernik.

Na krótkich dystansach (do 24 godzin) okręty są w stanie przewieźć desant w maksymalnej liczbie 25 osób.

W wyniku modernizacji, w stosunku do projektu oryginalnego:

- zanurzenie zwiększyło się o 0,18 m, a wyporność normalna o 29 t;

- moc napędu zmniejszyła się z 500 do 250 KM;

- prędkość maksymalna spadła z 13,00 do 11,68 w;

- ciężar salwy burtowej (tylko artyleria główna) wzrósł z 5,87 do 13,00 kg.

Koszt modernizacji zamknął się w kwocie stanowiącej 33,9% wartości porównywalnego okrętu nowego.

Cannoniera B, Italy gunboat laid down 1908, launched 1909, completed 1909, modernized 1944 (engine 1908/1944)

Displacement:

            131 t light; 143 t standard; 146 t normal; 149 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)

            (125,00 ft / 125,00 ft) x 20,73 ft x (3,02 / 3,06 ft)

            (38,10 m / 38,10 m) x 6,32 m  x (0,92 / 0,93 m)

Armament:

      2 - 3,00" / 76,2 mm 40,0 cal guns - 14,33lbs / 6,50kg shells, 300 per gun

              Quick firing guns in deck mounts, 1916 Model

              2 x Single mounts on centreline ends, evenly spread

      2 - 1,57" / 40,0 mm 39,0 cal guns - 1,98lbs / 0,90kg shells, 1 500 per gun

              Quick firing guns in deck mounts, 1914 Model

              2 x Single mounts on centreline, aft evenly spread

                        2 raised mounts

      3 - 0,52" / 13,2 mm 75,7 cal guns - 0,11lbs / 0,05kg shells, 4 500 per gun

              Machine guns in deck mounts, 1931 Model

              1 x Single mount on centreline, aft deck aft

                        1 raised mount

              2 x Single mounts on sides, forward deck centre

                        2 double raised mounts

      Weight of broadside 33 lbs / 15 kg 

Armour:

   - Belts:                     Width (max)       Length (avg)            Height (avg)

            Main:            0,98" / 25 mm   75,13 ft / 22,90 m     7,55 ft / 2,30 m

            Ends:   Unarmoured

              Main Belt covers 92% of normal length

   - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)     Barbette/hoist (max)

            Main:           0,98" / 25 mm                   -                                     -

   - Armoured deck - single deck:

            For and Aft decks: 0,51" / 13 mm

   - Conning towers: Forward 0,98" / 25 mm, Aft 0,00" / 0 mm

Machinery:

            Oil fired boilers, complex reciprocating steam engines,

            Direct drive, 2 shafts, 250 ihp / 187 Kw = 11,68 kts

            Range 750nm at 7,00 kts

            Bunker at max displacement = 6 tons

Complement:

            20 - 27

Cost:

            £0,010 million / $0,041 million

Distribution of weights at normal displacement:

            Armament: 5 tons, 3,7%

               - Guns: 5 tons, 3,7%

            Armour: 45 tons, 30,8%

               - Belts: 25 tons, 17,3%

               - Armament: 4 tons, 3,0%

               - Armour Deck: 15 tons, 10,1%

               - Conning Tower: 1 tons, 0,4%

            Machinery: 21 tons, 14,2%

            Hull, fittings & equipment: 60 tons, 41,1%

            Fuel, ammunition & stores: 15 tons, 10,3%

            Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:

            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):

              437 lbs / 199 Kg = 32,4 x 3,0 " / 76 mm shells or 0,5 torpedoes

            Stability (Unstable if below 1.00): 1,48

            Metacentric height 0,9 ft / 0,3 m

            Roll period: 9,0 seconds

            Steadiness     - As gun platform (Average = 50 %): 79 %

                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,12

            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,31

Hull form characteristics:

            Hull has a flush deck,

              a normal bow and a round stern

            Block coefficient (normal/deep): 0,653 / 0,655

            Length to Beam Ratio: 6,03 : 1

            'Natural speed' for length: 11,18 kts

            Power going to wave formation at top speed: 47 %

            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 60

            Bow angle (Positive = bow angles forward): 0,00 degrees

            Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m

            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):

                                               Fore end,        Aft end

               - Forecastle:            24,00%,  6,56 ft / 2,00 m,  5,91 ft / 1,80 m

               - Forward deck:       30,00%,  5,91 ft / 1,80 m,  5,58 ft / 1,70 m

               - Aft deck:    30,00%,  5,58 ft / 1,70 m,  5,58 ft / 1,70 m

               - Quarter deck:        16,00%,  5,58 ft / 1,70 m,  5,58 ft / 1,70 m

               - Average freeboard:                      5,77 ft / 1,76 m

            Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:

            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 61,9%

                        - Above water (accommodation/working, high = better): 107,3%

            Waterplane Area: 1 991 Square feet or 185 Square metres

            Displacement factor (Displacement / loading): 146%

            Structure weight / hull surface area: 25 lbs/sq ft or 121 Kg/sq metre

            Hull strength (Relative):

                        - Cross-sectional: 0,95

                        - Longitudinal: 1,81

                        - Overall: 1,02

            Excellent machinery, storage, compartmentation space

            Adequate accommodation and workspace room

            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

            Good seaboat, rides out heavy weather easily

Cannoniera B x 2 (1944)

Podsumowanie

Chociaż – jak sądzę – dla nikogo nie jest to zaskoczeniem, porównanie wyżej opisanych dwu typów, całkowicie potwierdza postawioną na wstępie tezę. Kanonierka A, specjalnie zaprojektowana i zbudowana do zwalczania ruchu oporu w strefie wybrzeża morskiego, zdecydowanie przewyższa wartością bojową zaadoptowaną do tego celu kanonierkę B. Dodatkowo trzeba powiedzieć, że przewaga ta tylko w niewielkim stopniu wynika z różnicy wyporności obu typów.

Nie oznacza to oczywiście, że przebudów, modernizacji, adaptacji itd. należy zupełnie zaniechać. W sytuacji, kiedy z różnych powodów, budowa wyspecjalizowanych okrętów nowych jest niemożliwa lub niezasadna, adaptowanie okrętów istniejących ma sens, bo „lepszy wróbel w ręku, niż cietrzew na sęku”