wtorek, 5 grudnia 2023

Niderlandzki szybki stawiacz min typu Minotaurus 1936-1937 (2 jednostki)

Niderlandzki szybki stawiacz min typu Minotaurus 1936-1937 (2 jednostki)

Preferowana przez niderlandzką Admiralicję defensywna doktryna, opiera się m.in. na wojnie minowej, która z samego założenia jest bronią słabszych. W myśl (rozsądnie rozumianej) zasady, że najlepszą obroną jest atak, zaprojektowano i zbudowano szybkie stawiacze min, które chciałbym poniżej zaprezentować.
Chociaż okręt ten jest ogólnie sklasyfikowany jako szybki stawiacz min, to zakłada się użycie go – w zależności od potrzeb – w pięciu różnych konfiguracjach; nazwijmy je A, B, C, D i E.
Konfiguracja A – ofensywny stawiacz min – dane jak w raporcie.
Konfiguracja B – superofensywny stawiacz min – ilość min zmniejszona do 120, maksymalny zapas paliwa (+151 t), zasięg zwiększony do 3700 Mm przy 16 w.
Konfiguracja C – defensywny stawiacz min – zasięg zmniejszony do 1800 Mm przy 16 w, ilość min zwiększona do 300.
Konfiguracja D – szybki długodystansowy transportowiec wojska (25-72 godz.) – bez min, możliwość zaokrętowania do 320 żołnierzy z pełnym ekwipunkiem, zasięg zwiększony do 3700 Mm przy16 w.
Konfiguracja E – szybki krótkodystansowy transportowiec wojska (<24 godz.) – bez min, możliwość zaokrętowania do 810 żołnierzy z pełnym ekwipunkiem, zasięg zwiększony do 2900 Mm przy 16 w.
Dla konfiguracji D i E, zwiększa się ilość miejsc na środkach ratunkowych (tratwy) o 318.
Superofensywnego stawiana min nie należy rozumieć, jako np. minowania japońskiego Morza Wewnętrznego. Chodzi tu o minowanie dalekich podejść do bronionych baz, np. cieśnin pomiędzy morzami Sulu i Celebes. Minowanie ofensywne dotyczy bliższych podejść do własnych baz, np. Cieśniny Makasarskiej, lub podejść do już zdobytych przez npla baz własnych, np. Tarakan, Balikpapan czy Makasar. Mam nadzieję, że powyższe jest wystarczającym wyjaśnieniem wątpliwości, sygnalizowanych przez Kolegów, już przy okazji awizowania tego okrętu (Biuletyn Informacyjny nr 30/2/1935 z 19.11.2023).
Uzbrojenie artyleryjskie okrętu jest stosunkowo skromne, ale po pierwsze, nie zakłada się, aby miał on toczyć regularne pojedynki artyleryjskie, a po drugie, raportowa równowaga parametrów jednostki jest tak chwiejna, ze każda dodatkowa tona może ją „przewrócić” Okręt charakteryzuje się intencjonalnie niską sylwetką, a to dla zmniejszenia oporów powietrza oraz utrudnienia wykrycia na morzu. Widniejące na rufie tory minowe mają charakter wyłącznie manipulacyjny, na czas za- i wyładunku min. „Operacyjne” tory minowe znajdują się pod pokładem, a miny zrzucane są do wody przez furty rufowe.
Obydwa okręty zostały zbudowane w stoczni Willemsoord Werf w Den Helder. Jeden z nich został przydzielony do Dowództwa Obszaru Metropolii, a drugi do Dowództwa Obszaru Indii Wschodnich.
Opis techniczny.
Kadłub
Gładkopokładowy, o sporym wydłużeniu i szerokiej pawęży rufowej.
Napęd
Osiem kotłów olejowych Werkspoor w czterech kotłowniach i dwa zestawy turbin parowych Westoever z przekładniami w dwu maszynowniach.
Jako okręt porównawczy, przyjeto HMS Abdiel (1941). Przy mocy napędu 72000 KM, jego realna prędkość wynosiła 39,75 w. Springsharp wyliczył ją na 34,89 w. 39,75 / 34,89 = 1,153. Taki też współczynnik zwiększający przyjęto do prezentowanego projektu.
Uzbrojenie
Na okręcie zamontowano:
- 2xIx120/45 Bofors/Wilton-Fijenoord P1931/1933, przy elewacji 45o donośność pociskiem HE 24,00 kg wynosi 19600 m, a przy elewacji maksymalnej 75o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 12860 m;
- 2xIIx40/43 Bofors P1932, przy elewacji 45o donośność pociskiem HE-T 0,93 kg wynosi 9980 m, a przy elewacji maksymalnej 90o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 4460 m;
- 4xIIx13,2/78 FN P1919, przy elewacji 45o donośność pociskiem 0,05 kg wynosi 7000 m, a przy elewacji maksymalnej 85o donośność tym samym pociskiem wynosi 4080 m.
Do kierowania ogniem zainstalowano dalocelownik optyczny z funkcją plot o bazie 4,1 m.
Inne
Jednostka została wyposażona w sześć radiostacji oraz radionamiernik. 

Minotaurus, Netherlands minelayer laid down 1935, launched 1935, completed 1936 (engine 1935)

Displacement:
2 717 t light; 2 790 t standard; 2 978 t normal; 3 129 t full load

Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)
(432,68 ft / 427,17 ft) x 41,67 ft x (13,78 / 14,23 ft)
(131,88 m / 130,20 m) x 12,70 m  x (4,20 / 4,34 m)

Armament:
      2 - 4,72" / 120 mm 45,0 cal guns - 52,91lbs / 24,00kg shells, 120 per gun
  Dual purpose guns in deck mounts, 1931 Model
  2 x Single mounts on centreline ends, evenly spread
      4 - 1,57" / 40,0 mm 43,0 cal guns - 2,05lbs / 0,93kg shells, 1 200 per gun
  Anti-air guns in deck mounts, 1932 Model
  2 x Twin mounts on centreline ends, evenly spread
2 raised mounts
      8 - 0,52" / 13,2 mm 48,0 cal guns - 0,11lbs / 0,05kg shells, 2 500 per gun
    Machine guns in deck mounts, 1919 Model
              4 x Twin mounts on sides, evenly spread
                        4 double raised mounts
      Weight of broadside 115 lbs / 52 kg
      Mines
      2 - 2 314,85 lbs / 1 050,00 kg mines + 160 reloads - 167,414 t total
            in Above water - Stern racks/rails

Armour:
   - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)   Barbette/hoist (max)
                    Main:   0,51" / 13 mm                   -                                  - 

Machinery:
            Oil fired boilers, steam turbines,
            Geared drive, 2 shafts, 44 000 shp / 32 824 Kw = 38,38 kts
            Range 2 400nm at 16,00 kts
            Bunker normal = 188 tons, at max displacement = 339 tons

Complement:
            201 - 26 

Cost:
            £1,404 million / $5,616 million
 
Distribution of weights at normal displacement:
            Armament: 231 tons, 7,8%
               - Guns: 22 tons, 0,7%
               - Weapons: 209 tons, 7,0%
            Armour: 3 tons, 0,1%
               - Armament: 3 tons, 0,1%
            Machinery: 1 250 tons, 42,0%
            Hull, fittings & equipment: 1 233 tons, 41,4%
            Fuel, ammunition & stores: 261 tons, 8,8%
            Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0% 

Overall survivability and seakeeping ability:
            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
              2 138 lbs / 970 Kg = 40,6 x 4,7 " / 120 mm shells or 0,5 torpedoes
            Stability (Unstable if below 1.00): 1,20
            Metacentric height 1,9 ft / 0,6 m
            Roll period: 12,8 seconds
            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 71 %
                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,06
            Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,02 

Hull form characteristics:
            Hull has a flush deck,
              a normal bow and large transom stern
            Block coefficient (normal/deep): 0,425 / 0,432
            Length to Beam Ratio: 10,25 : 1
            'Natural speed' for length: 23,77 kts
            Power going to wave formation at top speed: 63 %
            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 70
            Bow angle (Positive = bow angles forward): 17,00 degrees
            Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m
            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):
                                                                     Fore end,             Aft end
               - Forecastle:            18,00%,  18,04 ft / 5,50 m,  16,08 ft / 4,90 m
               - Forward deck:       34,00%,  16,08 ft / 4,90 m,  15,42 ft / 4,70 m
               - Aft deck:                34,00%,  15,42 ft / 4,70 m,  15,42 ft / 4,70 m
               - Quarter deck:        14,00%,  15,42 ft / 4,70 m,  15,42 ft / 4,70 m
               - Average freeboard:                      15,79 ft / 4,81 m
            Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 138,1%
                        - Above water (accommodation/working, high = better): 170,7%
            Waterplane Area: 11 562 Square feet or 1 074 Square metres
            Displacement factor (Displacement / loading): 116%
            Structure weight / hull surface area: 63 lbs/sq ft or 307 Kg/sq metre
            Hull strength (Relative):
                        - Cross-sectional: 0,92
                        - Longitudinal: 1,97
                        - Overall: 1,00
            Cramped machinery, storage, compartmentation space
            Excellent accommodation and workspace room
            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform

Minotaurus (1936)
Sfinx (1937)

27 komentarzy:

  1. Piękny okręt. Wielkim atutem jest wysoka prędkość. Zdecydowanie zbyt słaba artyleria główna. Standardowy niszczyciel wroga doścignie go i zniszczy. Zakres zadań wyznaczony jednostce jest imponujący, ale budzi moje wątpliwości... Poprzestałbym na 2 funkcjach, które cechowały zresztą bodaj najsłynniejsze ofensywne stawiacze min okresu DWS, czyli brytyjskie jednostki klasy "Abdiel". Te funkcje to stawiacz min (zadanie podstawowe) i szybki transportowiec (alternatywne). Artyleria koniecznie powinna zapewnić szansę na konfrontację z nieprzyjacielskim niszczycielem, nawet jeśli przyjdzie zredukować ładunek min do 80 - 100 szt. Prędkość, choć wysoka, to jednak należy oszacować ją na poziomie niezbędnego minimum, gdyż nad krętem wisi widmo doścignięcia go przez wrogie niszczyciele i krążowniki lekkie (np. japońskie klasy "Agano"). Reasumując: trochę za wiele chciałeś osiągnąć w ramach jednego okrętu, co dziwi mnie o tyle, że dotąd często akcentowałeś swój sceptycyzm wobec okrętów wielozadaniowych... :)
    ŁK

    OdpowiedzUsuń
  2. Ależ ten okręt też posiada tylko dwie funkcje; stawiacz min i szybki transportowiec. Tyle tylko, że wykonywane na różnych dystansach i z różnym ładunkiem.
    Lekkie krążowniki japońskie dysponowały prędkością maksymalną 33-36 w, a więc naszego okrętu nie dogonią. Większość japońskich niszczycieli miała prędkość maksymalną 33-38 w, tylko typ "Minekaze" i pojedynczy "Shimakaze" 39 w. Różnica to tylko 0,62 w, zapowiada się więc baaardzo długi pościg.
    Poza tym, z dwu wymienionych typów niszczycieli, tylko "Shimakaze" miał wyraźną przewagę w artylerii (6x127 mm). "Minekaze" miał 4x120 mm, ale jego odporność na trafienia to ok. 12 pocisków 120 mm, nasz okręt ma odporność na prawie 41 pocisków tego kalibru, a więc...
    P.S.
    Częściowo zdublował się raport, zaraz poprawię.

    JKS

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Co do prędkości - moja pomyłka. W raporcie "zobaczyłem" 33,38 w. ! :) Jednak artyleria jest haniebnie słaba. Amerykańskie szybkie stawiacze min klasy "Robert H. Smith" miały jednak pełne uzbrojenie artyleryjskie dużego niszczyciela (6 x 127 mm) i zabierały do 120 min (jedynie prędkość maksymalna o 2 węzły mniejsza).

      Usuń
    2. PS. Nie podpisałem się!
      ŁK

      Usuń
    3. Wzmocnienie artylerii spowodowałoby istotne obniżenie prędkości. Dwa dodatkowe działa 120 mm wiele by nie pomogły w starciu z japońskim lekkim krążownikiem, a wtedy mógłby już nas dogonić.

      JKS

      Usuń
    4. Brytyjskie "Abdiele" przenosiły jednak 6 x 102 mm przy pełnym zachowaniu walorów prędkościowych.
      ŁK

      Usuń
    5. Pomiędzy "Abdielem" a "Minotaurusem" jest zasadnicza różnica; "Abdiel" nie został skonstruowany za pomocą Springsharpa!
      Jeżeli wprowadzę do programu realne dane "Abdiela", wylicza on wytrzymałość konstrukcji na 0,26 i odmawia wygenerowania raportu. Wg Springsharpa, taki okręt jak "Abdiel" nie ma prawa istnieć.

      JKS

      Usuń
    6. Niestety, jest to kolejny dowód na ograniczoną użyteczność tego programu. "Abdiele" uchodziły wszak za udane okręty, a ich kariera w RN skończyła się po 20-letniej służbie (jednostki, które nie zatonęły w działaniach DWS).
      ŁK

      Usuń
    7. @JK. Nie tylko Abdiel się nie spina w tej wersji Springsharpa. To samo dotyczyło krążowników Oyodo i Tone, jak chciałem je zasymulować w Ss 3b3. Co ciekawe, w Ss 2.1 nie trzeba było zbyt wielkich zmian, by osiągnąć zamierzony efekt...
      Peperon

      Usuń
    8. Podawana przez program odporność na pociski dotyczy tylko i wyłącznie wagi pocisków niezbędnych do przekroczenia wypornosci. Zresztą wagi swoich.
      Dla tego okrętu dodanie mu na pokład jednej miny więcej pośle go na dno w porcie.

      Usuń
    9. Za to, szczególnie drugi, miał szybszy start na 100m co temu okrętowi, zanim się nie rozpędzi, wróży źle.
      Przewaga prędkości nic nie daje jeśli trzeba się rozpędzić pod ogniem wroga.
      Dwie lufy kontra jedna.

      Usuń
    10. Powyżej to do postu z 6 grudnia 2023 05:27

      Usuń
    11. Co do Springsharpa.
      1. Większe problemy występują w zasadzie tylko przy jednostkach bardzo szybkich.
      2 Niczego lepszego nie mamy.
      3. Lepsze słabe narzędzie, niż jego brak.

      JKS

      Usuń
  3. Witam
    Ciekawa propozycja zaprezentowana przez Kolegę JKS ma w mojej ocenie parę niedociągnienć.
    Zamiana 2x120mm na 2x2x105mm wydaje się bardziej uniwersalna - do walki z niszczycielami i samolotami.
    Dodatkowo dołożyć ze 2x2x40mm p.lot.
    Co do ofensywnych pól minowych jestem raczej sceptyczny, ale niech tam (w skrajnym przypadku postawić w nocy taką zaporę minową w strategicznym miejscu -cieśninie czy na podejściu do portu).
    Bardziej przekonuje mnie funkcja szybkiego transportowca ,która w mojej ocenie może być bardziej wartościowa wśród wysepek HIW (1600 żołnierzy to mały pułk piechoty ) jak już się upieramy toczyć walkę manewrową na dalekim wschodzie.
    Pawel76

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pozwolę sobie odpowiedzieć w odniesieniu do dział artylerii głównej: armaty 120 mm są uniwersalne, a ich siła ognia w odniesieniu do celów morskich jest jednak znacząco większa od dział 105 mm. A artyleria małokalibrowa jest więcej niż dobra na lata 1936 - 1937 (praktycznie powiela "rekordowy" wynik polskich "Gromów").
      ŁK

      Usuń
    2. W kwestii ofensywnych pól minowych dodajmy możliwość stawiania "kontrofensywnych" pól minowych. Jeśli Japonia lub inne z mocarstw zajmie holenderską część Borneo, to szybkie stawiacze min operujące z innej wyspy mogą postawić miny tam, gdzie ich Holendrzy mieć nie chcieli, póki kontrolowali Borneo, a teraz niech się wróg nadzieje.
      Stonk

      Usuń
    3. Witam
      Kolego Stonk dokładnie to zaproponowałem - bo nie wierzę w ofensywne minowanie na wodach macierzystych Japonii, mam nadzieję ,że co do tego jesteśmy zgodni.
      W kwestii zamiany 1x120mm na 2x105mm - jednak bardziej mnie przekonuje wizja późniejszej ,,Latony,, i uważam że 2x2x105mm bardziej się sprawdzi w prowadzeniu ognia p.lot. , a w przypadku starcia z Japończykami naprawdę mam spore wątpliwości czy jedna rufowa 120mm da radę utrzymać na dystans japoński niszczyciel, tym bardziej że Japończycy bedą najprawdopodobnie działali raczej z przewagą liczebną.
      Pozdrawiam
      Pawel76

      Usuń
    4. Znów nie zauważyłem, że Kolega proponuje zamianę pojedynczych armat 120 mm na PODWÓJNE 105 mm, co w sposób oczywisty zwiększy jednak siłę ognia. Niemniej przyrost ciężarów (2 x 120 mm > 4 x 105 mm) wymusi konieczność redukcji ilości zabieranych min. Osobiście nie mam nic przeciwko wymianie 120 mm stanowisk pojedynczych na takież, podwójne, z jeszcze radykalniejszą redukcją (nawet do 80 szt.). Tyle, że wtedy będzie to bardziej jakieś awizo z funkcją stawiacza min, a 80 min zabierały niekiedy klasyczne niszczyciele, gdy wychodziły w rejs bez torped.
      ŁK

      Usuń
  4. Rufa pawężowa. Na protoplaście szybkich brytyjskich stawiaczy min Adventure, początkowo też zastosowano rufę pawężową (transom stern). Okazało się to kompletnie chybione rozwiązanie, bo wiry za rufą "przyciągały" do kadłuba właśnie wrzuconą minę (opisane jest to np. w navypedii). Trzeba było więc nowy okręt poddać kosztownej przebudowie na "tradycyjną" rufę. Obawiam się więc, że i tu jest ten sam problem.
    H_Babbock

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Podajesz bardzo ciekawą informację, która umknęła mi aż do tej pory!
      ŁK

      Usuń
    2. Niemniej, "Abdiel" miał (lekko wypukłą) pawęż rufową.
      Poza tym, miny kontaktowe uzbrajają się dopiero po pewnym czasie (15-20 min) od postawienia. Do momentu postawienia, czopy z zapalnikami zabezpieczone są tulejkami na sprężynkach, przymocowanymi tzw. zwalniaczem cukrowym. W wodzie cukier się rozpuszcza, sprężynki odrzucają tulejki i mina jest uzbrojona.

      JKS

      Usuń
  5. Mam jeszcze uwagę do rysunku, ale to na priva.
    H_Babbock

    OdpowiedzUsuń
  6. Jeszcze jedna ciekawostka na temat typu Abdiel. W numerze 31 Okrętów Wojennych autor artykułu o okrętach typu Abdiel (Maciej S. Sobański, więc raczej znane nazwisko), twierdzi, że poszczególne okręty osiągały maksymalnie "tylko" między 34,7w a 36,1w, a prędkości ponad 40w to mit.
    H_Babbock

    OdpowiedzUsuń
  7. Pozwolę sobie poprzeć grupę zwolenników wzmocnienia artylerii kosztem min i/lub prędkości.
    Anglicy nie bez powodu dali więcej dział.
    Dziwne że ten powód tu nie padł.
    A ten powód to "prędkość minowania".
    Zwykle miny stawia się co 100m.
    Baaardzo teoretycznie ten okret mógłby stawiać miny na prędkości maksymalnej o ile załoga utrzyma tempo " mina co 6s za burtę ". Ponieważ zrzutnie są 2 to "mina co 12s za burtę z każdej". Nierealne.
    Realnie musi on zwolnić do prędkości ekonomicznej lub nawet mniej.
    A jak się nadzieje na patrolujący niszczyciel musi się dopiero rozpędzić (pod ostrzałem) co jednak troszkę trwa.
    Wystawiając przy okazji goniacemu pod ogień skład min. Jeden pechowy pocisk i z okrętu zostanie trochę dymu na powierzchni.
    Chyba że Admiralicja Niderlandów (w osobie głównego konstruktora) liczy że przeciwnik umrze ze śmiechu widząc że uciekający "puka" do nich z jednej lufy😉.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No to trafiamy w dyskusji na kolejną minę techniczną. Jaka była maksymalna prędkość stawiacza min podczas stawiania min? Przypuszczam, że sporo mniejsza od 38,38 w. Możliwe problemy stawiania min przy dużej prędkości to: 1. Odpowiednie zagęszczenie stawianych min i ich pozycje względem siebie. 2. Czy tory minowe i wyposażenie pomocnicze działałoby przy przechyle okrętu (wynurzenie dziobu) związanym z dużą prędkością? 3. Czy miny były przystosowane do przetrwania dużych sił podczas wrzucania do wody? Czy minlina się nie urwie albo zapalnik nie uzbroi przedwcześnie?
      Ale z tą ucieczką przed niszczycielem nie jest tak źle. Niszczyciel to nie pancernik. Niszczyciele miały problemy (jeśli w ogóle miały zdolność) z prowadzeniem ognia na odległość większą niż 10-15 km. Więc przy dobrej widoczności niszczyciel zostanie zauważony, zanim będzie mógł otworzyć ogień. No i stawiacz min też może mieć obstawę własnych niszczycieli.
      Stonk

      Usuń
    2. Witam
      Specyfika ofensywnych operacji minowych to skryte nocne podejście na max. prędkości w rejon w którym zamierzamy postawić zaporę minową, po czym przejście do prędkości roboczej przy której stawiamy miny ( jak słusznie to Kolega Stonk zwrócił uwagę- circa 10-15 węzłów) i szybki powrót do bazy. Ponieważ w nocy wszystkie koty są szare a radar to jeszcze przyszłość choć nieodległa. Dodatkowo przeciwnik może /powinien wystawić posterunki obserwacyjne albo tym bardziej patrole złożone z lekkich jednostek na podejściu do portu czy cieśniny i wtedy może dojść do kontaktu - dystans 3-4 mile więc ogień bedzie prowadzony na mniejszych /podobnych dystansach, często nie tylko za pomocą głównego kalibru ale często nawet za pomocą 40mm p.lot.
      A co do samotnego działania naszego bohatera to bardziej prawdopodobne będzie działanie w zespole (np.2 minowce + 2 niszczyciele/torpedowce ) gdzie mniejsze jednostki pełnia rolę eskorty/ straży przedniej.
      Bezwzględnie nasze minowce powinny unikać za wszelka cenę jakiejkolwiek walki artyleryjskiej, a 2x2x105 mm służą do samoobrony.
      Pozdrawiam
      Pawel76

      Usuń
    3. Kolega Paweł76 właściwie opisał taktykę ofensywnego minowania. Równie słuszna jest uwaga, że walkę artyleryjską minowiec podejmuje tylko w ostateczności.

      JKS

      Usuń