niedziela, 21 stycznia 2024

Niderlandzki szybki transportowiec wojska typu Azië 1937-1938 (2 jednostki)

Niderlandzki szybki transportowiec wojska typu Azië 1937-1938 (2 jednostki)

Już w poście dotyczącym pierwszego niderlandzkiego transportowca wojska (typ Europa, post z dnia 12.03.2023), dyskusja wykazała, że tenże jedyny transportowiec, tylko do okresowej wymiany personelu sił zamorskich, nie wystarczy. Trzeba było doraźnie czarterować cywilne jednostki. Armatorzy tych statków, wykorzystując przymusową sytuację Admiralicji, zawyżali ceny frachtu do granic akceptowalnego poziomu. Z biegiem lat, liczebność personelu zamorskiego rosła i rosły też koszty jego cyklicznej wymiany; dojrzała więc w końcu decyzja o budowie drugiego transportowca wojska floty. Spowodowana agresywną polityką japońską, zaostrzająca się sytuacja polityczna na Dalekim Wschodzie, skłoniła Admiralicję do rozszerzenia zamówienia na drugi transportowiec, budowanego już typu.
Zakłada się, że w przypadku korzystnych zmian w sytuacji międzynarodowej, jeden z okrętów może zostać sprzedany cywilnemu armatorowi, w celu wykorzystania go w charakterze szybkiego liniowca pasażersko-towarowego.
Prezentowana jednostka, standardowo może przewieźć do 3600 żołnierzy i do 3000 t zaopatrzenia. Jak na transportowiec wojska, okręt ma charakter niemalże luksusowy, szczególnie w odniesieniu do warunków transportu oficerów. Służba w koloniach nie cieszy się wśród niderlandzkiego personelu wojskowego większą popularnością; dobre warunki w czasie przewozu oraz – wynikający z dużej prędkości, krótki czas podróży – mają to nastawienie chociażby częściowo poprawić. 
Obydwa okręty buduje stocznia Rotterdamsche Droogdok Maatschappij w Rotterdamie, będą przydzielone do  Zespołu Zabezpieczenia Techniczno-Materiałowego.
Opis techniczny.
Kadłub
Typowy dla jednostek handlowych, lecz o lekko zmniejszonym współczynniku pełnotliwości.
Napęd
Osiem kotłów olejowych RDM w czterech kotłowniach i cztery zestawy turbin parowych Werkspoor z przekładniami w trzech maszynowniach.
Uzbrojenie
Na okręcie zamontowano:
- 2xIIx120/45 Bofors/Wilton-Fijenoord P1931/33, przy elewacji 45o donośność pociskiem HE 24,00 kg wynosi 176400 m, a przy elewacji maksymalnej 75o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 11570 m;
- 4xIIx40/43 Bofors P1932, przy elewacji 45o donośność pociskiem HE-T 0,93 kg wynosi 9980 m, a przy elewacji maksymalnej 90o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 4460 m;
- 2xIIx25/64 Bofors/Wilton-Fijenoord P1931, przy elewacji 45o donośność pociskiem HE 0,25 kg wynosi 5400 m, a przy elewacji maksymalnej 85o donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 3240 m;
- 2xIx13,2/78 FN P1919, przy elewacji 45o donośność pociskiem 0,05 kg wynosi 7000 m, a przy elewacji maksymalnej 85o donośność tym samym pociskiem wynosi 4080 m.
Do kierowania ogniem zainstalowano dalocelownik optyczny z funkcją plot o bazie 4,1 m.
Inne
Zamontowano trzy radiostacje oraz radionamiernik.


Azië, Netherlands troop ship laid down 1935, launched 1936, completed 1937 (engine 1936)

Displacement:
            8 742 t light; 9 040 t standard; 12 555 t normal; 15 366 t full load
Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)
            (578,67 ft / 564,30 ft) x 62,66 ft x (24,61 / 28,76 ft)
            (176,38 m / 172,00 m) x 19,10 m  x (7,50 / 8,77 m)

Armament:
      4 - 4,72" / 120 mm 45,0 cal guns - 52,91lbs / 24,00kg shells, 200 per gun
              Dual purpose guns in deck mounts, 1933 Model
              2 x Twin mounts on centreline ends, evenly spread
      8 - 1,57" / 40,0 mm 43,0 cal guns - 2,05lbs / 0,93kg shells, 2 000 per gun
              Anti-air guns in deck mounts, 1932 Model
              4 x Twin mounts on sides, evenly spread
                        4 raised mounts
      4 - 0,98" / 25,0 mm 64,0 cal guns - 0,53lbs / 0,24kg shells, 4 000 per gun
              Anti-air guns in deck mounts, 1931 Model
              2 x Twin mounts on sides, aft deck centre
                        2 double raised mounts
      2 - 0,52" / 13,2 mm 78,0 cal guns - 0,11lbs / 0,05kg shells, 6 000 per gun
             Machine guns in deck mounts, 1919 Model
              2 x Single mounts on sides amidships
                        2 double raised mounts
      Weight of broadside 221 lbs / 100 kg 

Armour:
   - Gun armour:         Face (max)     Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
            Main:           0,79" / 20 mm                   -                                  -

Machinery:
            Oil fired boilers, steam turbines,
            Geared drive, 4 shafts, 48 000 shp / 35 808 Kw = 26,59 kts
            Range 13 000nm at 20,00 kts
            Bunker normal = 3 515 tons, at max displacement = 6 326 tons 

Complement:
            341

Cost:
            £2,576 million / $10,303 million 

Distribution of weights at normal displacement:
            Armament: 37 tons, 0,3%
               - Guns: 37 tons, 0,3%
            Armour: 4 tons, 0,0%
               - Armament: 4 tons, 0,0%
            Machinery: 1 347 tons, 10,7%
            Hull, fittings & equipment: 3 962 tons, 31,6%
            Fuel, ammunition & stores: 3 813 tons, 30,4%
            Miscellaneous weights: 3 392 tons, 27,0%
               - Hull below water: 2 500 tons
               - Hull above water: 860 tons
               - On freeboard deck: 32 tons

Overall survivability and seakeeping ability:
            Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
              25 198 lbs / 11 429 Kg = 477,9 x 4,7 " / 120 mm shells or 1,5 torpedoes
            Stability (Unstable if below 1.00): 1,50
            Metacentric height 5,0 ft / 1,5 m
            Roll period: 11,8 seconds
            Steadiness      - As gun platform (Average = 50 %): 80 %
                                   - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,03
            Seaboat quality  (Average = 1.00): 2,00

Hull form characteristics:
            Hull has a flush deck,
              a normal bow and a round stern
            Block coefficient (normal/deep): 0,505 / 0,529
            Length to Beam Ratio: 9,01 : 1
            'Natural speed' for length: 23,76 kts
            Power going to wave formation at top speed: 50 %
            Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 40
            Bow angle (Positive = bow angles forward): 13,10 degrees
            Stern overhang: 7,87 ft / 2,40 m
            Freeboard (% = length of deck as a percentage of waterline length):
                                                                   Fore end,               Aft end
               - Forecastle:            14,00%,  27,89 ft / 8,50 m,  25,59 ft / 7,80 m
               - Forward deck:       40,00%,  25,59 ft / 7,80 m,  24,93 ft / 7,60 m
               - Aft deck:                40,00%,  24,93 ft / 7,60 m,  24,93 ft / 7,60 m
               - Quarter deck:        6,00%,  24,93 ft / 7,60 m,  24,93 ft / 7,60 m
               - Average freeboard:                      25,29 ft / 7,71 
 
Ship space, strength and comments:
            Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 66,0%
                        - Above water (accommodation/working, high = better): 191,1%
            Waterplane Area: 23 668 Square feet or 2 199 Square metres
            Displacement factor (Displacement / loading): 203%
            Structure weight / hull surface area: 90 lbs/sq ft or 437 Kg/sq metre
            Hull strength (Relative):
                        - Cross-sectional: 0,92
                        - Longitudinal: 2,58
                        - Overall: 1,02
            Excellent machinery, storage, compartmentation space
            Excellent accommodation and workspace room
            Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform
            Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather

Azie (1937)
Amerika (1938)

13 komentarzy:

  1. Co tu widzimy? Szybki statek pasażerski, tyle, że uzbrojony (dziwnie, bo aż w 3 systemy małokalibrowej broni automatycznej), na dodatek o gigantycznym zasięgu operacyjnym. Zdolności przewozowe natomiast dość umiarkowane, a jest to zapewne wynikiem zainstalowania potężnej siłowni i wielkich zapasów paliwa. Zwracam uwagę na małą odporność na trafienia torpedami. Dwa trafienia wytrzymywały niekiedy jednostki znacznie mniejsze!
    ŁK

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Artyleria małokalibrowa została skomponowana na zasadzie bigosu na winie; co się tam wolnego pod rękę nawinie...
      Co do zasięgu. Niderlandy mają posiadłości na wszystkich kontynentach, za wyjątkiem Australii i Antarktydy. W czasie pokoju, okręt prezentowanego typu, wyruszając z Metropolii, przykładowo odwiedza kolejno: Willemstad (Curaçao), Durban, Trinconmalee (Cejlon) i Surabaję. Daje to łącznie 15800 Mm. Uwzględniając "zboczenia" do mniejszych baz, to będzie ponad 20 tys. Mm i tylko w jedną stronę. Oczywiście, można w odwiedzanych bazach uzupełniać zapasy paliwa, ale drenowanie z paliwa baz zamorskich nie jest najlepszym pomysłem.
      3600 żołnierzy, jak na jednostkę o wyporności 12500 tn, to naprawdę sporo. To nie jest "Normandie" (68000 tn), ani "Queen Elisabeth" (83000 tn), na które można było załadować ponad 10000 wojaków.
      Prędkość marszowa okrętu praktycznie wyklucza atak torpedowy ze strony OP; chyba, żeby transportowiec sam mu się wprost na wt nawinął (:

      JKS

      Usuń
    2. No, dobrze! Nie chcę być nazbyt "czepialski" o niedzielnym poranku... Ale ta odporność na ciosy torpedowe jest jednak kiepska. Domyślam się, że odpowiesz, że ten okręt jest "trudny" do storpedowania, więc nie ma się czym przejmować... :)
      ŁK

      Usuń
    3. Praktyka obu wojen światowych wykazała, że do zatopienia statku handlowego (wyjąwszy tankowce) o wyporności do 15000 tn wystarczy jedna torpeda. Np. "Laconia" (ok. 23000 tn) została zatopiona dwiema torpedami. Na nasz okręt, jedna torpeda też nie wystarczy.

      JKS

      Usuń
    4. Duża jednostka o charakterze cywilnym (nieopancerzona podwodna część kadłuba, podzielona na duże pomieszczenia) jest z natury rzeczy bardzo podatna na trafienia torpedami, bo od jednej dziury w burcie zalaniu ulega duża część kadłuba. Trudno coś na to poradzić, bo montaż grodzi przeciwtorpedowych oznaczałby drastyczne zmniejszenie przestrzeni wewnątrz kadłuba, która przecież jest transportowcowi potrzebna.
      Stonk

      Usuń
    5. Przypomnijcie sobie zatem casus s/s "Orcades" w 1942 r. Był nieco większy, ale "U-172" dobijał go 2,5 godziny, zużywając 7 torped.
      ŁK

      Usuń
    6. Dwa pierwsze trafienia były słabe, bo w dziób i rufę - niewiele wody w kadłubie. Trzecia torpeda w śródokręcie to mocny cios. Czwarta torpeda chybiła. Piąta, szósta i siódma to już przesada, jedno trafienie w śródokręcie by wystarczyło, ale podwodniacy się spieszyli, bo byli w zasięgu nieprzyjacielskiego lotnictwa, prawdopodobnie wkurzyło ich też, że po wynurzeniu cel ich ostrzelał i zmusił do schowania się zaś pod wodę. Czyli było sześć trafień. Można powiedzieć, że Orcades został zatopiony czterema torpedami, a jak odjąć dwa pierwsze trafienia (zaszkodziły manewrowości, ale raczej nie pływalności), to właściwie dwie torpedy zadały zabójczy cios.
      Stonk

      Usuń
    7. Naciągasz interpretację... :) Faktem pozostaje, że odporność tego statku znacznie przekroczyła to, co standardowo ma miejsce i niezależnie od przejściowo szczęśliwych koincydencji, ofiara zniosła znacznie więcej, niż można by oczekiwać...
      ŁK

      Usuń
  2. Dyskusja się uspokoiła i nikt nie zwrócił uwagi na proporcje kadłuba, któremu bliżej do krążowników, niż do pasażerskich liniowców. Rzuciłem okiem na nasze transatlantyki i cała nowoczesna czwórka posiadała szerokość ponad 20 metrów. I to pomimo mniejszej długości od prezentowanych tu transportowców.
    Obawiam się, że ewentualna sprzedaż cywilnemu armatorowi byłaby związana z poważnym rabatem. Ale to tylko spekulacja.
    Peperon

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jako jednostka cywilna byłby, przy swojej wyporności, prędkości i zdolnościach przewozowych, statkiem nierentownym w aspekcie ekonomicznym.
      ŁK

      Usuń
    2. Budowa statku od zera wymaga sporo pieniędzy i czasu. A tutaj jest mamy jednostkę już zbudowaną. Jeśli cena nie będzie przesadzona, to znajdzie się armator chętny do zakupu, nawet jeśli w obecnej postaci jednostka jest nierentowna i potrzebuje przebudowy.
      Stonk

      Usuń
    3. Panowie. Odnoszę wrażenie, że jako statek pasażerski w cywilnej eksploatacji byłby raczej tuż powyżej granicy opłacalności. Przeciez nie musi wykorzystywać pełnej mocy siłowni. Z drugiej strony sam fakt, że mógł przewozić 3600 żołnierzy nie oznacza zdolności przewozowych cywilnych pasażerów na tym samym poziomie. A należy pamiętać, że w drugiej połowie lat 30-tych aspiracje i wymagania pasażerów rosły.
      Możliwe, że utrzymanie statku w ruchu przez armatora cywilnego wymagałoby jakiejś subwencji rządowej dla niego. Zresztą, subwencje na budowę statków z uwzględnieniem wymagań Admiralicji, nie były niczym nowym na terenie Albionu. Dlatego subwencjonowanie eksploatacji nie byłoby niczym sensacyjnym w tym okresie. Zwłaszcza na trasach mniej uczęszczanych np. do Azji południowo-wschodniej.
      Peperon

      Usuń
    4. A może zrobić z niego coś w rodzaju klipra herbacianego - duża prędkość, spora ładowność, mało pasażerów?
      Stonk

      Usuń