Niderlandzki zbiornikowiec floty typu Krakatau 1929 (1 jednostka)
W związku z rosnącą w niderlandzkiej
flocie liczbą okrętów bojowych, zdolnych do operowania w znacznej odległości od
baz, zaistniał problem zaopatrzenia ich w paliwo. Rozwiązaniem ma być
prezentowany dziś zbiornikowiec floty. W czasie pokoju, okręt będzie wraz z
cywilnymi tankowcami uzupełniał zapasy paliw w bazach zamorskich. Podczas wojny –
dzięki znacznej prędkości marszowej – będzie mógł towarzyszyć zespołom okrętów,
celem zaopatrywania ich w paliwo. Oczywiście, towarzyszenie to kończy się w
momencie wejścia zespołu w strefę działań bojowych; tankowiec jest wtedy
detaszowany do umówionego miejsca, aby móc uzupełnić paliwo powracającym z
akcji okrętom. Nie ma takich ograniczeń w przypadku towarzyszenia konwojom, okręt jest wtedy po prostu składnikiem konwoju.
Jednostka przewozi w 18 zbiornikach
łącznie do 5780 t paliw płynnych (olej opałowy i napędowy, benzyny itp.). Krakatau może tankować okręty zarówno na
postoju, jak i w marszu; to ostatnie tylko przy pozwalających na to warunkach
pogodowych. W marszu można tankować jednocześnie dwa okręty, a na postoju
teoretycznie do ośmiu, praktycznie do czterech.
Okręt został zbudowany w stoczni Amsterdamsche
Droogdok Maatschappij w Amsterdamie. W momencie wejścia do służby jest
największym okrętem niderlandzkiej MW.
Opis techniczny.
Kadłub
Typowy dla tankowców tego okresu. Dla
uniknięcia nieporozumień; poniesiona na śródokręciu burta to tylko wysokie
nadburcie, wolna burta na forward i aft decku ma stałą wysokość.
Napęd
Dwa silniki diesla Werkspoor po 3900
KM. Mogą być zasilane zarówno ze zbiorników własnych okrętu, jak i
transportowych.
Uzbrojenie
Na jednostce zamontowano:
- 2xIx120/50
Bofors/Wilton-Fijenoord P1927, przy elewacji 45o donośność
pociskiem HE 24,00 kg wynosi 19100 m, a przy elewacji maksymalnej 75o
donośność pionowa tym samym pociskiem wynosi 12860 m;
- 2xIx75/60
Bofors/Wilton-Fijenoord P1926, przy
elewacji 45o donośność pociskiem HE 6,50 kg wynosi 16000 m, a przy
elewacji maksymalnej 85o donośność pionowa tym samym pociskiem
wynosi 10600 m;
- 6xIx13,2/78
FN P1919.
Centralnych przyrządów kierowania
ogniem brak.
Inne
Okręt wyposażono w pięć radiostacji o
zróżnicowanym zasięgu.
Krakatau, Netherlands fleet tanker laid down 1927, launched 1928,
completed 1929 (engine 1928)
Displacement:
8 294 t light;
8 508 t standard; 9 824 t normal; 10 877 t full load
Dimensions: Length (overall / waterline) x beam x draught (normal/deep)
(490,60 ft / 479,66 ft)
x 56,43 ft x (21,00 / 22,85 ft)
(149,53 m / 146,20 m) x
17,20 m x (6,40 / 6,96 m)
Armament:
2 - 4,72" / 120 mm 50,0
cal guns - 52,91lbs / 24,00kg shells, 150 per gun
Quick firing guns in deck mounts, 1925 Model
2 x Single mounts on centreline ends, evenly
spread
2 - 2,95" / 75,0 mm
60,0 cal guns - 14,33lbs / 6,50kg shells, 450 per gun
Dual purpose guns in deck mounts, 1926 Model
2 x Single mounts on centreline, evenly
spread
2 raised
mounts
6 - 0,52" / 13,2 mm
78,0 cal guns - 0,11lbs / 0,05kg shells, 4 500 per gun
Machine guns in deck mounts, 1919 Model
4 x Single mounts on sides, aft deck aft
4 raised
mounts
2 x Single mounts on sides, forward deck aft
2 double
raised mounts
Weight of broadside 135 lbs
/ 61 kg
Armour:
- Gun armour: Face (max) Other gunhouse (avg) Barbette/hoist
(max)
Main: 0,98" / 25 mm - -
Machinery:
Diesel Internal
combustion motors,
Geared drive, 2 shafts,
7 800 shp / 5 819 Kw = 16,68 kts
Range 12 000nm at
14,00 kts
Bunker normal =
1 316 tons, at max displacement = 2 369 tons
Complement:
493 - 641
Cost:
£1,208 million / $4,834
million
Distribution of weights at normal displacement:
Armament: 30 tons, 0,3%
- Guns: 30 tons, 0,3%
Armour: 5 tons, 0,0%
- Armament: 5 tons, 0,0%
Machinery: 243 tons,
2,5%
Hull, fittings &
equipment: 2 216 tons, 22,6%
Fuel, ammunition &
stores: 1 530 tons, 15,6%
Miscellaneous weights:
5 800 tons, 59,0%
- Hull below water: 3 530 tons
- Hull above water: 2 250 tons
- On freeboard deck: 20 tons
Overall survivability and seakeeping ability:
Survivability
(Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
13 614 lbs / 6 175 Kg = 258,2 x 4,7
" / 120 mm shells or 1,9 torpedoes
Stability (Unstable if
below 1.00): 1,43
Metacentric height 3,9
ft / 1,2 m
Roll period: 11,9
seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 76 %
-
Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,01
Seaboat quality (Average = 1.00): 1,70
Hull form characteristics:
Hull has raised
forecastle, raised quarterdeck ,
a normal bow and a round stern
Block coefficient
(normal/deep): 0,605 / 0,616
Length to Beam Ratio:
8,50 : 1
'Natural speed' for
length: 21,90 kts
Power going to wave
formation at top speed: 33 %
Trim (Max stability =
0, Max steadiness = 100): 45
Bow angle (Positive =
bow angles forward): 12,90 degrees
Stern overhang: 5,91 ft
/ 1,80 m
Freeboard (% = length
of deck as a percentage of waterline length):
Fore
end, Aft end
- Forecastle: 16,00%, 21,98 ft /
6,70 m, 20,01 ft / 6,10 m
- Forward deck: 34,00%, 12,14 ft / 3,70
m, 12,14 ft / 3,70 m
- Aft deck: 32,00%, 12,14 ft / 3,70 m, 12,14 ft / 3,70 m
- Quarter deck: 18,00%, 20,01 ft /
6,10 m, 20,01 ft / 6,10 m
- Average freeboard: 14,94 ft / 4,55 m
Ship tends to be wet
forward
Ship space, strength and comments:
Space - Hull below water (magazines/engines, low =
better): 73,5%
- Above
water (accommodation/working, high = better): 93,3%
Waterplane Area:
19 889 Square feet or 1 848 Square metres
Displacement factor
(Displacement / loading): 154%
Structure weight / hull
surface area: 74 lbs/sq ft or 361 Kg/sq metre
Hull strength
(Relative):
-
Cross-sectional: 1,01
-
Longitudinal: 1,09
- Overall:
1,02
Excellent machinery,
storage, compartmentation space
Adequate accommodation
and workspace room
Ship has slow, easy
roll, a good, steady gun platform
Excellent seaboat,
comfortable, can fire her guns in the heaviest weather
Mam kilka pytań do tej jednostki.
OdpowiedzUsuń1. "Dwa silniki diesla Werkspoor po 3900 KM. Mogą być zasilane zarówno ze zbiorników własnych okrętu, jak i transportowych." - czy paliwo do diesla i paliwo do okrętów turbo-parowych - to samo? Wydaje mi się, że nie, ale pewności nie mam.
2. dwie śruby - przy tak małej (relatywnie) mocy, dwie śruby to może przesada? I w ogóle czy na statkach tej wielkości i prędkości stosowano więcej niż jedną śrubę?
3. "W marszu można tankować jednocześnie dwa okręty"- tu jest problem. według tego co czytałem, w marszu tnkowano1:1. Okręty płynęły na holu (nie pamiętam czy tankowiec holował okręt wojenny czy na odwrót), a wzdłuż holu rozwieszano przewód/przewody paliwowe. Napięty hol gwarantował stałą odległość jednostek, czyli brak ryzyka zerwania przewodu paliwowego. Dopiero w czasie DWS Amerykanie zaczęli stosować system 2:1 - po bokach tankowca płynął dwa tankowane okręty. System ryzykowna, ale jak się okazuje w praktyce działał. Tym niemniej stosowanie nowego systemu w Niderlandach 10 lat wcześniej wygląda dziwnie.
H_Babbock
Ad 1. Diesle są napędzane olejem napędowym, a kotły opalane ciężkim olejem opałowym (mazutem). Na okręcie jest 18 zbiorników, więc teoretycznie tyle rodzajów paliw może on przewieźć jednocześnie. W praktyce ogranicza się to do 4 rodzajów; olej opałowy, napędowy, benzyna zwykła, benzyna lotnicza. Jeżeli okręt przewozi olej napędowy w co najmniej jednym zbiorniku, to jego silniki mogą być zasilane transportowanym paliwem.
UsuńAd 2. Na statkach handlowych i okrętach pomocniczych podobnej wielkości montowano zazwyczaj jeden wał napędowy, ale np. amerykańskie tankowce floty typu "Cimarron" 1940 7590 t light miały dwa wały. Tu zastosowano dwa w celu uzyskania większej zwrotności przy małej prędkości.
Ad 3. Załóżmy, że tankowanie w marszu dwu okrętów jednocześnie, to w roku 1929 podejście optymistyczne, zrealizowane w praktyce 10 lat później. Poniżej kilka linków do obrazków przedstawiających tankowanie w ruchu.
https://en.wikipedia.org/wiki/Replenishment_oiler#/media/File:RFA_Tiderace_Dual_RAS_with_HMS_Lancaster_and_HMS_Westminster.jpg
https://en.wikipedia.org/wiki/Replenishment_oiler#/media/File:Sirius_refueling_Juneau.jpg
https://en.wikipedia.org/wiki/USS_Brazos#/media/File:USS_Brazos_(AO-4)_refueling_USS_Yorktown_(CV-5)_1940.jpg
https://en.wikipedia.org/wiki/USS_Mattole_(AO-17)#/media/File:USS_Mattole_(AO-17)_refuels_USS_Pride_(DE-323)_on_17_August_1944_(80-G-245464).jpg
https://en.wikipedia.org/wiki/USS_Cimarron_(AO-22)#/media/File:USS_Cimarron_(AO-22)_replenishes_USS_Hornet_(CV-12)_and_USS_Nicholas_(DD-449),_1966.jpg
https://en.wikipedia.org/wiki/USS_Kaskaskia#/media/File:USS_Kaskaskia_(AO-27)_refueling_USS_Hart_(DD-594)_on_16_December_1944_(80-G-293946).jpg
https://en.wikipedia.org/wiki/USS_Chikaskia#/media/File:USS_Chikaskia_(AO-54)_refueling_USS_Little_Rock_(CLG-4)_and_USS_Springfield_(CLG-7)_c1967.jpg
JKS
Bardzo ciekawy okręt, ale mnie interesują dwie sprawy.
Usuń1. Dlaczego na śródokręciu jest wysokie nadburcie, a nie nadbudówka ? Na czym polega przewaga takiego rozwiązania ?
2. Dlaczego jego funkcjonalność została ograniczona tylko do przewozu paliw ? Przecież można było stworzyć zaopatrzeniowca z krwi i kości. Dużo większy by nie był, ale za to dużo użyteczniejszy.
Peperon
Do kolegi Peperona na komentarz z 8 kwietnia 2023 17:47.
UsuńAd 1. Przyczyna takiego rozwiązania jest żenująco prozaiczna. Springsharp pozwala podzielić kadłub na maksymalnie 4 części (forecastle, forward deck, aft deck, quarter dck). Nadbudówka na śródokręciu, to już 5 części, układ nie do zdefiniowania.
Ad 2. Jeżeli coś ma się nadawać do wszystkiego, to nie nadaje się do niczego. Nie przesadzajmy z uniwersalnością; zaopatrzeniowiec jest w budowie (patrz ostatni biuletyn).
JKS
Nie bardzo rozumiem, w jaki sposób postawienie nadbudówki powoduje dodanie kolejnej części pokładu. "Od zawsze" rozumiałem, że nadbudówki stoją NA pokładzie, a nie wiszą w powietrzu. Nawet jeśli sięgały od burty do burty, jak niektóre spardeki.
UsuńZaczekamy na ten zaopatrzeniowiec. Ciekawe, czy też będzie ciekawą jednostką...
Zdrowych i spokojnych świąt dla Wszystkich.
Peperon
Nie mogę w komentarzu wkleić rysunku, więc liczę na Twoją wyobraźnię. Wyobraź więc sobie kadłub taki jak u "Krakatau", lecz podwyższony na śródokręciu tam, gdzie teraz jest nadbudówka. Takie podwyższenie nazywa się nadbudową, różni się ono od nadbudówki tym, że sięga od burty do burty. Teraz - idąc od dziobu - będziemy mieli pięć części kadłuba: forecastle, forward deck, amidship superstructure, aft deck, quarter deck. Pięć, a program dopuszcza tylko cztery. Aby uniknąć tego problemu, na śródokręciu zamiast nadbudowy umieściłem nadbudówkę, nie sięgającą burt. Pomiędzy bokami tej nadbudówki a burtami są przejścia, osłonięte z boku nadburciami, a z góry pokładem. Mam nadzieję, że teraz wszystko jest już jasne.
UsuńJKS
Tylko, że amidship superstructure stoi na pokładzie przednim lub tylnym. Ewentualnie na obu na raz, jeśli tak sobie ustawisz długości tych pokładów w programie. Prawdę mówiąc, to nadbudówka śródokręcia nie wnosi nic (poza martwą masą) do wytrzymałości kadłuba. Tak samo, jak kolejne 3 poziomy ulokowane wyżej.
UsuńPo prostu uważam problem za wydumany i w pewnym sensie sztuczny, bo przecież przy projektach innych okrętów nie wliczasz nadbudówek do wytrzymałości kadłuba.
Peperon
Jeżeli amidship superstructure stoi na forward deck'u lub aft deck'u, to jeden z nich będzie miał "łamaną" wysokość, czego sensownie w programie zdefiniować się nie da. Jeżeli stoi częściowo na obydwu, to i problem dotyczy obydwu.
UsuńNadbudówka rzeczywiście do wytrzymałości kadłuba nic nie wnosi, ale nadbudowa już tak! Zwiększa ona wytrzymałość wzdłużną kadłuba, pływalność oraz dzielność morską (zwiększając średnią wysokość wolnej burty).
JKS
Bardzo ciekawy okręt, szybki i posiadający ogromny zasięg operacyjny. Podoba mi się nadbudówka na śródokręciu, dobrze oddająca "klimat" epoki. Teraz słówko na temat wątpliwości wyrażonych powyżej w punkcie 1. Oczywiście, olej napędowy i olej opałowy to różne paliwa. Z tym, że silnik dieslowski jest "z definicji" wielopaliwowy, więc zapewne da się użyć oleju opałowego. Znane są wypadki stosowania przez Japończyków (w trakcie DWS) nawet surowej ropy z Holenderskich Indii Wschodnich w charakterze "uniwersalnego paliwa".
OdpowiedzUsuńŁK
Tylko, że Japończycy stosowali surową ropę do opalania kotłów, a nie silników diesla. Zresztą zemściło się to na nich podczas bitwy na Morzu Filipińskim, gdy na Taiho eksplodowały opary niedestylowanej ropy.
UsuńA co do zasilania silników diesla ze zbiorników transportowych. Mazut jest dość gęstym paliwem, więc przed podaniem do silnika wysokoprężnego potrzebuje sporego podgrzania, żeby instalacji paliwowej nie zatkać.
Peperon
Były ponoć przypadki zasilania silników diesla lżejszymi odmianami surowej ropy naftowej o niskim zasiarczeniu. Surowa ropa naftowa ma wiele odmian, zarówno lżejszych, jak i cięższych. Ropa z Holenderskich Indii Wschodnich zalicza się bodaj do grupy tych pierwszych. Np. ropa naftowa z Pensylwanii ma szczególnie bogatą frakcję smarną, która jest "praźródłem" wysokiej jakości olejów silnikowych "Quaker State".Samochodowy silnik diesla można zasilać nawet "sklepowym" olejem rzepakowym. Znałem takie przypadki nawet 30 lat temu! :) Olej opałowy to nie tylko ciężki mazut, ale i tzw. oleje opałowe lekkie, w praktyce niewiele różniące się od olejów napędowych.
UsuńŁK
Podgrzewacze paliwa nie były w latach dwudziestych jakąś kosmiczną technologią. Raczej standardem było, że okrętowe silniki wysokoprężne pracują zasilane gęstą mazią podgrzewaną przed trafieniem do cylindrów. Silniki firmy MAN na krążownikach Deutschland takie właśnie były, dopuszczały zasilanie paliwem "lekkim" niepodgrzewanym jako awaryjne (paliwo "lekkie" było też chyba stosowane do rozruchu silników, ale tego nie jestem pewny). To były z reguły silniki dwusuwowe (kto jeszcze pamięta o dwusuwowych silnikach dieslowskich...), które z natury rzeczy są prostsze w konstrukcji i mniej wrażliwe na jakość paliwa.
UsuńSurowej ropy raczej bym unikał. Japończycy rzeczywiście jej używali, ale do okrętów turboparowych i raczej z musu niż z chęci. Jednak jest tam dużo zanieczyszczeń i raczej prędzej niż później silnik odmówi posłuszeństwa.
Panowie, dyskusja o możliwościach zasilania diesli... czymkolwiek ciekawa, lecz bezprzedmiotowa. Nie zamierzam "palić" w dieslach niczym innym, jak olejem napędowym. Wydawało mi się, że kwestię już wyjaśniłem w odpowiedzi na komentarz kolegi H_Babbocka z 8 kwietnia 2023 12:37.
OdpowiedzUsuńJKS
Całkowita zgoda! :) Temat typowo marginalny, który wywołał dość żywą wymianę poglądów. Ale to norma również na blogu @ dV...
Usuń