NISZCZYCIELE, WSPÓŁCZYNNIKI I TAKIE TAM…

NISZCZYCIELE, WSPÓŁCZYNNIKI  I TAKIE TAM…

W trakcie dyskusji na temat parametrów napędu niszczyciela Siroco, kolega H_Babbock napisał „Temat wraca niczym bumerang” To prawda, postaram się więc rzucić go jeszcze raz, ale tak, aby ten krzywy patyk już nigdy nie wrócił. Gdyby mimo to wrócił, to ja go już nie złapię; będę udawał, że go nie widzę. Mam serdecznie dość tej zabawy.

Na początek tabelaryczne zestawienie wszystkich (jak mniemam) realnych typów niszczycieli zbudowanych w latach 1925-45. 

Tabela 1

REALNIE											SPRINGSHARP		WSPÓŁCZYNNIK
Kraj	Typ	Rok budowy	Wymiary			Wydłużenie	Wsp. pełn. dla wyp. std	Wyporność	Moc maszyn	Vmax	Moc dla Vmax realnej	Vmax dla mocy realnej	mocy	prędkości
			L	B	D
			[m]	[m]	[m]	4/5		[tstd]	[KM]	[w]	[KM]	[w]	10/12	11/13
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
Argentyna	Cervantes	1927	97,50	9,65	3,65	10,10	0,447	1 536	42 000	36,00	62 210	32,93	0,68	1,093
	Mendoza	1929	101,20	9,68	3,81	10,45	0,421	1 570	42 000	36,00	65 399	32,57	0,64	1,105
	Buenos Aires	1938	97,50	10,60	3,20	9,20	0,416	1 375	34 000	35,50	55 168	31,79	0,62	1,117
Brazylia	Greenhalgh	1943	103,90	10,60	3,00	9,80	0,454	1 500	42 800	36,50	68 661	32,79	0,62	1,113
Chile	Serrano	1928	87,90	8,84	3,86	9,94	0,363	1 090	28 000	35,00	45 452	31,32	0,62	1,117
Kolumbia	Antioquia	1934	93,60	9,44	2,74	9,92	0,504	1 219	33 000	36,00	63 468	31,08	0,52	1,158
Francja	Chacal	1925	119,70	11,30	4,10	10,59	0,383	2 126	50 000	35,50	60 310	33,97	0,83	1,045
	Bourassque	1926	99,50	9,64	4,30	10,32	0,320	1 319	33 000	33,00	34 271	32,70	0,96	1,009
	L'Adroit	1928	100,90	9,84	4,30	10,25	0,323	1 378	34 000	33,00	34 771	32,82	0,98	1,005
	Guépard	1929	123,10	11,80	4,68	10,43	0,358	2 436	64 000	35,50	62 944	35,64	1,02	0,996
	Aigle	1932	122,40	11,80	4,97	10,37	0,340	2 441	64 000	36,00	69 544	35,30	0,92	1,020
	Vauquelin	1933	122,40	11,80	4,97	10,37	0,340	2 441	64 000	36,00	69 544	35,30	0,92	1,020
	Le Fantasque	1935	125,40	12,50	5,01	10,03	0,327	2 569	74 000	37,00	77 093	36,65	0,96	1,010
	Mogador	1938	131,00	12,70	4,57	10,31	0,379	2 884	92 000	39,00	104 284	37,89	0,88	1,029
	Le Hardi	1940	111,60	11,10	4,20	10,05	0,341	1 772	58 000	37,00	71 491	35,26	0,81	1,049
Niemcy	Z1 (Leberecht Maass)	1937	114,00	11,30	4,23	10,09	0,410	2 232	70 000	38,20	89 932	36,08	0,78	1,059
	Z5 (Paul Jacobi)	1937	114,00	11,30	4,23	10,09	0,398	2 171	70 000	38,20	87 571	36,30	0,80	1,052
	Z17 (Diether von Roeder)	1938	120,00	11,80	4,50	10,17	0,378	2 411	70 000	38,50	92 546	36,10	0,76	1,066
	Z23	1940	121,90	12,00	3,92	10,16	0,454	2 603	70 000	36,00	76 994	35,22	0,91	1,022
	Z31	1942	121,90	12,00	3,92	10,16	0,463	2 657	70 000	36,00	79 617	34,95	0,88	1,030
	Z35	1943	121,90	12,00	3,54	10,16	0,486	2 519	70 000	36,00	74 739	35,46	0,94	1,015
Grecja	Hydra	1932	92,40	9,75	3,30	9,48	0,467	1 389	44 000	38,00	88 337	32,55	0,50	1,167
	Vasilefs Georgios I	1938	95,10	10,20	3,43	9,32	0,406	1 350	34 000	36,00	62 461	31,37	0,54	1,148
Włochy	Quintino Sella	1926	82,50	8,60	2,70	9,59	0,595	1 140	36 000	35,00	55 610	31,79	0,65	1,101
	Nazario Sauro	1926	89,60	9,20	2,90	9,74	0,527	1 260	36 000	35,00	53 059	32,09	0,68	1,091
	Turbine	1927	91,30	9,20	3,00	9,92	0,484	1 220	40 000	36,00	60 362	32,84	0,66	1,096
	Navigatori	1929	105,50	10,20	3,40	10,34	0,529	1 935	50 000	38,00	99 040	32,59	0,50	1,166
	Freccia	1931	92,20	9,75	3,15	9,46	0,494	1 400	44 000	38,00	80 579	33,22	0,55	1,144
	Folgore	1932	94,30	9,20	3,30	10,25	0,506	1 450	44 000	38,00	80 099	33,24	0,55	1,143
	Maestrale	1934	101,60	10,20	3,31	9,96	0,471	1 615	44 000	38,00	80 137	33,19	0,55	1,145
	Alfredo Oriani	1937	101,60	10,20	3,42	9,96	0,473	1 675	48 000	38,00	84 377	33,47	0,57	1,135
	Soldati	1938	101,60	10,20	3,50	9,96	0,505	1 830	48 000	38,00	93 991	32,69	0,51	1,162
Japonia	Mutsuki	1925	97,50	9,16	2,96	10,64	0,497	1 315	38 500	37,20	70 302	32,48	0,55	1,145
	Fubuki	1928	111,90	10,40	3,20	10,76	0,470	1 750	50 000	38,00	82 835	33,87	0,60	1,122
	Akatsuki	1932	113,30	10,40	3,28	10,89	0,435	1 680	50 000	38,00	76 378	34,48	0,65	1,102
	Hatsuharu	1933	105,50	10,00	3,03	10,55	0,466	1 490	42 000	36,50	67 590	32,76	0,62	1,114
	Shiratsuyu	1936	107,50	9,90	3,50	10,86	0,452	1 685	42 000	34,00	51 390	32,46	0,82	1,047
	Asashio	1937	115,00	10,40	3,69	11,06	0,444	1 961	50 000	35,00	61 338	33,41	0,82	1,048
	Kagero	1939	116,20	10,80	3,76	10,76	0,431	2 033	52 000	35,00	63 352	33,44	0,82	1,047
	Yugumo	1941	117,00	10,80	3,76	10,83	0,437	2 077	52 000	35,00	63 751	33,39	0,82	1,048
	Akizuki	1942	132,00	11,60	4,15	11,38	0,425	2 701	52 000	33,00	57 966	32,16	0,90	1,026
	Shimakaze	1943	125,00	11,20	4,14	11,16	0,443	2 567	75 000	39,00	113 967	35,45	0,66	1,100
Holandia	Van Ghent	1928	93,60	9,53	2,97	9,82	0,497	1 317	31 000	36,00	61 958	30,79	0,50	1,169
	Van Galen	1929	93,60	9,53	2,97	9,82	0,497	1 316	31 000	36,00	61 958	30,79	0,50	1,169
	Gerard Callenburgh	1941	105,00	10,60	2,80	9,91	0,515	1 604	45 000	36,00	78 640	31,74	0,57	1,134
Polska	Wicher	1930	100,90	10,20	3,30	9,89	0,453	1 540	33 000	33,00	42 131	31,19	0,78	1,058
	Grom	1937	109,00	11,30	3,50	9,65	0,458	1 975	54 000	39,00	99 499	33,97	0,54	1,148
Portugalia	Douro	1933	93,60	9,45	3,35	9,90	0,411	1 219	33 000	36,00	55 190	32,03	0,60	1,124
Rosja	Leningrad	1936	127,50	11,70	4,06	10,90	0,336	2 032	66 000	36,00	58 430	37,05	1,13	0,972
	Gniewnyj	1938	112,80	10,20	3,27	11,06	0,440	1 657	48 000	37,00	69 905	33,94	0,69	1,090
	Mińsk	1939	127,50	11,70	4,14	10,90	0,316	1 952	66 000	36,00	56 159	37,41	1,18	0,962
	Taszkient	1939	139,80	13,70	3,70	10,20	0,408	2 893	110 000	39,00	126 787	37,77	0,87	1,033
	Storożewoj	1940	112,80	10,20	5,01	11,06	0,330	1 900	54 000	36,00	59 498	35,19	0,91	1,023
	Opytnyj	1941	113,50	10,20	3,40	11,13	0,399	1 572	70 000	42,00	104 555	38,35	0,67	1,095
Rumunia	Regele Ferdinand	1930	102,00	9,60	3,51	10,63	0,407	1 400	52 000	37,00	60 789	35,71	0,86	1,036
Hiszpania	Alsedo	1925	83,80	8,23	4,50	10,18	0,336	1 044	33 000	34,00	39 016	32,72	0,85	1,039
	Churucca	1928	97,50	9,68	3,20	10,07	0,509	1 536	42 000	36,00	73 602	31,79	0,57	1,132
Szwecja	Ehrensköld	1927	89,00	8,88	3,80	10,02	0,324	974	24 000	36,00	46 407	30,91	0,52	1,165
	Klas Horn	1932	91,00	8,90	3,70	10,22	0,335	1 004	26 000	37,00	52 500	31,47	0,50	1,176
	Göteborg	1936	93,00	9,00	3,80	10,33	0,322	1 024	32 000	39,00	63 478	33,33	0,50	1,170
Turcja	Kocatepe	1931	98,00	9,37	2,90	10,46	0,469	1 250	40 000	36,00	56 444	33,30	0,71	1,081
	Zafer	1932	93,60	9,30	3,28	10,06	0,422	1 206	35 000	36,00	55 219	32,47	0,63	1,109
UK	Amazon	1926	95,00	9,63	3,84	9,87	0,385	1 352	39 500	37,00	64 808	33,07	0,61	1,119
	Ambuscade	1927	93,60	9,47	3,45	9,88	0,384	1 173	33 000	37,00	59 537	32,35	0,55	1,144
	A i B	1930	95,10	9,83	3,73	9,67	0,383	1 337	34 000	35,25	53 705	31,76	0,63	1,110
	A (lider)	1930	101,20	10,30	3,76	9,83	0,393	1 540	39 000	35,00	54 865	32,36	0,71	1,082
	C i D	1932	96,90	10,10	3,78	9,59	0,372	1 375	36 000	36,00	59 780	32,07	0,60	1,123
	E i F	1934	97,00	10,10	3,81	9,60	0,362	1 350	36 000	36,00	59 669	32,08	0,60	1,122
	E i F (lidery)	1934	101,20	10,30	3,81	9,83	0,368	1 460	38 000	36,75	66 714	32,31	0,57	1,137
	G, H i I	1936	95,10	10,10	3,78	9,42	0,368	1 335	34 000	36,00	59 305	31,71	0,57	1,135
	G, H i I (lidery)	1936	99,40	10,40	3,89	9,56	0,362	1 455	38 000	36,50	63 816	32,42	0,60	1,126
	Tribal	1938	108,40	11,10	3,96	9,77	0,411	1 959	44 000	36,25	72 038	32,37	0,61	1,120
	Havant	1939	95,10	10,10	3,89	9,42	0,375	1 400	34 000	35,00	53 844	31,51	0,63	1,111
	J, K i N	1939	103,50	10,90	4,16	9,50	0,375	1 760	40 000	36,00	65 819	32,11	0,61	1,121
	L i M	1940	105,30	11,20	4,34	9,40	0,375	1 920	48 000	36,00	71 226	32,91	0,67	1,094
	O i P	1941	100,20	10,70	4,11	9,36	0,349	1 540	40 000	37,00	69 929	32,54	0,57	1,137
	Ithuriel	1942	95,10	10,20	3,78	9,32	0,374	1 370	34 000	35,50	56 571	31,61	0,60	1,123
	Q i R	1942	103,50	10,90	4,22	9,50	0,358	1 705	40 000	36,75	69 570	32,36	0,57	1,136
	S, T, U, V i W	1943	103,50	10,90	4,32	9,50	0,365	1 780	40 000	36,75	79 347	31,43	0,50	1,169
	Z i Ca	1944	103,50	10,90	4,34	9,50	0,349	1 710	40 000	36,75	76 244	31,70	0,52	1,159
	Battle	1944	108,20	12,30	4,62	8,80	0,377	2 315	50 000	35,75	81 578	31,98	0,61	1,118
	Ch, Co i Cr	1945	103,50	10,90	4,34	9,50	0,349	1 710	40 000	36,75	75 908	31,73	0,53	1,158
USA	Farragut	1934	101,80	10,40	3,53	9,79	0,363	1 358	42 800	36,50	57 504	34,11	0,74	1,070
	Porter	1936	113,40	11,30	3,96	10,04	0,361	1 834	50 000	37,00	73 682	33,87	0,68	1,092
	Mahan	1936	101,80	10,70	3,76	9,51	0,363	1 488	49 000	36,50	61 034	34,72	0,80	1,051
	Gridley	1937	101,80	10,70	3,89	9,51	0,375	1 590	50 000	38,50	82 237	34,40	0,61	1,119
	Bagley	1937	101,80	10,70	3,91	9,51	0,386	1 646	49 000	38,50	82 237	34,24	0,60	1,124
	Somers	1937	113,40	11,30	3,78	10,04	0,423	2 047	52 000	37,00	82 581	33,29	0,63	1,111
	Benham	1939	101,80	10,80	3,91	9,43	0,385	1 657	50 000	38,50	84 198	34,22	0,59	1,125
	Sims	1939	103,90	11,00	3,91	9,45	0,395	1 764	50 000	35,00	56 948	33,97	0,88	1,030
	Benson, Gleaves	1940	103,90	11,00	4,01	9,45	0,417	1 911	50 000	35,00	66 336	32,82	0,75	1,066
	Bristol, Laffey	1941	103,90	11,00	3,92	9,45	0,424	1 900	50 000	35,00	66 313	32,83	0,75	1,066
	Fletcher	1942	112,50	12,10	4,19	9,30	0,408	2 325	60 000	38,00	97 936	34,00	0,61	1,118
	Allen M. Sumner	1943	112,50	12,50	4,32	9,00	0,430	2 610	60 000	36,50	90 587	33,24	0,66	1,098
	Gearing	1944	116,70	12,50	4,37	9,34	0,410	2 616	60 000	36,80	98 917	32,86	0,61	1,120
Jugosławia	Dubrovnik	1932	111,10	10,70	3,58	10,38	0,442	1 880	42 000	37,00	79 989	31,92	0,53	1,159
	Beograd	1939	96,40	9,45	3,18	10,20	0,418	1 210	44 000	38,00	66 516	34,62	0,66	1,098
Średnio:						10,01	0,411	1728	47501	36,49			0,69	1,096

W podsumowaniu (Średnio:) przedstawiono wartości średnie ważone z typów, a nie poszczególnych jednostek, których w ramach typu może być różna ilość.

Szczególnie interesujące nas współczynniki do prędkości maksymalnej kształtowały się w granicach 0,962 – 1,176. Ustalony dla Siroco współczynnik 1,106 swobodnie mieści się w tym zakresie.

Teraz czas na statystykę. W pierwszej kolejności zestawienie wg flot. Uwaga: uwzględniono tylko floty z co najmniej dwoma typami niszczycieli! Obliczanie średniej z jednej wartości nie ma sensu.

Tabela 2

REALNIE						SPRINGSHARP		WSPÓŁCZYNNIK
Kraj	Wydłużenie	Wsp. pełn. dla wyp. std	Wyporność	Moc maszyn	Vmax	moc dla V realnej	Vmax dla mocy realnej	mocy	prędkości
	L/B		[ts]	[KM]	[w]	[KM]	[w]	5/7	6/8
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Argentyna	9,92	0,428	1 494	39 333	35,83	60 926	32,43	0,64	1,105
Francja	10,31	0,346	2 152	59 222	35,78	64 917	35,06	0,92	1,020
Niemcy	10,14	0,432	2 432	70 000	37,15	83 567	35,69	0,84	1,041
Grecja	9,40	0,436	1 370	39 000	37,00	75 399	31,96	0,52	1,158
Włochy	9,91	0,509	1 503	43 333	37,11	76 362	32,79	0,58	1,132
Japonia	10,89	0,450	1 926	50 350	36,07	70 887	33,39	0,73	1,080
Holandia	9,85	0,503	1 412	35 667	36,00	67 519	31,11	0,52	1,158
Polska	9,77	0,456	1 758	43 500	36,00	70 815	32,58	0,66	1,103
Rosja	10,87	0,372	2 001	69 000	37,67	79 222	36,62	0,91	1,029
Hiszpania	10,13	0,422	1 290	37 500	35,00	56 309	32,26	0,71	1,086
Szwecja	10,19	0,327	1 001	27 333	37,33	54 128	31,90	0,51	1,170
Turcja	10,26	0,446	1 228	37 500	36,00	55 832	32,89	0,67	1,095
UK	9,54	0,372	1 577	38 875	36,20	65 714	32,12	0,59	1,127
USA	9,52	0,395	1 904	51 754	36,83	76 962	33,74	0,69	1,092
Jugosławia	10,29	0,430	1 545	43 000	37,50	73 253	33,27	0,59	1,128

Jak widać, różnice pomiędzy poszczególnymi flotami są znaczne, najprawdopodobniej spowodowane jest to odmiennymi tradycjami, doktrynami i „modami” projektowymi.

Z kolei zestawienie wg lat budowy.

Tabela 3

REALNIE						SPRINGSHARP		WSPÓŁCZYNNIK
Lata budowy	Wydłużenie	Wsp. pełn. dla wyp. std	Wyporność	Moc maszyn	Vmax	moc dla Vmax realnej	Vmax dla mocy realnej	mocy	prędkości
	L/B		[tstd]	[KM]	[w]	[KM]	[w]	5/7	6/8
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1925-1930	10,12	0,429	1 442	38 958	35,64	58 556	32,54	0,69	1,097
1931-1935	10,07	0,416	1 578	43 799	36,78	68 199	33,13	0,65	1,117
1936-1940	10,01	0,397	1 840	52 941	36,81	73 442	34,10	0,72	1,083
1941-1945	9,85	0,411	2 071	52 147	36,58	79 200	33,19	0,67	1,106

Dość wyraźnie widać pewne tendencje; wydłużenie stale maleje, a wyporność stale rośnie. Co do mocy maszyn i prędkości, to wzrost zostaje zahamowany w ostatnich latach; widocznie uznano, że w zmienionych warunkach morskiego pola walki, prędkość nie jest najważniejsza.

Na koniec, zestawienie wg wielkości.

Tabela 4

REALNIE					SPRINGSHARP		WSPÓŁCZYNNIK
Zakres wyporności	Wydłużenie	Wsp. pełn. dla wyp. std	Moc maszyn	Vmax	moc dla Vmax realnej	Vmax dla mocy realnej	mocy	prędkości
[tstd]	L/B		[KM]	[w]	[KM]	[w]	4/6	5/7
1	2	3	4	5	6	7	8	9
< 1200	10,03	0,380	30 286	36,14	51 714	31,98	0,60	1,130
1201-1500	9,85	0,420	36 894	36,16	61 095	32,54	0,64	1,112
1501-1800	9,99	0,413	45 500	37,02	72 515	33,24	0,65	1,111
1801-2100	10,25	0,415	51 750	36,33	72 866	33,70	0,74	1,080
>2100	10,11	0,401	68 158	36,84	84 887	35,07	0,82	1,051

Tu z kolei widać, że wraz ze wzrostem wyporności, maleje współczynnik do prędkości.

Poniżej, dla kolegi H_Babbocka, wyliczenie współczynnika prędkości dla Siroco. 

Tabela 5

Z5 (Paul Jacobi)	1937	114,00	11,30	4,23	10,09	0,398	2 171	70 000	38,20	87 571	36,30	0,80	1,052
Soldati	1938	101,60	10,20	3,50	9,96	0,505	1 830	48 000	38,00	93 991	32,69	0,51	1,162
Asashio	1937	115,00	10,40	3,69	11,06	0,444	1 961	50 000	35,00	61 338	33,41	0,82	1,048
Grom	1937	109,00	11,30	3,50	9,65	0,458	1 975	54 000	39,00	99 499	33,97	0,54	1,148
Tribal	1938	108,40	11,10	3,96	9,77	0,411	1 959	44 000	36,25	72 038	32,37	0,61	1,120
J, K i N	1939	103,50	10,90	4,16	9,50	0,375	1 760	40 000	36,00	65 819	32,11	0,61	1,121
Porter	1936	113,40	11,30	3,96	10,04	0,361	1 834	50 000	37,00	73 682	33,87	0,68	1,092
Somers	1937	113,40	11,30	3,78	10,04	0,423	2 047	52 000	37,00	82 581	33,29	0,63	1,111
Średnio:						0,422	1 942	51 000	37,06	79 565	33,50	0,65	1,107
Siroco	1937	116,30	11,40	3,66	10,20	0,433	1 915	34 000	35,91	51 584	32,47	0,66	1,106

Dlaczego uwzględniłem 1,106, a nie 1,107 - już nie pamiętam. Być może liczyłem innym algorytmem i różnica wynika z zaokrągleń.

Co do zaniżonej mocy napędu kolega H_Babbock ma rację. Wynika to z mojego sposobu użycia współczynnika do prędkości i coś trzeba z tym zrobić. Po rozważeniu różnych metod i wykonaniu licznych symulacji, proponuję zastosowanie nowej, bazującej na powyższych tabelach, dość skomplikowanej i składającej się z kilku kroków metody. Oto ona, na przykładzie Siroco:

Założenie: częściowo wzorujemy się na niszczycielach brytyjskich

Krok 1. Wyliczenie współczynnika do mocy.

Bierzemy dotyczący lat 1936-1940 współczynnik z Tabeli 3 – 0,72, dotyczący wyporności std

1801-2100 współczynnik z Tabeli 4 – 0,74 oraz dotyczący niszczycieli

brytyjskich współczynnik z Tabeli 2 – 0,59 i obliczamy średnią z nich;

0,72 + 0,74 + 0,59 / 3 = 0,68

Krok 2. Wyliczenie współczynnika do prędkości.

Bierzemy dotyczący lat 1936-1940 współczynnik z Tabeli 3 – 1,083, dotyczący wyporność std1801-2100 współczynnik z Tabeli 4 – 1,080 oraz dotyczący niszczycieli brytyjskich współczynnik z Tabeli 2 – 1,127 i obliczamy średnią z nich 

1,083 + 1,080 + 1,127 / 3 = 1,097

Krok 3. Wyliczenie „programowej” mocy napędu.

Wpisujemy w zakładce Engines programu żądaną prędkość – 35,91 w i otrzymujemy „programową” moc napędu – 51 584 KM

Krok 4. Wyliczenie skorygowanej mocy napędu

Mnożymy „programową” moc napędu – 51 584 KM przez współczynnik do mocy z kroku 1 – 0,68;

51 584 KM x 0,68 = 35 077 KM

Krok 5. Wyliczenie „przejściowej” prędkości

Wpisujemy w zakładce Engines programu taką wartość prędkości, aby uzyskać moc napędu z kroku 4 – 32,72 w

Krok 6. Wyliczenie ostatecznej prędkości

Mnożymy prędkość "przejściową" – 32,72 w przez współczynnik z kroku 2 – 1,097;

32,72 w x 1,097 = 35,89 w, wartość tę wpisujemy „ręcznie” do raportu

Krok 7. Wyliczenie ostatecznej mocy napędu

Mnożymy moc napędu z kroku 4 – 35 077 KM przez faktor^(*) 1,167;

35 077 KM x 1,167 = 40 935 KM

Przyjmujemy wartość zaokrągloną – 41 000 KM, wartość tę wpisujemy „ręcznie” do raportu

^(*) Faktor ten został wyliczony „w pocie czoła” – trudną do przedstawienia tu –  metodą „prób i błędów” i wg mnie dobrze „trzyma się” realiów, szczególnie w odniesieniu do brytyjskich niszczycieli (patrz Założenie).

Zdaję sobie sprawę z tego, że nie jest to metoda doskonała, ale na pewno lepsza niż poprzednia, a tym bardziej, niż żadna. Jeżeli nikt nie będzie miał lepszego pomysłu, w wolnym czasie skoryguję za jej pomocą raporty już istniejących kolumbijskich niszczycieli.

Jeśli tego czasu starczy, to opracuję odpowiednie tabele dla większych torpedowców i krążowników, aby można było zastosować do nich tę samą metodę. Trzeba by się zabrać również za temat kutrów i innych małych (do circa 100 ts) a szybkich jednostek, wydaje mi się jednak, że dla nich trzeba będzie opracować inny algorytm.

Proszę o ewentualne uwagi i sugestie –

JKS